Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor - Foyer

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Het begrip ‘d o e l l o o s’ werd geïntroduceerd in de gecoördineerde wetten op de Raad
van State door de wet van 4 augustus 1996. Uit de parlementaire stukken van deze wet
kan afgeleid worden dat de wetgever doelde op beroepen tegen een beslissing die werd
ingetrokken 180 , vernietigd 181 , opgeheven 182 of gewijzigd 183 in de loop van het geding. 184
Ook wanneer het bestaan van het besteden besluit niet bewezen kan worden, is er
sprake van een doelloos beroep. 185 Algemeen kan men stellen dat doelloze of kennelijk
zonder voorwerp zijnde verzoekschriften, verzoekschriften zijn die tijdens de behandeling
ervan hun doel verloren hebben en die zouden leiden tot een arrest waarbij de Raad
beslist dat er geen uitspraak in dient gedaan te worden. 186 Wanneer van bij het begin
van de behandeling van het verzoekschrift blijkt dat de vordering doelloos is, zal het
worden beschouwd als kennelijk onontvankelijk. 187
Ook de omschrijving van een ‘k e n n e l i j k o n o n t v a n k e l i j k’ verzoekschrift, is
in de Memorie van Toelichting zeer summier. Bijgevolg past het ook hier terug te grijpen
naar de invulling die de Raad van State aan dit begrip geeft. Uit de doctrine betreffende
het versnellen van de annulatieprocedure bij de Raad van State 188 , kan als algemene
stelling worden afgeleid dat een beroep kennelijk onontvankelijk is wanneer daartoe kan
besloten worden op grond van een eenvoudige lezing van het verzoekschrift. In dat
kader past het de aandacht erop te vestigen dat “kennelijk” moet gelezen worden als
synoniem voor “manifest”. Zoals hiervoor reeds werd beschreven 189 , dient elk
verzoekschrift dat bij de Raad wordt ingediend, te voldoen aan zowel primaire als
procedurele ontvankelijkheidvoorwaarden. Wanneer, na een eerste lezing van het
180 R.v.St.. nr. 159.313, 30 mei 2006 (“Overwegende dat de bestreden beslissing bij besluit van […]is
ingetrokken; dat het beroep dienvolgens zonder voorwerp is gevallen en “doelloos” is geworden, als
bedoeld in artikel 93 van het besluit van de Regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de
rechtspleging voor de afdeling administratie van de Raad van State; […]”); R.v.St.. nr. 162.588, 21
september 2006 (“Overwegende dat bij beslissing van […] de bestreden toewijzingsbeslissing werd
ingetrokken zodat bij gebrek aan voorwerp het beroep doelloos is geworden;”) ; R.v.St.. nr. 108.365, 24
juni 2002 (“Overwegende dat de verwerende partij in haar memorie van antwoord meldt dat de
bestreden beslissing is ingetrokken op […] zodat volgens haar de vordering van verzoeker doelloos is
geworden […]”).
181 De beslissing kan vernietigd worden door de Raad van State (R.v.St.. nr. 125.865, 1 december 2003
(“Overwegende dat de door verzoeker bestreden beslissing vernietigd is bij ‘s Raads arrest […]; dat de
onderhavige vordering bijgevolg doelloos is geworden;”) of door de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen.
182 R.v.St.. nr. 154.361, 31 januari 2006 ; R.v.St. nr. 140.414, 10 februari 2005.
183 Opgemerkt dient te worden dat het ‘wijzigen’ van de bestreden beslissing niet zonder meer leidt tot
het doelloos worden van het beroep. Immers door het wijzigen van een beslissing blijft de beslissing in
se overeind (Zie R.v.St.. nr. 141.956, 14 maart 2005). Het lijkt dat de wetgever met de term ‘gewijzigd’
heeft gedoeld op de situatie waarbij een nieuw besluit in de plaats komt van de bestreden beslissing :
voor een toepassing, zie R.v.St. nr. 92.772, 29 januari 2001 (“Overwegende dienvolgens dat de
verwerende partij een uitdrukkelijke gemotiveerde beslissing heeft genomen over de aanvraag van
verzoeker; dat die beslissing in de plaats gekomen is van het bestreden fictief weigeringsbesluit; dat het
een andere inhoud heeft in de mate dat er nu formeel een reden wordt opgegeven voor de weigering;
dat, aangezien verzoeker dat besluit niet bestreden heeft, vastgesteld moet worden dat het beroep tegen
het fictief weigeringsbesluit doelloos is[…]”)
184 Wetsontwerp tot wijziging op de wetten van de Raad van state, gecoördineerd op 12 januari 1973,
Memorie van toelichting, Parl. St. Senaat 1995-1996, nr. 321/1, 16.
185 R.v.St. nr. 89.758, 25 september 2000 (“Overwegende dat […] er geen enkel bewijs voorligt van het
bestaan van dergelijke beslissing, dat in die onderstelling verzoekers vordering kennelijk doelloos zou
zijn wegens gebrek aan voorwerp en derhalve kennelijk onontvankelijk;[…]”).
186 A. COPPENS, “Ingrepen in de algemene geschillenprocedure”, in X, Rechtsbescherming door de Raad
van State, 15 jaar procedurele vernieuwing, die Keure, Brugge, 2004, 53.
187 Koninklijk besluit van 10 november 2001 tot wijziging van het besluit van de Regent van 23 augustus
1948 tot regeling van de rechtspleging voor de afdeling wetgeving van de Raad van State, Verslag aan
de koning, B.S. 12 december 2001.
188 A. COPPENS, “Ingrepen in de algemene geschillenprocedure”, l.c. 55-58; G. DEBERSAQUES, “het
versnellen van de annulatieprocedure voor de Raad van State”, T.B.P., 1997, 444-445; S. DE TAEYE
Procedures voor de Raad van State, Kluwer, Mechelen, 2003, randnr. 579.
189 zie supra randnr. 37-38 Voor voorbeelden van beroepen die door de Raad van State reeds als
kennelijk onontvankelijk werden verklaard, zie S. DE TAYE Procedures voor de Raad van State, Kluwer,
Mechelen, 2003, randnr. 581 en de referenties naar de rechtspraak aldaar.
36