Dyademagazine juli 2010

nummer 7/8 | juli/augustus 2010 | maandelijkse uitgave van Dyade
> Succesvol seminar van de Dyade Academy
> Webmanager Personeel: extra dienstverlening!
> Meer geld voor onderwijs.
magazine

Bel direct
023 564 96 90
Advertenties voor opendagen
en personeelsadvertenties
plaatsen met hoge korting?
Mogen wij uw voordeel berekenen? Dit kan
namelijk oplopen tot wel 25% op lokale en
landelijke media! Wij plaatsen uw advertentie,
maken eventueel de advertentie op en plaatsen in
alle media (ook lokale kranten en tijdschriften).
Neem voor meer informatie contact op met
Heleen Geerlings (023) 564 96 90/06 220 944 89,
via advertenties@dyade.nl of kijk op www.dyade.nl.

C O L O F O N
Dyademagazine is een uitgave van
Dyade. Dyademagazine verschijnt
elf maal per jaar.
Redactie
Wilma Antonisse
Clemens Geenen
Marianne Groen
Joop de Jager
Jamila Ramnandanlal
Rinus Welleman
Herman de Wild (hoofdredacteur)
Aad van der Wilt
Met medewerking van
Aart Berkhout
Redactie-adres
Postbus 611
3430 AP Nieuwegein
redactiedyade@dyade.nl
Abonnementen
Klanten van Dyade ontvangen een
exemplaar van het Dyademagazine
per bevoegd gezag plus een exemplaar
per school. Voor niet-klanten
en extra abonnementen kost het
Dyademagazine €39,95 per jaar,
exclusief btw. Voor opgave van abonnementen
en adreswijzigingen kunt u
contact opnemen met uw Dyadevestiging.
Advertentie-informatie
Herman de Wild
Tel. (030) 630 56 26
Hoewel aan de productie van Dyade
veel zorg wordt besteed, kan het
voorkomen dat iets aan onze aandacht
ontsnapt. De Stichting Dyade
Dienstverlening aanvaardt geen
aansprakelijkheid voor de eventuele
gevolgen van drukfouten, onjuistheden
of onvolledigheden in de
gepubliceerde informatie.
Vormgeving
Stroom | grafische vormgeving,
Krommenie
Eindredactie:
TextArt, Heerhugowaard
Coverfoto + pag. 12-16, 22-25
Marco van Hal
Illustraties
Mieke de Haan, Gouda
Drukkerij
Nivo, Delfgauw
4
6
8
9
10
12
18
21
22
26
28
30
31
8 13
25
In dit nummer:
d e r a c e n d e r e c h t e r
Wij willen een blanke man met een bril…
Nieuw in Webmanager Personeel: rapporten Kengetallen
en Functiemix
Een cafetariaregeling mag u zelf opstellen
Reglement Vervangingsfonds 2010-2011
Roparun 2010 groot succes voor Team Tino
Succesvol seminar van Dyade Academy
Financiële zaken saai? Totaal niet!
De staat van het (burgerschaps)onderwijs
k o r t
in the spotlight
‘Niemand is groter dan de school’
Interview met Peter Vroone, directeur van een Jenaplanschool
Meer geld voor onderwijs…
Dyade Voordeelservice
Waar vindt u ons?
K alender
Fot o voorpagina: leerlingen van De Jenaplanschool Gorkum uit Gorinchem.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
3
r
k
s

d
e r a c e n d e r e c h t e r
Wij willen een blanke man
met een bril…
Wat wel en niet gevraagd mag worden in een personeelsadvertentie
Artikel 1 van de Nederlandse grondwet is duidelijk, discriminatie
is niet toegestaan. Toch worden in personeelsadvertenties
regelmatig eisen aan sollicitanten gesteld, waarbij vraagtekens
gezet kunnen worden. Ook worden tijdens sollicitatiegesprekken
vragen gesteld die wettelijk niet door de beugel kunnen. Maar
wat mag wel en wat mag juist niet?
4 Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
door Aart Berkhout
Als op een school een vacature ontstaat, zit de
benoemingsadviescommissie vaak uren gebogen over
de profielschets van de nieuw te benoemen collega.
Gezien de samenstelling van het team willen ze een
man. Omdat er nogal veel oudere leerkrachten op
school zijn, willen ze graag een jonge leerkracht die
net de opleiding heeft afgerond. Omdat het een fulltime
baan betreft zoeken ze eigenlijk geen getrouwde
vrouw die thuis de zorg voor kinderen heeft, want
dat gaat ten koste van haar inzetbaarheid op school.
Geen van deze voorbeelden is wettelijk toegestaan.
Discriminatie op grond van geslacht, leeftijd en burgerlijke
staat is verboden volgens de Algemene Wet
Gelijke Behandeling (AWGB). Deze wetgeving is
complex en onderhevig aan verandering. Daarom
werd in 1994 de Commissie Gelijke Behandeling
(CGB) ingesteld. Een onafhankelijk, landelijk college
dat toeziet op de naleving van haar oordelen, maar
ook adviseert en voorlichting geeft over gelijke
behandeling.
Consistent aannamebeleid Vrijheid van onderwijs
is een gemeengoed in de Nederlandse samenleving.
De grondwettelijke erkenning van de vrijheid
van onderwijs startte al in 1848. De status van de
vrijheid van onderwijs is vastgelegd in artikel 23 van
de grondwet. Bijzondere scholen, scholen die onder
meer gebaseerd zijn op religie of levensovertuiging,
mogen toelatingseisen stellen aan de leerlingen en
het personeel. Deze eisen dienen wel vastgelegd te
zijn in de statuten van de vereniging of stichting. Zo
mag een bijzondere school eisen stellen aan de kerkelijke
achtergrond van een nieuwe collega. De
school moet echter wel consistent zijn in de handhaving
van dit beleid. Dit kan problemen opleveren
als men in nieuw beleid bijvoorbeeld lidmaatschap
van een bepaald kerkgenootschap verplicht stelt.
Artikel 1 Grondwet
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in
gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie
wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke
gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan
ook, is niet toegestaan.

De school moet zich wel houden aan de andere
zaken die gesteld zijn in de AWGB: discriminatie
op politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit,
hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke
staat is niet toegestaan.
Belemmering Docenten en medewerkers aan
instellingen van openbaar onderwijs dienen ieders
godsdienst of levensovertuiging te eerbiedigen. De
onderwijsinstelling mag medewerkers dan ook niet
afwijzen vanwege hun godsdienst of levensovertuiging.
Het hebben van een bepaalde geloofs- of
levensovertuiging en het uitdragen hiervan, hoeft
een goede functie-uitoefening aan een openbare
school niet in de weg te staan. Een instelling van
openbaar onderwijs mag, in het licht van de handhaving
van de neutraliteit van het openbaar onderwijs,
in voorkomende gevallen een sollicitant vragen
of zijn geloofsovertuiging een belemmering vormt
voor de functie-uitoefening gelet op het karakter van
het openbaar onderwijs. Ook mag een instelling van
openbaar onderwijs van haar medewerkers vragen
dat zij het uitdragen van hun geloofs- of levensovertuiging
achterwege laten wanneer dat een belemmering
vormt, gelet op het karakter van het openbaar
onderwijs. In een personeelsadvertentie kunnen deze
zaken worden ondervangen door te verwijzen naar
de statuten van de stichting of vereniging, waar deze
voorwaarden in worden omschreven en te verlangen
dat betrokkene deze onderschrijft. Het is dan ook
raadzaam deze statuten aan de sollicitanten te overhandigen,
zodat zij niet voor verrassingen komen te
staan.
Minderheidsgroepen Positieve discriminatie is in
sommige gevallen wel toegestaan als het bepaalde
doelgroepen betreft. Dit voorkeursbeleid betreft dan
het verminderen van het tekort aan vrouwen als leidinggevende
in bepaalde beroepsgroepen, zoals het
onderwijs. Bekend is dan de zinsnede: ‘bij gebleken
gelijke geschiktheid gaat de voorkeur uit naar een
vrouw’ die dan wordt opgenomen in de advertentietekst.
Ook mag een voorkeur worden uitgesproken
voor kandidaten uit een bepaalde etnische of culturele
minderheidsgroep. Daarnaast mag men gehandicapten
en chronisch zieken, onder voorwaarden,
een voorkeursbehandeling geven bij het invullen van
een vacature. In het laatst genoemde geval is men
ook verplicht de arbeidsplek aan te passen aan de
handicap van de werknemer.
Onderscheid Tijdens het sollicitatiegesprek is het
niet toegestaan vragen te stellen met betrekking tot
de gezondheid en de levensomstandigheden van de
kandidaat. Ook is het niet toegestaan aan vrouwen
specifieke vragen te stellen die betrekking hebben op
kinderopvang en zwangerschap. Voorbeelden van
dergelijke vragen zijn: Hebt u kinderen en zo ja, hoe
wilt u de opvang van de kinderen regelen? Hoe is
de thuissituatie en hoe denkt u het te regelen als uw
kind ziek is? Hoe regelt u de opvang van de kinderen
als u moet overwerken of als u ’s avonds een vergadering
moet bijwonen? Bent u zwanger of hebt u
een kinderwens? Deze vragen zijn niet toegestaan,
omdat ze niet relevant zijn voor de geschiktheid voor
de functie. Door deze vragen alleen aan vrouwelijke
sollicitanten te stellen wordt namelijk onderscheid
op grond van geslacht gemaakt. Deze vragen geven
blijk van het stereotype denkbeeld dat alleen vrouwen
voor de opvang van de kinderen verantwoordelijk
zijn.
Uitspraak
Bij de Commissie Gelijke Behandeling kan men, als
men denkt te zijn gediscrimineerd op een van de eerder
genoemde gronden een klacht indienen. De CGB
zal deze klacht toetsen aan de wet en tot een oordeel
komen. De aangeklaagde is echter niet verplicht
het oordeel van de CGB op te volgen. Uit de cijfers
van de CGB blijkt dat in 75 procent van de gevallen
het oordeel van de CGB wordt opgevolgd. Mocht
het oordeel niet worden overgenomen door de aangeklaagde,
dan rest slechts de gang naar de civiele
rechter. De rechter neemt in zijn oordeel ook het
oordeel van de CGB mee maar de rechter kan daaruit
ook een andere conclusie trekken. Als dat zo is,
dan zal de rechter juridisch duidelijk moeten maken
in zijn uitspraak waarom hij een ander oordeel over
de zaak heeft dan de CGB.
Op de website van de CGB (www.cgb.nl) zijn alle
voorwaarden te lezen waaraan men bij het indienen
van een klacht moet voldoen. Daarnaast staan daar
alle oordelen die de CGB in de loop der jaren heeft
uitgesproken. Mocht u een klacht willen indienen,
kijk dan eerst bij de eerder gedane oordelen van de
CGB .
Praktijkvoorbeeld
In de advertentie stond: ‘Gezocht: een enthousiaste duizendpoot
die binnen een jong en dynamisch team haar/zijn mannetje
staat.’ Niets mis mee,’ aldus de Commissie Gelijke
Behandeling in haar oordeel. Dat het team ‘jong en dynamisch’
is, wil nog niet zeggen dat de gezochte medewerker
ook jong moet zijn. Echter in de afwijzingsbrief die de klaagster
had gekregen, stond dat de selectie had plaatsgevonden
‘op basis van een combinatie van de criteria woonplaats,
werkervaring en leeftijd’. De school had dus zelf aangegeven
dat het onderscheid maakte op grond van leeftijd, iets dat
volgens de ‘Algemene Wet Gelijke Behandeling’ niet toegestaan
is.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
5

