Download pdf - Biomaatschappij

More documents

Recommendations

Info

a r t h u r p e t e r s e n risico’s, zouden zij van het volgende ‘spiekbriefje’ gebruik kunnen maken bij het stellen van vragen aan experts: - Wat is uw ervaring op onzekerheidsgebied? (experts die zich bewust zijn van de grenzen aan hun kennis verdienen meer gezag) - Wat zijn de belangrijkste onzekerheden? Waarom? Waar komen die onzekerheden vandaan? en als ‘doorvraag’: Zijn er ook onzekerheden waarbij de expert zijn/haar onwetendheid erkent? - Als ik van plan ben dit te doen en ik wil rekening houden met onzekerheid, wat moet ik dan anders, of niet of juist wel, of extra doen? - Bent u als burger zelf ongerust over het risico dat u bestudeerd heeft? Is die ongerustheid te onderbouwen met onzekerheidsinformatie? - In welke tijdsspanne kan de relevante kennisbasis veranderen? Met andere woorden, wanneer moet het voorgestelde beleid geëvalueerd worden? Het stellen van deze vragen biedt op zich nog geen enkele garantie dat er beter met onzekerheden wordt omgegaan. De vragen zijn bedoeld om alle partijen aan te zetten tot nadenken. Beleidsmakers moeten leren het idee van volledige beheersing en controle los te laten en moeten alternatieven aangeboden krijgen voor het vluchten in een opeenstapeling van onderzoek op onderzoek. Zij dienen te beseffen dat onzekerheid niet tot verlamming hoeft te leiden, maar dat juist discussie over Foto: Nationale Beeldbank / Wilma van Maldegem 48 b i o - w e t e n s c h a p p e n e n m a a t s c h a p p i j 1 | 2008 Leven met onzekerheid onzekerheid controversen en impasses kan voorkomen. Uiteindelijk gaat het in beleid over legitimatie van handelen, en legitimatie kan ook in situaties van onzekerheid verkregen worden. Uiteindelijk komt het ‘goed’ omgaan met onzekerheid voor een groot deel neer op ‘goed’ communiceren over onzekerheid en over beperkingen en grenzen van kennis. Het gaat dan om onderlinge communicatie: tussen wetenschap en beleid, tussen beleid en publiek, tussen wetenschap en publiek, tussen wetenschap en wetenschap en tussen beleid en politiek. Daarbij is woordkeus belangrijk en moet er worden geïnvesteerd in wederzijds begrip (wat moeilijk en tijdrovend is!). Er dient actief gebouwd te worden aan vertrouwen, wat juist in situaties van onzekerheid belangrijk is: als er geen zekerheid is, dan is vertrouwen in elkaar en in elkaars oordeel noodzakelijk om verlamming te voorkomen.
i o - w e t e n s c h a p p e n e n m a a t s c h a p p i j Het wassende water Hans Middelkoop Rivierdelta’s zijn aantrekkelijk, mensen wonen en leven er graag. Van nature zijn het bijzondere gebieden, met een sterk afwisse- lend landschap. Op relatief korte afstand van elkaar komen er stranden en duinen voor, en wadden met platen en getijdengeulen. Je hebt er estuaria – waar zoet en zout water in elkaar overgaan – rivierlopen en riviervlakten met moerassen. Er is zoet water beschikbaar en vruchtbare grond voor landbouw, en rivieren en zeeën zorgen ook voor goede verbindingen met andere gebieden. Maar door hun ligging worden delta’s wel voortdurend bedreigd door stormvloeden en rivieroverstromingen. Dat is een natuurlijk kenmerk van delta’s, maar vormt een gevaar voor de mensen die er wonen. Nederland is zo’n kustgebied met de Rijn-Maas delta, waar de mens zich economisch kon ontplooien en in de loop van de tijd het gebied ontgon en inrichtte. We zijn uiteindelijk, door economische motieven gedreven, en met onze technische capaciteit om in het landschap in te grijpen, in een vreemde situatie terecht gekomen. We hebben veengebieden afgegraven en in de kachel verstookt, het lage land ontwaterd voor de landbouw, en daarmee zijn we in een onomkeerbare spiraal terechtgekomen van inklinking – bodemdaling – diepere ontwatering. Neem de IJssel. Die mondt uit in een zoete binnenzee, het IJssel- meer, waarvan het peil beneden gemiddeld zeeniveau ligt. Alleen bij laagwater en gunstige wind kan daaruit overtollig water gespuid worden. Het zwaartepunt van onze economie en de hoogste bewoningsdichtheid bevinden zich juist in het lage, natte kustgebied. Een buitenstaander vraagt zich af hoe zo’n rijke samenleving met zoveel kennis, op deze kunstmatige en kwetsbare inrichting heeft kunnen uitkomen, en hoe lang Nederland dat in de toekomst nog vol kan houden. En niet alleen moeten we ons voortdurend beschermen tegen overstroming vanuit zee en rivieren, maar als het klimaat verandert stijgt de zeespiegel, en wordt de rivierafvoer anders. Dijkringen: Overstromingskans 1/10.000 per jaar 1/4.000 per jaar 1/2.000 per jaar 1/1.250 per jaar Na de watersnoodramp in 1953 werd vastgesteld wat we acceptabele overstromingsrisico’s vinden. Dat verschilt per gebied. Bron: Rijkswaterstaat. Dat betekent in sommige seizoenen meer water, dus kans op overstromingen, en in andere seizoenen juist te weinig, wat weer andere nadelige gevolgen heeft, bijvoorbeeld voor de scheepvaart, de landbouw, de natuur en het koelen van elektriciteitscentrales. Daarnaast zou door klimaatverandering ook het lokale klimaat ongunstig kunnen veranderen: meer extreme neerslag, die ons afwateringssysteem niet snel genoeg kan afvoeren, of grote droogte in de zomer, als er ook weinig water in de rivieren is. Acceptabele kansen Het waterbeheer in Nederland heeft met ten minste twee typen problemen te maken. In de eerste plaats een meer technische, praktische kwestie: hoe kunnen we zorgen dat we steeds vol- Leven met onzekerheid 1 | 2008 49
Page 1 and 2: Bio-Wetenschappen en Maatschappij L
Page 3: Cahier 1 | 2008 Leven met onzekerhe
Page 6 and 7: i o - w e t e n s c h a p p e n e n
Page 8 and 9: m a r j o l e i n v a n a s s e l t
Page 16 and 17: Een van de belangrijke waardes van
Page 22 and 23: g e o r g f r e r k s 20 b i o - w
Page 24 and 25: g e o r g f r e r k s Een VN-helico
Page 26 and 27: g e o r g f r e r k s De Oostersche
Page 30 and 31: w i m p a s s c h i e r vragen voor
Page 34 and 35: p i e t e r v a n v o l l e n h o v
Page 40 and 41: a n d r é h e n k e n [r e d a c t
Page 52 and 53: h a n s m i d d e l k o o p 50 b i
Page 56 and 57: g e r a r d d e v r i e s b i o - w
Page 58 and 59: g e r a r d d e v r i e s b i o - w
Page 64 and 65: e s t h e r t u r n h o u t h e r m

Download pdf - Biomaatschappij

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?