GWO-067.CT.01.D.pdf

g:
'•• '•••••••••••••••••••••••• ==•••• ==
-

Werkbegeleiding Aquaduct Grouw
vliesproblematiek
(concept)
CF-284794/12
maart 1992
Pe/Mech/cf284794.12
Opgestald in opdracht van:
Rijkswaterstaat Bouwdienst
Postbus 20.000
3502 LA UTRECHT
AFDELING FUNDERINGSTECHNIEK EN ONDERGRONDSE WERKEN
projectleider: ir. R.O. Petschl
projectbegeleider: ir. C.P. Schouten
afdelingshoofd: ir. J. Kruizinga

ladnummer
ons kenmerk
datum
INHOUD
1.
2.
2.1
2.2
3.
4.
4.1
4.2
4.3
4.3.1
4.3.2
4.3.3
4.3.4
4.3.5
4.4
4.5
4.5.1
4.5.2
4.5.3
4.5.4
4.6
4.6.1
4.6.2
4.6.3
5.
- 1 -
CF-284794/12
maart 1992
Blz.
INLEIDING 1
FROJE·CTBESCHRIJVING 1
Overzicht gebeurtenissen bouwput noord 1
Overzicht gebeurtenissen zuid 2
PROBLEEMSTELLING 3
BEREKENINGENEN ADVIES 4
Verklaring van de opgetreden problemen 4
Risico en aanbevelingen ten behoeve van 5
Invloed van mogelijke insluitingen onder het vlies 6
Omvang insluitingen 6
Zetting 7
Stabiliteit 11
Kans op scheuren van de folie ter plaatse van insluitingen 15
Risico van lekken 16
Manier van sproeien 19
Inspectie vlies op zwakke plekken en detectie van lekken 20
Inleiding 20
Inspectie vlies op zwakke plekken 21
Detectie van lekken 21
Aanbevelingen 24
Hoeveelheid ontgraven silt 25
Algemeen 25
Hoeveelheid ontgraven silt 26
Hoeveelheid silt in depot 28
CONCLUSIESEN AANBEVELINGEN 30

ladnummer
ons kenmerk
datum
1. INLEIDING
- 1 -
CF-284794/12
januari 1992
Op 1991-11-11 vond op verzoek van de Bouwdienst RWS een bespreking
plaats naar aanleiding van de opgetreden problemen bij de aanleg van
het vliès èn de aanvulling op dit vlies in de bouwputten noord en zuid
van het aquaduct te Grouw.
De Bouwdienst gaf Gron

ladnummer
ons kenIlterk
datum
- 2 -
CF-284194/12
januari 1992
- het gescheurde gedeelte is op de bodem gerepareerd, waarbij
ballasten met zandzakken noodzakelijk was in verband met belvorming
("dik water") onder het vlies
- in het bouwputaedeelte, dat in den natte was ontgraven is een
sproeilaaa van zand op de bodem aangebracht
- vervolgens is het vlies in de gehele put afgezonken
- bij inspectie van het vlies na het afzinken zijn waterzakken
(plooien) op de bodem en aan de teen van de taluds geconstateerd en
een grote plooi (waterzak) evenwijdig aan de klemconstructie op de
bodem
- nadat circa 400 m' zand op het vlies was aangebracht (via sproeien)
is het vlies op twee locaties (één aan oost- en één aan westzijde)
in de secundaire put gezakt. Het vlies is vervollens opgehaald,
hersteld en verlengd
- het met behulp van de sandsuppletie wegdrukken van de waterzakken
was niet succesvol , waarna middels tijdelijke gaten in het vlies het
slibwater onder het vlies is verwijderd
- vervolgens is men doorgegaan met het in den natte aanvullen op het
vlies tot de beoogde sproeilijn. In de nacht van 10 op 11 oktober
1991 is vervolgens weer een gedeelte van het vlies aan de oostzijde
van de secundaire put naar beneden geschoven. Reparaties zullen
plaatsvinden met behulp van een beperkte bemaling buiten het vlies
- bij de aansluiting van het vlies op de klemconstructie in de
primaire put is eveneens een vlies toegepast waarin bij inspectie
een beperkte scheurvorming is vastgesteld.
Bij inspectie door de opdrachtgever in november 1991 is waargenomen
dat er nabij de kielspit een weinig draagkrachtige grondslag aanwezig
is onder het vlies, vermoedelijk als gevolg van een ophoping van
slibwater.
2.2 Overz~xht gepeurtenissen zuid
De fasering van de primaire en secundaire put stemt hier overeen met
de noordzijde; echter in verband met een te grootwaterbezwaar is in
de secundaire put een bemaling toegepast in combinatie met een
retourbemaling buiten de put (Q - 1600 m'/d).
Ten aanzien van de vlies constructie en aanvulling:
uitvoering vlies secundaire put ah bij Noord. Bchter is het
zuidelijk laseind door middel van drijvers omhoog gehouden.
tijdens inunderen is op 21 april 1991 de bemaling in de put
(l0 stuks pompen) uitgeschakeld, en vervolgens na volledige
inundatie (tot NAP - 0,5 m) de beide pompputten in de
zij taluds. De secundaire put was omstreeks 4 juni 1991
volledig gevuld
na doorbaggeren van de scheidingsdam is de sliblaag op de
bodem van het in den natte ontgraven gedeelte weggezogen en
is vervolgens een zandlaag op de bodem gelllproeid
ook op het reeds gelegde vlies is de sliblaag weggepompt

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 3 -
CF-284794/12
januari 1992
nadat het gehele folie was afgezonken zijn er ter plaatse van
het noordelijk koptalud bulten geconstateerd. Nader onderzoek
wees uit dat hier sprake was van een zandbult, die niet tot
de klemconstructie reikte en derhalve niet als probleem werd
beschouwd, voorts is op circa 6 m uit de klemconstructie in
de secundaire put een zandrug in oost-west richting
waargenomen
aanvullen ging aanvankelijk zonder problemen tot de nacht van
23 op 24 oktober 1991. Op het diepe punt was inmiddels tot
circa
NAP - 12,4 maangevuld (km 9.576) oplopend tot circa NAP -
8,0 m bij km 9.100.
's Nachts werd aan de westelijke zijde in de secundaire put,
op circa 6 sa uit de knik in de Azobé-wand een toename "an de
spanning in het vlies geconstateerd. Vervolgens is het vlies
iets gevierd en de sproeikop circa 40 m teruggenomen. Nog een
uur later werd op de betreffende locatie een scheur geconstateerd,
die bij controle bleek te reiken tot circa NAP - 12 Dl
met behulp van peilingen in dwarsraaien hart op hart 10 m
werden geen buitensporige afwijkingen in het westelijke talud
geconstateerd
bij een duikerinspectie d.d. 6 november 1991 ter plaatse (bij
raai 9.610 - 9.612) werd een zwaar waterbel geconstateerd
onder het vlies net boven de zandaanvulling.
3 • PROBLEEMSTELLING
Tijdens de bespreking is de volgende vraagstelling geformuleerd:
Wat is de verklaring van de opgetreden problemen zoals
belvorming onder het vlies, locale afschuivingen van het
vlies en dergelijke?
Wat is het risico, indien men aan de zuidzijde na reparatie
van het vlies doorgaat met sproeien op het vlies?
Wat is de invloed van de mogelijke insluitingen onder het
vlieS en verdringen e"an op de zetting en stabiliteit van de
aardebaan?
Is er kans op scheuren van de folie ter plaatse van
insluitingen.
Wat is het ri$ico als scheuren in het vlies blijven lekken?
Hoe zijn eventuele onzekere plekken in de vliesconstructie te
localiseren?
Welke aanbevelingen kunnen worden verstrekt betreffende
sproeien nabij bet talud van de vliesconstructie.
Wat was de hoeveelheid ontgraven silt?

