Download pdf - Biomaatschappij

(Democratische Republiek Kongo). Het aantal vluchtelingen varieerde de afgelopen tien
jaar tussen de elf en vijftien miljoen per jaar, en het aantal ontheemden tussen de negen-
tien en 26 miljoen. Het aantal gewonden, verminkten, en de maatschappelijke en
economische schade zijn navenant hoog.
Fouten en wanbeheer
Bijna iedereen gaat ervan uit dat er drie categorieën rampen bestaan. Je hebt natuurrampen
(overstromingen, orkanen, aardbevingen, droogte en dergelijke), dan zijn er
rampen die veroorzaakt worden door mensen (de zogenoemde antropogene rampen:
bijvoorbeeld industriële, technologische en verkeersrampen), en tot slot de rampen die
gewapende conflicten opleveren (neem de situatie in Soedan, Irak, Afghanistan). Toch
kan dit onderscheid als je er beter naar kijkt niet goed worden gehandhaafd. Rampen
zijn meestal complex van aard, en een simpele indeling doet hieraan onvoldoende
recht. Veel slachtoffers vallen in laatste analyse als gevolg van foute beslissingen over
de locatie van nederzettingen op hellingen of in rivierbeddingen, door het gebrekkig
volgen van bouwvoorschriften in aardbevingsgevoelige gebieden als Turkije of Egypte,
of door wanbeheer van natuurlijke hulpbronnen. Overstromingen en aardverschuivingen
hebben te maken met houtkap in de bovenstroom van rivieren. Hongersnood blijkt beter
verklaard te kunnen worden vanuit het falende overheidsbeleid en allerlei economische
gegevens dan uit regencijfers. Zelfs de beschikbaarheid van voedsel is niet het cruciale
punt, zoals Amartiya Sen, winnaar van de Nobelprijs voor de economie in 1998 liet zien
in zijn klassieke boek Armoede en Honger.
Leven met onzekerheid 1 | 2008
Foto: Istock / Alex Pitt
g e o r g f r e r k s
Vaak is het onderscheid tussen natuurrampen,
rampen die de mens veroorzaakt
(zoals milieurampen) en gewapende
conflicten niet zo duidelijk.
Foto: Istock / Matthew Rambo
Foto: Istock / Bryan Myhr
21