FAR - Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet

KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW
Molenstraat 45, B-3300 Tienen – F. +32 16 820468 – info@kbivb.be – www.irbab-kbivb.be
De suikerbiet en
haar teelttechniek
PVBC – PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA
Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-Fr. Misonne Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid.
FAR-Memmo
2010
Voor een optimale onkruid
*)
bestrijding in de suikerbiet
DE SLEUTELS VAN DE WERKING VAN HET FAR-
SYSTEEM
VERZEKER EEN HOMOGENE OPKOMST EN EEN SNELLE ONTWIKKELING VAN
DE BIETEN (dankzij een goede grondvoorbereiding en een goede
zaaikwaliteit),
BEHANDEL VANAF DE OPKOMST VAN HET ONKRUID, ZONDER REKENING TE
HOUDEN MET HET ONTWIKKELINGSSTADIUM VAN DE BIET
BEHANDEL TIJDIG, OP WEINIG ONTWIKKELD ONKRUID,
HERHAAL DE BEHANDELINGEN TIJDIG tot wanneer het onkruid volledig
bestreden is (respecteer ( p een interval van maximum 6 tot 8 dagen), g ),
PAS DE FAR-DOSIS AAN HET STADIUM VAN HET ONKRUID AAN,
IDENTIFICEER HET ONKRUID CORRECT OM DE GESCHIKTE PRODUCTEN TE
KIEZEN,
MAAK GEBRUIK VAN OPTIMALE WEERSOMSTANDIGHEDEN (groeizaam weer,
vochtige bodem, ochtenddauw, ...),
VERGEET DE LAATSTE BODEMHERBICIDENTOEPASSING NIET OM HET VELD
ONKRUIDVRIJ TE HOUDEN,
WERK ENKEL MET GOED AFGESTELD EN ONDERHOUDEN SPUITAPPARATUUR.
Aanbevolen websites
KBIVB/IRBAB: www.irbab-kbivb.be
Module ‘FAR-Consult’: gepersonaliseerd advies & algemene
aanbevelingen (NB: deze module werd sinds 2008 niet meer
bijgewerkt)
Module ‘Onkruidherkenning’: hulp voor de herkenning van 104
dicotyle onkruidsoorten vanaf het kiemlobstadium, op basis van
eenvoudige kenmerken
Module ‘Grassenherkenning’: hulp voor de herkenning van 29
soorten grassen, op basis van eenvoudige kenmerken
Lijst van de erkende producten in de biet, voor het lopende jaar
FYTOWEB: www.phytoweb.fgov.be
Actuele toestand van wetgeving en erkenningen
*) Deze FAR Memo 2010 is een update van de laatste Technische Fiche « FAR
Memo » opgemaakt door Olivier Hermann, verantwoordelijk voor het onderzoek
en de voorlichting in gewasbescherming van de biet op het KBIVB.
TERMINOLOGIE VAN DE PRODUCTEN (exclusief graminiciden)
DE SLEUTELS VAN DE SELECTIVITEIT VAN HET
OVERDRIJF NIET MET :
FAR-SYSTEEM
DE DOSIS ‘PYRAMIN’, ‘FIESTA’ OF CENTIUM IN VOOROPKOMST,
DE DOSIS OP JONGE BIETENPLANTJES :
niet meer dan 0,3 l ‘Tramat 500SC’ in het kiemlobstadium,
HET GEBRUIK VAN EEN ADDITIEF : afgeraden bij warm weer,
VERMIJD BEHANDELINGEN OP AANGETASTE OF VERZWAKTE BIETEN
(ochtendvorst, ( , schade door insecten, , wortelbrand, , …), ),
REINIG DE SPROEIER GOED NA ELKE BEHANDELING (vooral na het gebruik
van sylfonylurea).
HOE BESPAREN IN UW ONKRUIDBESTRIJDING
VOER DE VOOROPKOMSTBEHANDELING ENKEL UIT IN VELDEN WAAR DEZE
BEHANDELING GERECHTVAARDIGD IS. Deze behandeling genaamd
« veiligheidsbehandeling » blijkt dikwijls een onnodige en dure
verzekering.
