Open het profiel als pdf - Museum Volkenkunde

48
VERZAMELDE COLLECTIEPROFIELEN
MUSEUM VOLKENKUNDE
- Surinaams houtsnijwerk collectie (categorie A)
Museum Volkenkunde bezit in deze deelcollectie voor de periode van de late negentiende, begin
twintigste eeuw een van de belangrijkste verzamelingen ter wereld. Vooral de collectie knotsen en
stoelen zijn belangrijk en veelzijdig te noemen. Gezien het koloniale verleden dat Nederland met
Suriname heeft en het grote aantal Nederlanders dat in Suriname hun roots hebben, bestaat een
gerede kans dat de collectie nog kan groeien door aankopen, legaten en actief verzamelbeleid.
Gezien het feit dat het vervaardigen van houtsnijwerk pas echt begint rond 1850 lijkt het nog mogelijk
hiervan een vrij complete collectie te kunnen aanleggen tot de huidige tijd. Ook hier weer dienen de
collecties goed gedocumenteerd te worden of te zijn.
- Surinaams Vlechtwerk (categorie A)
De verzameling vlechtwerk van het museum, vooral uit Suriname en het Tropisch Laagland, is zonder
twijfel van groot belang. Vooral de zeer vroege collectie vlechtwerk die werd verzameld ten behoeve
van de International Koloniale en Uitvoerhandeltentoonstelling in 1883 (serie 370), maar ook de
particuliere collecties van De Goeje (serie 2352), Reynvaan (serie 2452) en Penard (serie 1817) zijn
van uitzonderlijke kwaliteit.
- Andes precolombiana (categorie A)
De Andes collectie prekoloniale objecten (‘precolumbiana’) van het museum is vrij behoorlijk, niet
alleen in kwaliteit, maar ook in aantal. De Leidse verzameling precolumbiana heeft voornamelijk
betrekking op de Moche en Chimu periode en is dus vooral afkomstig uit het Noordelijke Peruaanse
kustgebied. Een aantal deelcollectiesis van bijzondere waarde hierin waaronder de Henry van den
Bergh (serie 1872) collectie en de Heldring collectie (serie 3277). 31 Daarnaast bevinden zich ook een
aantal mooie Wari, Chancay en Tiwanaku objecten in de collectie. Het betreft hier vooral aardewerk,
maar ten aanzien van Chimu en Chancay bezit het museum ook een aantal textiele objecten – onder
ander een quipu 32 – die goed zijn geconserveerd en om die reden topstukken zijn. De collectie is
deels van vroege datum, maar jammer genoeg slecht gedocumenteerd aangezien de objecten
allemaal afkomstig zijn uit ongedocumenteerde context. De collectie zal waarschijnlijk geen verder
aanvullingen krijgen (behalve eventueel uit legaten, schenking, ruil of andere nalatenschap en mits ze
in overeenstemming met de ICOM regelgeving zijn verworven). Actief verzamelbeleid wordt hierop
niet gevoerd.
- Andes etnografica (categorie B)
De collectie van Museum Volkenkunde is extreem arm waar het gaat om Andes etnografica. Oud
conservator Ted Leyenaar legde in 1985 een betrekkelijk kleine collectie aan van de regio rond
Cusco. Voorts bestaat zij slechts uit de tourist art in de Houtzager collectie (serie 5715) en uit een
collectie muziekinstrumenten 33 die door de heer Hus in 1987 werd geschonken (serie 5506).
Het zou het interessant zijn voor deelcollectie een inventaris te maken van wat in Nederland en
Europa voor handen is op het vlak van etnografische collecties van de Andes. Het Tropenmuseum
heeft recent een aantal uitbreidingen gedaan op het vlak van Boliviaanse etnografica in het kader van
het Kindermuseum en ook het Ethnografisch Museum in Antwerpen heeft interesse in de verdere
uitbreiding van deze collectie.
- Gran Chaco deelcollectie (categorie A en B)
De deelcollectie Gran Chaco – een regio die zich uitstrekt over Argentinië, Paraguay en Bolivia – van
het Museum Volkenkunde bestaat vooral uit objecten die afkomstig zijn uit Paraguay en dateert van
een vrij vroege periode (eind negentiende eeuw tot begin twintigste eeuw). De collecties van
Oosterdorp (serie 609), de Chamacoco collecties van Boggiani (serie 1118) uit 1896, van Vojtech Fric
(serie 1853) uit 1913 en de Rautenstrauch Joest collecties (serie 1863) uit datzelfde jaar, zijn alle van
grote etnografische waarde. Ook de Mataco collectie, die door Sibinga werd verzameld rond 1912
(serie 1834) en de Kaingua, Lengua en Toba collecties, die in 1903 door O.Fricke aangelegd werden
(serie 1385) zijn van groot belang. Van de Gran Chaco zijn in de ons omringende landen vrijwel geen
vergelijkbaar belangrijke vroege collecties aanwezig. Het Museum Volkenkunde beschikt ook over een
kleine, doch vroege precolumbiaanse collectie, die in 1910 werd overgedragen door het Etnografisch
31 De Moche en Nasca objecten uit deze verzameling zijn uniek, omdat ze volgens informatie van prof. Dr. Tom Zuidema uit
Cajamarquilla, in het dal van Lima komen en reeds werden afgebeeld door d’Harcourt.
32 Naar het inzicht van de twee grootste specialisten ter wereld op het gebied van Inca quipu studies (Tom Zuidema & Gary
Urton) is deze quipu van bijzonder hoge kwaliteit.
33 Deze worden hieronder uitgebreider behandeld onder het punt “Muziekinstrumenten”.