Hernia en stenose in de lendenwervelkolom - Streekziekenhuis ...

Neurologie
Hernia en stenose in de
lendenwervelkolom
Inleiding
U bent opgenomen in verband met pijn in de rug en/of uitstraling in de benen. Na
onderzoek is gebleken dat u of een hernia in de lendenwervelkolom heeft of een
wervelkanaalstenose.
Deze folder geeft u daar informatie over.
Wat is een hernia?
De wervelkolom bestaat uit 24 wervels,
te weten:
• 7 halswervels
• 12 borstwervels
• 5 lendenwervels
Daaronder het heiligbeen en het
staartbeen
Tussen de wervels liggen de
tussenwervelschijven die onder andere
van belang zijn voor het bewegen van
de wervelkolom. Ze bestaan uit een
weke kern (nucleus pulposus) en een
stevige omhulling (annulus fibrosus).
Wanneer in de stevige omhulling een
zwakke plek ontstaat, kan de weke
kern uitpuilen. We spreken dan van een
hernia. Een uitstulping van de
tussenwervelschijf wordt ook wel
Hernia Nucleus Pulposi, afgekort HNP,
genoemd.
1/4
de wervelkolom
uitstulping van de
tussenwervelschijf

De uitpuilende weke kern bij de lendenwervels geeft druk op een zenuw die naar
de bil en het been loopt. Bij de druk op de zenuw kunnen de volgende
verschijnselen ontstaan:
• Pijn in het been, meestal uitstralend vanuit de rug.
• Een doof gevoel, prikkelingen of verlammingsverschijnselen van het been.
• Toenemende, vaak schietende pijn in het been bij hoesten, niezen en persen.
• Pijn in de rug en in het been bij het bewegen van de rug, vooral bij het bukken.
• Een afwijkende houding, bijvoorbeeld scheefstand van de romp
• Problemen met het urineren.
Wat is een wervelkanaalstenose
Een wervelkanaalstenose is een vernauwing van het wervelkanaal, meestal ter
hoogte van de nek of de lendenwervels. Slijtage of degeneratie van de
wervelkolom is een normaal proces dat bij iedereen in meerdere of mindere mate
plaatsvindt. Sommige mensen hebben van nature een nauwer wervelkanaal dan
anderen. Als reactie op de slijtage wordt het wervelbot dikker, vooral bij de
gewrichten, waardoor het wervelkanaal nauwer wordt.
Bovendien blijft er binnen het vernauwde wervelkanaal minder ruimte over voor de
zenuwwortels. Daardoor kunnen er klachten ontstaan die lijken op een hernia.
Echter bij een stenose is er meestal sprake van pijn in beide benen, vaak
optredend of verergerend bij lopen en lang staan. Er kan ook een doof gevoel en/of
krachtsvermindering ontstaan.
Tijdens het lopen en staan heeft men over het algemeen een holle rug met als
gevolg dat het wervelkanaal nauwer wordt. Als men voorover buigt of gaat zitten,
wordt de lendenwervelkolom weer recht of zelfs bol. Dan is er weer ruimte voor de
zenuwwortel en neemt de pijn af.
Behandeling van een hernia of stenose
Bij een hernia bestaat de basisbehandeling uit rust, fysiotherapie in combinatie met
pijnstillers. Mocht deze behandeling te weinig effect hebben dan kan een operatie
een goed alternatief zijn.
Bij een wervelkanaalstenose wordt gezocht naar voldoende pijnstilling. Mobiliseren
gaat in overleg met de fysiotherapie.
Fysiotherapie
De fysiotherapeut inventariseert de klachten die u heeft. Zowel in het ziekenhuis
als de periode daarna, krijgt u fysiotherapie.
Van de fysiotherapeut krijgt u veel informatie over het bewegen en een goede
houding. Verder krijgt u adviezen over de activiteiten in het dagelijks leven.
De fysiotherapeut besteedt onder meer aandacht aan:
• zitten en hoe lang u dit mag
• lopen en hoe lang u dit mag
• bewegen van de lange rug in onbelaste situaties
• het leren stabiel houden van de lage rug en het bekken tijdens het bewegen in
belaste situaties
• oefeningen gericht op activiteiten van het dagelijks leven.
2/4