RESERVEER DE « KANT-EN-KLAAR MENGSELS » EN DE DURE PRODUCTEN
ENKEL VOOR DE VELDEN WAAR ZIJ GERECHTVAARDIGD ZIJN EN NIET VOOR
AL UW VELDEN
MAAK, INDIEN MOGELIJK, UW EIGEN MENGSELS EN GEBRUIK GENERISCHE
PRODUCTEN
VOER UW EERSTE FAR BEHANDELING UIT VANAF DE OPKOMST VAN HET
EERSTE ONKRUID.
WACHT NIET TOT HET ONKRUID HET KIEMLOBSTADIUM OVERSCHREDEN
HEEFT OM (OPNIEUW) TE BEHANDELEN EN RESPECTEER HET MAXIMUM
INTERVAL VAN 6 TOT 8 DAGEN TUSSEN DE BEHANDELINGEN
VOER UW ONKRUIDBESTRIJDING UIT IN FUNCTIE VAN UW GRONDEN EN
NIET DIE VAN DE BUUR
KIES EEN BEREDENEERD MENGSEL MET WIJSHEID EERDER DAN EEN ROYAAL
VERZONNEN « PASSE-PARTOUT » COCKTAIL
Producten buiten patent en generische producten : Alle producten buiten ppatent
en vervangbaar door generische producten zijn met hun meest
bekende naam tussen ‘aanhalingstekens’ vermeld : ‘Betanal’ = fenmedifamm
; ‘Dual Gold’ = s-metolachloor; ‘Fiesta’ = chloridazon + quinmerac;
‘Goltix’ = metamitron; ’Matrigon’ = clopyralid; ‘Pyramin’ = chloridazon; ‘Tramat’
= ethofumesaat; ‘Venzar’= lenacil
Niet-generische producten : Avadex = triallaat 480EC; Frontier Elite = dimmethenamide-p;
Safari = triflusulfuron-methyl 50WG
De Bietplanter
05/2010 — 5
NL.indd 5 22-04-2010 14:52:50

VOOROPKOMST : niet steeds nodig !
Keuze van het product volgens het verwachte onkruid
(volgens de erkenningen in maart 2010)
Verwachte dominante flora Product Dosis/ha in
normale grond
Kleefkruid, Hondspeterselie &
Gevlekte scheerling
Bingelkruid (+ Kleefkruid, Hondspeterselie
& Gevlekte scheerling)
6 — 05/2010 De Bietplanter
(*1)
‘FIESTA’ 3 l/ha
CENTIUM (*2)
(+‘GOLTIX WG’)
Kamille (sterke aanwezigheid) ‘PYRAMIN’ (*3) (*4)
of ‘GOLTIX’
Bingelkruid, Kruisbloemigen,
Varkensgras
(vooropkomst facultatief!)
0,1-0,125 l/ha
(+2 kg/ha)
2,5 l/ha
2 k f l/h
of ‘GOLTIX’ 2 kg of l/ha
‘PYRAMIN’ (*3) (*4) 2,5 l/ha
(*1) Zware gronden : dosis eventueel vermeerderen met een factor 1,5.
(*2) Centium : afgeraden in lichte of humusarme gronden, indien veel regen; niet toegelate in
mengsel met ‘Pyramin’ of met vloeibare ‘Goltix’.
(*3) Dosis voor 'Pyramin’ SC aan 520 g/l : de dosis dient aangepast te worden voor gehaltes
van 430 g/l of 65 % %.
(*4) Dosis chloridazon beperkt tot 2.600 g/ha w.s. per 3 jaar (dus inclusief gebruik in andere
teelten).
FRONTIER Elite of ‘DUAL Gold’ : Nooit in vooropkomst !
