finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

Als voorlopige slotopmerking over de definitie van jazz, constateer ik dat een eensluidende
definitie van jazz niet te geven valt. We kunnen niet in een beschrijving alle jazzmuziek vangen,
zonder andere (eveneens echte) jazz buiten de boot te laten vallen. Jazz is divers en verandert
voortdurend. Ook de term ‘jazz’ heeft door de tijd steeds naar iets anders verwezen. Elke artiest heeft
op eigen wijze invulling gegeven aan deze muzieksoort; jazzmuzikanten kunnen allen gezien worden
als bladeren aan dezelfde boom, die geworteld is in tradities van zogenaamde ‘Black Music’.
Afbeelding 1.1: ‘History of Jazz’-Tree, getekend door Mary Lou Williams (1979).
In aansluiting op de definitie geef ik een opsomming van muzikale kenmerken van jazz:
improvisatie, swing, klankkleur, instrumentatie, achtste-noten lijnen, frasering, notenkeuze, ‘blue
notes’, ‘pitch bending’, toonversiering, prominente rol slagwerk, syncopatie (accentverschuiving),
polyritmiek, specifieke harmoniek (eigen akkoordenkeuze), vorm (afwezigheid van andere vormen,
bijv. sonates), patronen en herhalingen, eigen repertoire, call-and-response. 13
Kortom, jazz is een breed en moeilijk te omlijnen begrip, het is een containerbegrip dat veel
stijlen en stromingen omvat; niet iedereen verstaat hetzelfde onder deze muzieksoort. De selectie van
kenmerken en de mate waarin er van die kenmerk sprake moet zijn, bepaalt of de muziek al dan niet
tot de jazz gerekend wordt. In het Interbellum, de hier besproken periode, was de jazz (of liever: wat
we tegenwoordig ‘jazz’ noemen) de dominante muziekstijl in het uitgaansleven. In de periode 1918-
1940 beleefde de jazzmuziek haar hoogtijdagen, of beter gezegd: de populaire entertainmentmuziek
beantwoordde tijdens het Interbellum aan de kenmerken die wij tegenwoordig toeschrijven aan ‘jazz’.
13 Gebaseerd op: W. van de Leur, collegecyclus ‘Geschiedenis van de jazz’, Universiteit van Amsterdam, 2008.
14