ladnummer
ons kewnerk
datum
- 4 -
CF-284794/12
januari 1992
4. BEREKENINGEN EN ADVIES
4.1 Verklaring van de opgetreden progltmen
Opvallend is, dat aUe afschuiVingen en scheuren in het vlies zijn
geconstateerd in de secundaire bouwputten, dat wil zeglen in die
bouwputten, die drool zijn ontgraven. Een mogelijke verklarinl moet
derhalve kunnen aangeven, waarom de moeilijkheden zich juist daar
hebben voorgedaan.
omdat deze bouwputten toelanke1iJk waren, zijn, alvorens het vlies
werd gelegd, de taluds aldaar (ook de keileemtaluds onder 1:2)
uitlevlakt metzandaanvullineen. Het oppervlak van de keileemtaluds
was aaneetast dc>or erosie tenlevolge van neerslag en vertoonde
scheuren ten gevolle van uitdroging. Een en ander blijkt ondermeer uit
foto's die in die periode van de bouwputten zijn gemaakt. Het
vliesgedeelte, dat aansluit op de klemconstructie, is in "den droge"
gelegd waarna de secunclalre putten zijn ge Inundeerd.
Na doorbaggeren van de scheldlngsdam tussen secundaire en nat
ontgraven put zijn vliezen aangelast aan de droogeelegde gedeelten in
de secundaire put en is doorgegaan met het afzinken van de vliezen.
Hierbij zijn, zoals eerder vermeld, in de noordelijke put veel waterof
slibbellen geconstateerd onder het vlies, die vervolgens
gedeeltelijk: zijn leeggezogen.
om iet. dergelijks te voorkomen in de zuidelijke put is na
doorbaggeren van de scheidingsdam slib van de bodem afgezogen met een
"dustpan" zuiger. Het uiteinde van het droog gelegde vliesgedeelte was
op dit moment opgetrokken aan drijvers waardoor onder het enigzins
opgetrokken vlies en eventueel vlak bij het opgetrokken vlies minder
goed kon worden afgezogen. Hierna is in het nat ontgraven gedeelte op
de bOlJWputbodem een halve meter zand gesproeid. Onderaan het
opgetrokken vlies is een zandrug geconstateerd, die is blijven liggen.
Na afzinken van de vliezen is in het midden van de sleuf een sproeiinstallatie
geInstalleerd en is, beginnend bij de secundaire putten,
vanaf circa 2 à 3 m boven het vlies zand gesproeid. Bij deze werkwijze
kan de dikte van de sproeilaag in het midden steeds iets meer zijn dan
aan de zijkant van de put.
De in de secundaire putten geconstateerde afschuivingen van het vlies
bij een sproeihoogte van enkele meters kunnen als volgt worden
verklaard:
water- en slibbellen onder het vlies komen onder druk te
staan en willen ontsnappen naar locaties met minder druk. Dat
wil zeggen naar de zijkant van de sleuf en omhool lanes het
talud. Dat zoiets dergelijks is gebeurd blijkt uit het feit,
dat langs de hele noordelijke put, na op hoogte komen van de
sproeilaag onder de kielspit, zich water (met eventueel slib)
heeft verzameld.
bij het ontsnappen van de bellen langs het talud kan,
bijvoorbeeld ter hoogte van bovenkant sproel1aag, het zand

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 5 -
CF-284794/12
januari 1992
van de uitvlaklaag worden gelrodeerd, waardoor aldaar zand in
beweging kan komen en vervolgens de hele uitvlaklaag naar
beneden kan vloeien. EVentueel kan hierbij nog mat.eriaal van
de verweerde keileemoppervlaktelaag worden meegenomen, die
onder wat.er vermoedelijk weinig samenhang en weerst.and heeft.
de verweekt.e grond met een vloeistof gewicht van maximaal 20
kNlms kan met een drukhoogtegeHjk aan het. resterend t.alud
onder 1:2 op het vlies drukken, waardoor het vlies uit de
kielspit en vervolgens naar beneden wordt getrokken. Bij de
zuideUjke secundaire put was op het tijdstip van afschuiven
van het vlies sesproeid tot circa NAP - 12,4 m. Indien wordt
aangenomen dat de verweking onder het vlies is opgetreden
over het. gedeelte waar het vlies op de keileem Hst (vanaf
circa NAP.. lOm) is de vloelstofoverdruk van de verweekte
grond op het niveau van NAP - 12,4 m : 2,4 x 10 al 24 kN/m 2 •
Hierdoor wordt verklaard, waarom de calamiteit.en zich juist hebben
voorgedaan ter plaatse '\Tande secundaire putten.
4. 2 IUsico en aanbevelingen ten pehot'\Tevan
'\Terderop hoogte sproeien
In verband met de voorgaande toeselichte mogelijke oorzaken kan niet
worden uitgesloten, dat zich in de zuidelijke secundaire put alsnog
afschuivingen van het vlies kunnen voor doen bij verder sproeien van
zand op dezelfde manier tot bovenkant talud onder 1:2. Afschuivingen
kunnen eventueel wel worden voorkomen door in deze secundaire put
ervoor te zorgen dat:
geen bellen meer kunnen worden weggedrukt richting talud en
langs het talud. Dit kan eventueel worden bereikt door in
dunne horizontale lagen (bijvoorbeeld 0,5 m dik) te sproeien,
beginnend bij de zijkanten '\Tande sleuf, zodat door de
grotere bovenbelasting op het vlies aldaar bellen in het
midden van de sleuf blijven opgesloten. Het risico hierbij is
dat er op het vlies een afschuiving van een nog onvoldoende
zijdelings gesteund gesproeid talud kan optreden (ondermeer
door het ontstaan van een zogenaamde "sproeikuil" in het
gesproeide zand vlakbij het vlies).
het uitvlakzand op het talud 1:2 niet gaat vloeien door
verhoging van de korrelspanningen aldaar. Dit kan worden
bereikt door zuigen'\Tan onderspanning ter plaatse of door met
van boven vastgehouden ballast op het vlies. Gezien de
hiervoor genoemde maximale vloeistof-overdrukken onder het
vlies, ligt het zuigen '\Taneen onderspanning van circa 25
kN/m 2 meer .oor de hand. Bij.oorbeeld kunnen onder het vlies
zuigleidingen worden aangebracht (waarvoor het .lies eerst
voorzichtig moet worden opgepakt) of kunnen ineen panend
stramien op het vlies ·zuignappen" worden gelnstalleerd zoals
bij het leeghalen van de bellen in de noordelijke put. Het

