Melaan

Marcel Kocken
ERASMUS EN MECHELEN
Wat Erasmus naar Mechelen deed komen, was ongetwijfeld de aantrekkingskracht die
uitging van het Hof van Margareta van Oostenrijk en van de humanistische groep die
zich rond dit Hof en de Grote Raad had gevormd.
Erasmus, volgens zijn eigen gegevens, was reeds in september 1515 in Mechelen. In
maart 1519 is hij er voor meerdere dagen. Omstreeks maart 1521 verblijft hij hier nogmaals.
Erasmus onderhield eveneens een drukke correspondentie met zijn Mechelse vrienden:
H. van Busleyden, deken Robijns, van Craneveldt, Everardus of Everaerts en zelfs met
Margareta van Oostenrijk.
Val dze is Hiëronymus van Busleyden wel de meest intieme vriend van Erasmus geweest.
Reeds sinds het begin van de 16e eeuw kenden ze elkaar. In 1503 schrijft Erasmus een
kort Latijns versje in een boek dat hij Hiëronymus (of Jeroen) van Busleyden schenkt.
Van de correspondentie die beide humanisten met elkaar voerden bleven nog een aantal
brieven bewaard. het oudst bekende epistel dateert van 17 november 1506. Ook de Engelse
kanselier Thomas More (of Morus) werd bij deze briefwisseling betrokken.
Bij de dood van H. van Busleyden schreef Erasmus een Grieks en een Latijns grafschrift.
Onder invloed van Erasmus heeft H. van Busleyden een aanzienlijk deel van zijn fortuin
per testament bestemd voor de oprichting van het “Collegium Trilingue” (Latijn, Grieks,
Hebreeuws) aan de Leuvense universiteit.
Erasmus bezocht in Mechelen niet allen H. van Busleyden, maar was eveneens te gast
bij Nicolaes Everaerts. Ter informatie: Op de plek waar eertijds het patriciërshuis van
de familie Everaerts stond, bevindt zich nu de Stedelijke Openbare Bibliotheek. Een
gedenksteen in de gevel memoreert dit feit.
De “Everaertsen” waren een aanzienlijke familie van o.m. raadsleden en/of voorzitters
van de Grote Raad. Ook de dichter Janus Secundus stamt uit deze familie.
In de briefwisseling tussen Eramus en zijn Mechelse vrienden is o.m. spraak van Luther
en de reformatorische beweging.
Wijlen kanunnik prof. dr. M.A. Nauwelaerts schreef over de contacten die Erasmus in
Mechelen had, het volgende:
Al met al, vele banden hebben Erasmus met Mechelen verbonden. Zijn naam werd er
dikwijls vermeld en zijn bezoek gaarne tegemoet gezien. Hij heeft in de Dijlestad beschermers,
vrienden en weliswaar ook vijanden gekend; dank zij vrienden aan het Hof van
[van Margareta van Oostenrijk] en in de Grote Raad heeft hij er veel kunnen toe bijdragen
de humanistische gedachten ingang te doen vinden en het culturele leven meer te
doen bloeien.
De prinselijke woning van Hiëronymus van Busleyden, met nog originele 16e eeuwse
muurschilderingen, herbergt thans een rijk Stadsmuseum.
Mechelaars zouden in dichte drommen daar naartoe moeten gaan. Het is een historische
plek waar Thomas Morus elkaar ontmoetten.
Marcel KOCKEN
29