Nieuw in Webmanager Personeel:
rapporten Kengetallen
en Functiemix
Als zakelijk dienstverlener in het onderwijs realiseren wij ons
als geen ander dat u de handen vrij wilt hebben voor het realise-
ren van onderwijskundige doelstellingen. Daarom concentreren
wij ons op kwalitatief goede personele en financiële dienstver-
lening. Om u inzicht te geven in uw personele administratie
heeft Dyade voor klanten die gebruiken maken van Edukaat al
enige tijd een applicatie, waaruit actuele managementinfor-
matie opgevraagd kan worden: Webmanager Personeel. Eind
april is de lay-out van de rapporten in deze applicatie aangepast.
In augustus zullen twee nieuwe rapporten zichtbaar zijn voor
gebruikers.
6 Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
door Jamila Ramnandanlal
Verdeling man/vrouw per functie onderwijzend personeel in fte
Rapport Kengetallen Het rapport Kengetallen
biedt u inzicht in de opbouw van uw personeelsbestand
betreffende functie, functieschaal, functiecategorie,
geslacht en leeftijdscategorie. U kunt hier zelf
de gewenste peildatum invoeren, waarna u beschikt
over overzichtelijke tabellen en grafieken.
Desgewenst kunt u deze exporteren om te gebruiken
in verslagen en presentaties. Dyade kan u desgewenst
ook tabellen en grafieken leveren voor overige
kengetallen. Dit valt echter onder de noemer maatwerk,
en zit niet bij de abonnementsprijs* inbegrepen.
Rapport Functiemix Het rapport Functiemix
geeft u actueel inzicht in hoeverre voldaan is aan de
normen van het CFI betreffende de functiemix. Ook
de hoeveelheid fte die nog naar een hogere schaal
dient te worden gezet, is in dit rapport duidelijk
zichtbaar.
Beide rapporten bieden u meer mogelijkheden tot
het analyseren van de personele managementinformatie.
Nieuwe functionaliteiten De nieuwe rapporten
maken onderdeel uit van Webmanager Personeel,
een applicatie die uitgebreider is dan Web Personeel.
Deze uitgebreidere applicatie biedt u toegang tot
personele managementinformatie waar en wanneer
u dat wilt. U kunt de benodigde gegevens gebruiken
voor aansturing van uw organisatie, waardoor u
sneller tot de juiste beslissingen kunt komen. Met
Webmanager Personeel heeft u overzicht op de personele
gegevens. Zo kunt u overzicht van afwezigen
en de vervangers inzien, maar ook makkelijk het aantal
ziektegevallen, de personele bezetting, de NAWgegevens,
de verjaardagen en de gerealiseerde loonkosten
nalezen. Daarbij kunt u zelf de periode en het

abstractieniveau bepalen. Op elk niveau kunt u zelf
de periode kiezen die u gedetailleerd wilt analyseren.
Het abstractieniveau kunt u selecteren op bestuur of
op school, zodat een specifiekere analyse mogelijk
is. De gegevens in Webmanager Personeel zijn
bovendien nóg actueler dan die van Web Personeel,
omdat ze wekelijks worden bijgewerkt. Ten slotte is
als nieuwe functionaliteit toegevoegd dat de overzichten
en autorisatie niet alleen op werkgeversniveau
en/of schoolniveau beschikbaar zijn, maar dat
dit ook op locatieniveau mogelijk is.
Meer informatie? Bent u nieuwsgierig naar de
mogelijkheden van Webmanager Personeel voor uw
onderwijsinstelling? Of wilt u zich direct aanmelden
voor een abonnement*? Neem dan contact op met
de Dyade-servicedesk. Bel (030) 630 5699, of mail
naar servicedesk@dyade.nl. De servicedesk is op werkdagen
geopend van 8.00 tot 17.00 uur.
* De abonnementskosten van Webmanager
Personeel bedragen € 62,50 per maand, exclusief
maatwerkopties. Onder maatwerk valt bijvoorbeeld
het genereren van tabellen en grafieken voor overige
kengetallen, gebaseerd op uw wensen. Vraag gerust
vrijblijvend een offerte op voor al uw wensen rond
Webmanager Personeel.
Overzicht Verdeling Leeftijdscategorie en Man/Vrouw in fte
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
7

8
Dyade adviseert u graag
Een cafetariaregeling
mag u zelf opstellen
In veel cao’s kunnen werknemers een deel van de arbeidsvoorwaarden
zelf invullen. Deze mogelijkheid wordt cafetaria
regeling genoemd. De kern van zo’n regeling is dat een werk
nemer bepaalde bronnen (geld en/of tijd) kan inzetten om
bepaalde doelen (geld en/of tijd) te verwezenlijken.
Vaak wordt bij deze regelingen gezocht naar mogelijkheden bij de
Belastingdienst om netto voordeel te behalen. Ook zijn er vormen
van een cafetariaregeling waarbij geen netto voordeel wordt
behaald. Bijvoorbeeld het inzetten van brutoloon (bron) voor aanvullend
verlof (doel). En er bestaan regelingen waarbij personeelsleden
juist verlof (bron) inzetten om brutoloon (doel) te ontvangen.
Bij iedere cafetariaregeling zijn de voorwaarden van de
Belastingdienst het uitgangspunt. De belangrijkste voorwaarden die
de Belastingdienst stelt, zijn:
> Er moet sprake zijn van een schriftelijk vastgestelde regeling.
> De regeling moet openstaan voor tenminste 75 procent van
het personeel.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
door Peter de Vette
> Personeelsleden moeten minimaal 1 keer per jaar
kunnen kiezen of, en op welke manier ze gebruik
willen maken van de cafetariaregeling.
> Indien het loon met meer dan 30 procent wordt
verlaagd, moet dit doorwerken in het pensioengevend
inkomen.
> Personeel moet er op gewezen worden dat het
verlagen van het loon tot gevolg kan hebben, dat
een eventuele ontslaguitkering, uitkering in
verband met ziekte en/of arbeidsongeschiktheid
lager wordt vastgesteld.
Fietsvergoeding In het verleden is in het onderwijs
op bescheiden schaal gebruikgemaakt van de
deze regelingen. Zo kende zowel de CAO PO als de
CAO VO de mogelijkheid voor werknemers brutoloon
in te leveren, om hiervoor een netto vergoeding
te ontvangen voor een fiets. Uiteraard mocht deze
vergoeding alleen worden toegekend als aan de voorwaarden
van de Belastingdienst werd voldaan. Zo
moest de fiets minimaal voor de helft van de werkdagen
worden gebruikt voor het woon- werkverkeer,
mocht maximaal 1 keer per 3 jaar een vergoeding
worden gegeven en de vergoeding mocht in totaal
maximaal ? 749,- bedragen. Ook kent men al enkele
jaren de regeling waarbij een deel van de bruto eindejaarsuitkering
wordt ingeleverd, in ruil voor een
netto vergoeding voor de betaalde contributie aan
de vakbond.
Toetsing De reden dat in het onderwijs slechts op
bescheiden schaal gebruik werd gemaakt van cafetariaregelingen,
is gelegen in het feit dat met name in
het primair onderwijs de cao voorschrijvend is. De
CAO PO leek geen mogelijkheden te bieden zelf een
cafetariaregeling te maken. Onlangs heeft de PO-
Raad aangegeven dat artikel 6.1, lid 5 van de CAO
PO voldoende ruimte laat om ook in het primair
onderwijs een cafetariaregeling in te stellen.
Uiteraard moet wel worden voldaan aan de voorwaarden
van de Belastingdienst en moet de werkgever
hiervoor een regeling opstellen. Eventueel kan de
regeling door de Belastingdienst worden getoetst
aan de richtlijnen, maar het is geen verplichting.
Advies en contact Indien ú plannen heeft uw personeel
te laten profiteren van een cafetariaregeling,
dan kunt u dus zelf een regeling opstellen. Uiteraard
kan Dyade ook een regeling opstellen, die aan uw
wensen voldoet. U kunt hiervoor contact opnemen
met een van de medewerkers van de afdeling Advies
van uw Dyade-vestiging.

