finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

1.2 Vraagstelling, doelstelling en afbakening
In de lijn van het voorgaande luidde de vraagstelling van deze Master Thesis: Wat was de rol en
betekenis van de Holland Amerika Lijn voor de verspreiding en ontwikkeling van jazz tijdens het Interbellum?
Gaandeweg het onderzoek is deze centrale vraag verbreed naar: Wat was de rol en betekenis van de
transatlantische maritieme activiteiten vanuit de Rotterdamse haven voor de verspreiding van jazz, 1918-1940?
De definitieve vraagstelling is: Wat was de betekenis van de overzeese contacten met Rotterdam,
als havenstad, voor de verspreiding en ontwikkeling van jazz in het Interbellum?
De Holland Amerika Lijn vormt hierin wel de meest prominente casus, waaraan veel
voorbeelden ontleend worden, maar door deze herziene vraagstelling ligt meer nadruk op de
havenfunctie van Rotterdam en is er ruimte voor het betrekken van daarmee samenhangende
elementen als de contacten met de Nederlandse koloniën en van de verspreiding van platen en radio.
Doel van het onderzoek
Het doel van dit onderzoek is twee- of liever drieledig. In eerste instantie is dit een Master Thesis voor
de studie Maatschappijgeschiedenis, bijgevolg is het als afstudeerscriptie een discrete bijdrage aan de
geschiedwetenschap. De bedoeling van de Master Thesis is blijk te geven van zowel onderzoeks-
vaardigheden als inhoudelijke kennis van de geschiedenis van Rotterdam, van kunst en cultuur, van
internationale betrekkingen en van sociaal-culturele processen. Het is een academisch werk dat
aansluiting vindt bij een historisch, musicologisch, etnisch en cultuursociologisch discours.
Bovendien is de inhoud van deze scriptie bruikbaar voor een overzichtspublicatie voor breder
publiek, waarin (onder redactie van Hans Zirkzee) de Rotterdamse jazzgeschiedenis besproken wordt.
Het boek over Jazz in Rotterdam beoogt niet alleen een leemte in de geschiedschrijving op te vullen,
maar ook enkele misverstanden en onjuistheden uit recente publicaties over ‘jazzsteden’ recht te
zetten, dankzij uniek bronmateriaal; de voor u liggende Master Thesis dient als bijdrage aan dit boek.
Met dit onderzoeksverslag beoog ik bovenal een beeld te schetsen van hoe de cultuur-
spreiding in het Rotterdams Interbellum heeft plaatsgevonden, ten einde inzicht te verschaffen in de
wereldwijde en historische processen van verspreiding en ontwikkeling van cultuur door
intercontinentale, interstedelijke en interpersoonlijke contacten tussen havensteden.
Afbakening van tijd en plaats
De tijdsperiode van deze Master Thesis betreft het ‘Interbellum’: het tijdvak tussen de Eerste Wereld-
oorlog (1914-1918) en de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Het verhaal begint op het punt dat de
storm in Europa tot bedaren is gekomen, een jarenlange en bloedige strijd, waarin zelfs de legers van
Brits-Indië en van de VS meevochten. Het neutrale Nederland heeft tijdens die crisisjaren aan een
miljoen Belgische vluchtelingen onderdak geboden; voedsel en brandstof werden schaars. Tijdens en
na deze oorlog werd in Rotterdam de economische afhankelijkheid van het buitenland zichtbaar:
graan werd uit de VS aangevoerd, steenkool kwam uit Duitsland en Engeland beheerste de
9