finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

dan 150.000 immigranten uit Europa in de VS werden toegelaten. Voor ons land betekenden deze
wettelijke maatregelingen dat met ingang van 1921 per jaar 3607 Nederlanders naar de VS mochten
emigreren, in 1924 werd dit tot 1648 teruggebracht; in 1929 werd het aantal op 3653 vastgesteld. 236
Naast deze zogenaamde ‘Landverhuizersstop’ was de welbesproken ‘Drooglegging’ van de VS een
wet die van invloed was op de klandizie van de rederij: nieuw fenomenen waren ‘booze tourism’, om
zich vrijelijk te kunnen begieten, en ‘war tourism’, om slagvelden van de Eerste Wereldoorlog te
kunnen zien. In 1920 reisden bijna 200.000 Amerikanen naar Europa en in 1930 zelfs circa 359.000. 237
Als gevolg van de aanpassingen in de wetgeving was er tijdens het Interbellum voor het eerst
een verschuiving zichtbaar in de verhouding van de verschillende activiteiten van de HAL. De Goey
maakt duidelijk dat het accent voor de HAL aaanvankelijk zeker niet lag op (het amusement aan
boord van) de cruisevaart, maar op het (sobere en snelle) transatlantische passagiersvervoer. 238
Afbeelding 6.2: De verhouding tussen lijn- en cruisevaart bij de Holland-Amerika Lijn
(NB: in de bijgevoegd legenda wordt ‘lijn’ en ‘cruise’ bedoeld), door De Goey.
In het Interbellum waren er voor het eerst meer cruises, ten opzichte van de lijnvaarten, na de Tweede
Wereldoorlog steeg de cruisevaart verder (in de oorlogjaren liggen de cruise-activiteiten stil). Volgens
De Goey is er sprake van een ‘democratisering van de cruisevaart’. Tijdens het Interbellum ontwik-
kelde zich een cruisemarkt voor de minder rijken. 239 De jaren 1918-1940 worden ookwel gekenmerkt
door de ‘tourist graze’; hoewel deze toename wel geremd werd tijdens de jaren 1930, in de eerste
plaats door de economische crisis en in de tweede plaats door de toenemende oorlogsdreiging. Naast
de HAL gingen meerdere rederijen zich richten op de cruisevaart, om het wegvallen van inkomsten
236 Zevenbergen, Toen zij uit Rotterdam vertrokken, 108-109.
237 Theorie en cijfers gebaseerd op: V.L. Smith, ‘War and tourism’, in: Annals of Tourism Research, no.25 (1998) 210.
Zie: A.J. Norvall, The tourist industry. A national and international survey (Londen 1936); De Goey, ‘De Holland-Amerika Lijn’, 21
238 De Goey, ‘De Holland-Amerika Lijn’, 27.
239 De Goey, 36; voetnoot 46, verw. naar: H. de Santis, ‘The democratization of travel’, in: Journal of American Culture, no.1 (1978).
86