finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Clara de Vries (1918-1943), de zus van Jack en Louis, was eveneens trompettiste en leidster
van een van de eerste Europese damesorkesten Blue Jazz Ladies (1931-1932), waarin Annie van ‘t Zelfde
saxofoon speelde. In 1934-1935 speelde zij met Alexander Schirmann, waaronder in het Rotterdamse
hotel Coomans, maar ook tournees in Duitsland, Spanje en Zwitserland. In 1935 had zij haar eigen
band Clara de Vries and her Jazzladies, waarmee zij in ‘Negro-Palace Mephisto’ speelde. 141 Tot de Duitse
bezetting trad zij vaak op in de Rotterdamse (en Amsterdamse) Heck’s café’s. In 1937 trouwde Clara
met trompettist Willy Schobben (1915-2009); een huwelijk dat geen lang leven beschoren was. Het
verhaal van Clara de Vries is een historische tragedie van een joodse jazztrompettiste, die haar laatste
rustplaats veel te vroeg in Auschwitz heeft gevonden.
De muzikale familie De Vries is een uitzondering wat beroemdheid en invloed betreft, maar
exemplarisch voor de manier waarop men als muzikant het eigen netwerk inschakelde en uitbreidde.
3.2.2 Willebrandts
Over de familie Willebrandts is veel minder bekend dan over de familie De Vries. De Rotterdamse
pianist Dick Willebrandts (1911-1970) en zijn broer Philip richtten in 1929 samen een eigen orkest op.
Samen waren zij orkestleiders in de periode 1929-1934 en speelden onder meer in de Rotterdamse
dansgelegenheid Lommerrijk. In de periode 1935-1937 werkte Dick samen met Jack de Vries’
Internationals; hij kon in die jaren de beste musici inhuren. In de jaren 1937-1940 speelden Dick en
Philip (ookwel ‘Flip’ genaamd) met het AVRO-dansorkest, dat in die tijd onder leiding stond van
Klaas van Beeck. Tijdens de oorlogsjaren speelde Dick voor de radio in zijn eigen orkest, dat hij in
1942 had gevormd. Voor jazzmusici werd het vrijwel onmogelijk gemaakt om ‘hot’ te blijven spelen,
zonder compromissen met de bezetters te sluiten, of zelfs voor hen te werken. Na de oorlog wordt
Dick Willebrandts om die reden collaboratie met de Duitsers verweten. 142
3.2.3 Valkhoff
Jaap Valkhoff (1910-1992) is de middelste telg van een Rotterdams gezin van vijf kinderen, die allen
vroeg op vaders accordeon leren spelen. Jaap heeft allerlei baantjes in een kledingzaak, slagerij en een
fabriek, maar vanaf zijn zeventiende begint hij aan zijn carrière
als beroepsmuzikant. Hij krijgt zijn eerste contract bij Alcazar, de
dancing aan de Schiedamsedijk. Jaap leerde zichzelf intussen
tenorsaxofoon spelen (na de oorlog speelde hij saxofoon bij het
orkest van Annie van ’t Zelfde). Met zijn broer Arie en zus Jopie
vormen zij nog jarenlang het accordeontrio The Three Hawkcourts.
Afb.3.10: ‘The Three Hawkcourts’ (1927)
141 Zie advertentie: afbeelding 3.5 op pagina 49.
142 H. Openneer en B. Vuijsje, ‘Ratten op de trap. Hoofdstuk 2: 1939-1945, Oorlog, bezetting en bevrijding’; via
www.jazzarchief.nl/geschiedenis/hoofdstuk2.html (jan. 2009). Meer biografie in: Doctor Jazz Magazine, no.113 (Ate van Delden).
54