De Noordpool als energiebron, ecosysteem ... - Sen Foundation

BOX 1 – De Noordpool: de mening van de bevolking en het nationalisme
In 2010 is in opdracht van de Munk School for Global Affairs en de Walter and Duncan Gordon Foundation een
onderzoek gedaan naar de meningsvorming omtrent de ontwikkelingen op de Noordpool (Erkos Research
Associates 2011). Hiertoe zijn respondenten uit verschillende Arctische staten geënquêteerd. De mening over
zaken zoals het milieu, de economie, kwaliteit van leven, internationale samenwerking, veiligheid en defensie
kwamen hierin aan bod.
Opvallend is dat met name de Canadese bevolking er een militante toon op nahoudt. Met betrekking
tot de grondstofproblematiek en bijbehorende claims die op de Noordpool worden gedaan, zegt een
meerderheid van de Canadese bevolking dat de regering een ferme en eenduidige toon moet gebruiken (idem,
41-42). Volgens veertig procent van de Canadezen moet de Noordpool een topprioriteit vormen binnen
defensie en het buitenlands beleid (idem, 17-20).¹ Bij de Russen is een zelfde trend te zien, hoewel in mindere
mate (34 procent) (idem, 42). Bij de Noren, Denen en Amerikanen ligt dit percentage nog lager –
respectievelijk acht, vijf en tien procent (idem, 43).
Ook aangaande de maritieme disputen met de VS over de Beaufort Zee en de Noordwestelijke
Doorvaart hebben de Canadezen een felle mening. Deze wateren beschouwen zij als van hen en ze zeggen dat
de regering deze moet beschermen (idem, xvii; 39-40; 43-44). Daar staat tegenover dat een meerderheid van
de Amerikaanse respondenten juist wil dat beide regeringen eruit komen middels een overeenkomst (idem,
44). Hun regering beschouwt de Noordwestelijke Doorvaart internationaal water Daarin geeft éénvijfde van de
Amerikaanse respondenten de regering gelijk. (idem, 44). Negenentwintig procent van de Russen houdt er
eenzelfde mening op na. Dit is opmerkelijk gezien de waarde die de Russische regering hecht aan de erkenning
van een andere doorvaart als binnenwater: de Noordoostelijke Doorvaart (idem 44).
Verder zijn de Amerikaanse respondenten minder groot voorstander van uitbreiding van de militaire
capaciteiten op de Noordpool en zien zij liever dat via bemiddeling en samenwerking naar een oplossing voor
de Noordpool wordt gezocht (idem, 42-43). Hetzelfde geldt voor de Scandinavische landen (idem, 41-42). Dit
heeft geleid tot de volgende conclusie van de onderzoekers:
“Ironically, when it comes to Northern sovereignty, Canadians seem to be more like the stereotypical American
and Americans are cast in the more cooperative “Canadian” approach.” – Erkos Research Associates 2011, 54
________________________
¹ Hierbij past een kanttekening: militaire veiligheid wordt door een kleinere groep Canadezen een hogere prioriteit gegeven dan milieu en
economie. Ook is te zien dat Zuid - Canadezen een groter waarde hechten aan militaire veiligheid dan Noord - Canadezen. Verder zeggen
Canadese respondenten dat een toename aan defensiekosten niet ten koste zou moeten gaan van andere prioriteiten uit het onderzoek
(Erkos Research Associates 2011, 13; 29-30).
26