NAOPKOMST me et het FAR FAR-systeem systeem
BESTRIJDING VAN DICOTTYLE
ONKRUIDSOORTEN
KEUZE VAN HET PRODUCT IN FUNCTIE VAN HET ONKRUID
(en dosis voor onkruidd
tot 2-bladstadium)
Dominante onkruidsoorten CONTACTMIDDEELEN
Componenten "F" een
"A"
Klassieke flora :
'BETANAL 160' 0,6 -
= flora die hieronder
+'TRAMAT 500' 0,15 -
niet vermeld staat
+ olie 0 5 - 1 (*7
- 1,5
niet vermeld staat + olie 0,5 - 1 ( 7) 7
Melganzenvoet (*1) , melde, varkensgras (*2) ,
kamille (*2) , duivenkervel, akkerviooltje
Hondspeterselie (*2) ,
Gevlekte scheerling (*2)(*3)
Zwarte nachtschade, hanenpoot “
Bingelkruid (*2) g
“
Herik, knopherik, koolzaadopslag (*2) ,
zwaluwtong
Gemengde flora : Melganzenvoet,
varkensgras of hondspeterselie
samen met bingelkruid
of samen met kruisbloemigen g
Kleefkruid (veel)
Papegaaiekruid (*2)
zoals hierbovenn
'GOLTIX' 0,5 - 1 kg of l
“
“
“
zoals hierbovenn
+ AVADEX 0,5 - 1
Producten op basis van de
zie kader « FAR-dos
(*4)
esmedifam
sis »
SPUITVOLUME :
goede werking tussen 100 en 400 l/ha
300 tot 400 l/ha aanbevolen bij droog weer of op afgeharde onkruiden.
GEBRUIK VAN ADDITIEVEN
(minerale of plantaardige olie)
Dikwijls nuttig om de werking van een FAR-mengsel te verbeteren,
Onmisbaar met bepaalde graminiciden (zie kader),
Dosis : 0,5 - 1 l (max. 0,5 l met Betanal Elite),
Te vermijden bij hoge temperaturen (vanaf 22°C in de schaduw).
AARDAPPELOPSLAG
Zeer moeilijk en duur met bietenherbiciden : minst slechte effect
met FAR-mengsel op basis van een verhoogde dosis ‘Betanal’ +
Frontier Elite of Dual Gold + eventueel ‘Matrigon’ (bij warm en
groeizaam weer).
Bij voorkeur door een gerichte toepassing van een systemisch niet-
selectief l i f hherbicide bi id (b (bv. ‘R ‘Roundup’). d ’)
CICHOREI-OPSLAG en DISTELS
'Matrigon'(1,2 tot 1,5 l + olie) op meer ontwikkelde planten
(niet met FAR-mengsel).
+ BODEMHERBICIDE
Component "R"
(*1) In geval van belangrijke bezetting van melganzenvoet : bij
eerste behandeling dosis 'Betanal' verhogen met 50 %.
(*2) FLORA WAARTEGEN SAFARI KAN INGESCHAKELD WORDEEN
:
Herik, knopherik, kamille, varkensgras, papegaaiekruid, opslag van koolzaad en facelia, melkdistel, veerdelig tandzaad en
stekelnoot 15 tot 20 g/ha
Hondspeterselie & gevlekte scheerling 30 g/ha
Bingelkruid : betere werking met toevoeging van 10 g/ha enkel
indien de dosis ‘Betanal’ te laag is
of indien ‘Goltix’ als enig bodemherbicide wordt gebruikt (zondeer
‘Venzar’ of Frontier Elite).
(*3) FLORA WAARTEGEN 'MATRIGON' KAN INGESCHAKELD WO ORDEN (0 (0,5 5 l/ha) :
Hondspeterselie, gevlekte scheerling, veerdelig tandzaad, stekelnooot
en doornappel : Vanaf het 1-bladstadium van het onkruid en
vanaf het 2-bladstadium van de biet en bij groeizaam weer.
(*4) AVADEX : kan ook ‘Tramat’ vervangen (indien geen bingelkruidd
of varkensgras).
