Bekijk hier - Parkstad Limburg Theaters

eros en thanatos
Norman Corinth is ook in erotisch opzicht
een veroveraar. Binnen een dag verovert hij de
stugge Hella, die zoiets normaal gesproken
nooit zou toestaan. De tweede dag legt hij het
aan met Hella’s assistente Karin en Eugène
– het speelkameraadje van pensionhouder
Ludwig – doet op zijn beurt een poging
Corinth te versieren. Harry Mulisch doorbreekt
een taboe door ook de oorlog erotisch
te laden. In de eerste zang krijgt Corinth een
erectie wanneer hij Dresden nadert met zijn
toestel. Op het moment dat hij met Hella de
liefde bedrijft, herbeleeft Corinth het bombardement
op Dresden in de tweede zang.
Met het ontgrendelen van de bommen mondt
de aanval uit in een hoogtepunt dat in zijn
beschrijving aan een orgasme doet denken:
‘En het heerlijke luchtschip springt op,
steigert en loeit van wellust…’.
Corinth verovert en vernietigt als soldaat en
in zijn privéleven. Hij is een ‘seksbom’ in de
letterlijke zin van het woord: seks en oorlog
verenigen zich in hem. Hella en Dresden zijn
elk voor een nacht de bruid van Corinth – en
worden vernietigd.
Geschiedenis en
antigeschiedenis
Oververmoeid en dronken ontwikkelt Corinth
een theorie over de geschiedenis. Volgens
hem bestaat er een eigenlijke, gecanoniseerde
geschiedenis. Dit is de geschiedenis van de
geest. Ze is bloederig, maar heeft een doel en
heeft gevolgen. Ze is zinvol bloeddorstig, zou
je kunnen zeggen. Bij deze geschiedenis
horen Alexander de Grote, Caesar, de slag bij
Marathon, de slag van Napoleon bij Dresden,
het bombardement op Berlijn en Hamburg.
Daartegenover zet hij de apocriefe geschiedenis,
de antigeschiedenis. Hierin verzamelt hij
gebeurtenissen die nodeloos gruwelijk waren
en zonder doel uitgevoerd werden: de massa-
moorden van de Hunnen, de concentratiekampen,
Attila, Dzjengis Khan en Hitler, het
bloedbad van Aquileia, Auschwitz en het
bombardement op Dresden. Deze gebeurtenissen
plaatst Corinth buiten de tijd, omdat
ze geen doel hadden en ook geen gevolgen.
Bij Mulisch sluit de theorie van de anti-
geschiedenis aan bij het begrip van het Niets,
waarmee hij altijd weer probeerde het Kwaad
te vatten. Het Niets is het zwarte gat, de
doelloosheid van de daden van het Kwaad en
voor Mulisch het eigenlijke Kwaad. Het
Kwaad kent geen wraak, geen opzet, geen
plan of doel, het is alleen maar een gril – het
Niets, de afwezigheid van het denken: ‘Wij
hebben Dresden vernietigd, omdat het
Dresden was, precies zoals de joden geslacht
werden, omdat het joden waren. Daarbuiten:
Niets’, wordt er gezegd in Het stenen bruidsbed.
Tamar van den Dop