finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De muziek van de familie Valkhoff is een typisch voorbeeld van de tijdgeest, waarbij ook de
Engelstaligheid van de muziek hoogtij vierde: de titels van liedjes, bandnamen en artiestennamen,
alles in het Engels. Toch is Jaap Valkhoff bekend geworden als liedjesschrijver, met liedjes in de
Nederlandse taal, mede door het verbod op een Brits/Amerikaans repetoire tijdens de oorlogsjaren.
Valkhoff schreef enkele evergreens waaronder ‘Diep in mijn hart’, ‘Langs de Maas’ en ‘Hand in hand,
kameraden’, dat uiteindelijk een Feyenoord-lied werd. Hoewel hij aan het begin van zijn carrière met
name naar internationale faam streefde, is Valkhoff juist om zijn Nederlandstalige muziek geroemd.
Na Jaaps contract bij de dancing Alcazar en zijn kortstondige omzwerving door Europa,
musiceren de Hawkcourts een lange periode (samen met slagwerker Frans Beekmans) in de dancing
Cosmopoliet – een paar deuren verder – eveneens aan de Dijk. In het tijdschrift De Jazzwereld uit
oktober 1934 wordt vermeld: ‘Het is misschien niet 100% “jazzophieling”, maar zoals de drie
Hawkcourts in de dancing Cosmopoliet in Rotterdam met de harmonica musiceren, wordt het oor
aangenaam gestreeld. Old favourites, new hits, op het kleine podium ter afwisseling van de band.
Jaap Valkhoff is een refreinzanger van meer dan middelmatige bekwaamheid. Warm, gevoelig is zijn
stem en bij uitstek geschikt om dansmuziek te vertolken. Go and hear them’. 143 Het succes van de
Cosmopoliet aan de Schiedamsedijk was onder meer te danken aan de gebroeders Valkhoff. De ‘Cos’
haalt hen om die reden na hun ontslag zelfs terug. Jaap speelde tot halverwege de jaren 1960 samen
met zijn broer Arie in talloze cafés en nachtbars; hun zakelijke breuk betekende ook een familiebreuk.
De Valkhoffs waren in muzikaal opzicht verbonden met grote dansorkesten als die van Ernst
van ’t Hoff, van Dick Willebrandts en Theo Uden Masman’s Ramblers, omdat zij Jaap Nederlandstalige
liedjes via de radio ten gehore brachten. De vraag naar dans- en amusementsmuziek was in de voor-
oorlogse jaren en in de oorlogsjaren uitzonderlijk groot.
3.3 Rotterdammers op z’n Amerikaans
Het lijkt erop dat de cultuur in een korte tijd drastisch veranderde, doordat invloedrijke personen de
nieuwe muziek, de dansen, de films en het nuttigen van drank en tabak propageerden. In deze
paragraaf bespreek ik de invloed van de Amerikanen op het uitgaan in het Rotterdamse Interbellum.
3.3.1 Hollandse ‘Flappers’ in de Jazz Age
In café-chantants waren prostituees een belangrijk onderdeel van het vermaak. In Romers geschied-
schrijving lezen we hierover: ‘Meer nog dan in danshuizen steekt de zonde zich in de café-chantants
in een kleurig en soms kostbaar gewaad. Alle hulpmiddelen der kunst worden ingeroepen om den
zwakke voor haar macht te doen buigen, den weifelende te overreden en den reeds gevallen zondaar
tot nog zinneloozer en zedeloozer daden op te wekken’. 144 Deze zedenbewaker noemt de mode en
muziek van zijn tijd als instrumenten om mannen tot zonde te verleiden. De vrouwen in deze cafés
143 De Jazzwereld, okt. 1934.
144 Romer, Casino-Variété, 26; verwijzend naar: J. van de Merwe, Groot Geïllustreerd Keukenmeiden Zangboek (Utrecht 1976).
55