Reglement Vervangingsfonds
2010-2011
Eind april heeft het Vervangingsfonds het
reglement voor het schooljaar 2010-2011
gepubliceerd. Dyade staat stil bij de wijzigingen
per 1 augustus aanstaande en de gevolgen voor
uw administratie.
Verklaring afwezigheidsgrond Sinds een aantal
jaren moet bij een afwezigheid van langer dan zes
weken een verklaring van de bedrijfsarts worden
overlegd, waaruit blijkt dat de arbeidsongeschiktheid
van het te vervangen personeelslid een gevolg is
van ziekte. Zonder deze verklaring is vervanging ten
laste van het Vervangingsfonds niet toegestaan. Het
Vervangingsfonds heeft besloten nauwer aan te sluiten
bij de ‘regeling procesgang eerste en tweede
ziektejaar’. De vaste termijn van zes weken wordt
losgelaten, omdat een personeelslid vaak pas na
meer dan zes weken contact heeft met de bedrijfsarts.
Dit betekent dat niet meer volstaan kan worden
met een verklaring, maar dat moet worden aangetoond
dat de afwezige periodiek contact heeft
gehad met de arbodienst. KPMG controleert op het
naleven van deze richtlijn. Als een door u gedeclareerde
vervanging in de steekproef van de KPMGcontrole
valt, moet u alle verklaringen van de arbodienst
met betrekking tot het betreffende ziekteverlof
kunnen overleggen.
Bekendmaking trede-indeling Jaarlijks wordt
voor de werkgevers in het primair onderwijs de
trede-indeling vastgesteld. De trede-indeling gebeurt
op basis van de verhouding van de betaalde premie
en de gedeclareerde kosten van vervanging wegens
ziekte. Voorheen werd deze indeling voor 1 januari
volgend op het schooljaar bekendgemaakt. De afgelopen
jaren heeft het Vervangingsfonds gebruikgemaakt
van de mogelijkheid de trede-indeling op een
later tijdstip bekend te maken. Nu is besloten de
trede-indeling in het vervolg voor 15 februari volgend
op het schooljaar bekend te maken.
door Peter de Vette Salarisniveau vervangende leraar in het kader van
de functiemix In het kader van de functiemix is bekendgemaakt
welke salariskosten mogen worden gedeclareerd.
Uitgangspunt hierbij is het functieniveau van de vervangen-
de leerkracht. Wordt een afwezige leerkracht in het functieniveau
LA vervangen door een leraar die naar schaal LB
wordt betaald, dan mogen de loonkosten tot het niveau
van LB worden gedeclareerd bij het Vervangingsfonds.
Wordt een afwezige leerkracht in het functieniveau LB vervangen
door een leraar die naar schaal LA wordt betaald,
dan mogen de loonkosten tot maximaal schaal LA worden
gedeclareerd.
Afschaffen noodvoorziening Vervangingsfonds
Voor personeel dat langer dan dertig maanden afwezig is
wegens ziekte, waarbij niet tot ontslag kon worden overgegaan
bestond de ‘noodvoorziening Vervangingsfonds’.
Aangezien in het reglement Vervangingsfonds is bepaald
dat een afwezig personeelslid maximaal dertig maanden
mag worden vervangen, kon het voorkomen dat werkgevers
financiële problemen ondervonden door het in dienst houden
van het afwezige personeelslid en het voor eigen rekening
betalen van de vervanger ná de periode van dertig
maanden. Om tegemoet te komen aan deze financiële problemen
kon op aanvraag aanspraak worden gedaan op de
noodvoorziening. Aangezien bij het Vervangingsfonds in de
afgelopen jaren een zeer beperkt aantal aanvragen is ontvangen
voor deze noodvoorziening, is besloten deze af te
schaffen.
Uitbreiding omvang vervangingspool Vanaf 1
augustus is het mogelijk een vervangingspool aan te houden
met een omvang van zes procent van de formatie. Dit
was vier procent. Aanvragen voor deze vervangingspool
moeten voor 1 juni zijn ingediend bij het Vervangingsfonds.
Als een vervangingspool wordt aangevraagd en toegekend
op basis van zes procent van de formatie, betekent dit wel
dat de personen in de pool voor honderd procent moeten
worden belast met vervangingswerkzaamheden.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
9

Roparun 2010 groot
succes voor Team Tino
In het Dyademagazine van januari 2010 heeft Mariëtte Vos verteld
over de jaarlijkse Roparun. Misschien weet u nog dat Dyade Team
Tino heeft gesponsord door te besparen op de kerstkaarten.
Omdat ook u vast benieuwd bent naar de belevenissen van het
team tijdens de ‘barre tocht’, hebben we teamcaptain Mariëtte
nogmaals een aantal vragen voorgelegd.
10
Wat is het belangrijkste doel voor het team?
“Team Tino vindt het belangrijk zoveel mogelijk geld
in te zamelen voor het goede doel van de Roparun:
de zorg aan kankerpatiënten. Daarnaast vinden wij
de sportieve prestatie en natuurlijk het groepsgevoel
erg belangrijk.”
Op welke manier hebben jullie geld ingezameld?
“Op verschillende manieren. Ten eerste door sponsoring.
We zijn erg blij met de bedrijven en particulieren
die ons geld of materialen hebben gegeven.
Dat varieerde van bussen, brood voor drie dagen en
bedrukte kleding, tot een locatie waar we altijd
terecht konden om te vergaderen. Naast sponsoring
hebben we zelf ook verschillende acties georganiseerd
om geld op te halen. We hebben met Kerstmis
en Pasen bijvoorbeeld chocola verkocht en we heb-
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
ben een dart-avond georganiseerd en een groot
80’s-feest. Bovendien hebben we Roparun-loten
verkocht, die ook bij onze totale opbrengst worden
gerekend.”
Welke voorbereiding gingen eraan vooraf?
“We hebben iedere maand een algemene vergadering
gehad en tussendoor kwamen de verschillende
groepjes (sponsoring, catering, lopers, fietsers)
regelmatig bij elkaar om dingen af te stemmen. De
lopers trainden daarnaast vaak samen en er stond
een keer een gezamenlijke nachttraining op het programma,
waarbij iedereen zijn/haar rol kon oefenen.
En we hebben veel aan teambuilding gedaan. De
laatste maanden is er veelvuldig contact geweest via
de mail en was iedereen bezig met het organiseren
of uitvoeren van acties.”
Hoe zorg je ervoor dat alles soepel loopt tijdens de
Roparun?
“Vooraf hebben we een draaiboek gemaakt. We
hebben de verschillende knelpunten op het traject
met elkaar besproken en namen gezamenlijk besluiten
over hoe we dingen aan zouden pakken.
Iedereen wist wat er van hem of haar werd verwacht.
Tijdens de Roparun loop je natuurlijk tegen
dingen aan die niet zijn vastgelegd. We probeerden
altijd op een flexibele manier tot een goede oplossing
te komen. In het uiterste geval besloot de teamcaptain.”

Hoe is de Roparun 2010 verlopen?
“Roparun 2010 is voor Team Tino erg goed verlopen.
We hebben er allemaal een geweldig gevoel
aan overgehouden. Het weer was super, hoewel
soms wel iets te warm voor de lopers en fietsers. We
hebben geen noemenswaardige blessures gehad en
niemand is uitgevallen. We hebben dit jaar als team
door Bergen op Zoom gelopen, waar al onze familie
en vrienden ons opwachtten. Ook de laatste vijf
kilometer door Rotterdam hebben we samen volbracht.
Het was erg indrukwekkend om daar langs
al die patiënten te lopen en te fietsen.”
Doen jullie volgend jaar weer mee?
“Binnenkort gaan we evalueren tijdens een gezellig
etentje. Dan bespreken we wat goed ging en wat we
kunnen verbeteren. Alle teamleden kunnen dan ook
aangeven of ze volgend jaar weer mee willen doen
en in welke rol. Maar de Roparun is te leuk om over
te slaan. Je moet rekening houden met de vermoeidheid
en wat dat met je doet. We hebben vooral
geleerd rust te nemen zodra dat kan. Daarnaast
moet je gewoon meegaan in het circus dat de
Roparun is. Je moet er vooral zoveel mogelijk van
genieten!”
Team Tino
Team Tino is een hecht team dat bestaat uit 28 mensen die elkaar
inmiddels door en door kennen. Twee groepen lossen elkaar om de
50 kilometer af. Deze twee groepen bestaan uit 8 lopers, 6 fietsers,
een chauffeur en een navigator. Daarnaast is er een basiskamp. In het
basiskamp zitten 3 fysiotherapeuten/sportmasseurs, 3 mensen die
voor de catering zorgen en een chauffeur die de touringcar bestuurt.
Omdat de teamcaptain tijdens de Run meefietst, is de leiding tijdens
de Roparun verdeeld tussen twee teamleden.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
11

Van Don naar doen met poen…
Succesvol seminar van Dyade Academy
Financiële zaken saai?
Totaal niet!
In november 2009 kwam de Commissie Vermogensbeheer
Onderwijsinstellingen, kortweg de Commissie Don, met het
rapport Financieel beleid van onderwijsinstellingen. Voor Dyade
Academy een goede aanleiding om op 9 juni op Nyenrode
Business Universiteit een seminar te organiseren, waar aansprekende
gastdocenten praktische en uitvoerbare mogelijkheden
aandroegen om het financiële beheer van onderwijsorganisaties
helder te laten zijn en de kans op falen heel klein te maken.
Dyademagazine bezocht het seminar en was deze middag één en
al luisterend oor.
12
door Aart Berkhout
Rijdend over de Straatweg vanuit Breukelen passeer
je het imposante kasteel Nijenrode met een geschiedenis
die teruggaat tot de tijd van Floris de Vijfde.
Aansprekende Nederlandse zakelijke namen worden
gebruikt. Zo vindt het seminar plaats in het Albert
Heijngebouw en is de ontvangst in de Neelie
Kroeshal. De verwachtingen van de deelnemers
voorafgaand aan het seminar zijn verschillend. ‘Hoe
kan ik financiële risico’s voorkomen?’, ‘Ik hoop te
gaan horen hoe ik op een verantwoorde manier met
het vermogen van mijn instelling kan gaan investeren’,
‘Moeten we gaan bezuinigen?’, zijn opmerkin-
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
gen die gemaakt worden. In een volle collegezaal van
Nyenrode Business Universiteit verzorgde ir. Hans
Bol, algemeen directeur van Dyade, de opening. Hij
kondigde aan dat het een praktisch seminar zou worden
met handvatten voor het goed managen van de
financiën van een onderwijsinstelling.
Visiegericht werken Prof. dr. Hans Bossert,
hoogleraar ‘Public Governance’ aan de Nyenrode
Business Universiteit, gaf een presentatie over praktisch
financieel beleid in het onderwijs. Financieel
plannen is volgens hem heel belangrijk maar hij adviseert
‘steeds gebruik te maken van de achteruitkijkspiegel’:
hoe ging het in het verleden en wat hebben
we daarvan geleerd? Vanuit de zaal kwam de opmerking
dat veel schoolorganisaties een luxeprobleem
hebben; veel geld op de bank, maar wat moeten
we ermee doen? Dit was koren op de molen van
Bossert: “Er moeten namelijk principiële beleidskeuzes
gemaakt worden. Veel onderwijsorganisaties
‘De overheid zal volgens Bol
sluipenderwijs aan de reserves
van de onderwijsinstellingen
gaan komen..’

managen op incidenten, ze gaan pas maatregelen
nemen als er problemen ontstaan.” Werk visiegericht,
is het motto van Bossert. “Maak een heldere
visie op wat je wilt en leg dit vast in een financiële
beleidsnotitie. Zorg vooral voor een realistische
meerjarenbegroting en breng de risico’s in kaart.
Koppel de meerjarenbegroting aan de langetermijndoelstellingen.
Analyseer de visie en de missie naar
de sterke en zwakke kanten en ga voor de kansen die
er zijn. Maak beleidskeuzes en formuleer de doelstellingen
op het gebied van onderwijs, huisvesting, personeel,
financiën én marketing en communicatie.”
Financiële analyse Hans Bol ging hierna in op de
invloed die het financieel beleidskader heeft op de
begroting. De overheid zal volgens Bol sluipenderwijs
aan de reserves van de onderwijsinstellingen
gaan komen. “De bezuinigingen zullen stilletjes
komen, wees daarop voorbereid. Zelffinanciering zal
dan zeker meer voorkomen. De komende tien jaar
wordt een landelijke terugloop van leerlingaantallen
voorspeld van negen procent. In sommige krimpgebieden
is dit percentage zelfs vele malen groter.
Hierdoor zullen veel besturen in de negatieve cijfers
terechtkomen. De verwachting is dat de risico’s zullen
toenemen door het niet geheel indexeren van de
kostenvergoeding door de overheid, het niet geheel
compenseren van de cao-verhoging, het risico van
arbeidsconflicten met de daaruit volgende financiële
uitkeringen en het grote probleem van de fluctuatie
in leerlingaantallen.” Bol raadt aan in de begroting
een budgetrisico op te nemen van tussen de vijf en
tien procent van de rijksvergoeding. Ook is er de
mogelijkheid dit uit het eigen vermogen van de
instelling te financieren. Met een aantal voorbeeldbegrotingen
en -jaarrekeningen schetst Bol de risico-
’s bij besturen die geen maatregelen nemen. Het
eigen vermogen, hoe groot ook, zullen ze binnen een
aantal jaren zien slinken tot nul, omdat er geen adequate
maatregelen zijn genomen. “Zorg ervoor dat
minimaal ieder kwartaal een financiële analyse
wordt gemaakt en stuur dan direct de begroting
bij”, aldus Hans Bol. >>
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
13

