Een administratieve kostenschatting van de Belgische en de ...

echtszaken voor lichte verkeersovertredingen, zware verkeersovertredingen van
eerste en tweede categorie en alcoholintoxicatie zonder de verkeersongevallen
gebruikt 161 . Deze rechtszaken beantwoorden het beste aan de zaken waarvoor een
onmiddellijke inning wordt aangeboden. In 2003 werden 23 505 dergelijke zaken bij
de politierechtbank te Gent aanhangig gemaakt waarvan 98% eindigde in een
veroordeling. In 2004 waren er 11 341 zaken aanhangig gemaakt met een
veroordelingspercentage van 96,6%. Het dalende aantal zaken voor de
politierechtbanken kan misschien worden verklaard door de verdere automatisering
van de vaststellingsmethode. Steeds meer eenvoudige overtredingen worden op
automatische wijze geregistreerd. Daar het bewijs moeilijker weerlegbaar is, worden
minder beroepen ingesteld. Aangezien alleen de personen met een redelijke kans op
vrijspraak nog beroep aantekenen daalt ook het veroordelingspercentage. Dit zet de
foutief veroordeelden aan om hun rechtsmogelijkheden verder te benutten en tegen
de veroordeling door de politierechtbank beroep aan te tekenen bij de correctionele
rechter. Deze tendens is zeer duidelijk merkbaar bij de correctionele rechtbank. Waar
in 2003 nog tegen 14% van de zaken op de politierechtbank beroep wordt
aangetekend, stijgt dit percentage in 2004 tot 28%. Dus hoewel het aantal zaken
voor de politierechter daalt, stagneert het aantal ingestelde beroepen bij de
correctionele rechtbank. De analyse van de gegevens van de rechtbanken wijst dus
op een zeer hoog veroordelingspercentage (98%) van de aangebrachte zaken.
1.1.5 Besluit
Het doel van de minnelijke schikking en de onmiddellijke inning is de effectieve
handhaving van verkeerswetgeving. De kostenschatting bevestigt het vermoeden dat
de administratieve kosten van de sancties in de voorgerechtelijke fase lager zijn dan
de administratieve kosten in de gerechtelijke fase. In tegenstelling tot de
onmiddellijke inning (€ 1,115) en de minnelijke schikking (€ 1,54) kost de
gemiddelde verkeersboete die door een politierechter wordt opgelegd € 27,23 162 .
Bijgevolg zijn de administratieve kosten van de alternatieve sancties voor kleine
verkeersinbreuken lager. De cijfers wijzen eveneens op een zeer hoog
veroordelingspercentage van de onmiddellijke inning en de minnelijke schikking
(97%). Het veroordelingspercentage van de politierechtbanken voor lichte en
161 De gegevens van de rechtbank voor lichte alcoholintoxicatie en roodlichtnegatie zijn niet apart
beschikbaar. Naast de rubriek alcoholintoxocatie werden wel de gegevens over dronkenschap apart
weergegeven.
162 De cijfers van de OI en de MS kunnen de indruk doen ontstaan dat een MS goedkoper is dan een OI.
De loutere procedure zoals ze in België is ingericht is inderdaad goedkoper dan de OI. Dit is enkel zo
omdat de noodzakelijke gegevens voor het genereren van een MS reeds door de politie zijn opgesteld.
Wanneer de MS enkelvoudig wordt gebruikt, zal een groot deel van de kosten voor de politiediensten
hetzelfde blijven. Deze moeten bij de procedure van de MS worden verdisconteerd.
Steunpunt Verkeersveiligheid 50 RA-2006-102