Algemene adviezen.
1. Het is belangrijker dan ooit om de signalen van uw lichaam serieus te nemen.
De pijn in uw rug is een goede graadmeter voor wat u wél kunt en wanneer u
teveel van uw lichaam vraagt.
2. Neem regelmatig rust door te gaan liggen. Wissel activiteiten en houding af.
3. Voer uw algemene conditie stapsgewijs op door wandelen of fietsen op een
hometrainer. U kunt een stukje buiten gaan fietsen of zwemmen. Korte
afstanden kunt u het beste lopend afleggen.
4. Blijf niet langere tijd in dezelfde houding voorover, gebogen of gedraaid
zitten. Het is goed om uw houding regelmatig af te wisselen.
5. Vrijen hoeft niet gemeden te worden. Vermijd wel houdingen die niet prettig
aanvoelen.
Adviezen met betrekking tot zitten.
1. Zitten is belastend voor de rug. Houd daarom een goede zithouding aan. Dat is
het gemakkelijkst op een stoel met een hoge, licht achterover hellende
rugleuning en met steun onder in de rug. De stoel moet hoog genoeg zijn om
recht te kunnen zitten met de voeten bij de grond. Een tuinstoel die verstelbaar
is in vijf standen voldoet meestal goed.
2. Probeer ontspannen te zitten zonder onderuit te zakken, eventueel met
ondersteuning in de lenden. Houd de rug iets hol als u zit en ondersteun de
rugholte met een kussen.
3. Ga regelmatig even lopen. Blijf in de eerste vier tot zes weken na de operatie
niet langer dan twintig minuten achter elkaar zitten.
Adviezen met betrekking tot het oppakken van voorwerpen.
Wij adviseren u alleen met steun van een goed verankerd voorwerp iets op te
pakken. Doe dit vanuit de benen met gestrekte rug.
Let op dat u daarbij niet naar voren, zijwaarts of achteren reikt. Houd daarbij de
schouders boven de heupen zodat uw rug recht blijft en houd de arm naast uw
lichaam. Een last te ver van uw lichaam oppakken is slecht voor uw rug.
Adviezen met betrekking tot tillen.
Til geen dingen op voordat u met uw fysiotherapeut de juiste techniek heeft
doorgenomen. Zeker nu komt het aan op verstandig tillen. In de eerste vier tot zes
weken kunt u alleen voorwerpen tot één à anderhalve kilo tillen. Ongeveer een pak
suiker dus, niet meer.
Geleidelijk aan kunt u het gewicht opvoeren. Tilt u vaak, meer dan een paar keer
per uur, ga dan niet verder dan vijftien kilo. Tilt u maar een paar keer per dag, houd
dan de grens van maximaal vijfentwintig kilo aan, ook al is uw rug volledig hersteld.
Algemene aandachtspunten bij bukken en tillen.
• Til rustig.
• Til de last zo dicht mogelijk bij het lichaam.
• Til niet boven schouderhoogte.
• Vermijd een maximaal voorovergebogen houding van de romp.
• Vermijd draaien en zijwaarts buigen van de romp.
• Til met twee handen.
3/4

Huishouden.
Stofzuigen, bedden verschonen, dweilen, ramen lappen, laat het allemaal aan
anderen over.
Na een herstelperiode kunt u weer rustig beginnen met lichte huishoudelijke
activiteiten, maar met aandacht voor houding en bewegingen. Van uw
fysiotherapeut leert u de juiste technieken om uw rug minder te belasten.
Vervoer.
1. U kunt als passagier mee in de auto, al is het niet ideaal. Een ritje van een half
uur is het maximum. Wij raden u af om zelf achter het stuur te gaan zitten.
2. Instappen in de auto vereist een aparte techniek. Verlicht de druk op uw rug en
steun zoveel mogelijk op uw armen terwijl u recht naar achter gaat zitten. U zit
dan als het ware zijwaarts op de autostoel, met uw benen buitenboord. Draai
daarna uw romp en benen als één geheel naar binnen, houd hierbij uw benen
tegen elkaar.
3. Wat betreft de fiets is het goed om aan uw conditie te werken op een
hometrainer. Let u hierbij op dat u rechtop zit.
Sporten.
Rugzwemmen is over het algemeen minder belastend dan borstzwemmen.
Vlinderslag wordt afgeraden
Werk.
Overleg met uw specialist en de bedrijfsarts over wanneer en hoe u weer aan het
werk kunt gaan. Als u hier vragen over heeft dan is het goed deze te stellen aan
uw neuroloog gedurende de opname.
Geheimhouding en recht op privacy
Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen,
hebben een geheimhoudingsplicht. Alleen als u toestemming geeft, mogen zij
gegevens aan derden verstrekken. Degenen die bij uw behandeling betrokken zijn,
mogen alleen onderling gegevens opvragen en uitwisselen als dat voor uw
behandeling nodig is.
Het recht op privacy houdt nog meer in. Alle (para)medische, verpleegkundige en
verzorgende handelingen moeten worden uitgevoerd zonder dat anderen dat
kunnen zien. Een vertrouwelijk gesprek met een zorgverlener dient in een aparte
ruimte gevoerd te worden. Wij doen ons best om deze afspraken na te komen.
Meer informatie staat in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’,
verkrijgbaar op de afdeling.
Adresgegevens SKB
Streekziekenhuis Koningin Beatrix
Bezoekadres:
Beatrixpark 1
7101 BN Winterswijk
Postadres:
Postbus 9005
7100 GG Winterswijk
T 0543 54 44 44
F 0543 52 23 95
E-mail info@skbwinterswijk.nl
Website www.skbwinterswijk.nl
_________________________________
foldernummer: neu 078 versie: juni 2011
4/4