14
>> Profielschetsen Vervolgens nam Bossert het stok- > Workshop Begroten en simuleren
je over van Bol in een verhandeling over Governance, In deze workshop is dieper ingegaan op de nood-
waarin hij stelt dat goed bestuur bij complexe zaken zaak van begroten en het simuleren van bepaalde
noodzakelijk is. Volgens de Commissie Don moet dit financiële keuzes. Visie, ambitie en beleid moeten
worden verbeterd. Als voorbeeld neem Bossert zijn in kaart worden gebracht. Waar staan we, waar
oude Lelijke Eend, waarbij het stuur kon losgaan tij- willen we heen en hoe bereiken we dat, zijn de
dens het rijden. “Goed bestuur zorgt ervoor, dat op kernvragen in een strategisch beleidsplan.
de cruciale punten een borgpen wordt geplaatst, De attentiepunten naar aanleiding van het rapport
waardoor het vastgelegde beleid tijdens de rit niet van de Commissie Don zijn besproken. Het
kan lostrillen”, legt hij uit. “Hierbij is een ‘planning school-ondernemingsplan, de financiële vertaling
en contolcyclus’ van belang die geïntegreerd dient te van het strategisch beleidsplan in concrete, te rea-
worden in het totale beleidskader. Veel beleid staat liseren doelstellingen en een meerjarenplanning is
goed op papier, maar wordt er ook naar gehan- maatwerk. Inventariseer per school de op feitelijke
deld?” Bossert heeft geconstateerd dat er vaak een en unieke situaties gebaseerde uitgangspunten en
groot verschil zit in de ‘papieren werkelijkheid’ en de veronderstellingen. Investeer in de versterking van
‘echte werkelijkheid’. “Zorg daarom voor deskundi- de financiële deskundigheid en zorg voor een adegen
met kennis van zaken en houd met de verschilquate verankering in de organisatie.
lende kennis van de bestuursleden of toezichthou- Voer een grondige risicoanalyse uit met een meerders
rekening bij de samenstelling van het bestuur. jarige cijfermatige onderbouwing per risico.
Maak bestuursprofielschetsen en benoem mensen Vertaal risico’s in interne beheersingsmaatregelen
met kennis van zaken, dus ook op financieel
en laat er iemand voor verantwoordelijk zijn.
gebied.”
Bekijk of er behoefte is aan vreemd vermogen en
Inspirerende workshops Na deze verhandelin-
houd er rekenschap mee dat de zeggenschap over
het privaat opgebouwde vermogen bij de ondergen
konden de deelnemers kiezen uit drie verschillende
workshops: ‘Begroten en simuleren’, ‘Het vermogensspel’
en ‘Risicomanagement en controlweb’.
wijsinstelling ligt.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010

Het vermogensspel
Gedimd licht, drie centraal geplaatste tafels met
eromheen de stoelen. Bij deze workshop krijg je de
indruk dat er een soort roulette aanwezig is met
fiches en kaartjes. Na een korte inleiding, waarin
wordt verteld dat de doelstelling van de workshop
is op een speelse manier de onderwijsfinanciën
beter te leren kennen, gaan we aan de slag.
Welke geldstromen zijn er bij een onderwijsinstelling?
Wat is de wisselwerking tussen de balans en
de exploitatierekening? Welke financiële ratio’s
zijn er nodig om de financiële posities te beoordelen
en wat zijn de uitkomsten van de financiële
keuzes die er gemaakt worden? Deze vragen zullen
tijdens het spelen van het spel worden beantwoord.
Aan de drie speeltafels schuiven de ‘croupiers’
(medewerkers van PricewaterhouseCoopers) aan.
Op de tafel ligt het ovale spelbord met vakjes,
waar de inkomsten en uitgaven, het vermogen en
de lasten van een school door middel van het
plaatsen van fiches inzichtelijk gemaakt kan worden.
Op tafel één wordt gekeken welke invloed het
onttrekken van geld voor investeren in digiborden
heeft op het eigen vermogen in de komende jaren.
Op tafel twee wordt veel geld besteed aan een
studiereis naar een ver land door alle onderwijsgevenden
van de school. Op tafel drie wordt geïnvesteerd
in personeel in de vorm van een RT’er en
een IB’er.
De fiches schuiven over het spelbord en de deelnemers
zien waar het geld vandaan komt en waar
het naartoe geschoven wordt. De fiches met verschillende
kleuren die de waarde in geld aangeven,
maken de geldstroom inzichtelijk. Ook worden de
gevolgen van deze investeringen op de solvabiliteit,
kapitalisatiefactor, liquiditeit en de rentabiliteit
berekend.
Opmerkingen van de deelnemers: ‘Kennis is
belangrijk, je ziet nu wat er gebeurt.’ ‘Veel directeuren
vinden financiën niet interessant, maar
door dit spel krijgt men meer inzicht.’ >>
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
15

16
‘Mooi instrument om te zien wat er gebeurt met
het geld.’ ‘Je moet het spel wel een paar keer
gespeeld hebben om het echt te begrijpen.’
> Risicomanagement en controlweb
In deze workshop werd de theorie van risicomanagement
besproken en hebben de deelnemers
gewerkt aan een casus. Risicomanagement is het
herkennen van risico’s en het vaststellen van de
beheersmaatregelen. Men kan risico’s voorkomen,
verminderen of gewoon accepteren als de gevolgen
klein lijken te zijn.
Bepaal de kans dat het probleem zich zal voordoen,
maar ook de impact die het probleem zal
veroorzaken. Hiervan kan men een ‘risicoresponsekwadrant’
maken, waarmee duidelijk kan worden
welke acties ondernomen kunnen worden. Het
maken van een jaarverslag is verplicht. In deze
workshop wordt ook aangeraden een risicoverslag
te maken, waarin de risico’s in kaart worden
gebracht, maar waarin ook de mogelijke maatregelen
staan.
De casus bracht interactie tussen de deelnemers.
In kaart moest worden gebracht wat de risico’s
van een éénpitter zijn, als er een structurele daling
in leerlingaantal zou plaatsvinden. Dit was voor de
deelnemers een herkenbare situatie en er werd
vooral naar oplossingen gezocht in mogelijke
kansen.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
‘Rijke scholen worden steeds rijker
en arme scholen steeds armer.’
‘Een organisatie in een financieel
stabiele omgeving is de beste voor-
spelling voor de dag van morgen.’
Bossert: ‘Elk model is een versimpe-
ling van de werkelijkheid, behalve
een fotomodel.’
‘Maak een goede uitgebreide
risicoanalyse.’
‘Schaalvergroting door fusies leidt
t ot meer kennis en lagere kosten.’
‘Reserves moeten worden besteed.
Gericht investeren, maar niet in
gouden daken.’
‘Onderwijsmanagers doen te veel
zaken die ook door anderen gedaan
kunnen worden.’

Dyade Directeurenpool
Ervaren interim-managers, puur gespecialiseerd
in onderwijsmanagement!
Meer weten? Belt u voor meer informatie met:
Peter van Engeldorp Gastelaars
Tel. 06 229 461 31
Pieter Haverkamp
Tel. 06 113 051 73

18
De staat van het
(burgerschaps)onderwijs
Ieder jaar bepaalt de Inspectie of scholen in het primair,
voortgezet, (voortgezet) speciaal onderwijs en middelbaar
beroepsonderwijs aan normen van basiskwaliteit voldoen.
In het onderwijsverslag van de Inspectie De staat van het
onderwijs wordt daar verantwoording over afgelegd. In
hoofdstuk 15 gaat de Inspectie in op het onderwerp bur-
gerschap en integratie. De Inspectie schenkt namelijk
steeds meer aandacht aan de socialisatiefunctie van het
onderwijs. Bij de voorbereiding van leerlingen op deel-
name aan de samenleving gaat het in het onderwijs ook
om maatschappelijke vorming, bijvoorbeeld het overdra-
gen van waarden die aan een vreedzame samenleving ten
grondslag liggen.
door Joop de Jager
Om een beeld te krijgen van de wijze waarop het
onderwijs invulling geeft aan burgerschap en integratie,
heeft de Inspectie in 2009 maar liefst 743 scholen
bevraagd en in haar schoolbezoeken gekeken in
hoeverre de scholen voldoen aan de eisen die gesteld
zijn in het toezichtskader burgerschap en integratie
(zie kader 1).
Wat zeggen de scholen? Schoolleiders geven aan
dat zij het bevorderen van sociale vaardigheden als
belangrijkste aspect van burgerschap zien. Daarna
noemen ze de omgangsregels en basiswaarden,
gevolgd door de rol van de school als oefenplaats.
Ongeveer negentig procent van de scholen geeft aan
een visie te hebben op burgerschap. De mate waarin
scholen de visie vertaald hebben naar concrete doelen
verschilt sterk. Als er al doelen zijn, zijn ze vooral
algemeen geformuleerd. Veelal gebruikt men
bestaand lesmateriaal voor het vak burgerschap en
integratie. Slechts één op de drie scholen houdt
daarbij in de gaten wat de leerlingen bereiken met
deze lesmaterialen. Leraren geven aan dat zij de
resultaten inschatten, of afleiden uit de resultaten
van de opdrachten. Inschatten gebeurt veelal bij het
aanleren van beleefdheid en fatsoen, sociale vaardigheden
en basiswaarden. De opdrachten gingen
meestal over andere culturen en democratie.
Ruim tachtig procent van de scholen heeft aangegeven
dat zij in 2009 aandacht hebben besteed aan
het ontwikkelen van burgerschap. Op sommige
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
scholen is daar speciaal iemand voor aangewezen.
Veelal werd burgerschap besproken in de teamvergadering.
Van een gerichte scholing van personeel op
het vakgebeid burgerschap en integratie was nauwelijks
sprake in 2009. Een kwart van de schoolleiders
gaf aan belemmeringen te ondervinden bij het realiseren
van burgerschap, zoals gebrek aan tijd, gebrek
aan passend lesmateriaal of een te geringe diversiteit
binnen de school.
Wat zeggen de inspecteurs? De Inspectie heeft
in haar toezicht op de scholen ook burgerschap
beoordeeld. Hieruit bleek dat in het basisonderwijs
een derde van de scholen en circa de helft van de
scholen voor voortgezet onderwijs het burgerschapsonderwijs
onvoldoende was. De Inspectie stelt in
haar jaarverslag dan ook vast dat voor het derde
jaar de ontwikkeling van het vak burgerschap stagneert.
Veel scholen hebben wel een aanbod waarmee
ze op zekere hoogte aan de burgerschapsverplichtingen
voldoen. De Inspectie constateert echter
ook dat de ontwikkeling van een geëxpliceerd curriculum,
met concreet geformuleerde doelen en een
daarop afgestemd aanbod, weinig vordert. De
Inspectie geeft aan dat het risico groot is dat de
scholen blijven steken in een opsomming van losse
activiteiten en projecten. Van belang is echter een
over leerjaren en leergebieden samenhangend aanbod,
dat is samengesteld op basis van de competenties
die de school haar leerlingen als burgers wil
meegeven.
Ondersteuning en advies Dyade-adviseurs zijn
ervaren in het begeleiden van scholen bij het vorm
en inhoud geven van actief burgerschap en sociale
integratie (zie kader 2). Ze gebruiken hierbij een
meetinstrument om de kwaliteit van actief burgerschap
en sociale integratie op de school te meten.
Daarnaast krijgt de school een format om een verbeterplan
te schrijven en een format waarin de uiteindelijke
afspraken rond burgerschap helder zijn
weergegeven. De uiteindelijke notitie kan digitaal
verstuurd worden naar de Inspectie en een samenvatting
wordt op de website van de school
geplaatst, zodat ouders ook op de hoogte zijn van
de visie en de inspanningen van de school ten aanzien
van burgerschap en integratie. Voor ondersteuning
kunt u contact opnemen met de afdeling
Advies van uw Dyade-vestiging.
Bron: De staat van het onderwijs, [onderwijsverslag 2008-
2009], ISNB 978-90-8503-209-0

