Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor - Foyer

FACULTEIT RECHT EN CRIMINOLOGIE
Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
ALGEMEEN 1
Prof. Geert DEBERSAQUES
Onderwijsprofessor aan de Vrije Universiteit BRUSSEL
Eerste Voorzitter Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Freija DE BOCK
Praktijkassistent Vrije Universiteit BRUSSEL
Attaché-juriste bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
1. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) nam sinds 1 juni 2007 2 alle
bevoegdheden over van de Raad van State betreffende geschillen inzake individuele
beslissingen in het vreemdelingenrecht. Daarnaast nam deze nieuwe Raad ook het
gehele bevoegdheidspakket over van de Vaste Beroepscommissie voor Vluchtelingen. 3
Deze laatste hield met ingang van dezelfde datum op te bestaan.
In deze bijdrage wordt dieper ingegaan op de rechtsmacht en procedure voor dit nieuwe
rechtscollege. Om evenwel een compleet beeld te hebben van de rechtsbescherming
inzake het vreemdelingencontentieux, past het om even kort stil te staan bij de
rechtsmacht die de Raad van State inzake het vreemdelingencontentieux nog heeft sinds
de voornoemde “Big bang”-datum van 1 juni 2007.
1 Deze tekst bindt enkel de auteurs en niet de instellingen tot wie ze behoren.
2 Artikel 231 van de wet van 15 september 2006 tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting
van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, B.S., 6 oktober 2006. De datum van 1 juni 2007 werd
bepaald bij artikel 2 van het K.B. van 27 april 2007 tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding
van de wet van 15 september 2006 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en tot
vaststelling van de datum bedoeld in dit artikel 231 van de wet van 145 september 2006 tot hervorming
van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, B.S. 21 mei
2007.
3 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Samenvatting bij de Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006,
nr. 2479/001, 3.

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
HOOFDSTUK I – DE RECHTSMACHT VAN DE RAAD VAN STATE INZAKE HET
VREEMDELINGENCONTENTIEUX
§ 1. Het beroep tot nietigverklaring van aanhangige individuele beslissingen en
de accessoire vorderingen
2. Luidens artikel 232 van de voornoemde wet van 15 september 2006 blijft de Raad
van State bevoegd kennis te nemen van de aanhangige beroepen tot nietigverklaring en
tot schorsing inzake individuele beslissingen die genomen zijn met toepassing van de
wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen. Deze beroepen worden verder behandeld
overeenkomstig de bepalingen die golden op 31 mei 2007 4 .
Tot dit uitdovend contentieux behoren, wat het asielrecht betreft, in de eerste plaats de
aanhangige vorderingen tot schorsing en/of vernietiging van beslissingen genomen door
de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen ter bevestiging van een
beslissing tot weigering van binnenkomst of verblijf in de fase van de ontvankelijkheid. In
de tweede plaats blijft de Raad van State, afdeling bestuursrechtspraak, zijn rechtsmacht
behouden inzake de op 31 mei 2007 aanhangige beroepen tot vernietiging van
beslissingen genomen door de minister van Binnenlandse zaken (of zijn gemachtigde)
betreffende de vaststelling van de Dublin-Staat verantwoordelijk voor het behandelen
van het asiel, of nog betreffende de beslissing tot weigering van het in aanmerking
nemen van een nieuwe asielaanvraag.
Tot slot behoudt de Raad van State zijn rechtsmacht wat beroepen inzake immigratie
betreft, voor de op 31 mei 2007 aanhangige beroepen tegen beslissingen genomen
betreffende het kort en lang verblijf, de gezinshereniging, de regularisatie, edm.
Een vordering tot het bevelen van voorlopige maatregelen is een accessorium van de
vordering tot schorsing. Concreet houdt dit in dat, indien op 1 juni 2007 met toepassing
van het voorgaande een vordering tot schorsing aanhangig is bij de Raad van State, ook
een navolgende vordering – zelfs ingeleid na 1 juni 2007 - tot het bevelen van voorlopige
maatregelen voor de Raad van State worden gebracht : accessorium sequitur principale.
Indien een dergelijke accessoire vordering voor de Raad van Vreemdelingenbetwistingen
zou worden gebracht, zal die zijn rechtsmacht moeten afwijzen.
3. Aangezien uit deze vaststellingen blijkt dat gedurende een bepaalde
(overgangs)periode twee rechterlijke instanties zich zullen uitspreken over eenzelfde
contentieux, zal het in het belang van de rechtszoekende, zaak zijn om te vermijden dat
deze rechtspraak tot tegenstrijdige standpunten leidt…. Waarbij het laatste woord
uiteraard aan de Raad van State als cassatierechter zal toekomen.
§ 2. Het beroep tot nietigverklaring van inzake reglementaire handelingen en
de accessoire vorderingen
4 Deze beroepen worden derhalve verder behandeld overeenkomstig het koninklijk besluit van 9 juli 2000
houdende bijzondere procedureregeling inzake geschillen over beslissingen betreffende de toegang tot
het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, B.S. 15 juli 2000. Voor
een bespreking van dit procedurebesluit, zie K. VAN HOUTTE en M. MILOJKOWIC, “Innovaties in het
procedurereglement Vreemdelingen”, in G. DEBERSAQUES, M. VAN DAMME, G. LAENEN en S. DECLERCQ
(eds.) Rechtsbescherming door de Raad van state, 15 jaar procedurele vernieuwing, Brugge, die Keure
2004, 255-280. Het koninklijk besluit van 25 april 2007 tot wijziging van diverse besluiten betreffende de
procedure voor de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (B.S. 30 april 2007) is bijgevolg
niet van toepassing.
2

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
4. Uitdrukkelijk wordt in de wetsgeschiedenis bevestigd dat de Raad van State, afdeling
bestuursrechtspraak, bevoegd blijft voor het behandelen van beroepen gericht tegen
reglementaire besluiten die betrekking hebben op het vreemdelingencontentieux (b.v.
beroepen tegen koninklijke besluiten die uitvoering geven aan de wet van 15 december
1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen 5 ).
Aangezien wettelijk niet is voorzien in een stelsel van référé of van prejudiciële
vraagstelling 6 , belet deze rechtsmacht van de Raad van State niet dat de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen – net zoals elke rechter – bevoegd is om met toepassing van
artikel 159 G.W. de wettigheid van reglementaire akten te beoordelen en desgevallend
buiten toepassing te laten.
§ 3. De Raad van State als cassatierechter
5. De Raad van State blijft de administratieve cassatierechter voor beslissingen genomen
door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (art. 39/67 Vr.W.). Aangezien deze
bevoegdheid in wezen ongewijzigd is gebleven, blijft de Raad van State bevoegd om op
te treden als administratief cassatierechter ten aanzien van beslissingen genomen door
de Vaste Beroepscommissie voor Vluchtelingen 7 . Bij cassatie van beslissingen van deze
laatste, worden deze verder behandeld door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.