ladnummer
ons kenmerk
datum
.•6 ..
CF-284794/12
januari 1992
stramienmaat kan p.roefondervindelijk worden vastgesteld, door
in een zuignap te zuigen en in de naburige zuignap met behulp
van een waterspanningsmeter onderspanning te meten. Onzeker
is echter of de opbouw van de zand/keileem laag onder het
vlies overal dezelfde dikte en doorlatendheid bezit, zodat de
representativiteit van een proef niet bekend is.
De onderspanning van 25 kN/m:a kan ook worden gerealiseerd door
installatie van een bemaling buiten de kielspit van het vlies en in de
secundaire put binnen de schermwand. Ook hiervoor geldt dat de
effectiviteit van de bemaling moet worden aangetoond met behulp van
peilbuizen ofwaterspanningsmeters, waarvan de filters vlak onder het
vlies zijn geplaatst.
Tenslotte kan worden overwogen om de mogelijke instabiliteit van het
talud te accepteren en het vlies vrij te houden van het talud tijdens
het zand sproeien, bijvoorbeeld door het vlies aan drijvers evenwijdig
aan het talud te bevestigen, of door het vlies voldoende speling te
geven tijdens het sproeien. Met name bij de laatstgenoemde
uitvoeringswijze dient, indien het vlies tijdens het sproeien langs
het talud zakt, regelmatig te worden gecontroleerd in hoeverre er
plooivorming ter hoogte van hetzandoppervlak optreedt.
Gezien de opgetreden problemen is het van groot belang om afwijkingen
van de beoogde, nog nader vast te stellen, aangepaste uitvoeringswijze
in de praktijk te voorkomen, door middel van een intensieve contr8le
tijdens de uitvoering.
Daarbij is het van groot belang om de ligging van het vlies regelmatig
vast te stellen, met name met het oog op de veiligheid tegen opdrijven
en het risico op scheurvorming in plooien in de eindfase.
Bij het op hoogte sproeien moet worden voorkomen, dat aan de zijkant
van de sleuf taluds worden gevormd die onvoldoende zijdelingse
ondersteuning ondervinden, waardoor zo als in de noordelijke put in
een laat stadium alsnog een afschuiving van het gesproeide zand en het
vlies kan optreden.
4.3 Invloeg van mogelijke insluitingen onder het vlies
4.3.1 Omvang insluitingen
In de bouwput noord zijn door duikers d.d. 1991-07-22 een groot aantal
bellen opgemeten, die onder het vlies waren ontstaan. Op dat tijdstip
wa rEm op het vI ies in de secundaire bouwput 0,5 1 0,8 m zand gesproeid
(van km 9,226 tot en met km 9,236) en ter plaatse van het voormalig
bouwputtaludO,l 10,5 m (van km 9,208 tot en met km 9,226). De
duikerl!lhebben van de bellen lengte, breedte en hoogte ten opzichte
van bovenkant gesproeid zand opgemeten. Het volume van aUe beUen kan
ongeveer worden vastgesteld dOor sommatie van lengte x breedte x
hoogte van de beUen. omdat niet goed bekend is hoe de bellen beneden

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 1 -
CF-284194/12
januari 1992
het zan

ladnunnner
ons kenmerk
datum
- a -
CF-284794/12
januari 1992
voorkomt zal de weerstand tegen afvloeien van het water via deze laag
nog kleiner zijn dan in geval 1.
In de gevallen 1 en 2 zal de overdruk in de bellen zich voortplanten
over de hele breedte van de zandwerkvloer en zal ook over de hele
breedte water door de ondergrond wegvloeien. In geval 3 kan dit enkel
ter plaatse van de bel.
Voor de diverse grondsoorten zijn de volgende doorlatenheden geschat:
_4
zandwerkvloer en uitvlaklaag k· 10 mis
-,
keileem k •• 10 mis.
De overdruk op de bellen is water- en effectief zandgewicht op het
vlies minus opwaartse waterdruk onder het vlies. Dit aeldt voor de
bouwfase (zandhoogte volgens sproeilijn) en de eindfase. Aangenomen
is, dat het waterpeil buiten het vlies gelijk is aan kanaalpeil, de
keileemlaag onder het vlies ter plaatse van de bouwput noord 10 m dik
is en in het diepe zand de stijghoogte NAP - 1 m is. Het waterpeil
binnen het vlies is kanaalpeil in de bouwfase en NAP -a,8m in de
eindfase. Uitgaande hiervan is voor km 9,236 (secundaire bouwput) en
voor km 9,2 (nat ontgraven gedeelte) bepaald, hoeveel tijd nodig is
voor leegstromen van de bellen in geval 1, 2 en 3. Dit is weergegeven
in de hierna volgende tabel. Gezien de gehanteerde uitgangspunten
geven de berekende afstroom perioden een indicatie van de werkelijke
consolidatietijd.
geval km belhoogte . afstromen
tijd in dagen
meter bouwfase eindfase
1 9,236 0,125* 20 85
2 9,236 0,125* 1500 6500
3 9,236 0,8 10000 42000
2 9,2 0,01* 150 365
3 9,2 0,4 6000 14600
* gemiddelde hoogte over het vak

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 9 -
CF-284794/l2
januari 1992
Aan de afstroomtijden is te zien boe belangrijk de functie van de
zandwerkvloer is in verband met kortsluiting tussen de bellen en de
functie van de uitvlaklaag (gemiddeld 0,1 m dikte aangenomen) ten
beboeve.van afstromen. Er is geen rekening geboudenmet dicbtslaan van
de zandlagen door slib vanuit de bellen. Bij geval 2is aangenomen dat
bet water door de keUeemlaag moet afstromen. Het water zal ecbter de
weg van minder weerstand kiezen en ook door de zandwerkvloer stromen
in lengterichting van de bouwput, waardoor de opgegeven af stroomt ij den
nog worden gereduceerd. Naar verwachtinl kan dus het water vanuit de
bellen grootendeels wegstromen tijdens de bouriase.
Opgemerkt wordt dat ook bellen kunnen bestaan waar ten levolge van
boogwerking in bet aanvulzand geen consolidatie en afstroming van..het
water uit de bel op kan treden. Dit kan eventueel het leval zijn. bij
symmetriscb bolvormige bellen (zie schets).
. . .
"'- ' '" ..
, .
. ,
..~ ".
_ _
.",.,.,,- •...•....... .
.:> I "-
I \'...'. . "Vli:~~'
. I belI L..'~,'~.L~ _
---------- lFtJJ!#l1!E.J/I
, ondergrond
Een dergelijke bel kan eventueel in een later stadium (eindfase)
alsnog verdwijnen. omdat in dit geval de druk vanuit een. dergelijke
bel ver doorwerkt in de zandwerkvloer zal consolidatie van de bel vrij
snel (in enkele dagen) kunnen optreden.
Bij instorten van een langwerpige bel in de secundaire put van 1,5 m
breed en 0,8 mhoo. kan de zetting naar het oppervlak toe aespreid
worden als volgt (zie schets).
" ..'"

ladnummer
ons kenmerk
datum
r \
- 10 -
CF-284794j12
januari 1992
O. '6 • '2>
11 ç.1-
I
11, 5~,
l
-----.....,
-,parab.
)1
-, \ \
inhoud 1,5xO,8x2/3=O,8m 1/m'
1
Om
Omdat onder water gesproeid zand vrij los wO.rdt afgezet is niet
gerekend met een toename van het porienvolume in de nazakkende
grondmoot. De zetting kan op bovenkant weg circa 0,1 m bedragen.
Buiten de secundaire put komen kleinere bellen voor, maar in verband
met de geringere zandhoogte boven het vlies kunnen eventueel even
grote verzakkingen optreden.

ladnummer
ons kenmerk
datum
4.3.3 Stabiliteit
- 11 -
CF-284794/12
januari 1992
In verband met spreiding van drukken en wrijving in het zand boven het
vlies is voor opbarsten van de vliesconstructie niet de hoogte van een
enke1ebel maatgevend maar de hoogte van de bellen gemiddald over een
geheel vak (zie ook hoofdstuk 4.3.1) dat wil zeggen 0,125 lil in de
secundaire put en 0,01 lil erbuiten. Om rekening te houden met een
enigzins onregelmatige verdeling van de bellen is in het vervolg de
stabUiteit van de vliesconstructie tegen opbareten in de eindfase
onderzocht voor grotere gemiddelde belhoogten, namelijk 0,25 m en 0,5
m. Aangenomen is:
waterpeil buiten het vlies NAP - 0,5 m en binnen NAP - 8,8 m
volumegewicht gesproeid zand droog 16 kN/mJ en nat 19,5 kN/m J
(porienvolume circa 43%)
2 m toplaag (wegverharding en verdicht zand), volumegewicht
droog 17 kN/m' en nat 20 kN/m'
bovenkant wel • 0,4 m + opleveringsniveau gesproeid zand.
De hiermee bepaalde veiligheid telen opbarsten van de vliesconstructie
voor de eindfase is aangegeven in de hierna volgende
tabel.