kader 1
Toezichtskader burgerschap en integratie
De school draagt zorg voor de kwaliteit van het
onderwijs gericht op bevordering van burgerschap
en integratie
> De school laat de leerlingen kennismaken met de
diversiteit in de samenleving.
> De school draagt kennis over van de diversiteit
in de samenleving.
> De school heeft een visie op burgerschap en
integratie.
> De school legt verantwoording af over de
vastgestelde visie.
> De school geeft planmatig invulling aan de visie
op burgerschap en integratie.
> De school evalueert regelmatig of de visie en de
afgeleide doelen worden gerealiseerd.
> De school stemt het aanbod (mede) af op de
risico’s en de ongewenste opvattingen, houdingen
en gedragingen van de leerlingen.
De school heeft een visie op burgerschap en
integratie, en geeft daar planmatig invulling aan
> De visie drukt uit welke bijdrage de school wil
leveren aan de bevordering van burgerschap en de
integratie van de leerlingen in de samenleving.
> De school heeft doelen afgeleid van de visie.
> De school geeft planmatig invulling aan de visie
en de realisering van de doelen.
De school legt verantwoording af over haar visie en
de wijze waarop ze daar invulling aan geeft
> De visie wordt verantwoord in het schoolplan.
> De visie wordt verantwoord in de schoolgids.
> De school legt verantwoording af over de wijze
waarop ze invulling geeft aan haar (maatschappelijke)
opdracht.
> De school maakt de doelen die ze nastreeft
inzichtelijk.
De school evalueert of de beoogde doelen voor
burgerschap en integratie worden gerealiseerd
> De school heeft inzicht in de vorderingen van de
leerlingen.
> De school heeft inzicht in de mate waarin ze haar
doelen realiseert.
> De school heeft het beleidsterrein Burgerschap en
Integratie opgenomen in haar evaluatieplan.
De school stemt haar aanbod af op specifieke
omstandigheden in en rond de school
> De school heeft inzicht in de aan burgerschap en
integratie gerelateerde opvattingen, houdingen en
gedragingen van haar leerlingen.
> De school heeft inzicht in de sociale context waar
in de school moet functioneren.
> De school heeft inzicht in het voorkomen
(bestaan) van intolerantie, extremistische ideeën,
discriminatie et cetera.
> De school speelt - indien nodig - in op opvattingen
van leerlingen en de context waarin de school
functioneert.
De school heeft een aanbod gericht op de bevordering
van burgerschap en integratie
> De school laat de leerlingen kennismaken met de
diversiteit in de samenleving.
> De school draagt kennis over van de diversiteit in
de samenleving.
>>
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
19

20
>>
> De leerlingen maken kennis met de verschillende
achtergronden van leeftijdgenoten.
> De leerlingen maken kennis met de verschillende
culturen van leeftijdgenoten.
> De school besteedt aandacht aan de bevordering
van sociale competenties.
> De school bevordert deelname aan en betrokkenheid
bij de samenleving.
> De school bevordert de basiswaarden die nodig
zijn voor participatie in een democratische rechtsstaat.
> De school bevordert de kennis, houdingen en
vaardigheden die nodig zijn voor participatie in
een democratische rechtsstaat.
> De school is een oefenplaats. Het aanbod geeft
invulling aan de in dit verband relevante kerndoelen.
De school besteedt aandacht aan de bevordering
van sociale competenties
> De school heeft vastgesteld welke (sociale)
competenties ze van belang acht.
> De school biedt een structureel aanbod aan.
De school bevordert deelname aan en betrokkenheid
op de samenleving
> De school stelt zich open en actief op naar
de lokale en regionale omgeving en de samenleving.
> De school brengt leerlingen in contact met de
lokale en regionale omgeving en de samenleving.
> De school besteedt aandacht aan de diversiteit in
achtergrond van leeftijdgenoten.
> De school besteedt aandacht aan de verscheidenheid
aan godsdiensten, etniciteiten, culturen,
opvattingen, leefwijzen en gewoonten.
> De school bevordert de actieve deelname van
leerlingen aan de samenleving.
> De school heeft een structureel aanbod dat zich
richt op competenties die bijdragen aan deelname
aan en betrokkenheid op de samenleving.
De school bevordert basiswaarden die nodig zijn
voor participatie in de democratische rechtsstaat
> De basiswaarden zijn: (1) vrijheid van meningsuiting,
(2) gelijkwaardigheid, (3) begrip voor
anderen, (4) verdraagzaamheid, (5) autonomie,
(6) afwijzen van onverdraagzaamheid en (7) afwijzen
van discriminatie.
> Het onderwijs van de school is niet in strijd met
de basis waarden.
> De school corrigeert uitingen van leerlingen die
strijdig zijn met de basiswaarden.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
> De school beschikt over een structureel aanbod
dat zich richt op de overdracht van de basiswaarden.
> De school bevordert dat de leerlingen de basiswaarden
toepassen.
De school bevordert kennis, houdingen en vaardigheden
die nodig zijn voor participatie in de democratische
rechtsstaat
> De school beschikt over een structureel aanbod
dat zich richt op de overdracht van kennis,
houdingen en vaardigheden die nodig zijn voor
participatie in een rechtsstaat.
> De school brengt kennis aan over de hoofdzaken
van de Nederlandse staatsinrichting.
> De school brengt kennis aan over de hoofdzaken
van de Europese staatsinrichting.
> De school bevordert dat de leerlingen de beginselen
van een democratische samenlevingsvorm
toepassen.
De school brengt burgerschap en integratie zelf in
de praktijk
> De school biedt een leer- en werkomgeving waarin
burgerschap en integratie zichtbaar zijn.
> De school is een oefenplaats.
> De school geeft het goede voorbeeld met betrekking
tot burgerschap en integratie.
> De school biedt leerlingen mogelijkheden om
burgerschap en integratie te oefenen.
De school besteedt structureel aandacht aan de aan
burgerschap en integratie gerelateerde kerndoelen
> De leerlingen leren hoofdzaken van de
Nederlandse en Europese staatinrichting en de rol
van de burger.
> De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect
voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
> De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke
stromingen die in de Nederlandse multiculturele
samenleving een belangrijke rol spelen.
> De leerlingen leren respectvol om te gaan met ver
schillen in opvattingen en mensen.
> De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
en psychische gezondheid van henzelf en
anderen.
> De leerlingen leren met zorg om te gaan met het
milieu.

kader 2
Voorbeeldcase: Julianaschool Rotterdam
Wat heeft het team van de Julianaschool in Rotterdam afgesproken
over het aanleren van wat democratie is?
DOEL:
Wij voeden onze leerlingen op tot personen die weten wat democratie inhoudt en
die daar ook naar handelen. Ze leren hun mening over maatschappelijke thema’s te
verwoorden.
We besteden in alle groepen expliciet aandacht aan:
> leren luisteren naar elkaar;
> leren argumenteren;
> leren debatteren;
> leren elkaar te accepteren;
> elkaars mening respecteren;
> de vrijheid van meningsuiting, zonder anderen te kwetsen;
> wat democratie is.
In de dagelijkse praktijk is dat specifiek terug te zien in:
> In alle groepen wordt naar programma’s van SchoolTV gekeken, waarin allerlei
maatschappelijke thema’s worden behandeld. Na de les wordt in de klas verder
gepraat met de kinderen over het thema:
> Groep 1 en 2 kijken naar Koekeloere
> Groep 3 en 4 kijken naar Huisje boompje beestje
> Groep 5 en 6 kijken naar Nieuws uit de Natuur
> Groep 7 en 8 kijken naar het SchoolTV-week journaal
> Aandacht voor actuele maatschappelijke thema’s (Prinsjesdag, verkiezingen) in
groep 7 en 8.
> Lessen in de methode Land in zicht en een Zee van tijd in de groepen 5 t/m 8.
> Aandacht voor het milieu, bijvoorbeeld tijdens schooltuinlessen in de groepen 6 en
7 en tijdens het jaarlijkse schoolkamp van groep 8.
> Gastsprekers vanuit de politiek in de groepen 7 en 8.
> We oefenen met democratie: de meeste stemmen gelden, wie is er voor en wie
ertegen? in de groepen 5 t/m 8.
> In groep 7 en 8 worden actuele onderwerpen besproken.
> In groep 7 en 8 is aandacht voor de Nederlandse en Europese staatsinrichting.
> De leerlingen van groep 8 leren debatteren en doen mee aan het scholendebat van
Stichting Dag van Respect.
k
k o r t
a
Aanmelden voor kortlopend onderwijsonderzoek
Scholen en andere instellingen die kortlopend praktijkgericht onderwijsonderzoek
willen laten doen, kunnen zich daar tot 1 november voor aanmelden op
www.kortlopendonderzoek.nl. Het ministerie van OCW heeft de afgelopen jaren
telkens € 900.000,- beschikbaar gesteld voor kortlopend praktijkgericht onderwijsonderzoek.
Elk jaar is er de mogelijkheid nieuwe aanvragen in te dienen.
Bron: USO (Uitvoerend Secretariaat LPC Onderwijsonderzoek)
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
21