Net als alle cassatieberoepen moeten ook de cassatieberoepen ingesteld tegen een arrest
van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, bij de Raad van State eerst voorbij een
“filter” te passeren. Zij worden hierbij onderzocht op hun toelaatbaarheid (art. 20
R.v.St.-wet). 8
5 B.S. 31 december 1980, hierna geciteerd als vreemdelingenwet of Vr.W..
6 Waar dit wel bestaat ten aanzien van handelingen die tot de bevoegdheid van het Grondwettelijk Hof
behoren : zie artikel 26 bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, B.S. 7 januari
1989.
7 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 6-7.
8 Ibid., 14; M. LEMMENS en J. ROGGEN, “ De hervorming van de asielprocedure anno 2006: een
verbetering van de rechtspositie?”, T.V.R., 2007, 7.
3

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
HOOFDSTUK II - DE RECHTSMACHT EN DE BEVOEGDHEID VAN DE RAAD VOOR
VREEMDELINGENBETWISTINGEN
§ 1. De Rechtsmacht
6. De wetgever heeft met toepassing van de mogelijkheid die artikel 145 G.W. hem
bood, het contentieux betreffende een politiek recht 9 – m.n. het recht van toegang,
verblijf en vestiging in het Rijk m.i.v. de hoedanigheid van vluchteling – uitdrukkelijk
toevertrouwd aan de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen dat een administratief
rechtscollege is dat is opgericht met toepassing van artikel 146 G.W. Aldus heeft de
wetgever dezelfde weg gevolgd als toen hij in 1996 de rechtsmacht ter zake van de Raad
van State afbakende van die van de hoven en rechtbanken 1011 .
7. Artikel 39/1 Vr.W. 12 bepaalt de rechtsmacht
13
van de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen. Luidens deze bepaling is de Raad voor
9 Zie omtrent dit begrip inz. P. LEMMENS, "Le contentieux administratif : fondement et développements"
in Le citoyen face al l’administration, Luik, Ed. Du Jeune Barreau de Liège, 1990, 38; A. ALEN, "De
controle van het Arbitragehof op de wettelijke kwalificatie van politieke rechten in de zin van artikel 145
van de Grondwet : meer rechtsbescherming, maar minder rechtszekerheid ?" (noot onder Grondwettelijk
Hof nr. 14/97, 18 maart 1997), R.W. 1996-97,1427. Wat het vreemdelingencontentieux betreft, heeft
het Grondwettelijk Hof in zijn arrest 14/97 van 18 maart 1997 aanvaard dat een betwisting omtrent de
hoedanigheid van vluchteling een betwisting omtrent een politiek recht is (overweging B.5).
10 Naar aanleiding van het arrest van 14 november 1994 van het Hof van Cassatie (Pas., I, nr. 496,
conclusies van advocaat-generaal JANSSENS DE BISTHOVEN, A.J.T. 1995-96, 117, noot M. BOES, T.
Vreemd. 1995, 53, noot M. BAUWENS, J.T. 1995, 3169, noot B. HAUBERT, R.W. 1994-95, 1278, J.L.M.B.
1995, 204) was discussie ontstaan over het feit of de Raad van State zich nog bevoegd mocht verklaren
om kennis te nemen van beroepen waarvan in feite het recht van toegang, verblijf of vestiging wordt
aangevochten : zie Raad van State van België, Openbaar verslag over het gerechtelijk jaar 1995-1996,
156-157, J. JAUMOTTE, «La garantie juridictionnelle et la préservation des droits humains
fondamentaux: le Conseil d’Etat», Adm. Publ. (M.) 1996, (231), 245-246. Zie ook F. TULKENS, "Les
arrêts du 17 novembre 1994 de la Cour de Cassation, ou les difficultés des articles 144 et 145 de la
Constitution", Jour. Proc. 1995, afl. 275, 28-31. Uiteindelijk leidde dit tot de wijziging van artikel 69,
eerste lid, Vr.W. bij wet van 10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, B.S., 5
oktober 1996.
11 Er mag, zoals in de memorie van toelichting (p. 90-91) is gesteld en waarvan het standpunt werd
bijgetreden in het advies van de Raad van State, afdeling wetgeving, worden aangenomen dat – onder
verwijzing naar de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof (nr. 14/97 van 18 maart 1997, overwegingen
B.6 en B.7) – de wetgever vermag dit contentieux toe te vertrouwen aan een administratief rechtscollege
dat is opgericht met toepassing van artikel 146 G.W., alsook dat dit geen schending uitmaakt van het
beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie (zie Grondwettelijk Hof, nr. 14/97, 18 maart 1997, B.7; zie
ook omtrent dit arrest inz. J. JAUMOTTE, l.c, 246-247; B. BLERO, «Le statut constitutionnel du
contentieux portant sur la reconnaissance de la qualité de refugié et l’octroi de l’asile», Rev. Dr. Etr.
1997, 523-535; S. SAROLEA, «La nature civile du droit des réfugiés en droit belge et au sens de la
Convention européenne des droit de l’homme. Essai de définition et analyse des enjeux. L’arrêt de la
Cour d’Arbitrage du 18 mars 1997», B.T.I.R. 1996, 633-676; cf. G. DEBERSAQUES, «Het contentieux in
het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek van de primaire
ontvankelijkheidvoorwaarden» in Migratie en migrantenrecht, Brugge, die Keure, 2003, (159), 170-171).
Sinds het voornoemde arrest van het Grondwettelijk Hof nr. 14/97, 18 maart 1997, B.S. 8 mei 1997,
R.W. 1996-97, 1423, noot A. ALEN, volstaat immers het organiek criterium niet langer.
12 De libellering van het artikel 39/1, tweede lid Vr. W. is overgenomen van het artikel 30, § 2, tweede
lid, R.v.St.-wet zoals het luidde vóór de wijziging ervan bij wet van 15 september 2006. Voor de
draagwijdte ervan kan derhalve worden verwezen naar de interpretatie van de voornoemde bepaling
(Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 92).
13 De begrippen "rechtsmacht" en "bevoegdheid" zijn geen synoniemen (zie art. 566 Ger.W.) (zie voor dit
onderscheid inz. J. LAENENS, "De bevoegdheid. Overzicht van rechtspraak (1979-1992)", T.P.R. 1993,
(1479) 1484-1485 en de aldaar aangehaalde rechtspraak en rechtsleer). Indien een partij derhalve van
oordeel is dat niet de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, maar de burgerlijke rechter kennis moet
nemen van het geschil, wijst zij in wezen de rechtsmacht van de geadiëerde Raad af (zie ook D.
4

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Vreemdelingenbetwistingen, als enig rechtscollege, bevoegd om kennis te nemen van de
beroepen die worden ingesteld tegen individuele (i.e. persoonsgerichte) beslissingen
genomen met toepassing van de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het
verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen.