ladnummer : - 12 -
ons kenmerk: CF-284794/12
datum : januari 1992
km I vlies I opleve- boven- aanvulling aanvulling gewicht waterdruk veiligheid
NAP - m rings kant nat droog op vlies kN/m 2 bel I bel I bel
niveau weg m m kN/m 2 o m 0,25 m 0,5 tri
NAt' - m NAP - m zonder bel zonder bel
*8,96 2,1 0,4 0 - 1,7 36 16 2,25 2,37 2,50
9 3,7 0,8 0,4 - 2,9 55 32 1,71 1,73 1,74
*9,05 6,2 2 1,6 - 4,2 76 57 1,33 1,32 1,30
9,1 9,1 2,7 2,3 0,3 6,1 112 86 1,30 1,28 1,26
*9,15 11,7 4,2 3,8 2,9 4,6 139 112 1,24 1,22 1,21
9,2 14,6 5,6 5,2 5,8 3,2 173 141 1,22 1,21 1,20
*9,25 17,1 7,2 6,8 8,3 1,6 196 166 1,18 1,17 1,16
9,6 16 6,35 5,5 7,2 2,45 188 155 1,21 1,20 1,19
*9,65 13 5,1 4,7 4,2 3,7 150 125 1,20 1,18 1,17
9,7 10,3 3,35 2,95 1,5 5,45 125 98 1,27 1,26 1,24
*9,75 7,7 2,4 2 - 5,3 93 72 1,29 1,28 1,27
9,8 5,3 1,35 0,95 - 3,95 72 48 1,49 1,49 1,49
*9,85 3,6 0,9 0,5 - 2,7 52 31 1,66 1,68 1,
9,9 2,4 0,35 +0,05 - 2,05 41 19 2,17 2,24 2,
* opgemeten uit tekening
e e

ladnummer : - 13 -
ons kenmerk: CF-284794/12
datum januari 1992
De ongunstigste situatie in de bouwfase doet zich voor na voltooiing
van de uitvoeringsfase waarin in de natte zand wordt gesproeid tot het
niveau van de sproeilijn (Zie tekening AGR-ll1) en in de
vliesconstructie is afgemalen tot NAP - 8,8 m. De hiervoor bepaalde
veiligheid tegen opbarsten is aangegeven in de hierna volgende tabel.
Hierbij is geenrekenî.ng gehouden met eventuele bemalingen naast de
vliesconstructie.
•

ladnummer : - 14 -
ons kenmerk: CF-284794/12
datum : januari 1992
km vlies opleve- aanvulling aanvulling gewicht waterdruk veiligheid
NAP - m rings nat droog op vlies bel bel bel
niveau m m kN/m 2 kN/m 2 o m 0,25 m 0,5 m
NAP - m zonder bel zonder bel
*8,96 2,1 0,4 - 1,7 27 16 1,69 1,70 1,73
9 3,7 0,8 - 2,9 46 32 1,45 1,42 1,41
*9,05 6,2 2 - 4,2 67 57 1,18 1,16 1,13
9,1 9,1 2,7 0,3 6,1 103 86 1,20 1,18 1,16
*9,15 11,7 4,2 2,9 4,6 130 112 1,16 1,14 1,13
9,2 14,6 5,6 5,8 3,2' 164 141 1,17 1,15 1,14
*9,25 17,1 7,2 8,3 1,6 187 166 1,13 1,12 1,10
9,6 16 6,35 7,2 2,45 180 155 1,16 1,15 1,13
*9,65 13 5,1 4,2 3,7 141 125 1,13 1,11 1,09
9,7 10,3 3,35 1,5 5,45 117 98 1,19 1,17 1,15
*9,75 7,1 2,4 - 5,3 85 72 1,18 1,17 1,15
9,8 5,3 0,35 - 3,95 63 48 1,32 1,30 1,28
*9,85 3,6 0,9 - 2,7 43 31 1,39 1,37 1,35
9,9 2,4 0,35 - 2,05 33 19 1,74 1,76 1,79
e e

ladnummer : - 15 -
ons ke~erk: CF-284194/12
datum januari 1992
Volgens de voorgaande berekeningen betreffende consolidatie van de
bellen en gemiddelde belhoogte zijn gemiddelde belhoogten van 0,25 m en
0,5 m al vrij extreme vaarden, vooral voor de eindfase.
De veiligheid van de vliesconstructie tegen opbarsten zal derhalve in
de bouwfase minimaal 1,1 zijn en in de eindf.ase minimaal 1,15.
De veiligheid Van de vliesconstructie op de taluds kan in de eindfase
zijn gereduceerd doordat slibhoudend water onder het vlies langs de
taluds omboog stroomde en aldaar slib is afgezet. Ter plaatse van de
keileemtaluds, zandtaluds, veen/kleitaluds, en de uitvlaklaag moet de
wrijving tussen vlies en grond dan niet vorden berekend gebaseerd op de
wrijvingseigenschappen van deze grondsoorten, maar gebaseerd op de
wrijvingseigenschappen tussen slib en folie. omdat deze laag alib dun
zal zijn, kan in de eindfase zeker worden gerekend op volledige
consolidatie van dezesliblaag. De hoek van inwendige vrijving tusSen
geconsolideerd slib en folie is onderzocht in het kader van het leggen
van het vlies te Amelis.eerd (rapport CO-21393-1-II) en bedraagt circa
9°. Voor het diepe gedeelte van de vliesconstructie (km 9,6) is de
veiligheid van het talud in de eindfase onderzocht volgens de methode
van Spencer waarbij een gebroken glijvlak verloopt onder het vlies en
dan door het vlies en de zandaanvulling erbinnen naar de teen van het
talud naast de weg.
De veiligheidsfactor voor het maatgevende glijvlak bedraagt 1,13
hetgeen ruim voldoende is. Plots van deze berekeningen zijn als
bijlagen toegevoegd aan dit rapport.
In verband met de voorgaands genoemde wrijvingshoek van 9° tussen folie
en slib wordt aanbevolen op het vlies geen zijtaluds te sproeien
steiler dan 1 : 1.
4.3.4 Kans op scheuren van de folie ter plaatse van insluitingen
Normaliter zal een bel, die wordt samengedrukt, een kleinere omvang
krijgen en is derhalve niet te verwachten dat het vlies zal rekken en
scheuren. Symmetrische bellen zullen ten gevolge van
boogwerkingseffecten in de zandaanvulling eventueel blijVen staan. Bij
scheve bellen is dit niet het geval en kan worden onderzocht of •
dergelijke bellen een zodanige vorm kunnen hebben, dat bij
samendrukking van de bellen locaal grote rekken kunnen ontstaan. Dit is
onderzocht aan de hand van de hieronder geschetste bel.

ladnummer : - 16 -
ons kenmerk: CF-284794/12
datum januari 1992
scheve bel
Indien deze bel gewoon wordt platgedrukt (zie - - - lijn) is de
gemiddelde verlenging van het aedeelte L b circa 23 %. De verlenging
treedt in hoofdzaak op in een richting van het vHes. In dit geval kan
het vlies een verlenging hebben van 300 % en is geen breuk te
ve rwachten.
Ten gevolge van boogwerkingseffecten kan de bel gedeeltelijk Open
blijven (zie -0-0-0- lijn) waardoor de g.middelde verlenging van het
gedeel.te ~ circa 35 % wordt en over de hele bel omtrek circa 19 %.
Aan de kopvlakken van een lanawerpige bel kan deze verlenging alzijdig
zijn. !let vlies kan volgens verkregen informatie een alzijdige rek
hebben van 18 %.Dit betekent dat aan de kopvlakken wel breuk kan
optreden. Wordt aangenomen dat L b •••2 m en dat bij breuk de verlenging
ongedaan wordt gemaakt, dan kan een lek ontstaan van (2 • 1,35 - 2)2 -
O,S m2•
Opaemerkt wordt, dat meerdere belvormen zijn onderzocht en bij de
geschetste bel de grootste rek bij samendrukking is gevonden.
4.3.5 Risico van lekken
Lekken in het vlies kunnen leiden tot een groter verhang bij het
afvloeien van het water richting primaire bouwput, waardoor het
waterpeil boven het vHes locaal hoger kan worden dan NAP - 8,8 m. De
veiligheid tegen opb&rsten van de vliesconstructie wordt hierdoor
groter, omdat per m peUverhocing het verschil in waterdrukken boven en
onder bet vlies met 10 kM/m 2 afneemt, terwijl het effectieve
grondgewicht op het vlies •• ar met i kM/m2 afneemt (winst van 3 kM/mI
per m peilverhoging) • Bij rijzing van het waterpeil tot b.k. wegdek
geeft de in paraaf 4.3.4 toegelichte stabiliteitsberekening met
gebroken glijvlakken een maatgevend glijvlak met een veiligheid van
1,56, hetgeen eveneens aanvaardbaar is.