22
s
i n t h e s p o t l i g h t
‘Niemand is groter dan de school’
Interview met Peter Vroone, directeur van een jenaplanschool
De Jenaplanschool Gorkum, staat in Gorinchem-Oost, in
een ruim opgezette wijk met veel groen. De school is een
vereniging, waarvan alle ouders lid zijn en het heeft een
ouderbestuur dat gekozen wordt door de leden. Inmiddels
zitten er ongeveer tweehonderd kinderen op school, verdeeld
over acht groepen. Op deze kleinschalige school kennen
de kinderen elkaar en doen ze veel samen. Directeur
Peter Vroone legt uit wat ‘zijn’ school nog meer bijzonder
maakt.
Wat is zo bijzonder aan jouw school?
“Bijzonder is dat het woord betrokkenheid hier ook
echt betrokkenheid betekent. De relaties die ouders
van leerlingen hebben, zetten zich ook buiten de
school voort. Bijvoorbeeld bij sportverenigingen, of
andere sociale activiteiten waarbij ook zij elkaar ontmoeten.
Dat maakt dat je een heel krachtig geheel
krijgt van ouders die vanuit een sociale context sterk
bij elkaar betrokken zijn. Hierdoor ontstaan vriendschappen
en leren kinderen elkaar kennen. Dat
brengt in de school weer heel snel activiteiten teweeg
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
door Clemens Geenen
op momenten dat het nodig is. Er wordt vaak van
tevoren gezegd: ‘Dat is al geregeld, wij gaan dat
doen’. Een andere bijzonderheid is dat de deur niet
op slot gaat. Dat doet Albert Heijn ook niet. Wij zijn
niet bang dat ons iets overkomt, omdat ouders zo
betrokken zijn. Wij kennen iedere ouder die op
school komt. Zien we een nieuw gezicht, dan vragen
we: ‘Goedemorgen of goedemiddag, wat kunnen we
voor u betekenen?’ Dat is een heel open houding.
Dat maakt onze school bijzonder. Dat zien we terug
in de reactie van ouders die voor het eerst onze
school bezoeken. Ze zeggen vaak: ‘Wat een prettige
open sfeer hier. Wat voel ik mij hier welkom. Wat
voel ik mij hier op mijn gemak’.”
Waarin verschilt jenaplanonderwijs van montessori-, freinet-,
of daltononderwijs?
“Uiteindelijk gaat het altijd om mensen, dat vindt
elke organisatie. Bij jenaplanonderwijs gaat het echter
om het unieke van mensen en in dit geval ook om
het unieke van kinderen. Wij denken in kansen.
Natuurlijk zijn er kinderen die moeite hebben met
lezen, of die hun gedrag niet altijd in de juiste baan
weten te krijgen. Ondanks alles vinden wij dat je
binnen de groep, die wij stamgroep noemen, met
elkaar een sociale eenheid vormt, waarin je leert de
ander te nemen zoals die is. In de stamgroep mag je

zijn wie je bent en daarin word je door je groepsgenoten
gesteund. Ik was vanochtend bij een leeskring
in groep 3, waarin een meisje zit dat slist. Dat is vervelend
voor het meisje, maar het wordt door de
groep niet als een probleem gezien. Ze wordt hier
ook niet op beoordeeld. Zij krijgt alle tijd en ruimte
van de kinderen om ook haar ‘leesje’ te doen.
Natuurlijk is zij moeilijker te verstaan. De andere
kinderen geven haar gewoon kritiek als: ‘Je moet
toch proberen duidelijker te spreken’. Bij
Jenaplanonderwijs wordt veel van je verwacht om
mens te dúrven, maar ook te kúnnen zijn, waardoor
je je goed kunt ontwikkelen. Door je eigenwaarde
die je als mens vanaf je geboorte meekrijgt, krijg je
de kans waardevol te worden. Dat doet je als mens
en kind groeien, waardoor je stevig en met vertrouwen
in de wereld staat. En dan is leren leuk. Ik denk
dat wij nog meer dan het montessori-, freinet- en
daltononderwijs vanuit het kind denken. Binnen de
kaders van de wet zoeken we de grenzen op. De
belangrijkste vraag die wij stellen is wat we voor dit
kind kunnen betekenen. Dat vraagt nogal wat, maar
levert ook heel veel op.”
Hoe eigentijds is jenaplanonderwijs?
“Je hoort als jenaplanschool midden in de wereld te
staan. Dat betekent dat je als school goed moet
aansluiten op de actualiteiten, of op de dingen
waarvan je verwacht dat ze in de toekomst actueel
worden. Moderne zaken en moderne technieken
zijn voor kinderen uitdagend. We hebben van
een deel van het techniekbudget constructiemateriaal
gekocht, maar dat hebben veel kinderen ook
thuis. We hebben daarom ook een aantal digitale
camera’s en een beamer gekocht, waarmee de
kinderen presentaties maken. Ze worden als het
ware gedwongen met de modernste apparatuur
de wereld in te gaan en na te denken over de
vraag: hoe kan ik het beste de wereld in beeld
brengen en hoe kan ik in mijn presentatie duidelijk
maken hoe iets eruit ziet, of waar ik ben
geweest? Wij vertrouwen kinderen die apparatuur
toe. We denken niet dat ze het kapot maken of
pikken. We zijn niet naïef, maar zeggen: ‘Maak er
gebruik van!’ Een goed team is belangrijk om dit
te realiseren. Mijn visie is vooral dat je je team
moet laten ‘vliegen’. Je moet ze de kans geven,
naast hetgeen ze vanuit wettelijke verplichtingen
doen, voor zichzelf nieuwe dingen te ontdekken.
‘Je hoort als jenaplanschool
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010 23
>>
midden in de wereld te staan.’

‘Zesentwintig jaar geleden is uit het
idealisme van een aantal ouders voor
het Jenaplan een vereniging gesticht.’
24
>> En die ruimte geef ik ze meer dan honderd procent.
We zijn een kansrijke taalschool. Vorig jaar hebben
we daar nog een landelijke prijs voor gewonnen.
Onze school is een prachtig voorbeeld van werken
met een leerlijn taalontwikkeling en geen strakke
taalmethode. Heel veel scholen durven de geijkte
paden niet los te laten, omdat ze bang zijn hun rendement
niet te halen. Je moet een beetje lef en durf
hebben om te zeggen dat we niet zo in de pas lopen.
En dat vinden we juist leuk!”
Waarom is jouw school een vereniging?
“Zesentwintig jaar geleden is uit het idealisme van
een aantal ouders voor het Jenaplan een vereniging
gesticht. We hebben net als een voetbalclub een
gemeenschappelijk doel. We willen vanuit de jenaplanvisie
eigentijds en in de wereld kinderen de leukste
school van Nederland bieden. Dat willen we
graag zijn en daar willen we graag in verbonden zijn.
Die verbondenheid vinden we in de verenigingsstructuur.
De algemene ledenvergadering is het hoogste
orgaan binnen onze school. Vanuit democratisch
oogpunt ben je welhaast verplicht transparant te zijn
in wat je doet. Want ouders lopen niet achter, zien
gelukkig ook alles en praten dan ook actief mee,
zonder dat ze overal hun zin in krijgen, of altijd hun
gelijk krijgen. Maar het is wel goed om met elkaar de
dialoog aan te gaan. De vereniging is volgens mij
daarvoor het geschikte middel.”
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
Wat is het geheim van jullie levendige vereniging?
“Zoals gezegd hebben we op de voordeur wel een
slot, maar is de deur zelf niet op slot. Ik noem het
maar het klantvriendelijk denken. Je bent hier altijd
welkom. Dat hoort bij een vereniging ook zo te zijn.
Alle ouders kunnen hier als ze dat willen ’s ochtends
een kopje koffie blijven drinken en even met elkaar
praten. Er zijn bovendien heel veel schoolactiviteiten,
waarin ouders participeren. Onze schoolkampen
vanaf groep 3, zijn een nadrukkelijke samenwerking
van ouders en stamgroepleiders, waarbij we gebruikmakend
van elkaars competenties en vanuit de verenigingsgedachte
drie dagen met elkaar weggaan om
een sterke groep te kweken. Dat is het gemeenschappelijke,
de verenigingsgedachte. De kracht zit hem
met name in het aanspreken van competenties van
ouders. Als je daarop als school goed weet in te zoomen
en je weet daarbij mensen te mobiliseren, dan
zijn mensen heel erg gemotiveerd.”
Welke risico’s loopt een kleine school?
“De risico’s zitten op een aantal vlakken. Ten eerste
is dat altijd je leerlingenaantal. Als je als kleine
school tussen de 200 en 225 leerlingen hebt, dan
heb je in ieder geval een redelijk gezond kader. Dat
betekent niet dat je lui achterover kunt zitten. Je
moet heel goed kijken hoe je je geld uitgeeft. Het
betekent ook dat je heel hard moeten (blijven) werken
en dat je jezelf bekend maakt. Ten tweede is ook
je personeel een risicofactor. Bij mij loopt het nu
goed, maar het kan zomaar gebeuren dat er een
conflict ontstaat. Dan kun je een medewerker niet
op een andere school plaatsen. Ik moet er dus voor
zorgen dat mijn team goed blijft samenwerken. Je
moet met andere woorden een heel betrokken personeelsbeleid
voeren. Ten derde komt er ook veel