Deze uitdrukkelijke wettelijke bevoegdheidstoewijzing op grond van artikel 145 G.W.
houdt derhalve in dat, ter bepaling van de bevoegdheidsverdeling tussen de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen en de hoven en rechtbanken, niet onderzocht moet worden
of een beroep tegen een beslissing waarbij een aanspraak op een bij de
Vreemdelingenwet bepaald recht geweigerd wordt, als werkelijk en rechtstreeks
voorwerp heeft een geschil over subjectieve rechten dat krachtens de artikelen 144 en
145 G.W. uitsluitend tot de bevoegdheid van de rechterlijke macht behoort 14 : de
bevoegdheid tot beoordeling van dergelijke subjectieve politieke rechten komt alleen toe
aan de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. De rechter van de rechterlijke orde (m.i.v.
de kortgedingrechter) heeft ter zake daarom geen rechtsmacht 15 .
8. Net zoals hetgeen geldt in hoofde van de Raad van State 16 , is de rechtsmacht van de
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen uitgesloten indien de wetgever een beroep heeft
open gesteld bij de gewone rechtbanken tegen een beslissing van de administratieve
overheid.
Om deze reden blijft de Raadkamer van de correctionele rechtbank van de verblijfplaats
van de vreemdeling bevoegd om zich uit te spreken over een maatregel van
vrijheidsberoving (art. 71 t.e.m. 74 Vr.W.). 17 Deze uitsluiting van rechtsmacht geldt ook
voor elke akte die een onlosmakelijk geheel vormt met de maatregel van
vrijheidsberoving 18 .
LINDEMANS, "De afbakening van de bevoegdheid/rechtsmacht tussen de justitiële en de administratieve
kortgedingrechter", P. & B. 1997, 184).
14 I.e. de hele "juridische metafysica" (Cf. E. LANCKSWEERDT, Het administratief kort geding,
Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen België, 1993, p. 218, nr. 455) ter zake. Zie Parl. St. Kamer,
1995-96, nr. 364/1, 50, 112, 141; Parl. St., Senaat, 1995-96, nr. 1-310/6, 66. Het betreft één van die
uitzonderingen op de principiële bevoegdheid van de rechtscolleges van de rechterlijke macht. Te dezen
is door de uitdrukkelijke wil van de wetgever de geschillenbeslechting opgedragen aan een andere
rechter dan de gewone rechter; vergelijk in dezelfde zin met het oorspronkelijke artikel 69, eerste lid,
Vr.W. (zoals ingevoegd bij wet van 10 juli 1996), inz. Parl. St. Kamer 1995-96, nr. 364/1, 50, 112, 141;
Parl. St. Senaat, 1995-96, nr. 1-310/6, 66. Zie ook J. JAUMOTTE, l.c., 233; D. VAN HEULE, "Raakpunten
van het vreemdelingen- en het burgerlijk recht" in Publiekrecht. De doorwerking van het publiekrecht in
het privaatrecht, POSTUNIVERSITAIRE CYCLUS W. DELVA 1996/1997 (Ed.), Gent, Mys & Breesch, 1997,
420; G. DEBERSAQUES, l.c., 167.
15 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 92. Zie
ook het (oorspronkelijke) artikel 63 Vr.W.
16 Zie ter zake mutatis mutandis Ch. HUBERLANT, "Le Conseil d'Etat et les compétences spéciales
attribuées au pouvoir judiciaire", J.T. 1953, 577; Ch. HUBERLANT, "Le Conseil d'Etat et la compétence
générale du pouvoir judiciaire établie par les articles 92 et 93 de la Constitution", J.T. 1960, (73) 74 (ook
afzonderlijk gepubliceerd door Brussel, Larcier, 1960, k. 25-26); zie ook : G. DEBERSAQUES, B. HUBEAU
en P. LEFRANC, De sanctionering van stedenbouwmisdrijven. Handhavingsmaatregelen, Brugge, die
Keure, 2001, 187; D. LINDEMANS, l.c., 184. Cf. R.v.St., nr. 19.776, 27 juli 1979.
17 G. DEBERSAQUES, l.c., 168. Op de suggestie van de Raad van State om dit uitdrukkelijk op te nemen
in de tekst, werd niet ingegaan omdat zulks, volgens de Regering, voortvloeit uit de toepassing van de
bevoegdheidsverdelende regel tussen de rechtsmacht van de rechterlijke macht en die van de
administratieve rechtscolleges zoals de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (zie Wetsontwerp tot
hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen,
Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 18-19 en 93).
18 Zo zal inzake een bevel om het grondgebied te verlaten, moeten onderzocht worden of deze
bestuurshandeling kan worden beschouwd als een afzonderlijke akte (met eigen rechtsgevolgen) dan wel
een geïntegreerd deel vormt met de maatregel van vrijheidsberoving. In deze gevallen zal het aan de
raadkamer toekomen zich hierover uit te spreken (zie G. DEBERSAQUES, l.c., 169 en de in noot 34
aangehaalde rechtspraak).
5

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Een beslissing inzake het al dan niet uitleveren van een persoon kan evenmin als een
‘verwijderingmaatregel’ in aanmerking genomen worden. De Raad voor
Vreemdelingenbewistingen heeft ter zake geen rechtsmacht en de Raad van State 19 blijft
bevoegd 20 .
9. Het grootste deel van het contentieux zal beslissingen omvatten genomen in het raam
van de Vreemdelingenwet.
Ook een bijzondere regeling zoals bv. een beslissing inzake de regularisatie van het
verblijf van bepaalde categorieën van vreemdelingen, behoort tot de bevoegdheid van de
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen 21 , met dien verstande dat deze bijzondere
regeling betrekking moet hebben op de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de
vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. 22 .
§ 2. De (omvang van de) bevoegdheid
1. Artikel 39/2 Vr.W.
10. Artikel 39/2 Vr.W. is de sleutelbepaling die de omvang van de bevoegdheid van de
Raad bepaalt. Luidens § 1 van deze bepaling doet de Raad uitspraak op de beroepen die
zijn ingesteld tegen de beslissingen van de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen
en de staatlozen. Hij kan deze beslissing “bevestigen of hervormen” 23 dan wel
“vernietigen”. Over de overige beroepen die tot zijn rechtsmacht behoren, doet de Raad
uitspraak als annulatierechter (§ 2).
Wat de omvang betreft van de bevoegdheid van de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, blijkt uit deze bepaling dat een fundamenteel onderscheid
bestaat tussen de beoordeling van beslissingen van de Commissaris-generaal voor de
vluchtelingen en de staatlozen – die louter bevoegd is inzake asielaanvragen - enerzijds
en de beslissingen van de overige administratieve overheden inzake
vreemdelingenbetwistingen anderzijds. Alhoewel juridisch-technisch het correcte
bevoegdheidsbepalende criterium om de omvang te bepalen, de bestreden beslissing is 24
en niet de grond van de aanvraag (inz. of die tot voorwerp heeft een asielaanvraag of
niet), loopt in de praktijk dit onderscheid in bevoegdheid in grote mate tussen asiel
19 Zie ter zake E. BREWAEYS en L. JOLIE, Commentaar bij artikel 2 KB 9 juli 2000 in Publiek procesrecht.
Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, s.d., losbl.;
Ch. VAN DEN WIJNGAERT, Strafrecht, strafprocesrecht en internationaal recht, Antwerpen, Maklu, 2003,
1139.
