Open het profiel als pdf - Museum Volkenkunde

36
VERZAMELDE COLLECTIEPROFIELEN
MUSEUM VOLKENKUNDE
landsgrenzen gebaseerd zijn op min of meer toevallige koloniale grenzen en niet op etnische groepen.
Ook de (koloniale) indeling in etnische groepen wordt echter steeds minder zinvol geacht.
Aan de collecties worden kwaliteitsindicaties gegeven (A, B, C en D). Het historische belang van de
negentiende eeuwse collecties zowel voor Nederland als voor Afrikaanse landen maakt dat deze in
het algemeen een kwaliteitsindicatie A krijgen toebedeeld. Ook jongere collecties kunnen deze
kwalificatie krijgen indien de documentatie en ensemblewaarde dit rechtvaardigen.
Kerncollecties
De Leidse Afrika-collectie is de oudste, de omvangrijkste en de belangrijkste in Nederland.
Internationaal is de collectie vooral van groot belang vanwege de relatieve vroege verzameldata, een
aantal unica en topstukken en de belangrijke archeologische prekoloniale collecties. De collectie als
geheel is vooral vanuit historisch perspectief van groot belang. De vroege en langdurige
handelscontacten tussen Nederland en het Afrikaanse continent hebben er mede toe geleid dat in
Volkenkunde een aantal belangwekkende Afrikaanse collecties zijn terechtgekomen. Deze collecties
kunnen als zwaartepunten binnen de afdeling worden beschouwd en kunnen om die reden ook als
kerncollecties worden benoemd. Gegroepeerd volgens de geografische hoofdindeling zullen zij
onderstaand compact worden beschreven.
Noord-Afrika
- De “J.M. Schuver-collectie” ( A ) 1947 en 1998 (Sudan en Ethiopië)
Door de ontdekkingsreiziger J.M. Schuver tussen 1880 en 1883 op zijn reis naar het grensgebied van
Sudan en Ethiopië bijeengebrachte collectie. In deze collectie bevinden zich de oudst bekende
voorwerpen van volken in deze grensstreek en de manuscripten van zijn reisbeschrijvingen, die door
James et alii (1996) zijn uitgegeven. Deze voorwerpen bevinden zich in de serie 2668 (1947 Indisch
Instituut: circa 100 voorwerpen) en 6019 (1998 J.F.A. Schuver: voornamelijk manuscripten).
Een vergelijkbare collectie van iets noordelijker verzamelde voorwerpen (128) is tussen 1882 en 1884
aan het museum geschonken door A.J. Schelling en J.H. Insinger (series 310, 345 en 443).
Zie ook serie 5864 (1996: 2 voorwerpen).
- De “Nubië-collectie” ( A ) 1991 (Sudan)
Deze archeologische collectie bestaat uit circa 250 menselijke skeletresten opgegraven in het noorden
van Sudan in Attiri (16-J-7) in het kader van het Unesco Aswandam programma in 1968 (1991 serie 5675
Universiteit Utrecht: 88 dozen). Dit materiaal kan worden gedateerd in de zesde - veertiende eeuw. Deze
collectie vormt een unieke en belangrijke wetenschappelijke informatiebron, maar zal niet worden gebruikt
voor tentoonstellingsdoeleinden.
West- Afrika
- De” G.A. Krause-collectie” ( A ) 1889 (voornamelijk Noord-Ghana, Noord-Nigeria en Burkina-Faso)
Een van de oudste systematische collecties uit dit gebied (serie 739). Het totaal aantal voorwerpen
bedraagt 1.571. Deze collectie bevat de vroegste voorwerpen uit de binnenlanden van West-Afrika.
- De Benin-collectie ( A ) 1897 – 1999 (Nigeria)
Deze collectie afkomstig van de Britse strafexpeditie in 1897 omvat 140 voorwerpen, geregistreerd onder
verschillende serienummers. Dit is de enige collectie van het oude koninkrijk Benin in Nederland. Het
Tropenmuseum en het Afrika Museum bezitten ieder een voorwerp.
- De collectie ivoren voorwerpen van vóór 1800 ( A ) 1896-1953 (Sierra Leone en Nigeria)
Deze verzameling bestaat uit vier voorwerpen, die van groot belang zijn vanwege hun zeldzaamheid. De
Owo schaal (1415-1) is de enige ter wereld die gedateerd kan worden (vóór 1700). Het zijn verder
belangrijke illustraties voor de vroege handelscontacten van Nederland met West-Afrika.
- De “Akan-collectie” ( A ) 1883 – 2004 (Ghana)
Tot deze collectie kunnen een honderdtwintigtal voorwerpen uit het Koninklijk Kabinet van
Zeldzaamheden (1883 serie 360) worden gerekend die dateren uit het begin van de negentiende
eeuw. Tevens behoord hiertoe het legaat B. Menzel (1998 serie 5899) dat bestaat uit een collectie
textiel en kralen met een zeer uitgebreide documentatie (totaal 1.430 voorwerpen).
Drie collecties goudgewichten (505: H. Schlegel 1885, 42 voorwerpen; 1031: Munt- en
Penningenkabinet 1894, 41 voorwerpen; 5821: Halma-Houben 1995, 145 voorwerpen) en enkele
kleine relatief vroege collecties horen ook tot deze collectie.