ladnwnmer : - 17 -
ons kenmerk: CJ!-284794/12
datum januari 1992
Omdat een te hoog waterpeil in de vliesconstructie in verband met
aantasting van de verharding niet wenselijk is, is met behulp van
lekformules nagegaan wat de mogelijke debieten door lekken zijn.
a) lek van 0,5 m2 bij kopvlak van bel (zie paraaf 4.3.4).
Het debiet door een lek kan worden berekend met de formule:
Hierin is:
Q ••• d
I(SH
+ _J! ••• (cx_J_'_S _
11
-.
Q-debiet
K '"'doorlatenheid grondslag (l0 mIs
S ••.oppervlakte van lek (O,S m2)
voor sproeilaag en sproeizand)
d ••dikte vlies (verwaarloosbaar)
H
J!(ex)
'"'potentiaalverschil over het vlies 8,3 m (8,8 m
••• formfactor (functie); circa 3 voor vierkant of
- kanaalpeil)
cirkelvormig gat
ex '"' lengtelbreedte van spleet
Zodoende wordt Q:
_.
Q '"'10 • O,S
3 • '0.5
1t
. 8,3
_.
la m'/s
De kans op breuk van een bel op de beschreven manier is vrij klein
omdat:
de grootste bellen zijn leeggehaald
bij vroegtijdige consolidatie van de bellen de bovenbelasting
van zand beperkt is en het vlies ook nog kan rekken onder de
zandaanvulling
een dergelijke ongunstige belvorm niet zo vaak zal voorkomen
bij kleinere aanvulhoogten gemakkelijker rek mogelijk is onder
het aanvul zand en derhalve een breuk eerder zal optreden in en
nabij de secundaire put.

ladnummer : - 18 -
ons kenmerk: CF-284794/12
datum januari 1992
Voorts kunnen ter plaatse van gerepareerde scheuren in de secundaire
put eventueel onvolkomen lijmnaden voorkomen. Bij het repareren van de
scheuren zijn vliesgedeelten er tussen gelijmd (gedeeltelijk onder
water) en ligt het vlies ter plaatse van een lijmnaad dubbel in verband
met een overlap. Bij aanvullen boven het vlies kan een onvolkomen
lijmnaad open worden gehouden door zand(korrels) tussen de overlap.
Aangenomen is dat deze dikte een aantal korreldiameters bedraagt
mogelijk 11 la mmo Van een dergelijke spleet kan met dezelfde formule
het debiet worden berekend waarbij echter de helft van de half ruimte
wordt afgeschermd door het vlies zelf (zie schets).
uitstroming,- - 0b vlies
'E-~ ,-. ~
------v-l-i-e-s-·----~--g-:-tJ ~ toestroming
Het berekende debiet werd derhalve gehalveerd. Bovendien is aangenomen
dat de spleet ten gevolge van zandtransport vol raakt met zand. Voor
enkele spleetvormen zijn debieten berekend, die zijn samengevat in de
hierna volgende tabel.
b d a
F(a) debiet debiet/mI lek
(mm) (m) (ms/dag) (m'/dag)
la
10
0
0
10
100
2,1
1,2
3,6
19,8
17,9
9,9
10
la
1
1
1
1
0,5
0,5
o
° 0,5
0,5
10
100
100
1000
100
1000
2,1
1,2
1,2
0,5
1,2
0,5
0,28
2,63
2
15
0,03
0,3
1,4
1,3
9,9
7,5
0,15
0,15
Aan deze debieten is te zien dat een overlap de debîeten sterk
reduceerd.
De scheuren zijn zeer zorgvuldig gerepareerd, waarbij onder een scheur
een strook vlies is geplaatst met een overlap van minimaal 0,5 maan
weerskanten en ten behoevèvan lijmen hetsescheurde vlies _t
schuurpapier is schoongemaakt. Op de scheur zijn dakpansgewijs stroken

ladnummer : - 19 -
ons kenmerk: CF-284794j12
datum januari 1992
vlies gelijmd met een overlap aan weerszijden van circa 0,15 m waarop
een 10$se strook folie is gelegd met een overlap van 1 maan
weerskanten.
Gezien deze werkwijze is het aannemelijk dat maar 1 % van de lengte van
de lijmnaden zou kunnen lekken. Bij circa 100 m lijmnaden per put en
een minimale overlap van 0,5 m kan de lekkage 3 msj dag bedragen
hetgeen verwaarloosbaar is. Zelfs bij de vrij extreme aanname van 10 %
lekkende lengte is de lekkage nog maar 30 mSjdag.
4.4 Manier van sproeien
Nagegaan is of ook ten aanzien van de manier van sproeien aanbevelingen
kunnen worden gegeven zodat het vlies niet nadeli8 wordt belnvloed.
Gesproeid werd met een sproeikop. 0,45 m en circa 4 lil lang waarin aan
de onderkant 4 openingen zitten van 0,6 x 0,2 m, voor en achter telkens
5 iets kleinere openingen en per zijkant een opening van 0,05 m2•
Deze sproeikop werd circa 3 lil boven het stort gehouden en sproeide met
een capaciteit van 700 mS vaste stof (zand) per uur, met een
volumeverhouding vaste stof: water •• 1 : 5. Gesproeid is met de
zijopeningen gericht naar het talud van de vliesconstructie. Besloten
is om niet meer richting talud te sproeien en deze zijopeningen dicht
te maken.
In verband met de uitstroomsnelheid van het mengsel en de in het
algemeen even grote of zelfs toenemende bezinksnelheid van het mengsel
onder water ontstaat onder de sproeikop een sproeikuil in het
gesproeide zand die voor de gebruikte zandsoort, deze capaciteit,
sproeihoogte en uitstroomopeningen geschat is op 3 m diep en 15 m
diameter.
Het mengsel vloeit over de randen van deze kuil waarbuiten het zand
bezinkt onder een talud van circa 1 : 10. Bij stopzetten van het
sproeien zal het mengsel in de sproeikuil bezinken en kunnen de randen
van de kuil instorten of uitvloeien. Dit is hieronder geschetst.

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 20 -
CF-284794/l2
maart 1992
7
~
vlies 1:3
sproeikop
}
I~onken mengsel
Om te voorkomen dat het vlies hierdoor kan worden belnvloed wordt
aanbevolen, de sproeikop minimaal 15 m uit de snijlijn bovenkant stortvlies
te houden. Opgemerkt wordt, dat de omvang van een dergelijke
sproeikuil (en eventueel de;e afstand van 15 m) kan worden gereduceerd
door:
continu verschuiven van de sproeikop
reductie van de capaciteit.
monteren van een verdeelplaat onder de sproeikop en eventueel
de sproeikop vlak boven het stort houden
4.5 Inspectî! vlies op zwakke plekken en detectie van lekken
4.5.1 Inleiding
In paragraaf 4.3 is de kwaliteit van het gelegde vlies aan de orde
gesteld. Met name de kans op lekkende zwakke plekken in het waterdichte
vlies en de mogelijk optredende inlek van grondwater in hetcunet is
behandeld. Uitgaande van een goede reparatie van de tijderus de aanleg
geconstateerde schade leve.rt een maximaal inlekeiebiet van 30 mS/dag. 1>e
pompcapaciteit gebaseerd op maatgevende regenval zal aanzienlijk groter
zijn dan deze inlek. Mede gelet op de bergingscapaciteit van het
zandlichaam van het cunet kan aesteld worden dat inlak gamakkelijk is
af te pompen. Devraagb echter of alle lekken correct aarepa.reerd
zijn en er mogelijk tijdens de verdere aanleg nog aaten in het vlies

