De Noordpool als energiebron, ecosysteem ... - Sen Foundation

grondstofproductie. De offshore grondstofreserves grenzend aan een territorium worden gezamenlijk door de
centrale staat en het territorium beheerd (Arctic Council 2004, 113).
Verenigde Staten
Sinds 1971, toen toenmalig president Nixon de Alaska Native Claims Settlement Act (ANCSA) ondertekende,
zijn de rechten van de Inuit in Alaska geregeld. Hierbij zijn de rechten van de grond, inclusief de grondstoffen
die zich er op en onder bevinden, verdeeld tussen de federale overheid, de staat Alaska en de Inuit. 32 De Inuit
kunnen deze grond naar behoren gebruiken en kunnen hier winst op maken.
Naar het verdrag zijn de Inuit onderverdeeld in verschillende native corporations,die handelen vanuit
winstoogmerk en waar Inuit aandeelhouder kunnen zijn. De Inuit bezitten met hun aandeel het recht op een
uitkering. Ook hebben zij binnen de organisatie stemrecht. In feite zijn dit dus kleine bedrijven.
De grond die de coöperaties bezitten kunnen geleaset worden aan bijvoorbeeld oliemaatschappijen.
Op die manier wordt geld verdiend. Het voordeel van dit stelsel is dat de Inuit economisch gebaat zijn bij de
ontginning van natuurlijke hulpbronnen. Echter, hierin schuilt direct het nadeel dat de Inuit op deze manier
afhankelijk worden van de geldeconomie (Arctic Council 2004, 133), wat leidt tot hun culturele erosie.
Deze nieuwe en gecreëerde afhankelijkheid van geld leidt tot stress en een dilemma in een
gemeenschap die duizenden jaren op een andere manier heeft bestaan: een tweestrijd met aan de ene kant
economische baten en aan de andere kant de culturele identiteit. Een VN-rapport over de Inuit (United Nations
General Assembly, 21th session, Human Rights Council 2012) beaamt dit. Deze tweestrijd wordt goed verwoord
door de oud-burgemeester van het stadje Barrow, David Itta:
“It was always a struggle. Ninety percent of our tax pays comes from oil. And, we can’t go backwards. So within
ourselves we find a hell of a dilemma.” – David Itta, oud-burgemeester Barrow 33
Ook is een sociale en culturele stress ontstaan die niet ongewoon is voor indianenvolkeren in de VS en die
drugs- en drankproblematiek en aanvaringen met de politie tot gevolg heeft (Arctic Council 2004, 133). Dit
heeft de Speciale Rapporteur inzake de rechten van de inheemse bevolking aan den lijve ondervonden tijdens
zijn bezoek aan Alaska in 2012 (United Nations General Assembly, 21th session, Human Rights Council 2012,
15). De speciale rapporteur omschrijft het document zelfs als een drijfveer voor assimilatiebeleid (idem, 15).
Ook worden, volgens het rapport, de rechten van de inheemse bevolking met betrekking tot jacht en visserij
ondergeschikt gesteld aan de grondstofexploitatie en sportjacht. Het gevolg hiervan is dat er weinig ruimte
overblijft voor Inuit en dat de gezondheid van het milieu en hun voedingsmiddelen worden bedreigd (idem,
15).
32
Hierbij heeft de federale overhead bevoegdheden over zestig procent van het grondoppervlak in Alaska, de staat 28 procent en de Inuit
12 procent.
33
Eelco Bosch van Rosenthal, “Eskimo’s Alaska zeer bezorgd”, 21 juni 2012, Nieuwsuur http://nieuwsuur.nl/onderwerp/386615-eskimosalaska-zeer-bezorgd.html
; http://nos.nl/artikel/386535-shell-bevecht-wantrouwen-alaska.html (laatst bekeken op 27 juni 2012).
12