20 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 93.
21 B.v. beslissingen genomen met toepassing van de wet van 22 december 1999 betreffende de
regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën van vreemdelingen verblijvend op het
grondgebied van het Rijk (B.S. 10 januari 2000) : Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State
en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St.
Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 93.
22 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 93; G.
DEBERSAQUES, l.c., 166.
23 Zie infra voor dit begrip.
24 Zo staat tegen de weigering door DVZ om een meervoudige asielaanvraag in overweging te nemen
(art. 51/8 Vr.W.), een beroep tot annulatie open. Luidens de memorie van toelichting werd aan de
draagwijdte van de motieven van deze uitzondering, zoals geïnterpreteerd door het Grondwettelijk Hof
(Grondwettelijk Hof, nr. 61/94, 14 juli 1994) niets gewijzigd (Wetsontwerp tot hervorming van de Raad
van State en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting,
Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 141-142).
6

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
(beslissingen van de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen) en
immigratie (beslissingen van de minister of van zijn gemachtigde) 25 .
Uit de wetsgeschiedenis 26 blijkt dat dit onderscheid in behandeling tussen asiel en
verblijf aansluit bij de wil van de Regering dat asielzaken – waarbij de erkenning van de
status declaratief is naar zijn status toe ten aanzien van de toelating tot verblijf en
vestiging – het voorwerp moeten uitmaken van een onderzoek ten gronde door een
onafhankelijke en onpartijdige rechter met een zo ruim mogelijke bevoegdheid (het is in
dit kader dat de nuance van de loutere toetsing van de redelijkheid van de genomen
beslissing moet geplaatst worden). Inzake immigratie heeft de wetgever ervoor
geopteerd om niet buiten het loutere wettigheidtoezicht te gaan. Dit wettigheidtoezicht
wordt echter niet langer door de Raad van State uitgeoefend maar door de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, i.e. een evenwaardig administratief rechtscollege dat een
gelijkwaardige rechtsbescherming zal bieden. 27
2. Volheid van rechtsmacht
a. Begrip en draagwijdte
11. Luidens de memorie van toelichting beschikt de Raad over “volheid van
rechtsmacht” 28 inzake de beslissingen van de Commissaris-generaal voor de
vluchtelingen en staatlozen, met uitzondering van diens beslissing tot niet in
overwegingneming van de aanvraag van een EU-onderdaan (art. 57/6, 2°, Vr.W.). Tegen
deze laatste beslissingen staat een (niet-schorsend) annulatieberoep bij de Raad open
(art. 39/2, § 1, derde lid). 29
Onder verwijzing naar de klassieke definitie gegeven in het handboek van A. MAST 30 ,
betekent “volheid van rechtsmacht”, luidens de memorie van toelichting 31 , dat de Raad
het geschil, in zijn geheel, aan een nieuw onderzoek onderwerpt en als administratieve
rechter, in laatste aanleg, uitspraak doet over de grond van het geschil, waarbij hij de
bevoegdheid heeft tot hervorming of tot bevestiging van de door de Commissarisgeneraal
voor de vluchtelingen en staatlozen genomen beslissingen ongeacht het motief
waarop de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen de bestreden
beslissing heeft gesteund. Centraal staat derhalve de beoordeling van een ‘geschil’ en
niet de beoordeling van een ‘beslissing’ van de Commissaris-generaal voor de
vluchtelingen en de staatlozen.
Luidens artikel 39/2 Vr.W. kan de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen de beslissing
van de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen “bevestigen” of
“hervormen”. Deze begrippen drukken in wezen uit dat de Raad de bevoegdheid heeft de
hoedanigheid van vluchteling of van persoon die de status van subsidiaire bescherming
25 Zie in die zin de toelichting in het Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting
van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr.
2479/001, 94.
26 Ibid., 94.
27 Ibid., 94.
28 Het is ingeburgerd dat men spreekt van “volheid van rechtsmacht” maar in werkelijkheid wordt
“volheid van bevoegdheid” bedoeld.
29 M. LEMMENS en J. ROGGEN betreuren dit, doch wijzen er op dat deze normen nog steeds gunstiger
zijn dan die welke zijn voorgeschreven in de Kwalificatierichtlijn (l.c., 13). Voor de redenen van deze
afsplitsing, zie Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 98-99.
30 A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, Overzicht van het Belgisch
administratief recht, Mechelen, Kluwer, 2006, p. 1055, randnr. 1021.
31 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 95.
7

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
geniet, toe te kennen 32 of te weigeren 33 aan een verzoeker die in beroep is gekomen
tegen een geheel of gedeeltelijk voor hem ongunstige beslissing van de Commissarisgeneraal
voor de vluchtelingen en de staatlozen 34 . Concreet kan de Raad de eerdere
weigeringbeslissing van de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en staatlozen
bevestigen op dezelfde of op andere gronden, dan wel hervormen en b.v. het statuut van
vluchteling toekennen, dan wel dit statuut weigeren doch bijvoorbeeld subsidiaire
rechtsbescherming toekennen. In beroep is derhalve de Raad volledig” vrij” binnen het
aanhangige geschil dat bepaald wordt door het verzoekschrift.
12. In het kader van de uitoefening van deze volle rechtsmacht, heeft de Raad een
annulatiebevoegdheid met terugwijzing en dit op twee limitatief bepaalde gronden (art.
39/2, § 1, tweede lid, 2°, Vr.W.) :
- omdat aan de bestreden beslissing een substantiële onregelmatigheid kleeft die door de
Raad niet kan worden hersteld 35 ;
- omdat essentiële elementen ontbreken die inhouden dat de Raad niet kan komen tot
een bevestiging of hervorming zonder aanvullende onderzoeksmaatregelen hiertoe te
moeten bevelen 36 .
Deze (naar de grond beperkte) annulatiebevoegdheid is door de wetgever duidelijk
ingegeven als correlarium voor het feit dat de Raad over geen onderzoeksbevoegdheid
beschikt 37 . Uit artikel 39/76, §§ 1, eerste lid en 2, Vr.W. volgt dat de rechter bij de
beoordeling van een geschil steeds zijn volle rechtsmacht moet uitputten, m.a.w. steeds
moet onderzoeken of hij de bestreden beslissing kan bevestigen of hervormen. Pas
indien hij het beroep niet ten gronde kan onderzoeken – omdat ofwel enerzijds de
overtuigingsstukken niet toelaten tot die conclusie te komen omdat essentiële gegevens
ontbreken en anderzijds omdat hij zijn administratie noch derden noch de Commissarisgeneraal
voor de vluchtelingen en de staatlozen kan opleggen een aanvullend onderzoek
te doen of een onderzoeksmaatregel te verrichten, ofwel omdat de bestreden beslissing
met een onherstelbare substantiële onregelmatigheid is behept – moet hij overgaan tot
vernietiging met onmiddellijke terugzending. In deze omstandigheden kan de rechter
immers niet overgaan tot het uitoefenen van zijn volle rechtsmachtbevoegdheid op
straffe van anders zijn wettelijke bevoegdheid te miskennen. Vooraleer daar aan toe te
komen, moet de zaak opnieuw onderzocht worden door de Commissaris-generaal voor de
vluchtelingen en de staatlozen die, rekening houdend met het gezag van gewijsde erga
omnes van het vernietigingsarrest, tot een nieuw onderzoek en besluit zal komen 38 .