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 21 -
CF-284794/12
maart 1992
kunnen ontstaan die niet geconstateerd kunnen worden. In hoofdstuk 4.3
wordt voor de berekening van het debiet door een gat uitgegaan van een
oppervlak van 0.5 m'. Het maximale debiet is dan ongeveer 50 m3/dag of
uitgedrukt
-
.. .. in de porHinsnelheid van het . grondwater door het gat: vpori e
3 . 1()-' mis. De vorm van het oppervlak van een gat kan "rond" zijn,
maar kan ook een lang gerekte scheur zijn. Ben aantal gaten kan
gezamenlijk een dusdanig debiet veroorzaken dat of de pompcapaciteit
moet worden aangepast of dat reparaties moeten worden uitgevoerd
voordàt wegfunderingen wegverharding worden aangebràcht. In de
volgende subparagrafen zullen achtereenvolgens de mogelijkheden van
inSPectie Van het vlies
gesteld worden.
en het detecteren Van lekken aan de orde
4.5.2 Inspectie vlies op zwakke plekken
Het vlies is aangebracht, waarbij op de bodem van het cunet onder het
vl ieseen dunne zandlaag is aangebracht. Op het vl ies is het
zandlichaam gesproeid, de maximale dikte van het zandlichaam is
ongeveer 10 meter. Op dit moment staat de bouwkuip onder water. Voor
inspectie en metingen wordt uitgegaan dat deze plaatsvinden vànaf het
maaiveld van het zandlichaam, dus nadat in de vliesconstructie het
waterpeil is verlaagd. In deze situatie staat in het ondiepe gedeelte
onverzadigd zand tegen het vlies aan en in het diepe gedeelte verzadigd
zand. Tegen de onderkant van het vlies aan staat overal grondwater,
zodat ongeacht de plek van het lek door het gat water de kuip in kan
stromen.
Gelet op de maximale grootte van het gat en de dikte van de zandlaag op
het vlies zijn er geen methoden om vanaf het maaiveld van het
zandlichaam te "kijken" of het vlies heel is of extreem vervormd is. De
enige techniek die hiervoor in aanmerking zou komen is grondradar.
echter op deze (maximaal 10 meter) is onder ideale omstandighedEln de
resolutie groter dan 1 meter. Ben beperkt gedeelte kan wel
geïnspecteerd worden,maar dit lijkt weinig zinvol daar een zwakke plek
zich overal kan bevinden.
4.5.3 Detectie van lekken
4.5.3.1 Vaststelling inlek
ln dezesubparagaraaf worden enkele technieken aangegeven waarmee
mogelijk lekken onder de ter plekke geldende omstandigheden vastgesteld
kunnen worden en de plaats van het lek kan worden aangegeven. Alvorens
eenkeuzfil te doen over de aan te bevelen meetmethode en het opstellen
van een verkenning di~lUt eerst vastgesteld te worden of er inderdaad
inlek plaatsvindt, hoe groot deze !nlek ongeveer is en of dezelnlek
acceptabel is. Hiertoe dient na het drOOgleggen van de kuip gedurende
enige tiJd het afgepompte debiet geregistreerd te worden. Gecorrigeerd
voor rfilgenvalgedurende de meetperiode kan hier uit globaal de inlek

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 22 -
CF-284794/12
maart 1992
bepaald worden. Het betreft zowel de inlek van het gedeelte met het
vlies als van het gesloten gedeelte tussen de cement-bentonietwanden,
dat later als "pompkelder" gebruikt wordt. Aan de hand van de
resultaten van deze metingen en het te stellen criterium voor
toelaatbare 1nlek moet vastgesteld worden of er een probleem is en wat
de omvang van het probleem is.
4.5.3.2 Vaststelling locatie lekken
Verkenningsstrategie
Het direct meten van de positie van de gaten is in praktische zin niet
mogelijk: het voorzichtig afprikken van het gehele opppervlak met een
of andere detector met meetpuntafstanden van 5 à 10 meter lijkt gelet
op de benodigde tijdsduur en de bijbehorende kosten weinig zinvol.
Hieronder wordt aangegeven hoe de verkenning in grote lijnen kan
plaatsvinden. Detailinvulling is pas zinvol als er een significant
probleem geconstateerd is. De verkenningsstrategie bestaat uit het
globaal niet destructief verkennen op het maaiveld van het zandlichaam
waaruit een beeld ontstaat waar mogelijk lekken te verwachten zijn en
daarna het verrichten van preciese metingen door het voorzichtig
wegdrukken van sensoren, die een lek indicatie aangeven, zodat de
locatie met de door RWS vereiste nauwkeurigheid kan worden aangegeven.
Deze nauwkeurigheid staat in relatie tot de gedachte reparatie methode;
hierbij dienen tevens de kosten verbonden aan een grote nauwkeurige
locatie bepaling afgewogen te worden tegen het "repareren" van een
groter gebied dan strikt noodzakelijk is op grond van de omvang van het
gat.
Bij een gat is sprake van de volgende afwijkingen ten opzichte van een
dicht vlies:
er stroomt water door het gat met een bepaalde snelheid
de kwaliteit van het instromende grondwater kan anders zijn dan
van het bodemwater in de kuip: samenstelling ionen, ion
concentraties of electrische geleidbaarheid
de temperatuur van het instromende grondwater wijkt af van het
bodemwater in de kruip. Dit wordt op deze locatie niet
verwacht.
de electrische isolator, het waterdichte vlies, ontbreekt.
Op basis van deze verschijnselen is nagegaan of het mogelijk is de
locatie van het gat te bepalen.

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 23 -
CF-284794/12
maart 1992
Voor de globale verkenning gaan de gedachten uit naar een soort
elektrisch doorlichten van het vlies. Het vlies is een goede
elektrische isolator; echter bij een gat ontbreekt de isolatie: hier
maken de goed geleidende grond binnen en buiten het vlies contact met
elkaar. Door het op verstandige wijze aanbrengen van een
spanningsverschil tussen kuip en omgevende grond kunnen uit metingen
aan het maaiveld de effecten van deze kortsluiting door een gat terug
worden gevonden. Globale beschouwingen door deskundigen op het gebied
van ge-electrischmeten wijzen erop dat dit vermedelijkde meest
succesvolle globale verkenningswijze zal zijn.
Alvorens hiertoe over te gaan zullen eerst simulatie berekeningen
dienen te worden gemaakt. zowel ter onderbouwing van deze visie als
voor de keuze van de lcatiesvan de elektroden als voor de
vaststelling van de te verwachten lokalisatie nauwkeurigheid. Bij een
groot verschil in electrilsche geleidbaarheid van het water binnen en
buiten de kuip kan ook electromagnetisch (EM) en geo-elektrisch (GE)
onderzoek gebruikt worden voor de globale verkenning; deze methoden
zijn standaard en snel uitvoerbaar. Het verdient aanbeveling dit
onderz()ek gewoon uit te voeren en snel te interpreteren (kan binnen een
week bij grote tijdsdruk). Indien uit de interpretatie geen eenduidige
conclusies te trekken zijn dan dient overgegaan te worden op de
hiervorgenoemde methode.
Voor de globale verkenning kan eventueel ook grondradar worden ingezet.
Bij grondradarwordt een electromagnetische puls uitgezonden en deze
reflecteert aan overgangen van verschillende elec:trische eigenschappen:
nat zand in droger zand veroorzaakt bijvoorbeeld een refle·ctle. De
reflectietijd ilseen maat voor de diepte. In het gedeelte van het
zandlichaam (ondiepe gedeelte) waar geen binnen grondwaterspiegel is
kunnen met de grondradar de natte plekken veroorzaakt door de lekken.
waargenomen worden. In het gebied met interne grondwaterspiegel kan
deze waargenomen worden. Plaatselijke verhogingen van de grondwaterspiegel
door onderliggende lekken zullen zo gering zijn dat deze
verhogingen onder deze omstandigheden niet significant detekteerbaar
zijn met grondradar. Er kan dus slechts een gedeelte verkend worden.
Localisatie lekkende gaten
Op de uit de glObale verkenning gevonden "verdachte" plekken wordt
gedetailleerd onderzoek uitgevoerd door het wegdrukken van
detectoren/sensoren. De afstand van de onderkant van de meetsonde tot
het vlies, uitgaande van de bestektekeninsen. moet hierbij minimaal een
meter zijn ter voorkoming van ongewenst lekprikken van het vlies.
Er worden een aantal sensoren geplaatst. Uit de interpretatie van deze
metingen wordt de psitievan de bron bepaald ("Souree loeation tl ).
De volgende detectoren. in volgorde van verwachte succesvolle
toepassing, komen hiervoor in aanmerking:

