Open het profiel als pdf - Museum Volkenkunde

76
VERZAMELDE COLLECTIEPROFIELEN
MUSEUM VOLKENKUNDE
Collectie-onderdelen en kwaliteit
De collectie is hier ingedeeld naar verwerving t.o.v. de Koreaanse geschiedenis, aangezien deze de
verzamelomstandigheden het best weergeeft. De te onderscheiden tijdvakken zijn: I Tot 1910 (circa
500 verwervingen); II Periode van Japanse annexatie, 1910-1945 (circa 20 verwervingen), en III
Periode na 1945 (circa 420 verwervingen). Vanwege 41 niet-geïdentificeerde inventarisnummers zijn
de aantallen benaderingen. Vrijwel alle stukken stammen uit de Chosǒn (1392-1910) en de moderne
tijd, behoudens enkele stukken keramiek uit de Koryǒ (918-1392).
De belangrijkste collectie-onderdelen zijn naar hoofdmateriaal en -techniek: lakwerk (alle dragers)(94
nummers), keramiek (50), schilderingen en kalligrafieën (99), drukwerk (20), metaal (145), textiel, leer,
haar (excl. schilderingen)(201), hout, bamboe, stro, riet (187), papier (excl. schilderingen,
drukwerk)(53), steen (12), ander natuurlijk materiaal (19) en synthetisch materiaal (24). Het gaat in het
totaal om 904 nummers, waarbij een aantal nummers meerdere voorwerpen bevat.
Goed vertegenwoordigd zijn in de verzameling de onderdelen lakwerk, metaal en hout. Zwak zijn de
onderdelen keramiek, drukwerk en steen. Voor de schilderingen en kalligrafieën dient opgemerkt te
worden dat er stilistisch een onevenwichtige spreiding is.
De discrepantie met het totale aantal van circa 949 nummers kan worden verklaard uit uitschrijvingen
en vermissingen waarvan het materiaal niet kan worden geconstateerd.
Verdeling naar sociale context: kunstvoorwerpen (exclusief toegepaste kunst) (22
nummers), gebruiksvoorwerpen (734) en religieuze objecten (193).
Vergelijking met andere Nederlandse musea
Voor zover bekend, is in Nederland slechts één ander museum dat enkele tientallen, deels
belangwekkende, Koreaanse voorwerpen bezit uit Koryǒ (918-1392) en de late Chosǒn (1750-1910):
het Rijksmuseum te Amsterdam. Vijftien stuks keramiek zijn in de collectie van het Haags
Gemeentemuseum opgenomen. In het Princessehof te Leeuwarden bevindt zich een tiental stuks
Koreaanse keramiek. Voorts bezit het Kröller-Müller Museum een tweetal stenen beelden uit de
Chosǒn-periode. Tenslotte heeft het Scheepvaartmuseum te Amsterdam één schildering.
Vergelijking met musea internationaal
Er zijn in Europa slechts enkele musea met vooral op kunstgebied belangrijke verzamelingen: British
Museum, Victoria & Albert Museum, Musée Guimet, Museum für Ostasiatische Kunst in Keulen en het
Museum voor Oost-Aziatische Oudheden te Stockholm. Deze verzamelingen zijn echter alle van latere
verwervingsdatum en vaak eenzijdig samengesteld, aangezien het meestal keramiek betreft.
Antropologisch gezien zijn de verzamelingen in de volkenkundige musea te Hamburg (de grootste in
Europa exclusief Rusland), Berlijn, Leipzig, München en Kopenhagen van enig belang. De
voornaamste Koreaanse collecties buiten Korea bevinden zich in Japan (vooral Tokyo, Kyoto en
Osaka) en in veel mindere mate in de V.S. (Washington, New York City, San Francisco, Los Angeles,
Birmingham, AL). De Koreaanse verzameling in Leiden heeft de oudste verwervingsgeschiedenis en
is redelijk sterk qua gebruiksvoorwerpen. Naar hedendaagse Koreaanse kunsthistorische en
antropologisch museale maatstaven heeft de collectie van Museum Volkenkunde, op enkele
belangrijke stukken na, vooral historische betekenis. Museum Volkenkunde beheert, voor zover
bekend, na het volkenkundig museum te Hamburg de grootste verzameling Koreaanse objecten in
West- en Centraal-Europa.
Collectiekwaliteit en deselectie
De Koreaanse collectie van Museum Volkenkunde is zowel vanwege haar omvang als de vroege
verzamelgeschiedenis in international opzicht belangwekkend. De laatste jaren is het
verwervingsbeleid gericht op hiaten in de verzameling en behoeften voor tentoonstellingen. De nadruk
is daarbij gelegd op traditionele, d.w.z. negentiende eeuws of vroeger, elementen en vormen in
gebruiksvoorwerpen, religieuze en rituele objecten. Op dit moment komen geen objecten uit de Koreacollectie
voor afstoting in aanmerking.
Literatuur
Kodae Minjok Munhwa Yǒn'guso (red.)