32
Zie ook artikel 49, § 1, 5°, Vr.W. waaruit blijkt dat een vreemdeling door de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen kan worden erkend als vluchteling.
33
Zie ook de suggestie van de Raad van State, afdeling wetgeving, om deze bedoeling beter te doen
uitkomen door te preciseren dat de Raad de hoedanigheid van vluchteling of van persoon die de status
subsidiaire rechtsbescherming geniet, kan ‘toekennen” of “weigeren”: Wetsontwerp tot hervorming van
de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van
toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 323.
34
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 95.
35
Voor een toepassing, zie Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr.
2479/001, 96 (i.c. : het niet-horen door de Commissaris-generaal omdat de oproeping aan het
verkeerde adres werd toegestuurd. Aangezien de Raad geen onderzoeksbevoegdheid heeft, kan hij –
indien hij dit gebrek niet kan “herstellen” (b.v. indien duidelijk uit het dossier en/of de verklaringen ter
terechtzitting blijkt dat het beroep moet worden aangenomen of verworpen of indien b.v. de verzoeker
geen belang bij het beroep heeft) - bijgevolg zijn volle rechtsmacht niet uitoefenen en kan hij derhalve
niets anders doen dan vernietigingen en terugzenden.
36
Voor een toepassing in de rechtspraak, zie Vaste Beroepscommissie, nr. 05-1200/annulation 001/cd, 6
maart 2007.
37
Cfr. Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 96 en
134. Omtrent deze onderzoeksbevoegdheid, zie infra.
38
Er mag worden aangenomen dat in hoofde van de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de
staatlozen een rechtsplicht tot handelen bestaat die inhoudt dat over het beroep uitspraak wordt gedaan.
8

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
De annulatiebevoegdheid van de Raad in het raam van de uitoefening van de volle
rechtsmacht is duidelijk beperkter dan de klassieke annulatiebevoegdheid inzake
bestuursgeschillen en de (gemeenrechtelijke) gronden waarop die kan geschieden (zie
art. 39/2, § 2, Vr.W.). Bovendien raakt de bevoegdheid van de Raad de openbare orde,
zodat de Raad ook steeds moet nagaan of hij toch niet zijn volheid van bevoegdheid kan
uitoefenen (art. 39/76, § 1, eerste lid, Vr.W.) . 39 Partijen kunnen immers, bij miskenning
van de bevoegdheidsregels, een cassatieberoep instellen. 40
De annulatiebevoegdheid in zijn juiste wettelijke context geplaatst, lijkt het poneren dat
de redactie van artikel 39/2 Vr.W. er op wijst dat de Raad niet zou beschikken over volle
rechtsmacht – maar veeleer zou moeten beschouwd worden als een soort van
cassatierechter – omdat bepaalde “substantiële onregelmatigheden” niet door de Raad
kunnen worden hersteld (maar enkel tot annulatie kunnen leiden) 41 , ons dan ook wat te
kort door de bocht te zijn.
b. Het vol beroep heeft een devolutieve en automatisch schorsende werking 42
13. Het (ontvankelijk) jurisdictioneel beroep bij de Raad heeft devolutieve werking en
wordt in zijn geheel bij de Raad aanhangig gemaakt 43 . Dit houdt in dat bevoegdheid van
de Raad in volle rechtsmacht niet beperkt is tot het onderzoek van de (wettigheid) van
de bestreden beslissing maar in wezen inhoudt dat de zaak is overgegaan met al de
feitelijke en juridische vragen die er mee samenhangen 44 . Het geschil wordt in zijn
geheel aan een nieuw onderzoek onderworpen. De Raad spreekt zich – binnen de
aangehaalde middelen zoals die zijn uiteengezet in het inleidende verzoekschrift 45 –
opnieuw uit over de grond van de zaak en niet enkel over de regelmatigheid of
wettigheid van de bestreden beslissing. Zoals reeds is gesteld 46 , staat dus niet de
bestreden weigeringsbeslissing centraal, maar wel het geschil.
De bestreden beslissing bindt de Raad bijgevolg niet : hij kan – zoals al is gesteld -
bevestigen of hervormen op grond van dezelfde en/of andere motieven. Bij het
uitoefenen van deze bevoegdheid kan de Raad op dezelfde gronden en met dezelfde
appreciatiebevoegdheid beslissen als de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en
Na vernietiging van de bestreden beslissing, komt de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de
staatlozen terug te staan voor deze aanvaag en moet hij er opnieuw over beslissen, dit met
inachtneming van het vernietigingsmotief (vaste rechtspraak van de Raad van State : zie b.v. het
princiepsarrest R.v.St., Van Bever, nr. 23.870, 10 januari 1984). De verplichting tot optreden belet niet
dat de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen zijn beoordelingsvrijheid behoudt bij
het bepalen van de inhoud van de nieuwe beslissing (zie meer algemeen inzake de plicht van de overheid
na vernietiging, S. LUST, Raad van State. Afdeling administratie. Rechtsherstel door de Raad van State,
Brugge, die Keure, 2000, 297-303.).
39
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 97.
40
ibid. Daarom moet de rechter expliciet motiveren waarom hij de zaak niet ten gronde kan onderzoeken
(art. 39/79, § 2, Vr.W.).
41
In die zin doch o.i. ten onrechte : M. LEMMENS en J. ROGGEN, l.c., 20.
42
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 95
(devolutieve werking) en 98 (schorsende werking).
43
Ibid., 18 en 95 alsook het advies van de Raad van State, afdeling wetgeving (p. 321).
44
In die zin : Vaste Beroepscommissie, nr.06-4026/W12.454, 5 maart 2007 .
45
Art. 39/69 Vr.W. vereist immers dat het verzoekschrift een uiteenzetting van de middelen bevat.
Immers het principe blijft dat het verzoekschrift de grenzen van het gerechtelijk debat bepaalt. De
rechter kan dus niet ultra petita oordelen : zie Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot
oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer
2005-2006, nr. 2479/001, 133.
46
zie supra randnr. 11.
9

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
de staatlozen 47 . Zo belet b.v. de (rechtsgeldige) weigering van de erkenning van de
hoedanigheid van vluchteling door de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de
staatlozen bij gebrek aan medewerking in toepassing van artikel 57/10 Vr.W. niet dat de
Raad de voorliggende gegevens kan beoordelen 48 .