(*5) Het mengsel ‘BETANAL’ + ‘TRAMAT’ kan vervangen worden doorr
een “kant-en-klaar” mengsel (zie kader « FAR-dosis »).
(*6) DUAL Gold en FRONTIER Elite : niet vóór het 4-bladstadium vvan
alle bieten.
(*7) Toevoeging van OLIE: zie kader « Gebruik van additieven »
(*8) Toevoeging van ‘VENZAR’: kan worden toegepast vanaf het kkiembladstadium
van de biet aan maximum 0,1 kg
0,4 (*5)
'GOLTIX'
of PYRAMIN WG'
of DUAL Gold (*6)
0,5 - 1 kg of l
0,5 - 1 kg
0,5 - 0,65 l
of FRONTIER Elite (*6) 0,4 - 0,6 l
'GOLTIX'
of FRONTIER Elite (*6)
DUAL Gold (6)
of 'GOLTIX'
of FRONTIER Elite (*6)
Waarschhuwing
De opvolging van de hier voorgestelde aanbevelingen geebeurt
onder de verantwoordelijkheid van de gebruiker.
Het KBIVB kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor schade
aan de teelt of voor een gebrek aan werkzaamheid.
LEES AANDACHTIG DE ETIKETTEN VAN DE PPRODUCTEN
ALVORENS ZE TE GEBRUIKEN !
0,5 - 1 kg of l
0,4 - 0,6 l
0,5 - 0,65 l
0,5 - 1 kg of l
0,4 - 0,6 l
'PYRAMIN WG'
of FRONTIER Elite (*6)
0,5 - 1 kg
of FRONTIER Elite 0 4 0 6 l
(*6) 0,4 - 0,6 l
'PYRAMIN WG' 0,5 - 1 kg
'GOLTIX'
+ 'VENZAR‘ (*8)
of FRONTIER Elite (*6)
0,5 - 1 kg of l
+ max. 0,1 kg
0,4 - 0,6 l
'GOLTIX' 0,5 - 1 kg of l
'GOLTIX' 0,5 - 1 kg of l
NL.indd 6 22-04-2010 14:52:52

F
A
FAR-component
PProduct d t
en gehalte
(volgens de erkenningen
in maart 2010)
FAR-
-DOSIS
aan te passen aan hhet
onkruidstadium
NO1 & NOO2,
met interval
van 6 tot 8 dagen
Onkruidd
in KIEMLOB
stadium
'BETANAL' 160 SC/SE 0,6 – 0,8 l (*2) 1 (-1,5) l 2 - 3 l 6 l (*4)
of 'BETANAL' 471 SC 0,2 - 0,3 l (*2) 0,35 (-0,5) l 0,7 - 1 l 2 l (*4)
'TRAMAT' 500 SC 0,15 - 0,25 l (*2) 0,3 (-0,4) l 0,6 - 0,8 l 2 l (*5)
of AVADEX 480 EC
F + A “Kant-en-klaar mengsels” (duurder, niet-limittatieve
lijst)
R
type ‘Kemicombi’ (pmp+etho 200+190 g/l) ( * 3) 0,7 -
Dynamo SE, Phase (pmp+dmp+etho 75+15+115) 0,9 - 1,2 l (*2) 1,35 (-1,5) l 1,5 - 2 l 4 l
Beta-Team, Betanal Expert (pmp+dmp+etho 75+25+150) 0,8 - 1,1 l (*2) 1,2 (-1,4) l 1,4 - 1,8 l 3,2 l
Betanal Elite (pmp+dmp+etho 91+71+112) 0,7 - 0,9 l (*2) 0,9 (-1,2) l 0,9 - 1,2 l 3,2 l
'GOLTIX' 70WG/700SC 0,5 l of kg 0,5-0,75 l of kg 1 l of kg 7 l of kg
'PYRAMIN' 65WG (*3) PYRAMIN 65WG 0, ,5 kg 0,5 - 0,75 kg 1 kg 4 kg (*6)
,5 kg 0,5 0,75 kg 1 kg 4 kg
of ‘DUAL Gold’ 900EC
of FRONTIER Elite 720EC
(*1) Het bietenstadium heeft weinig belang indien de dosis ‘Tramat’ 0,3 l/ha in het kiemlobstadiuum
niet overschreden wordt. Het is raadzaam om de dosis te verhogen enkel indien de
weersomstandigheden niet toegelaten hebben om de NO1 uit te voeren vanaf de opkomst vaan
de eerste onkruiden en/of een interval van maximum 6 tot 8 dagen tussen NO1 & NO2 te
respecteren.