nieuw beleid op de school af, zoals de functiemix.
Allemaal heel terecht en heel goed, maar in een kleine
organisatie zijn dat complexe veranderingsprocessen.
Dan loop je een risico. Hoewel we Dyade
achter de hand hebben, moet je het uiteindelijk als
directeur wel zelf doen. Je mag daarbij niets over het
hoofd zien.”
Hoe gaat jouw school hiermee om?
“Je bent als directeur van een kleine organisatie het
draaipunt. Je moet de deskundigheid van ouders
organiseren. Je moet gemakkelijk kunnen delegeren
aan personen waar je iets aan hebt en soms ook glashard
zeggen: ‘Dat doen we dit jaar maar even niet’.”
Hoe wordt jouw school bestuurd?
“Ik werk nu tweeënhalf jaar bij deze school. Op dit
moment met ben ik met het bestuur in gesprek over
de vraag hoeveel afstand we tot elkaar moeten hebben.
Dat is een heel boeiende discussie. De tendens
is dat het bestuur op hoofdlijnen wil werken. Vanuit
de ‘Code Goed bestuur’ willen we naar een kader,
waarbij het bestuur zich bezighoudt met een aantal
hoofdbeleidslijnen en de directe beleidslijnen binnen
de school bij de directeur liggen. We willen met het
oog op goed bestuur ook naar een meer opbrengstgericht
beleid, waarbij ik rekening en verantwoording
afleg voor wat ik doe. We proberen daarbij wel
de lijntjes kort te houden. Bij een eenpitter is de
afstand niet zo groot en dat zou ook niet positief
zijn. Je hebt elkaar vaak heel hard nodig. Maar het
bestuur zit niet bij mij op schoot. Onderwijskundige
zaken laten ze aan mij en mijn team over. Daar
bemoeien zij zich niet mee.”
Wat is belangrijk in de relatie tussen directeur en
bestuur?
“Dat je kunt zeggen wat je denkt. Maar ook dat er
in een structurele cyclus overlegmomenten zijn,
waarop je met elkaar even stilstaat en terug- en
vooruitblikt. Het allerbelangrijkste is echter dat je
vertrouwen in elkaar hebt. Je kunt best wel eens
bekvechten over iets, dat is helemaal niet erg.
Maar je moet wel honderd procent vertrouwen
hebben in het gemeenschappelijk doel, namelijk
onderwijs aan de kinderen van de school.
Niemand is groter dan de school.”
Heeft de eenpitter ook in de toekomst bestaansrecht?
“Een eenpitter heeft absoluut bestaansrecht! Ik
vergelijk het met de levensmiddelenbranche. Bij
mijn moeder is om de hoek een kleine buurtsuper.
Die winkel bestaat misschien wel al vijftig jaar.
Deze winkel doet het uitstekend. En waarom?
Omdat die winkel vanuit zijn kleinschaligheid
krachtig is en service biedt die anderen niet kunnen
bieden. Een klein team van zes mensen houdt
de winkel levend en actueel en dus aantrekkelijk.
Als eenpitter moet je vanuit deze bedrijfsmatigheid
én je ideaal iets neerzetten waarnaar ouders
op zoek zijn. Als je aanbod goed is en als het
mensen aanspreekt, dan blijf je. Ik heb na vele
jaren van werken bij grote schoolorganisaties
ervaren dat een school gemiddeld 200 tot 225
leerlingen moet hebben en niet meer. Want dan
ken je elkaar nog. Daar zie ik elke dag opnieuw
de meerwaarde van.”
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
25

Conclusies uit De economische agenda
Meer geld voor onderwijs…
Het Innovatieplatform wil dat de komende jaren fors meer
geld wordt gestoken in onderwijs en onderzoek. Dit heeft
het platform toegelicht in haar laatste rapport: De econo-
mische agenda: innovatief, internationaal en involverend.
Nederland 2020, terug in de top 5. De economische agenda
is opgesteld in samenwerking met honderden vertegen-
woordigers van kennisinstellingen, instituties en bedrijven
en mensen uit andere delen van de samenleving.
26 Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
door Joop de Jager
Het platform vindt dat Nederland de ambitie moet
hebben om tot de top 5 van de wereld te behoren
als het gaat om de kenniseconomie. Nederland is
vorig jaar gedaald van een achtste naar een tiende
plaats. De economische kracht van Nederland kan
sterk worden verbeterd. Dat zegt de werkgroep concurrentiekracht
van het Innovatieplatform in het rapport.
De werkgroep Concurrentiekracht bestaat uit
de Innovatieplatformleden: Wiebe Draijer(McKinsey
& Company) Marjan Oudeman (Corus), Alexander
Rinnooy Kan (Sociaal Economische Raad), Feike
Sijbesma (DSM) en Claudia Zuiderwijk (Tergooi
Ziekenhuizen).
Faciliteren en stimuleren De werkgroep pleit
voor een modern industriebeleid, waarin Nederland
gericht voortbouwt op zijn sterkten: innovatieve sectoren,
de dienstensector, een sterke internationale
oriëntatie en handelsgeest. Door scherp te kiezen
voor sterke economische sectoren met goede internationale
kansen, extra te investeren in onderwijs en
innovatie, kan in combinatie met noodzakelijke hervormingen,
de economische groei hoger uitvallen. De
werkgroep stelt: ‘Versterk het onderwijs en de kennisinfrastructuur,
moderniseer de arbeidsverhoudingen
en verhoog de participatie van vrouwen, ouderen
en allochtonen, en zorg voor een excellente
basisinfrastructuur en goedkope energie voor bedrijven
en een faciliterende en stimulerende overheid.’
Politieke verschuiving Wiebe Draijer: “We staan
aan de vooravond van grote overheidsbezuinigingen.
Dat moet je met beleid en visie doen, want er komen
majeure bedreigingen op ons land af die de concurrentiepositie
van Nederland onder druk zetten. Nu
staan we nog net in de top 10 van de wereld van
economische welvarende kenniseconomieën en willen
we terug naar de top 5. We stonden ooit op
plaats 3, maar we dreigen uit de top 10 te vallen als
we geen antwoord vinden op wereldwijde trends die
op ons afkomen. Dan heb ik het over de vergrijzing
met oplopende kosten door toenemende zorgvraag
en duurdere pensioenen. Dan heb ik het over het
dreigende tekort aan grondstoffen als olie en gas en
de kosten voor energietransitie en het adresseren van
de klimaatverandering en ten slotte, maar niet als
minste heb ik het over de verschuiving van de economische
en politieke macht richting Azië.”
Bezuinigingen Uit Nederland 2020, terug in de
top 5 blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven relatief
goed uit de crisis is gekomen. Door de financiële crisis
en de daaropvolgende recessie zullen forse ingrepen
nodig zijn, maar doe dat zodanig dat het de
groei versterkt, aldus de werkgroep. Alexander
Rinnooy Kan: “Natuurlijk moet de staatsschuld
gesaneerd worden, maar wij zeggen: bezuinig niet op
de motor van je economie. Bezuinig niet op onderwijs,
kennis, onderzoek en innovatie. Investeer juist
daarin, oplopend tot € 6 miljard aan publieke
middelen extra per jaar in 2020. Dat werpt vruchten
af en heeft als resultaat dat toekomstige kabinetten
niet bezuinigingsronde op bezuinigingsronde hoeven
te stapelen.”
Onderzoek en innovatie Feike Sijbesma: “In
feite roepen wij alle politieke partijen, de werkgeversen
werknemersorganisaties en de onderwijs- en kenniswereld
op om samen tot een breed gedragen
Deltaplan te komen, om via gerichte keuzes en extra
investeringen Nederland een duidelijk economisch en
daarmee ook sociaal perspectief te bieden. Omarm
onze agenda, die is van nationaal belang en zorg

ervoor dat onderwijs en innovatie hoog in het vaandel
staan van Nederland. Ondernemers blijven actief
en investeren in landen waar innovatie topprioriteit
heeft en waar publiek en privaat geïnvesteerd wordt
in onderwijs, onderzoek en innovatie.”
Belonen In hoofdstuk 5 lezen we waar de werkgroep
aan denkt bij het investeren van minimaal
€ 1 miljard extra in het onderwijs. De innovatiegroep
wil dat de beste mensen voor het onderwijs
kiezen. Dan moet het lerarenvak ook aantrekkelijk
zijn voor mensen. Hiervoor zal zowel de instroom
als de kwaliteit van de lerarenopleidingen moeten
verbeteren. Er moet meer selectie bij de instroom
van de docentenopleidingen plaatsvinden en voldoende
tijd en middelen moeten worden geboden
om leraren continu bij te scholen. Verder is het
wenselijk dat meer hoogopgeleiden les gaan geven
in het onderwijs. Zo zouden de beste promovendi
gevraagd moeten worden tijdelijk voor de klas te
staan. Daarnaast moeten bedrijfsleven en maatschappelijke
organisaties gevraagd worden werknemers
meer ruimte te geven om les te geven. Om die
wervingskracht van het onderwijs te vergroten, moeten
er betere opleidingen en nieuwe opleidingsroutes
komen voor zij-instromers. Bovendien moet er een
betere beloning komen voor leraren. De opleiding en
de prestaties van de leraren moeten een grotere rol
gaan spelen bij de beloning van de leraren. Ook is
het belangrijk dat de werkdruk van de leraren wordt
verlaagd. De verhouding lesgeven en andere taken
moet beter.
Vakmannen Op te veel scholen is het taal- en
rekenonderwijs te slecht en er is sprake van een te
hoge schooluitval. Er moet dan ook actief ingegrepen
worden bij de tien procent slechtstpresterende
scholen in Nederland. De rol van de Inspectie is
hierbij duidelijk. Zij zet zich in voor het bevorderen
van de onderwijskwaliteit en het terugdringen van
zwakke en zeer zwakke scholen. De werkgroep roept
ook op meer maatwerk toe te passen in het onderwijs.
Te veel leerlingen en studenten voelen zich
onvoldoende uitgedaagd. Meer maatwerk is nodig:
diversiteit in leerroutes die zijn toegesneden op het
individu. Dit betekent voor sommige leerlingen meer
persoonlijke begeleiding en voor andere leerlingen
een betere aansluiting op het beroepsonderwijs. In
het vmbo moeten meer vakcolleges worden gegeven
om leerlingen beter op te leiden tot vakman door
middel van veel praktijklessen. Voor excellente leerlingen
en studenten zijn programma’s nodig die hen
meer uit
Kijk voor meer informatie op www.innovatieplatform.nl
en regeling InnovatieImpuls onderwijs DL/FCA-
2010/197112 op www.overheid.nl.
Regeling InnovatieImpuls Onderwijs
Demissionair staatssecretaris van Bijsterveldt-
Vliegenthart van onderwijs stelde op 19 april nog
€ 18 miljoen beschikbaar voor innoverende projecten
in het primair en voortgezet onderwijs. Concreet
gaat het om projectplannen die onder meer gericht
zijn op de invoering van innovatieve maatregelen die
leiden tot een stijging van de arbeidsproductiviteit
en behoud of verbetering van de onderwijskwaliteit;
zonder verhoging van de werkdruk van leraren. Het
stimuleren van innovatie binnen scholen is een van
de maatregelen die in het Actieplan LeerKracht van
Nederland staan. Met dit plan wil het ministerie van
OCW ook het lerarentekort bestrijden en het beroep
van leraar aantrekkelijker maken. Verder bestaat dit
actieplan uit een samenhangend geheel van maatregelen,
gericht op het verbeteren van de
(belonings)positie en de kwaliteit van de leraar. De
subsidieaanvraag moest echter al op 1 mei binnen
zijn. Hopelijk zullen de gehonoreerde aanvragen een
bijdrage leveren aan innovatieve ideeën voor het
onderwijs.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
27

