Download pdf - Biomaatschappij

g e o r g f r e r k s
De Oosterscheldedam, deel van de Deltawerken.
Daarmee werd begonnen na
de watersnoodramp van 1 februari 1953.
Foto: Nationale Beeldbank / Frank
Wagenvoort
24
b i o - w e t e n s c h a p p e n e n m a a t s c h a p p i j
Maar voor arme en minder goed georganiseerde landen zijn grootschalige en dure
infrastructurele projecten vaak niet haalbaar. Oplossingen moeten daar gezocht
worden aan de menselijke en wat ‘softere’ kant van de problematiek. Het benutten en
bevorderen van de lokale capaciteit vormt daarbij het uitgangspunt, naast wat eventueel
aan hulp van buiten kan komen. De zelfredzaamheid van de bevolking wordt
hierbij sterk benadrukt. Enerzijds vanuit het besef dat in armere en vaak dichtbevolkte
gebieden er geen of onvoldoende professionele hulp beschikbaar is, maar ook omdat de
bevolking vaak al veel ervaring heeft opgedaan met rampen en daaruit voortvloeiende
noodsituaties. Ervaring die op drie manieren kan worden benut: bij het verminderen van
risico’s op rampen, bij de voorbereiding op rampen en bij de hulp en wederopbouw na
een ramp.
Bevolkingen uit ontwikkelingslanden hebben vaak al eeuwenlang ervaring met voor- en
tegenspoed opgedaan en hebben zogenoemde coping mechanisms ontwikkeld om het
risico daarop te verminderen. Coping mechanisms worden wel gedefinieerd als een set
van activiteiten en tactieken die mensen ondernemen in antwoord op een dreigende of
bestaande noodsituatie. Boeren kunnen het risico van misoogsten bijvoorbeeld sterk
verminderen door uiteenlopende gewassen te zaaien met verschillende rijptijden, en
door op verschillende hoogtes en onder uiteenlopende klimatologische omstandigheden
te gaan verbouwen. Verder kan men meerdere inkomstenbronnen ontwikkelen, bijvoorbeeld
door activiteiten in de kleinschalige bedrijvigheid of handel te ondernemen, of
via de arbeidsmigratie van volwassen kinderen of andere familieleden. Herdersvolken
passen de grootte en samenstelling van hun kuddes aan onder andere door verkoop, ruil
en slacht, terwijl ze strategische contacten aangaan met landbouwers voor de periodes
dat het voedsel schaars wordt. Dit zijn allemaal risicomijdende strategieën die de kansen
op een ramp verminderen.
1 | 2008 Leven met onzekerheid