De omstandigheid dat het beroep in zijn geheel aanhangig is bij de Raad enerzijds en de
omstandigheid dat de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen
verplicht is om (ambtshalve) na te gaan is of de asielaanvrager al dan niet in aanmerking
komt om de status van subsidiaire bescherming te verkrijgen anderzijds, impliceert o.i.
dat een jurisdictioneel beroep tegen deze beslissing van de Commissaris-generaal voor
de vluchtelingen en de staatlozen de asielaanvraag in de ruime betekenis - dit wil zeggen
zowel in verband met de status van vluchteling als in verband met de status van
subsidiaire bescherming – aanhangig maakt bij de Raad. Deze asielaanvraag is niet
splitsbaar, zodat een beroep dat zich beperkt tot de weigering tot toekenning van de
status van vluchteling (terwijl de status van subsidiaire rechtsbescherming werd
toegekend) niet ontvankelijk is. De Raad is geadiëerd door het beroep voor de
asielaanvraag in haar geheel, wat betekent dat de Raad zich – uiteraard binnen de
grenzen van het verzoekschrift en de daarin uiteengezette middelen en feiten – moet
uitspreken over de vraag of de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de
staatlozen bij het toekennen van een subsidiaire beschermingsstatus de feiten juist heeft
gekwalificeerd en beoordeeld. Is de Raad van mening dat dit niet het geval is, dan kan
hij beslissen de subsidiaire beschermingsstatus aan de verzoeker te ontnemen en niet
toe te kennen 49 . Dit is o.i. geen zaak van ambtshalve aanvoeren van middelen, maar het
louter gevolg van de devolutieve kracht van het beroep dat betrekking heeft op een
asielaanvraag en een beslissing die uitspraak doet over beide statuten.
14. De omstandigheid dat het beroep een devolutief karakter heeft, betekent niet dat de
Raad het gehele onderzoek opnieuw overdoet. De Raad onderwerpt het geschil – binnen
de aangevoerde middelen en de desnoods ambtshalve aan te voeren middelen - in zijn
geheel aan een nieuw onderzoek dat gesteund is op het rechtsplegingdossier (d.i. het
administratief dossier waarop de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de
staatlozen zich heeft gesteund om tot zijn beslissing te komen) te samen met de
procedurestukken ( het verzoekschrift en de erbij gevoegde bijlagen, de nota van de
verwerende partij,..), 50 , de “nieuwe gegevens” in de zin van art. 39/76, § 1, Vr.W., de
antwoorden door de partijen op de ondervraging ter terechtzitting indien deze
noodzakelijk was (art. 14, derde lid, PR RvV),… Bovendien staat o.i. het feit dat de Raad
geen onderzoeksbevoegdheid heeft – en dus geen onderzoeksdaden zoals horen van
getuigen, plaatsbezoeken, ambtelijke verzoeken tot informatie-inwinning bij andere dan
partijen, …. kan stellen – er niet aan de weg dat de feitelijke elementen die de partijen
aanbrengen, door de rechter getoetst kunnen worden aan bronnen van algemene
bekendheid 51 : de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen blijft o.i. binnen de perken van
zijn bevoegdheid wanneer hij vaststelt dat de feiten waarop de verzoeker zich beroept
geen steun vinden in deze bronnen 52 .
47 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 95.
48 In die zin Vaste Beroepscommissie, nr. 06-4601/W12.437, 16 maart 2007.
49 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 18.
50 Ibid., 96.
51 Vaste rechtspraak van de Raad van State inzake de Vaste Beroepscommissie voor Vluchtelingen die
stelt dat een rechter zijn beslissing steeds kan steunen op inlichtingen vervat in voor iedereen
toegankelijke informatie zonder deze vooraf bij het dossier te moeten voegen (zie b.v. R.v.St., nr.
171.464, 23 mei 2007.; R.v.St., nr. 132.008, 3 juni 2004; R.v.St., nr. 120.724, 18 juni 2003; R.v.St.,
nr. 89471, 31 augustus 2000).
52 Vergelijk het met de rechter die zijn beslissing ook mag steunen op niet-gepubliceerde rechtspraak
(die is immers in het openbaar uitgesproken) en op wettelijke en reglementaire bepalingen die niet in het
debat waren (doch die overeenkomstig artikel 190 G.W. regelmatig bekend zijn gemaakt) : het recht
10

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Kan de Raad op grond van de hem voorliggende feitelijke gegevens niet tot de
uitoefening van zijn volle rechtsmacht – hervormen dan wel bevestigen – komen, dan
dient hij – in plaats van zelf op onderzoek te gaan of dit te bevelen - de bestreden
beslissing te vernietigen 53 . Wat dit betreft, moet er in de marge hiervan op gewezen
worden dat de bewijsregels van de feiten die het voorwerp van het geschil uitmaken, vrij
zijn. 54 Gelet op het inquisitoriaal karakter van de rechtspleging, beantwoordt de
verdeling van de bewijslast evenmin aan de regels actor incumbit probatio en reus in
excipiendo fit actor die voor de burgerlijke rechter gelden. Volgens de regels van het
administratief procedurerecht, rust op degene die een (asiel)aanvraag indient de
verplichting zijn volledige medewerking te verlenen aan het onderzoek 55 . Zo komt de
asielzoeker die niet ingaat op een verzoek tot verhoor vanwege de Commissaris-generaal
voor de vluchtelingen en de staatlozen tekort aan deze plicht tot medewerking. Hieruit
volgt dat, wanneer de verzoeker later voor de Raad bepaalde feiten aanvoert, het in
strijd zou zijn met deze medewerkingplicht indien de Raad de vernietiging zou bevelen
ten einde de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen toe te laten
over te gaan tot het verhoor van betrokkene 56 . Er anders over denken, betekent dat de
Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen andermaal, maar nu bij
arrest, moet worden gelast met het onderzoek van de grond van de zaak - onderzoek dat
hij, toen het ogenblik daarvoor was gekomen, niet heeft kunnen doen ingevolge het
gebrek aan interesse van verzoeker. Een dergelijke opdracht, die het normaal verloop
van de procedure zou verstoren, kan niet worden gegeven terwille van een partij die zelf
nagelaten heeft aan de procedure mee te werken 57 . De Raad zal zich derhalve steunen
in zijn besluitvorming op de gegevens vervat in het dossier zoals dit hiervoor werd
beschreven. Inzonderheid zullen, bij gebrek aan nader onderzoek, de (loutere)
verklaringen van de verzoekende partij in casu geen bewijs van de aangehaalde feiten
zijn 58 .
15. Het jurisdictioneel beroep is automatisch schorsend. Luidens artikel 39/70 Vr. W.
kan, behoudens mits toestemming van betrokkene, tijdens de voor het indien van het
beroep vastgestelde termijn en tijdens het onderzoek van dit beroep, ten aanzien van de
vreemdeling geen enkele maategel tot verwijdering van het grondgebied of terugdrijving
gedwongen worden uitgevoerd.
