Editie 20 van 2012 - t Periodiekske

Perio-stripke
VINCENT
De verstripping zet zich door.
Onstuitbaar. Onvoorwaardelijk.
Na het gewoon navertellen in
strips van klassieke, zeg maar
literaire meesterwerken (ideaal
voor studenten die ‘leesmoe’
zijn of lijden aan tijdgebrek en
via gestripte versies snelsnel
hun verplichte lectuurlijstjes
moeten doorworstelen) volgden
de graphic novel-strips. En nu
al enige tijd het in stripvorm
vertellen van een biografie. Het
meest voor de hand liggende
lijkt mij een biografie van een
bekende schilder.
Maar dat ligt niet evident in de
hand van de striptekenaar. Je moet in het bijzonder niet alleen
vertrouwd zijn met het werk van de beoogde schilder, je moet het
ook min of meer kunnen reproduceren in de strip. De bekende
Nederlandse stripmaakster (en drummer!) Barbara Stok is aardig
op weg om dit nieuwe genre acceptabel te maken voor zelfs de
meest hostiele stripantagonisten.
Vincent van Gogh
Het geëmotioneerde leven van Vincent van Gogh blijft een
bodemloze inspiratiebron. Barbara Stok dompelt in deze vrij lange
strip (141 bladzijden) de lezer in de korte, intense periode die de
schilder in Zuid-Frankrijk doorbrengt.
Vincent droomt ervan in Arles een kunstenaarshuis te stichten voor
zichzelf en voor zijn artistieke vrienden. Hij neemt afscheid van zijn
broer Theo (die hem 50 frank per week stuurt hoewel Vincent hem
de afgelopen jaren al wel 15000 frank schuldig is …).
“Als ik dit jaar 50 goeie schilderijen maak, echt goeie, dan kan
ik hem daarna beginnen terug te betalen”, mijmert hij in de trein
naar Arles.
Iedereen weet dat de briefwisseling tussen Vincent en zijn broer
ontzettend relevant en wetenswaard was/is in de appreciatie en
het decor van het leven en het oeuvre van van Gogh. Barbara Stok
gebruikt een subliem kneepje om de lezer bij die briefwisseling te
betrekken. Op geregelde tijdstippen hertekent zij bepaalde brieven
(goed leesbaar in hoofdletters) zoals op pagina 15: “Waarde broer,
Ik ben verrukt, verrukt, verrukt van het landschap hier. Vanmorgen
heb ik aan een pruimenboom gewerkt met duizenden zwarte
takken. De zon deed alle witte bloemetjes schitteren. Het was zo
mooi! Er zit in dat witte effect veel geel met blauw en lila, de lucht
is wit en blauw …”
Vincent werkt als een bezetene en ondertussen gunt Barbara Stok
de lezer ook een blik achter de schermen ten huize van broer
Theo, die heel wat met Vincent te stellen had omdat die altijd
met iedereen overhoop lag en Theo het weer kon “rechtbreien”
(pag. 19).
In Frankrijk loopt het intussen niet van een leien dakje. Hij zit
voortdurend in geldnood, krijgt het aan de stok met lokale
schilders, drinkt te veel wijn, zijn gezondheid gaat achteruit, de
woedeaanvallen verergeren. Op het amoureuze vlak valt het ook
allemaal tegen (“De liefde voor de kunst doet de ware liefde
69
verdwijnen”, pag.54). Hij kan ter plekke geen doek verkopen. Men
vraagt hem zijn stijl aan te passen aan de smaak van het publiek.
Daarop weigert hij pertinent in te gaan.
Vincent maakt kennis met Gauguin, die bij hem intrekt. Zij gaan
samen de natuur in om te schilderen, maar Gauguin zit al met
zijn gedachten in Martinique en de tropen waar hij naartoe wil.
Gauguin krijgt genoeg van Vincents “puinzooi” en verdwijnt uit
zijn leven.
Zijn waanzinaanvallen monden uit in het beruchte oorincident,
plastisch knap weergegeven door de tekenares. De volgende
weken zijn weer hectisch. Vincents buren willen hem niet langer
in hun omgeving. Zijn broer blijft hem steunen en hij belandt,
voor zijn eigen veiligheid, in een inrichting in Saint-Rémy. Het
verhaal eindigt wanneer Vincent zich vestigt in Auvers dankzij de
vriendschap van dokter Gachet.
Pareltje
Vincent is een pareltje van een biografische strip. Barbara Stok is
ook niet de eerste de beste. In eigen beheer gaf zij sinds 1996 een
reeks comics uit, Barbaraal 1, Barbaraal 2, Barbaraal 3, nadien
publiceerde de uitgeverij Nijgh & Van Ditmar Barbaraal tot op het
bot, Barbaraal 4 - sex, drugs & strips, Je geld of je leven, Nu we
hier toch zijn, Barbara weet het beter, Op tour door Spanje, Dan
maak je maar zin, Over de levensgenieter die haar angst voor de
dood wil verdrijven en daartussendoor Was iedereen maar zoals
ik (Rainbow Pocket).
John RIJPENS
VINCENT, door Barbara Stok, uitg. Nijgh & Van Ditmar, Van Gogh
Museum Amsterdam, 2012, 141 bladzijden
In Vlaanderen: WPG Uitgevers, Mechelsesteenweg 203, 2018
Antwerpen - prijs: 15 euro
SPECIALE AKTIE
-20%
-25%
maat 35 35-41
tot 41
op herfstcollectie
van 14 tot 30 november