Bekijk hier - Parkstad Limburg Theaters
Bekijk hier - Parkstad Limburg Theaters Bekijk hier - Parkstad Limburg Theaters
Historische feiten Harry Mulisch werd in 1956 uitgenodigd voor een internationaal Heinrich Heine-congres in Weimar. Hij liep toen al een tijd rond met het plan een roman te schrijven over een oorlogsmisdadiger: ‘In 1956 was ik in de gelegenheid naar Oost-Duitsland te gaan. Ik maakte notities in het voormalige kamp Buchenwald en in het tot museum ingerichte Goethehaus, waar mijn oorlogsmisdadiger als suppoost zou zijn ondergedoken, Goethekenner die hij altijd al was geweest. En ik maakte een rondreis door de DDR waarbij ik ook in Dresden kwam. En nu kwam alles pas goed op losse schroeven te staan, want oog in oog met die vernietigde stad schreef ik een heel andere roman. Aan de hand van een Amerikaanse boordschutter wist ik in dat boek een grote moot onder te brengen van wat ik te vertellen had over oorlogsmisdaad.’ Op zijn zo kenmerkende manier van schrijven verwerkte Mulisch een groot aantal historische feiten en plaatsen in Het stenen bruidsbed: Corinth verblijft in de villa San Remo net buiten Dresden. De grote brand in de Pieter van der Sman, Jeroen Spitzenberger en Sallie Harmsen Louisen hof wordt vermeld en er vond zelfs een tandartsencongres plaats in de jaren vijftig. Maar het is vreemd dat Mulisch spreekt van 250.000 doden en dat Corinths vliegtuig laag over de Elbe vliegt om de mensen in de rivier te beschieten. De Historikerkommission in Dresden gaat in haar verslag van 2010 uit van maximaal 25.000 slachtoffers bij het bombardement. Bovendien worden duikvluchtaanvallen op Dresden vrijwel uitgesloten. De viermotorige bommenwerpers konden niet zo laag vliegen en jachtvliegtuigen waren niet met de juiste wapens uitgerust. Deze kennis stond Mulisch in 1958 niet ter beschikking. De propagandamachine van de nazi’s was de belangrijkste oorzaak voor de uiteenlopende slachtofferaantallen (25.000 tot 500.000) en de onjuiste berichten over laagvliegers. Maar ook al zou de aanval van Corinth historisch gezien niet op deze wijze hebben plaatsgevonden, toch is hij vanuit dramatisch oogpunt belangrijk. Hij leidt tot het kernthema van het verhaal: door deze daad wordt Corinth een oorlogsmisdadiger.
Harry Mulisch als alchemist Als schrijver wilde Mulisch niet de gewone werkelijkheid uitbeelden. Hij wilde door dromen, mythen en fantastische gebeurtenissen het alledaagse verbinden met het mysterieuze en het goddelijke. Hij wilde vrij door tijd en ruimte kunnen zweven. Daarom noemde Mulisch zich een ‘literaire alchemist’: ‘Ik schrijf als alchemist, ik doe en word – en beide is hetzelfde ding. Mijn schrijven vindt plaats vóórdat het vertellen en de reflectie daarop uit elkaar vouwen, zoals in de alchemie vóór de scheiding in chemie en occultisme. Mijn schrijven is tegelijkertijd mijn denken en mijn manier om ervaringen te verzamelen. Alles wat ik hier schrijf en wat ik ooit zal schrijven, ontdek ik in het schrijven zelf. Anders zou ik niet schrijven. Dan zou ik in een kroeg zitten en anekdotes uit mijn leven vertellen.’ Het stenen bruidsbed is hier exemplarisch voor. Het is één groot organisme, waarin elk onderdeel – ook in tijd en ruimte – met alle andere verbonden is. De tentoonstelling die het Letterkundig Museum in Den Haag op dit moment wijdt aan Harry Mulisch en Het stenen bruidsbed biedt daartoe een unieke, ruimtelijke verhalende ervaring, die de betekenis en de gelaagdheid van de roman verklaart en de schrijver heel dichtbij brengt. De tentoonstelling is ingericht als een literair laboratorium waarin het alchemistische proces voor ons wordt ontvouwd. De mythes, Mulisch’ persoonlijke geschiedenis en de wereldgeschiedenis, filosofie, natuurwetenschappen, psychologie, fictie en legendes gaan op mysterieuze wijze verbindingen met elkaar aan die resulteren in het verhaal van