Een vordering tot schorsing van een dergelijke beslissing zal dan ook (kennelijk)
onontvankelijk zijn : zij heeft immers geen nut want wat al is geschorst (krachtens de
wet of door de rechter) kan geen tweede maal geschorst worden 59 . A fortiori heeft een
van verdediging wordt niet miskend door de rechter die, uit eigen beweging, zijn beslissing op een
reglementair besluit steunt, ook al zou dit niet aan het dossier van de rechtspleging zijn toegevoegd
(Cass. 10 maart 1988, Arr. Cass. 1987-88, 910, Pas. 1988, I, 837 en R.W. 1988-89, 255). Ook dit zijn
openbare akten waarop de rechter kan steunen indien die niet in het dossier rusten.
53 Voor een toepassing, zie b.v. Vaste Beroepscommissie, nr. 05-1200/annulation001/cd, 6 maart 2007.
54 Naar Belgisch recht bestaat er geen gereglementeerd bewijsstelsel. De geadiëerde rechter heeft ter
zake een ruime appreciatiebevoegdheid van de overgelegde stukken. In voorkomend geval kan hij
bovendien uitgaan van wettelijke vermoedens (b.v. art. 39/59 Vr.W.) of kan hij inlichtingen en
bescheiden inwinnen bij de partijen (art. 39/63 Vr.W.).
55 Cfr. R.v.St., nr. 97.314, 19 juni 2001.
56 In die zin : Vaste Beroepscommissie, nr. 06-4601/W12.437, 16 maart 2007.
57 Vaste rechtspraak van de Raad van State inzake de sanctie bij gebrek aan medewerking (aan het
auditoraat) : zie R.v.St., Sophie, nr. 101.253, 29 november 2001; R.v.St., nr. 132.477, 16 juni 2004.
58 In die zin, Vaste Beroepscommissie, nr. 06-3871/W12.464, 29 maart 2007.
59 Zie meer in het algemeen inzake het nut van een vordering tot schorsing indien de bestreden
beslissing reeds is geschorst, inz. .G. DEBERSAQUES, “Knelpunten in de schorsingsprocedure voor de
afdeling administratie. Een prima facie-onderzoek van de primaire ontvankelijkheidsvoorwaarden van de
vordering tot schorsing” in 50 jaar Raad van State? G. BAETEMAN, G. DEBERSAQUES en M. VAN DAMME
(eds.), Brugge, die Keure, 1998, (37) 79-88; G. DEBERSAQUES, "Over de schorsing door de Raad van
State van een reeds door de kort gedingrechter geschorste beslissing" (auditoraatsverslag bij R.v.St., nr.
51657, 16 februari 1995), Recente Arresten van de Raad van State, 1994, 323-324; G. DEBERSAQUES,
"Wat is geschorst door de Raad van State kan geen tweede maal door de Raad van State worden
geschorst" (noot onder R.v.St., nr. 87.741, 31 mei 2000), R.W., 2000-2001, 625-626.
11

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid van een dergelijke
beslissing geen zin.
3. Annulatiebevoegdheid en accessoire bevoegdheden
a. Annulatiebevoegdheid
16. Luidens artikel 39/2, § 2, Vr.W. doet de Raad uitspraak, bij wijze van arresten, als
annulatierechter over de overige beroepen wegens overtreding van hetzij substantiële,
hetzij op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen, overschrijding of afwending van
macht. Deze annulatiebevoegdheid heeft dezelfde inhoud en draagwijdte als die welke de
Raad van State heeft (art. 14, §§ 1 en 3 60 , R.v.St.-wet) zodat het volstaat naar die te
verwijzen 61 .
Op deze annulatiebevoegdheid enten zich de accessoire bevoegdheden, te weten de
schorsingbevoegdheid en de bevoegdheid om voorlopige maatregelen te bevelen. Wat de
bevoegdheidsvraag in het schorsingscontentieux betreft, kan worden vastgesteld dat de
problematiek inzake de bevoegdheid van de Raad van State zich ter zake niet anders
stelt dan in het vernietigingscontentieux 62 .
17. Naar analogie met hetgeen voor de Raad van State geldt 63 , kunnen o.i. uit artikel
39/2 Vr. W., § 2, Vr.W. drie voorwaarden worden afgeleid die cumulatief aanwezig
moeten zijn opdat de Raad bevoegd zou zijn om uitspraak te doen over een geschil dat
hem in het annulatiecontentieux wordt voorgelegd:
1° het beroep moet strekken tot de nietigverklaring wegens machtsoverschrijding van
een administratieve rechtshandeling. Deze vereiste houdt een wettelijke begrenzing in
van de bevoegdheid van de Raad zitting houdend in het annulatiecontentieux, zodat ieder
verzoekschrift dat niet tot onderwerp heeft een beroep tot nietigverklaring van een
administratieve rechtshandeling, niet onder de bevoegdheid van de Raad valt. In wezen
houdt zij in dat de Raad, als rechter over de machtsoverschrijding, naar aanleiding van
zijn wettigheidtoezicht op een hem voorgelegde bestuurshandeling, enkel kan besluiten
tot hetzij verwerping van het beroep, hetzij de vernietiging van de bestreden handeling.
Toegepast in het contentieux betreffende de geschillen over beslissingen betreffende de
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
vreemdelingen, houdt zulks in dat de Raad zich onbevoegd dient te verklaren om een
vreemdeling te machtigen in het Rijk te verblijven 64 . Om dezelfde reden is de Raad in
het raam van een annulatieberoep niet bevoegd een vreemdeling te erkennen als
vluchteling. Het verzoek zulks te doen is niet ontvankelijk 65 ;
60
Zie inzake de bevoegdheid tot het vernietigen van de impliciete (weigerings)beslissing, infra, randr.
19.
61
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 18.
62
zie G. DEBERSAQUES, "Knelpunten in de schorsingsprocedure voor de afdeling administratie. Een
prima facie-onderzoek van de primaire ontvankelijkheidsvoorwaarden van de vordering tot schorsing",
l.c., 42-46 en wat de beoordeling (vanuit procedureel oogpunt) van de ontvankelijkheidsexcepties
betreft, de p. 94-96.
63
W. LAMBRECHTS, Geschillen van bestuur, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1988, 180-181;
P. LEWALLE, Contentieux administratif, Luik, Ed. Fac. Droit de Liège, 1997, 401; J. SALMON, Le Conseil
d'Etat, I, Brussel, Bruylant, 1994, 220; G. DEBERSAQUES, "De rechtsmacht van de Raad van State
inzake de onteigening ten algemene nutte" T.B.P. 2000, 12. Andere auteurs houden een eigen indeling
aan : zie b.v. Les Novelles. Droit administratif, VI, v° Le Conseil d'Etat, Brussel, Larcier, 1975, nrs. 777
e.v. en M. LEROY, Contentieux administratif, Brussel, Bruylant, 1996, p. 137 e.v.