Ziekte overkomt je, verzuim is een keuze. Ook uw medewerkers
maken dagelijks een keuze. Weet u precies wat er speelt? Verzuim is namelijk
het topje van een ijsberg. Dat is geen overdrijving.
Verzuim kunt u wegwuiven. Het komt terug. U kunt het ook structureel oplossen.
Door de verborgen onderliggende aspecten naar boven te halen. Door te
leren over verantwoordelijk gedrag. Dan ontstaat een gezond werkklimaat.
Ons terrein bij uitstek want wij houden van pro-actief aanpakken en oplossen.
Arbo-dienstverlening met respect voor elk individu. Perspectief maakt beter.
Deventerweg 9G,Harderwijk Telefoon 0341 438 700 info@maaktbeter.eu

Dienst / product Partner van Dyade Uw voordeel Hoe kunt u profiteren?
Arbodienstverlening
Architectuur van
de inrichting
Inrichtingsadvies
Bankarrangement
Brandpreventie
Elektronische beveiliging
Digitale schoolborden
IP Aanvullingsplan
ICT Computer Training &
Ondersteuning
Koffieconcepten
(koffiemachines) voor
professioneel gebruik
Liftinstallaties
Motorrijtuigenverzekering
Opleidingen & Trainingen en
werkdrukreductie
Papier
print- en kopieerpapier
(Personeels)advertenties
het plaatsen van advertenties
in de media
Re-integratie en outplacement
Schoolmeubilair
Schoonmaken
Sanitaire voorzieningen
Toiletpapier, zeep,
handdoeken, etc.
Veiligheid, agressie en BHV,
middelen, advies en opleidingen
Verbruiksmateriaal
pennen, potloden,
stiften, linialen etc.
Website
het maken van een eigen
site voor bestuur of school
Ziektekostenverzekering
Wilt u weten hoeveel u kunt besparen? Neem contact op met Martin Schinkel voor een gratis
Voordeelscan via martin.schinkel@dyade.nl of 06-22 15 82 27 | www.dyade.nl/voordeelservice.
Perspectief
Projectum
> ING Bank
> ABN-AMRO
Dry Sprinkler Powder
Aerosol (DSPA)
Chubb Varel Security
Lyreco
Loyalis
ICTonic
Overwijk Koffiesystemen
Bos Consultancy
Univé
TMI
BührmannUbbens
Office Products
(Living Office)
Meyson communicatieadviesbureau
Agens Pro Mobile B.V.
Presikhaaf
ISS Cleaning Services
ISS Washroom Services
Octaaf Adviesgroep
Lyreco
Meyson communicatieadviesbureau
VPZ/VGZ
> Tot 33% korting op abonnementen
> Zeer goede resultaten
> Korting op ontwerp- en projectkosten
> hoge rente op rekeningcourant
> beleggen onder de onderwijs
condities
> geen bankkosten
> Speciale Dyade tarieven
> beveiligingsoplossingen op maat
> 10% korting
> 20% korting
> Speciale Dyade tarieven
> Kortingen op aanschaf en
aantrekkelijke huur- en
onderhoudstarieven
> 10% korting
> 10% korting
> Speciale Dyade tarieven
> goede kwaliteit papier tegen
een bodemprijs
> tot 25% korting op reguliere
advertentietarieven
> Speciale Dyade tarieven
> aantrekkelijke (leverings)condities
> mantelcontract schoonmaken
> mantelcontract sanitaire
voorzieningen
> Speciale Dyade tarieven
> geen verzendkosten bij
een laag bestelbedrag
> hoge kortingen (tot 38%)
> u kunt gebruik maken van een
pakket dat speciaal voor het
onderwijs gemaakt is
> lage premie
Aanmelden via Peter Wijnholds
(0341) 43 87 00 of per mail
peterwijnholds@perspectief-diensten.nl
Aanmelden / Informatie Rien Sandifort,
Johan Strating of Dominique Soares
(030) 634 62 90.
Aanmelden via de vestiging
Informatie bij Jorg Aaldering
(024) 352 25 73
Aanmelden via tel. (020) 651 61 24
Inschrijven via www.dyade.nl >
Diensten > Dyade Voordeelservice
Aanmelden via tel. (045) 579 61 11
Informatie bij Heidi van Kampen (040)
297 85 85 of per mail dyade@ictonic.nl
Aanmelden / Informatie Peter Verwoert
Telefoon (0513) 46 50 50
Aanmelden via www.bosconsultancy.nl
of via tel. (010) 209 92 56
Aanmelden via de vestiging
Informatie bij B. Hoorn 06 553 417 68
W. Barendregt 06 460 755 84
www.tminederland.nl
Inschrijven via www.dyade.nl >
Diensten > Dyade Voordeelservice
Aanmelden via tel. (023) 564 96 90
of per mail advertenties@dyade.nl
Aanmelden via ronald.van.rooijen@dyade.nl
of via tel. (033) 4698 225.
Aanmelden via tel. (026) 368 56 85
Aanmelden via Frank Schilperoort
tel.(010) 209 33 33 of per mail
frank.schilperoort@nl.issworld.com
Aanmelden via Ron Bauhuis
tel. (075) 612 71 61 of per mail
bauhuis@groeneteam.nl
Aanmelden via Peter Schut tel.
(030) 6022976 of per mail
p.schut@octaafadviesgroep.nl
Inschrijven via www.dyade.nl >
Diensten > Dyade Voordeelservice
Aanmelden via tel. (023) 564 96 90
of per mail advertenties@dyade.nl
Aanmelden via www.dyade.nl > Diensten
> Dyade Voordeelservice
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
29

Waar vindt u ons?
Dyade Amersfoort
a Amersfoort
Utrechtseweg 371 | Postbus 1402 | 3800 BK Amersfoort
tel. (033) 469 82 00 | fax (033) 461 28 49
Dyade Ede
e Ede
Horapark 3 | Postbus 8040 | 6710 AA Ede
tel. (0318) 67 51 11 | fax (0318) 62 23 63
Dyade Nieuwegein
c Centraal Bureau
Fakkelstede 2 | Postbus 611 | 3430 AP Nieuwegein
tel. (030) 630 56 00 | fax (030) 630 56 91
Dyade Noord-Holland
h Hoofddorp
Wegalaan 14-28 | Postbus 346 | 2130 AH Hoofddorp
tel. (023) 564 96 00 | fax (023) 564 96 99
30
Dyademagazine | nummer 6 | juni 2010
kijk op www.dyade.nl voor een routebeschrijving
Dyade Rotterdam
r Rotterdam
Scheepmakershaven 64 | Postbus 1080 | 3000 BB Rotterdam
tel. (010) 224 50 00 | fax (010) 414 72 27
Dyade Zuid-West Nederland
b Bergen op Zoom
Marslaan 1 | Postbus 648 | 4600 AP Bergen op Zoom
tel. (0164) 23 75 57 | fax (0164) 24 14 34
m Middelburg
Dam 10 | 4331 GJ Middelburg
tel. (0118) 61 11 59 | fax (0118) 61 30 46
t Tilburg
Dr. Hub van Doorneweg 91 | Postbus 4156 | 5004 JD Tilburg
tel. (013) 460 99 99 | fax (013) 460 99 90
s
Servicedesk Planning & Control
tel. (030) 630 56 99 | mail Servicedesk@dyade.nl
Openingstijden: 8:00 - 17:00 uur tijdens werkdagen
Gehele dienstverlening Dyade
ISO- gecertificeerd
Op donderdag 27 mei jl. hebben we het formele bericht ontvangen dat Dyade
nu voor alle vestigingen is gecertificeerd volgens ISO 9001:2008. Dit geldt niet
alleen voor de administratieve dienstverlening, maar ook voor Dyade Advies en
Dyade Huisvesting & Vastgoed. Het betreft alle vestigingen van Dyade:
Amersfoort, Bergen op Zoom, Ede, Hoofddorp, Middelburg, Rotterdam,
Tilburg en het Centraal Bureau in Nieuwegein.
In het volgende nummer van Dyademagazine leest u meer over de certificering.

07/08
juli
augustus
Elke maand >
Elke maand >
Elke maand >
Elke week >
2010
CASO RAET
07/07 09/07
20/07
23/07
09/08
20/08
25/08
KALENDER
Formulier maandopgave geweigerde vacatures toezenden aan CFI als een vacature geweigerd wordt door
een eigen wachtgelder. Een kopie van het formulier aan de afdeling Dyade Personeel zenden.
Vervangingsmutaties tijdig indienen (binnen drie maanden). Wanneer de termijn wordt overschreden,
kunnen de kosten niet meer worden gedeclareerd bij het Vervangingsfonds.
Gewerkte invaldagen moeten liefst direct, maar uiterlijk vóór de 5e van de volgende maand voor
verwerking worden aangeboden.
Toezenden personeelsmutaties aan de afdeling Dyade Personeel.
Wij verzoeken u personeelsmutaties gespreid - bijvoorbeeld wekelijks - aan te bieden via Dyade
Extranet > Dyade Personeel > Web Personeelsmutaties. Ook als u nog op de ‘ouderwetse’ manier via
formulieren aanlevert, is het van belang de mutaties niet tot vlak voor de uiterste datum op te sparen.
20/07
23/07
11/08
20/08
25/08
Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uur worden ingeleverd,
worden verwerkt in het salaris van juli.
Laatste mogelijkheid blokkering (vóór 16.00 uur)
salarisbetaling juli.
Het salaris over de maand juli wordt uitbetaald.
Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uur worden ingeleverd,
worden verwerkt in het salaris van augustus.
Laatste mogelijkheid blokkering (vóór 16.00 uur)
salarisbetaling augustus.
Het salaris over de maand augustus wordt uitbetaald.
Bereikbaarheid Dyade gedurende de zomervakantie
Alle Dyade-vestigingen zijn in de zomervakantie telefonisch bereikbaar tot 16.00 uur.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2010
31

Wie stuurt bij u de informatie?
In een tijd waarin de hoeveelheid informatie elke dag sneller groeit, wordt het steeds belangrijker om de juiste
informatie tijdig op de juiste plek te hebben. Digitaliseer en optimaliseer uw postverwerking en niet alleen de
postverwerking, maar ook uw andere documentintensieve werkprocessen zullen sneller en effi ciënter verlopen.
Bestellingen kunnen eerder worden verwerkt, u kunt sneller reageren op vragen van ouders en u zorgt ervoor
dat docenten en leerlingen niet worden overvoerd of gegevens juist niet krijgen. Ricoh is wereldwijd marktleider
op het gebied van IT en Document Solutions. Onze praktische en duurzame oplossingen brengen interne en
externe partijen, processen en informatiebronnen bij elkaar. Zodat uw onderwijsinstelling werkt als één geheel.
Wilt u weten wat Ricoh, als voorkeursleverancier van Dyade, voor de informatielogistiek van uw onderwijsinstelling
kan betekenen? Kijk dan op www.ricoh.nl/onderwijs.
Ricoh Nederland B.V., Utopialaan 25, Postbus 93150, 5203 MB ‘s-Hertogenbosch, www.ricoh.nl