Het stenen bruidsbed. Rezy Schumacher P.S. Op vertoon van uw plaatsbewijs krijgt u 50% korting op de tentoonstelling in het Letterkundig Museum. Antoinette Jelgersma en Vincent Linthorst extra In Den Haag worden van 28 mei t/m 15 juni rondom de voorstelling dagelijks activiteiten zoals themamiddagen, talkshows en inleidingen georganiseerd. Op dinsdagen en woensdagen is er een inleiding, op donderdagen een nagesprek met de makers, elke vrijdag is er een talkshow. Op 8 juni praat hoogleraar en Mulischkenner Marita Mathijsen met onder anderen Connie Palmen, Hans Blom, Kitty Saal en Marcel van Dam, over de mens, het stuk, de oorlog en Mulisch’ ideeën over tijd. Op 15 juni is er een themamiddag over het verschil tussen rechtvaardig en onrechtvaardig geweld. We praten met getuigen van Nederlands oorlogsgeweld, veteranen, journalisten en het publiek. Zie nationaletoneel.nl voor het volledige programma. Het Nationale Toneel werkt voor Het stenen bruidsbed intensief samen met het Letter kundig Museum, Het Harry Mulisch Huis en Uitgeverij De Bezige Bij. De randprogrammering wordt ondersteund door de M. A. O. C. Gravin van Bylandt Stichting. harry mulisch huis
- Page 1 and 2: Programma Naar de roman van Harry M
- Page 3 and 4: welkoM ‘Ik ben de Tweede Wereldoo
- Page 5 and 6: Gezangen Corinth kan zijn schuldgev
- Page 7: eros en thanatos Norman Corinth is
- Page 11 and 12: SPeellijSt di 28.05 20.15 den Haag
Historische feiten<br />
Harry Mulisch werd in 1956 uitgenodigd voor<br />
een internationaal Heinrich Heine-congres in<br />
Weimar. Hij liep toen al een tijd rond met het<br />
plan een roman te schrijven over een oorlogsmisdadiger:<br />
‘In 1956 was ik in de gelegenheid<br />
naar Oost-Duitsland te gaan. Ik maakte<br />
notities in het voormalige kamp Buchenwald<br />
en in het tot museum ingerichte Goethehaus,<br />
waar mijn oorlogsmisdadiger als suppoost<br />
zou zijn ondergedoken, Goethekenner die hij<br />
altijd al was geweest. En ik maakte een<br />
rondreis door de DDR waarbij ik ook in<br />
Dresden kwam. En nu kwam alles pas goed<br />
op losse schroeven te staan, want oog in oog<br />
met die vernietigde stad schreef ik een heel<br />
andere roman. Aan de hand van een Amerikaanse<br />
boordschutter wist ik in dat boek een<br />
grote moot onder te brengen van wat ik te<br />
vertellen had over oorlogsmisdaad.’<br />
Op zijn zo kenmerkende manier van schrijven<br />
verwerkte Mulisch een groot aantal historische<br />
feiten en plaatsen in Het stenen bruidsbed:<br />
Corinth verblijft in de villa San Remo net<br />
buiten Dresden. De grote brand in de<br />
Pieter van der Sman, Jeroen Spitzenberger en Sallie Harmsen<br />
Louisen hof wordt vermeld en er vond zelfs<br />
een tandartsencongres plaats in de jaren<br />
vijftig. Maar het is vreemd dat Mulisch spreekt<br />
van 250.000 doden en dat Corinths vliegtuig<br />
laag over de Elbe vliegt om de mensen in de<br />
rivier te beschieten. De Historikerkommission<br />
in Dresden gaat in haar verslag van 2010 uit<br />
van maximaal 25.000 slachtoffers bij het<br />
bombardement. Bovendien worden duikvluchtaanvallen<br />
op Dresden vrijwel uitgesloten.<br />
De viermotorige bommenwerpers konden niet<br />
zo laag vliegen en jachtvliegtuigen waren niet<br />
met de juiste wapens uitgerust. Deze kennis<br />
stond Mulisch in 1958 niet ter beschikking.<br />
De propagandamachine van de nazi’s was de<br />
belangrijkste oorzaak voor de uiteenlopende<br />
slachtofferaantallen (25.000 tot 500.000) en<br />
de onjuiste berichten over laagvliegers. Maar<br />
ook al zou de aanval van Corinth historisch<br />
gezien niet op deze wijze hebben plaatsgevonden,<br />
toch is hij vanuit dramatisch oogpunt<br />
belangrijk. Hij leidt tot het kernthema van het<br />
verhaal: door deze daad wordt Corinth een<br />
oorlogsmisdadiger.
Change language