Open het profiel als pdf - Museum Volkenkunde

Collectieprofiel China
Paul van Dongen
Inleiding
68
VERZAMELDE COLLECTIEPROFIELEN
MUSEUM VOLKENKUNDE
Cultuurgebieden
Deze profielschets heeft betrekking op de collectie van de afdeling China van Museum Volkenkunde.
Deze afdeling omvat in geografische zin: het vasteland van China 51 en het eiland Taiwan, het huidige
Vietnam 52 , en de stadstaat Singapore.
Op het vasteland telt de Volksrepubliek China circa 1,3 miljard inwoners. Van hen vormen de Han-
Chinezen numeriek en cultureel de overheersende meerderheid (93,3 procent). Zij bewonen
voornamelijk de oostelijke helft van het land en dan meer in het bijzonder het vruchtbare laagland in
het oosten en zuiden. Qua oppervlakte is dit gebied ongeveer een derde van het totale Chinese
territorium.
Daarnaast worden door de Chinese overheid op het vasteland nog eens 55 culturele minderheden,
zoals Zhuang, Uygur, Hui, Yi, Tibetanen, Miao, Manchu, Mongolen, Buyi, etc., onderscheiden. Zij
vormen de overige 6,7 procent van de bevolking. Zij wonen voornamelijk in de perifere gebieden van
China, in de meer of minder onherbergzame steppe- of berggebieden in het noordwesten, westen en
zuidwesten.
Op het eiland Taiwan wonen circa 22,5 miljoen inwoners. Van hen zijn 98 procent van Han-Chinese
origine en culturele achtergrond. De overige 2 procent wordt gevormd door de oorspronkelijke
bewoners van het eiland.
Vietnam telt omstreeks 81 miljoen inwoners, waarvan ongeveer 90 procent als etnische Vietnamezen
is te beschouwen. De overige 10 procent van de bevolking bestaat voornamelijk uit etnische
minoriteiten die in meerderheid in de noordwestelijke bergachtige streken woonachtig zijn en vaak hun
oorsprong hebben in een van de aangrenzende landen.
Omvang van de verzameling
Uit tellingen in het collectieregistratiesysteem van Volkenkunde blijkt - op het moment van schrijven
van deze profielschets - dat bij de afdeling China ruim 12.500 objecten aanwezig zijn 53 . Het overgrote
deel hiervan is afkomstig uit China/Taiwan. Een relatief klein deel - bijna 800 objecten - is afkomstig uit
de regio Vietnam. Uit Singapore zijn (nog) geen voorwerpen specifiek bij de afdeling China
ondergebracht, omdat deze in het verleden meestal hun weg vonden naar de afdeling Insulair
Zuidoost-Azië.
Evenals bij andere afdelingen het geval is, is ook de exactheid van de genoemde aantallen in zekere
zin maar schijn. Enerzijds zijn soms van een enkel voorwerp alle samenstellende onderdelen
afzonderlijk geteld. Anderzijds zijn soms individuele voorwerpen die als een samenhangende groep
zijn verzameld, slechts als een voorwerp geteld. Toch mag men, ondanks deze “vertellingen”, het
getal van 12.500 als een reële indicatie beschouwen van de omvang van de afdeling China.
Collectiegeschiedenis
Collectiebeschrijving algemeen
De collectie China van Museum Volkenkunde is in het veld van de Nederlandse volkenkundige musea
de grootste verzameling Chinese etnografica.
In haar algemeenheid bevat de collectie etnografica van uiteenlopende aard, kwaliteit en ouderdom.
De meeste voorwerpen dateren uit de Qing periode (1644-1911) – daarbij in meerderheid uit eind
achttiende en de gehele negentiende eeuw – en uit de twintigste eeuw. De objecten uit oudere dan de
51 Met opzet wordt hier gesproken over het vasteland van China en niet over het gebied met (discutabele) politieke
grenzen van de huidige Volksrepubliek China. Daarvan uitgaande zouden ook de uit Tibet afkomstige voorwerpen
moeten worden gerekend tot de afdeling China. Echter, gelet op de duidelijk afwijkende culturele identiteit is deze
regio binnen de structuur van de Sector Onderzoek van het museum op het moment van schrijven van deze
profielschets toebedeeld aan de conservator voor Zuid-Azië.
52 De belangrijkste reden voor het administratief onderbrengen van de uit Vietnam afkomstige voorwerpen bij de afdeling
China is gelegen in het feit dat de regio Vietnam politiek en cultureel eeuwenlang onder sterke Chinese
(Confucianistische) invloed heeft gestaan.
53 Het gaat in deze profielschets expliciet om objecten als materiële getuigenissen van de Chinese cultuur. De
audiovisuele bestanden – foto’s, films, geluidsopnames e.d. – die China en de Chinezen tot onderwerp hebben, zijn
hier geheel buiten beschouwing gelaten. (Hierover zal in een ander collectieprofiel verslag worden gedaan.)