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 24 -
CF-284794/12
maart 1992
Electrisch potentiaal verdeling in de diepte meten als er een
electrisch spanningsverschil over de kuip is aangebracht, zoals
beschreven bij de globale verkenning.
De electrode(n) binnen de kuip worden hierbij zodanig geplaatst
dat optimale detectie mogelijk is. Deze methode is geschikt
voor het verzadigde en voor het onverzadigde gedeelte.
Het meten van de heersende waterdrukken in het verdachte
gebied. In het gat heerst de waterdruk ten gevolge van de
grondwaterstand; deze drukverhoging en het verloop van de druk
in het zandlichaam onder de interne grondwaterspiegel geeft de
indicatie voor de locatie van het gat.
Het op diepte meten Van deelectrische geleidbaarheid van het
water in de kuip. Dit kan gebeuren met een electrische
geleidbaarheidssonde met korte electrode afstanden of met een
watersonde.
Het nemen van watermonsters en van dit water de concentratie
van een bepaald ion of de ion-verdeling bepalen in het
laboratorium of het meten met een chemische sonde in situ. Deze
methode is een soort "tracer"-methode, waarbij geen aparte stof
wordt ingebracht maar waarbij de afwijking in chemische
samenstelling van het water binnen en buiten kuip als
tracerstof dienst doet.
Het meten Van het geluid dat veroorzaakt wordt door de
waterstroming door het korrelskelet met de meettechniek
akoestische emmissie. Deze stroming veroorzaakt geluidsgolven
in bepaalde karakteristieke frequentiebanden. In verband met
omgevingsgeluid is het verstandig om te meten in zo'n hoog
mogelijke freqentieband; hoge freqenties worden echter snel
gedempt hetgeen betekent dat dicht bij de bron moet worden
gemeten, dus een dicht meetnet. De locale omstandigheden
bepalen de optimale meetdichtheid. Voor een goede
detecteerbaarheid is een minimale grondwatersnelheid van 3
_3 _3
10 mIs vereist. De verwachte snelheid 3 . 10 is hieraan
gelijk. Op zich is deze methode geschikt maar gelet op de
demping van de geluidsgolven van de bron naar de detector moet
Van deze methode afgezien worden.
Opmerking: het direct meten van de grondwaterstroming is bijna
niet mogelijk, omdat de meetapparatuur hiervoor ontbreekt.
De meèste van de hierboven genoemde meetmethoden zijn geschikt om te
meten·in waterverzadigd zand. Op een gedeelte van het vlies ligt alleen
onverzadigd zand. Een combinatie van grondradar voor het onverzadigde
gebied en een "natte sensor"-methode voor het verzadigde gebied is goed
denkbaar voor de localisatie van het lek.
4.5.4 Aanbevelingen
Aanbevolen wordt de volgende werkprocedure te volgen:

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 25 -
CF-284794/12
maart 1992
RWS stelt criterium op voor toelaatbaar inlekdebiet
na drooglegging bouwkuip wordt inlek vastgesteld
na vaststelling van ontoelaatbare inlek:
* reparatie methodieken bepalen en vaststellen nauwkeurigheid
localisatie gat
bepaling grondwaterkwaliteit binnen en buiten de kuip
globale EM en GE verkenning
modelsimulaties voor electrisch "doorlichten" uitvoeren
verkenningsstrategie definitief vaststellen
globale verkenning: uitvoering en interpretatie
afweging herstelkosten tegen mate van detailverkenning
detail verkenning voor localisatie gat en interpretatie
opstelling en uitvoering reparatieplan.
Bij herstel kan worden gedacht aan bijvoorbeeld injectie ter plaatse
van het gelocaliseerde gat met speciale injectievloeistoffen, die
reageren met grondwater. ~
4.6 Hoeveelheid ontgraven silt
4.6.1 Algemeen
Met welk volume ontgraven specie in depots terecht komt is afhankelijk
van een aantal factoren, te weten :
de dichtheid, waarin de specie is ontgraven en waarin deze is
getransporteerd. Indien deze groot is zal ook de initiile
dichtheid in het depot groter zijn en is minder depotruimte
nodig
de inrichting van het depot, dat wil zeggen hoe gemengde specie
van zand, silt en lutum aldaar gescheiden kan bezinken
het organisch gehalte van de fijne delen. Bij meer dan 3 %
organisch gehalte ontstaat in depots zodanige gasvorming in het
slib dat consolidatie van het slib belangrijk wordt vertraagd
of zelfs belemmerd.
Hoe de specie in het depot terecht is gekomen kon worden geverifieerd
aan de hand van een aantal continu boringen in het depot, waarbij per
m' boring het volumegewicht van de grond wordt bepaald en van een
aantal monsters korrelverdelingen en humusgehaltes worden vastgesteld.
Havenslib wordt gebaggerd met een dichtheid variirend van 11 kN/m' tot
13 kN/m3• Indien nauwelijks organisch materiaal aanwezig is,
consolideert het slib in het depot vrij snel tot een gemiddeld
volumegewicht van 12 kN/m 3 en bereikt na verloop van tijd een gemiddeld
volumegewicht van 13 à 14 kN/m'. Bij meer dan 3 % organisch materiaal
zijn deze volumegewichten 11 kN/m' respectievelijk 12 à 13 kN/$I1l11.ln

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 26 -
CF-284794/12
maart 1992
hoeverre het slib van Grouw zich gedraagt als havenslib is niet met
zekerheid te zeggen omdat:
de dichtheid bij baggeren en transport bekend moet zijn
havenslib in het algemeen verontreinigd is, en deze
verontreinigingen eveneens het consolidatiegedrag kunnen
beInvloeden.
4.6.2 Hoeveelheid ontgraven silt
De hoeveelheid ontgraven silt (gewichtspercentage delen ~ 60 ~) kan
worden bepaald door, met behulp van de beschikbare korrelverdelingen
van zand- en keileemmonsters over de ontgraven trajecten, gewogen
gemiddelden te bepalen van het siltgehalte van de monsters. Het gewogen
gemiddelde is berekend volgens de onderstaande formule:
Hier is:
s =
m
Sm = gemiddeld siltgehalte
S siltgehalte per monster
n
I = monster1engte.
n
De zodoende bepaalde siltgehalten voor het zand van de eerste zandlaag
boven de keileem en de keileem zelf zijn aangegeven in de hierna
volgende tabel.
grondsoort locatie S (%)
m
keileem noord + zuid 35
1 zandlaag noord 10,6
1 zandlaag zuid 10,7
In de eerste zandlaag komen kleilagell vOOr die tesamen met deze
zandlaag zijn ontgraven. Aan de hand van de sonderingen en de per
sondering gemeten conus-kleef-verhouding is de dikte van deze kleilagen
geschat en omgerekend in percentages van de hele dikte van de eersta
zandlaag. Dit is aangegeven in de hierna volgende tabel.

