Open het profiel als pdf - Museum Volkenkunde

47
VERZAMELDE COLLECTIEPROFIELEN
MUSEUM VOLKENKUNDE
Guatemalteekse textielcollectie is vooral ook bijzonder, omdat het een zeer oude collectie betreft (de
Höge collectie (serie 1144) bijvoorbeeld dateert van eind negentiende eeuw; de Luis Tihanye Laffer
collectie (serie 3835) dateert rond 1960, de Körpershoek collectie (serie 4982); de Leyenaar collectie
dateert uit de jaren ‘80 en de Dozy (serie 5969) collectie werd verzameld vanaf circa 1935). Noord-
Mexico is slechts zeer gedeeltelijk vertegenwoordigd in de Irmgard Johnson verzameling. Aangaande
Puebla, Guerrero en Oaxaca kan worden gesteld dat slechts het Textielmuseum van Oaxaca (dat nog
in oprichting is) een in kwantiteit grotere collectie heeft. Deze laatste collectie is echter ten dele
slechter gedocumenteerd dan de collectie van Museum Volkenkunde en is bovendien van later datum.
Ook het Museo Nacional de Antropologia in Mexico-stad heeft een belangrijke textielcollectie die
echter eveneens matig is gedocumenteerd. Vooral de documentatie die bij de Leidse collectie hoort, is
uniek, aangezien in veel gevallen ook de Indiaanse terminologie voor weeftechnieken en instrumenten
zijn opgetekend. Deze informatie getuigt niet alleen over de manier van verzamelen maar
documenteert ook de context waarin werd verzameld 29 . Het feit dat twee collecties van twee zeer
belangrijke vroege vrouwelijke verzamelaars – Bodil Christensen (serie 5075) en Irmgard Johnson
Weitlaner (serie 5946) – in Museum Volkenkunde aanwezig zijn, maakt de collectie extra waardevol.
Belangrijk daarbij is dat het museum tevens beschikt over een groot aantal weefgetouwen, dat een
directe relatie heeft met de verzamelde textilia. Dit soort objecten is zeer moeilijk te verkrijgen omdat
weefsters niet graag afstand doen van hun weefgetouw (het hout voor de onderdelen is vaak moeilijk
verkrijgbaar). De weefgetouwen, die in de jaren 1950-1970 werden verzameld, tonen technieken die
hedendaagse weefsters nog nauwelijks of zelfs geheel niet meer beheersen. Naast hun documentaire
waarde kunnen deze objecten en de textielen zelf dan ook van grote waarde zijn voor knowledge
sharing projecten in de nabije toekomst.
Ook Ted Leyenaar heeft een aanzienlijke hoeveelheid textiel verzameld tussen 1969 en 1985.
Daarmee bezit het museum een collectie die eigenlijk de gehele twintigste eeuw beslaat, die van zeer
hoogstaande kwaliteit is, en die om die redenen integraal als categorie A mag worden gewaardeerd.
- Circum-Caribische deelcollectie (categorie A [archeologica] en C [serie 5715])
De Circum-Caribische deelcollectie bestaat vooral uit archeologica die door verschillende
onderzoeksexpedities bij het Museum Volkenkunde terecht zijn gekomen (serie 1403: Koolwijk
collectie; serie 2049 en 3569: Deens-Nederlands archeologisch expeditie; serie 2106 Museum of the
American Indian Heye Foundation in 1927; serie 3703: Royal Victoria Institute in 1969; en serie 3892
de van Heekeren collectie uit 1960). Alle zijn het archeologische collecties die gedeeltelijk uit een
gedocumenteerde archeologische context afkomstig zijn en daardoor dus ook van grote waarde,
zowel voor de studie naar de ontwikkeling van het vakgebied, als voor de objecten zelf en de context
waaruit ze komen. Wat betreft etnografica bezit het museum een mooie Arubaanse collectie (serie
472: Koolwijk collectie), en een veel minder belangwekkende kleine collectie van tourist art uit de
Houtzager collectie (serie 5715).
- Tropisch Laagland/Amazonia collectie (categorie A)
De Amazonia van Museum Volkenkunde uit het negentiende en vroeg twintigste eeuwse Suriname en
Brazilië vormen een van de belangrijkste etnografische verzamelingen ter wereld 30 . Ten aanzien van
het Ecuadoriaanse en Peruaanse Amazone gebied heeft het museum eveneens een bijzondere
etnografische collectie.
.Daarnaast beschikt het museum over een belangwekkende numismatische collectie uit deze regio
die, zoals uit recent onderzoek is gebleken, zeer waardevol is en unieke stukken bevat die nergens
anders ter wereld bestaan. De collectie van het museum bevat ook een kleinere archeologische
collectie, die werd verzameld vóór 1903 (serie 1403). De collectie is over het algemeen goed
gedocumenteerd, maar slecht bestudeerd. Een onderzoeksproject naar de collectie zou de collectie
zeker in waarde doen toenemen en wordt momenteel opgezet. De museum collecties van De Goeje,
de gebroeders Penard, Reijnvaan, Ten Cate, Bässler, Berkelbach van de Sprenkel en Shipibo zijn
bijzondere collectieonderdelen, van hoge kwaliteit en met een groot onderzoek- en
expositiepotentieel.
29 Zie ook “Weefsels van het Volk van de Regen”, digitale publicatie Van Broekhoven, 2005.
30 Voor Suriname betreft het onder andere: Serie 370: Internationale Koloniale en Uitvoerhandels tentoonstelling (1883); serie
399: Sijpestein; serie 581: Ten Kate; 951: Ghert; 1054: Baron A.J. Schimmelpenninck van der Oye; serie 1443 & 2352: De
Goeje; serie 1749: Berends.