(*2) Hoogste dosis bij een belangrijke bezetting van melganzenvoet, melde, bingelkruid, varkenssgras
of kleefkruid.
(*3) Dosis aanpassen voor producten met een verschillend gehalte aan werkzame stof.
(*4) Dosis fenmedifam beperkt tot 960 g/ha ww.s. s
(*5) Dosis ethofumesaat beperkt tot 1.000 g/ha w.s. per 3 jaar (dus inclusief gebruik in andere teelten).
(*6) Dosis chloridazon beperkt tot 2.600 g/ha w.s. per 3 jaar (dus inclusief gebruik in andere teeelten).
GRASSENBESTRIJDING : door middel vvan
één van de hieronder vermelde graminiciden
(volgens de erkennin ngen in maart 2010)
Bij voorkeur toe te passen :
vanaf de opkomst van de grassen in gefractioneerde toedieningen,
samen met het FAR-mengsel : 2 toedieningen van een kwart of
een halve dosis zijn in het algemeen voldoende voor het bestrijden van duist en hanenpoot; deze dosisverlaging wordt afgeraden in de
velden met resistentie van grassen aan bepaalde graangraminicidenn.
of voor de uitstoeling : aan de volledige dosis.
Pas op voor kweek ! Verhoog de dosis en wacht tot aan het stadiumm
10-15 cm.
Met of zonder additief, , volgens g het p product (zie ( laatste rij j van dee
tabel). )
GRASSOORT
lage
dosis
AGIL
volle
dosis
ARAMO (*3)
TANAGRA (*3)
lage
dosis
volle
dosis
lage
dosis
Duist & Hanenpoot 2x 0,2 0,75-1 2x 0,5 1 2x 0,5
Wilde haver 2x 0,4 1-1,2 2x 0,5 1 2x 0,8
Graan
0,75-1 - 1 -
(opslag)
Raaigras - 1-1,2 - 1 -
Straatgras - - - 1-1,5 -
Kweekgras -
1,5 of
2x0,75
- 2 -
FOCUS
Plus
Oli i (*1) JA NEEN (*1) NEEN (*1
Olie vereist (*1) JA NEEN (*1) NEEN (*1)
NEEN (*1) NEEN (*1) ) NEEN JA
(*1) NEEN (*1) JA
WANNEER DE GROND ONKRUIDVRIJ IS
vvolle
ddosis
(*1) een additief (enkel olie) kan wel vereist zijn indien het grassenmiddel in een FFAR-mengsel
toegepast wordt
(*2) lagere dosis voor CENTURION (zie etiket)
(*3) maximum 2l/ha/jaar
De NAWERKINGSBEHANDELING niet vergeten
Op basis van bv. 0,5 kg 'VENZAR' (0,8 kg op zware gronden), vanaf het
4-6 bladstadium van de bieten
Velden met een risico voor late opkomst van zwarte nachtschade of
zomergrassen (hanenpoot, naaldaar, …) : afzonderlijke toepassing van
‘DUAL Gold’ (max. 1,3 l/ha) of van FRONTIER Elite (max. 1 l/ha) :
Niet vóór het 4-bladstadium van alle bieten
EEN BELANGRIJKE TROEF VOOR EEN ONKRUIDVRIJ
VELD IN DE ZOMER :
= EEN GOEDE BODEMBEDEKKING DOOR DE BIETEN !!!