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 27>-
CF-284194/12
maart 1992
locatie sondering dikte ontgraven tussen- som kleilagen percentage
nr. zandlaag m klei
m
03 2,5 0,8 32
05 5,2 0,9 17
07 6,5 1,7 26
09 6,6 1,5 22
04 6,3 2,5 40
011 6 1,4 23
noord 010 5 1,7 34
06 6,3 1,9 30
013 6,4 1,1 17
012 5,9 1,4 24
06 6,6 3 44
015 7,4 3 41
014 6,1 2,1 26
044 5,6 1 16
043 6,2 0,6 10
016 5,9 1,2 20
017 5,6 O,S 9
016 6,5 2,2 34
021 5,9 0,7 12
020 6,5 0,3 5
019 7,6 1,4 18
024
023
022
1,5
6,9
6
0,9
-
0,8
12
0
13
026 5,9 1,2 20
025 7,2 0,3 4
zuid
027
026
030
029
6
6,6
7,6
6
0,7
0,5
O,S
0,6
12
6
7
10
031
032
034
035
036
037
7,1
5,9
4,6
4,6
4,2
5,5
2,2
1,7
-
0,9
0,7
0,5
31
29
0
19
17
9
036 4,7 0,8 17
039
I
5 1 20
040 3,3 - 0
041 2,5 - 0
Gemiddeld komt in de eerste zandlaag aan de noordzijde 24 % klei voor
en aan de zuidzijde 12 %.

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 28 -
CF-284794/12
maart 1992
4.6.3 Hoeveelheid silt in depot
De keileem bevat circa 35 % slib. Bij een volumegewicht van 21 kN/m'
van de kéileem bedraagt het porienvolume 33 %, indien wordt aangenomen
dat het specifieke gewicht van de korrels 26,5 kN/m' bedraagt. In 1 m'
keileem zit dan (1-0,33) . 26,5 ••17,7 kN vaste stof waarvan
17,7'* 0,35 ••6,2 kN slib én 11,5 kN zand.
Analoog kan voor het zand van de eerste zandlaag het gehalte vaste stof
en slib worden berekend, indien wordt aangenomen dat het porienvolume
circa 40 % bedraagt. In 1 m' zand zit dan (1 - 0,4) . 26,5 •••15,9 kN/m'
vaste $tof, waarvan 15,9 * 0,101 •••1,1 kN/m' slib en 14,2 kN/m' zand.
Voor de volumegewichten van slib, zoals het in depots voor kan komen,
kan eveneens het gewicht vaste stof worden bepaald, hetgeen is
aangegeven in de hierna volgende tabel.
Hierbij is wederom aangenomen dat het specifieke gewicht van de
slibdeeitjes 26,5 kN/m' bedraagt.
volumegewicht aandeel
in depot vaste stof
kN/m' kN/m'
11 1,6
12 3,2
13 4,8
Uitgaande hiervan kan'worden vastgesteld hoeveel ruimte de in het
voorgaande bepaalde slibaandelen van de keileem en de eerste zandlaag
kunnen innemen in een depot, wanneer het slib daar een dichtheid
bereikt van 11 kN/m', 12 kN/m' of 13 kN/m'. Betreffende de zandaandelen
is aangenomen, dat deze in het depot een porienvolume zullen hebben van
40 %. De op deze manier bepaalde benodigde ruimte in het depot is
aangegeven in de hierna volgende tabel.
E

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 29 -
CF-284794/12
maart 1992
grondsoort volume gew. silt volume zand volume in totaal
silt in depot in depot depot m3 per m 3
(kN/m') m' per 1:1)' m' per m' specie specie
specie
keileem 11 3,9 0,7 4,6
keileem 12 1,9 0,7 2,6
keileem 13 1,3 0,7 2
eerste 11 1,06 0,89 1,95
zandlaag
eerste 12 0,53 0,89 1,42
zandlaag
eerste 13 0,35 0,89 1,24
zandlaag
Wordt ervan uitgegaan, dat het sUt van de keileem en van het zand van
de eerste zandlaag minder dan 3 % organisch materiaal bevat en dat het
in het depot dan terecht komt met een gemiddeld volumegewicht van 12
kNfm', dan zal 1 m 3 keileem circa 2,5 m' volume in het depot in beslag
nemen en 1 m' van de eerste zandlaag circa 1,5 m'. Ieder m' van de
kleilagen in de eerste zandlaag zal eveneens enkele m"s innemen in het
depot. De zekerheid van een dergelijke uitspraak is nader toegelicht in
paraaf 4.6.1..

ladnummer
ons kenmerk
datum
- 30 -
CF-284794/l2
maart 1992
5. CONCLUSIESEN AANBEVELINGEN
het vlies is bij het sproeien vermoedelijk omlaag getrokken en
gescheurd, doordat in de secundaire putten de zanduitvlaklaag
op het keileemtalud onder 1 : 2 is gaan vloeien
ten behoeve van doorgaan met sproeien in de zuidelijke
secundaire put wordt aanbevolen de waterspanning onder het
vlies ter plaatse van het talud onder 1 : 2 te verlagen tot
NAP - 3 m
de stabiliteit van de vliesconstructie wordt nauwelijks
beïnvloed door de geconstateerde en resterende insluitingen
onder het vlies. Er kunnen eventueel spontaan zettingen
optreden van de aardebaan van circa 0,1 m
de kans op scheuren van de folie ter plaatse van insluitingen
is klein. Indien wordt afgezien van gescheurde insluitingen en
wordt aangenomen, dat alle scheuren vakkundig zijn gerepareerd
zullen ook de extra debieten ten gevolge lekkages vrij klein
zijn (maximaal 30 m 3/dag). Door lekkages komt de stabiliteit
van de vliesconstructie niet in gevaar
aanbevolen wordt om de sproeikop bij het sproeien minimaal
15 m uit de snijlijn bovenkant gesproeid zand - vlies te
houden
ten aanzien van dedectie van zwakke plekken in het vlies wordt
aanbevolen de volgende werkprocedure te volgen:
* RWS stelt criterium op voor toelaatbaar inlekdebiet
* bij drooglegging bouwkuip wordt inlek vastgesteld na
vaststelling van ontoelaatbare inlek:
* reparatie methodieken bepalen en vaststellen nauwkeurigheid
localisatie gat
* bepaling grondwaterkwaliteit binnen en buiten de kuip
* globale EM en GE verkenning
* modelsimulaties voor electrisch "doorlichten" uitvoeren
* verkenningsstrategie definitief vaststellen
* globale verkenning: uitvoering en interpretatie
* afweging herstelkosten tegen mate van detailverkenning
* detail verkenning voor localistaie gat en interpretatie
* opstelling en uitvoering reparatieplan.
Bij herstel kan worden gedacht aan bijvoorbeeld injectie ter plaatse
van het gelocaliseerde gat met speciale injectievloeistoffen, die
reageren met grondwater.

BIJLAGEN

II
i i
:
I
/
/
11\\
U\ \
: ! 1\\ \
I
I
: I
I
I
:
I
/
/
/ /
!
i
/
i
1\\ \
1 \ \ '\
1\ \ '\ I
11\
I I \ \ I
I 1 \ \,
I \ \ \
: / :; \ \
I
:.
I
/'
//
I \
: I \ I' \
\
1\ \
I \ \ ,
11 i: ...I
: / I t
1
" I I
I \
\ I
\
/:
/ :
f :
i I
I I
I :
I I
, :
I
:
I
I
I
:
\
\
\
I
I
\
\
,
I
i
I
I
I
I
I I I : I
" r
11 li
1 :
I I
I f
i II
I
I
I
I
I
I
I
I
I :
I j II
I
I
I
J
I
/
11
1

.'\,
-------~
......... , ./

\
_ ••••••••• _ ••••••••••••••• J~
"\
,
....•... "'...... /
..... '•........ ::