finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

voortgekomen. Na de oorlog kon Lex van Spall onder andere een contract krijgen bij de Rotterdamse
club L’Ambassadeur. Het bekendste orkest dat hij gevormd heeft, heette de The Chocolate Kiddies. Aan
de associatie van negermuziek en chocolade was men in deze tijd (laaghartig genoeg) gewend geraakt.
De Surinaamse trompettist Teddy Cotton imiteerde Louis Armstrong. In de eerste plaats in
muzikaal opzicht, waarmee hij de hoge, schelle klanken nabootste op zijn trompet. In de tweede plaats
maakte Teddy Cotton gebruik van het typische uiterlijk van de jazzmusicus. Armstrong hield zich
sowieso vast aan kleding en kapsel, die standaard was voor professionele (neger-)musici. Met de witte
zakdoek in zijn hand, als zweetdoek en om het instrument glimmend te houden, als extra verwijzing.
Op onderstaande artiestenfoto is eenvoudig te zien, hoeveel Teddy Cotton lijkt op Louis Armstrong.
4.3 Etnische kwesties tijdens het Interbellum
Afb. 4.4: Teddy Cotton (Collectie NJA)
Om de behandeling van de Surinamers en daarmee de receptie van hun muziek te kunnen begrijpen,
mag de etnische kwestie niet onbesproken blijven. De kennismaking met ‘negers’ vond voor de
meeste Nederlanders plaats in het kader van de wereldtentoonstellingen. Nadat Londen in 1853
bewoners van de Britse koloniën exposeerde, was het in 1883 de beurt aan Amsterdam: de wereld op
bezoek in eigen land. Uit Oost- en West-Indië werden per boot ’28 inboorlingen’ naar Nederland
gebracht: ‘bosnegers’, ‘stadsnegers’, ‘roodhuiden’ en ‘verscheidene soorten halfbloeden’. 187 Hoe
beschamend dit ook klinkt, voor de meeste blanke Europeanen in het Interbellum waren mensen met
een andere etniciteit (andere huidskleur, de vorm van de neus etc.) vreemd. Zij voedden hun kinderen
op met een waarschuwing voor deze ‘vreemde mensen’. Juist die etnische, raciale kwestie is belangrijk
in ogenschouw te nemen om de ontwikkeling en verspreiding van jazz begrijpelijk te kunnen maken.
De angst voor het onbekende leidt tot merkwaardige reacties, zowel op individueel, als op
groepsniveau, ook van de kant van autoriteiten zoals overheid en kerk worden waarschuwingen voor
vreemden afgegeven. Allerlei vreemde uitingen van zulke angst heeft Peter Giesen besproken in zijn
Land van lafaards? (2007), waarbij steeds weer het immorele van swingende, zwarte mannen om de
hoek komt kijken: maatregelen als Kees Wouters heeft besproken, komen voort uit de angst voor die
‘sexueel presterende negers’. 188 Culturele uitingen komen ruimschoots aan de orde in Giesens werk.
187 Kagie, De eerste neger, 18-19.
188 P. Giesen, Land van lafaards? Een geschiedenis van de angst in Nederland (Wormer 2007) 270-277.
70