STADIUM VAN HET ONKRUID (*1)
(en normaal overeenkomstige FAR-behandeling)
NO3 & volgende
of indien
Onkruid in2-BLAD
stadium
Inhaling
Onkruid in 4-6 BLAD
stadium
De Bietplanter
Maximale
dosis
0,5 l 0,75 l 1,2 - 1,6 l 1,7 l
(pmp = fenmedifam ; dmp = desmedifam; etho = ethofumesaat)
0,8 l (*2) 1 - (1,5) l 2 - 2,5 l 2,5 l (*4) (*5)
Niet vóór het 4-bladstadium
van de bieten
FUSILADE
Max
lage
dosis
volle
dosis
(*4) (*5)
0,5 - 0,65 l 1,3 l
0,4 - 0,6 l 1 l
(*4) (*5)
(*4) (*5)
(Dosissen uitgedrukt in liter handelsproduct per ha)
SELECT Prim
CENTURION (*2)
TARGA Prestige
lage
dosis
volle
dosis
lage
dosis
volle
dosis
2 2x 0,25 1 2x 0,5 1 2x 0,25 1-1,5
2 2x 0,4 1,5 2x 0,5 1 2x 0,4 1,25-1,5
2 - 1,5 - 1 - 1,25-1,5
- - 1.5 2x 0,5 1 - -
- - - - - - -
4-6 -
3 of 2x
1,5
-
2,5 of
2x 1,25
-
3 of
2x 1,5
MECHANISCHE ONKRUIDBESTRIJDING :
Een aanvulling of een alternatief van het FARsysteem
SCHOFFELEN : vernietigt de aanwezige onkruiden, verlucht en
warmt tevens de bodem op.
Uit te voeren op een voldoende droge bodem, vóór de
toepassing van een bodemherbicide.
Let erop dat de jonge bieten noch uitgetrokken, noch
omgewoeld worden.
Kan gecombineerd worden met een rijenbespuiting.
WIEDEGGEN : KAN INTERESSANT ZIJN BIJ EEN LAATTIJDIGE
OPKOMST VAN KLEINE ONKRUIDEN IN ONTWIKKELDE
BIETEN (MINSTENS 8 TOT 10 BLADEREN)
Voor mechanische onkruidbestrijding kan een premie bekomen worden
bij de Vlaamse overheid (meer info via www.vlaanderen.be/landbouw >
subsidies > agromilieumaatregelen)
05/2010 — 7
NL.indd 7 22-04-2010 14:52:54

8 — 05/2010 De Bietplanter
20 onkruiden in het kiembbladstadium
- 2-4 bladeren
Hoeveel kunt u er herkennen ?
1
2
5 6
9
13
17
1 Akkermelkdistel (Sonchus arvensis)
2 Perzikkruid (Persicaria maculata)
3 Gevlekte scheerling (Conium maculatum)
4 Veerdelig tandzaad (Bidens tripartita)
5 Bingelkruid (Mercurialis annua)
6 Zwarte Z t nachtschade ht h d (Solanum (S l nigrum) i )
7 Hondspeterselie (Aethusa cynapium)
8 Kleine majer (Amaranthus lividus)
9 Zwaluwtong (Bilderdykia convolvulus)
10 Kamille (Chamomilla recutita)
10
14
18
De beelden komen uit de verzamelingen van het KBIVB of de Module : « HHerkenning
van onkruiden », beschikbaar op de Website van het KBIVB
3
4
4
7 8
11
12
15 16
19
11 Uitstaande melde (Atriplex patula)
12 Varkensgras (Polygonum aviculare)
13 Kleine brandnetel (Urtica urens)
14 Kleefkruid (Galium aparine)
15 Melganzenvoet (Chenopodium quinoa)
16 Duivenkervel D i k l (Fumaria (F i officinalis) ffi i li )
17 Hoenderbeet (Lamium amplexicaule)
18 Aardappelopslag
19 Akkerviooltje (Viola arvensis)
20 Varkenskers (Coronopus squamatus)
NL.indd 8 22-04-2010 14:53:10
20