64
Cfr. naar analogie voor wat inzake de Raad van State geldt : R.v.St., nr. 67.250, 2 juli 1997.
65 Zie R.v.St., nr. 105.008, 21 maart 2002.
12

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
2° de bestreden rechtshandeling dient uit te gaan van een Belgische administratieve
overheid 66 ;
3° de bevoegdheid van de Raad van State mag niet zijn uitgesloten door de Grondwet -
i.e. de problematiek van het juridisdictioneel pluralisme of de bevoegdheidsverdeling
tussen de gewone en de administratieve rechtscolleges die terug te vinden is in de
artikelen 144, 145 en 146 G.W. 67 - of door de wetgever.
18. Wat de uitsluiting door de wetgever van de bevoegdheid van de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen betreft, is ondanks de algemene termen waaronder het
genoemde artikel 39/2, § 2, Vr.W. de annulatiebevoegdheid van de Raad omschrijft, de
bevoegdheid van de Raad uitgesloten - zelfs indien aan alle primaire
ontvankelijkheidvoorwaarden 68 is voldaan - indien de wetgever een beroep heeft
opengesteld bij de gewone rechtbanken tegen de beslissing van de administratieve
overheid 69 .
19. De beslissingen, genomen op grond van de vreemdelingenwet waartegen bij de
Raad een annulatieberoep kan worden ingediend zijn inzonderheid 70 :
1° asielaanvragen ingediend door onderdanen van een lidstaat van de Europese Unie;
2° de beslissingen van de minister of diens gemachtigde met betrekking tot de
zogenaamde Dublin-beslissingen (vaststellen van de Staat die het onderzoek van een
asielaanvraag moet doen);
3° beslissingen genomen door de minister of zijn gemachtigde in de andere geschillen
(toegang/verblijf/vestiging/immigratie sensu lato);
4° de beslissingen van de minister of zijn gemachtigde om een latere asielaanvraag niet
in aanmerking te nemen (art. 51/8, tweede lid, Vr.W.);
Alhoewel art. 39/2, 2 Vr.W. niet verwijst naar de impliciete (weigerings)beslissing, sluit
de algemeenheid van de bevoegdheid niet uit dat ook deze impliciete beslissingen het
voorwerp kunnen uitmaken van een annulatie- en schorsings)vordering. Uit de
afwezigheid van een normatieve bepaling (vgl. met art. 14, § 3, R.v.St.-wet) die het
stilzwijgen van het bestuur op een correct ingediende aanvraag gelijkstelt met de
verwerping van die aanvraag (i.e. de zgn. “impliciete weigeringsbeslissing”) mag niet
worden afgeleid dat een dergelijke beslissing niet vatbaar voor annulatie (en schorsing)
zou zijn. Voor de voorwaarden waaronder het stilzwijgen kan worden beschouwd als een
afwijzende beslissing, kan teruggegrepen worden naar de beslissingscriteria die de Raad
van State ter zake hanteerde om te besluiten tot het bestaan van een impliciet
afwijzende beslissing voordat bij wet van 3 juni 1971 71 met artikel 14, derde lid (thans
art. 14, § 3) R.v.St.-wet een wettelijke constructie van de fictieve weigeringsbeslissing
werd bepaald. Deze criteria zijn : het bestuur moet verplicht zijn om te beschikken op
66
In navolging van bepaalde auteurs (zie J. BAERT en G. DEBERSAQUES, Raad van State.
Ontvankelijkheid in Administratieve rechtsbibliotheek, Brugge, die Keure, 1996., p. 7, nr. 2; J. FALYS,
La recevabilité des recours en annulation des actes administratifs, Brussel, Larcier, 1975, p. 21-22, nr. 3;
W. LAMBRECHTS, o.c., 180-181 en J. SALMON, o.c., 222) beschouwen wij deze vereiste als een
bevoegdheidsvoorwaarden, niet als een ontvankelijkheidvoorwaarde die verband houdt met het voorwerp
van het beroep.
67
I.e. de hele "juridische metafysica" (Cf. E. LANCKSWEERDT, Het administratief kort geding,
Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen België, 1993, p. 218, nr. 455) ter zake die in wezen op
dezelfde wijze geldt als inzake de bevoegdheid in volle rechtsmacht. Verwezen wordt naar hetgeen
hiervoor is uiteengezet.
68
Voor dit begrip, zie inz. J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., 2.
69
Zie supra randnr. 7.
70
Zie advies van de Raad van State, afdeling wetgeving, Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van
State en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St.
Kamer, zittingsjaar 51, nr. 2479/001, 321.
71
Wet van 3 juni 1971 tot wijziging van de wetten betreffende de Raad van State, B.S. 19 juni 1971.
13

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
een daartoe correct ingediende aanvraag en het stilzwijgen van het bestuur moet
‘langdurig’ en ‘omstandig’ zijn 72 .
b. De vordering tot schorsing van de tenuitvoerlegging van de beslissing
(1) Alle vernietigbare handelingen zijn vatbaar voor schorsing
20. Artikel 39/82, § 1, Vr.W. bepaalt – op gelijke wijze als 17 R.v.St.-wet - dat de
Raad bevoegd is om de schorsing te gelasten van de uitvoering van een door hem
vernietigbare handeling. Artikel 39/84 Vr.W. geeft - op gelijke wijze als artikel 18
R.v.St.-wet - eveneens een exclusieve bevoegdheid aan de Raad om, bij voorraad, “alle
nodige maatregelen (te) bevelen om de belangen van de partijen of van de personen die
belang hebben bij de oplossing van de zaak veilig te stellen, met uitzondering van de
maatregelen die betrekking hebben op de burgerlijke rechten” 73 .
Uit artikel 39/82 Vr.W. volgt dat de schorsingsbevoegdheid van de Raad wordt bepaald
door de bevoegdheid tot het vernietigen van de beslissing waarvan de schorsing wordt
gevorderd 74 . Aangezien de schorsingsbevoegdheid het accessorium is van het beroep tot
nietigverklaring, kan in beginsel worden verwezen naar de overeenkomstige regels die
gelden voor de beoordeling van de bevoegdheid van de Raad wat het beroep tot
nietigverklaring betreft. Concreet houdt zulks in dat voor alle beslissingen in het
vreemdelingencontentieux die vatbaar zijn voor vernietiging, de schorsing van de
tenuitvoerlegging kan worden gevorderd. Ook (impliciete of fictieve 75 ) en expliciete 76 )
weigeringsbeslissingen zijn derhalve vatbaar voor schorsing
Wegens de ruime bevoegdheden die aan de Raad zijn gegeven zowel wat de schorsing
als wat de voorlopige maatregelen betreft, hebben de beroepsmogelijkheden die de
artikelen 39/82 en 39/84 Vr.W. bieden een gevolg dat equivalent is aan dat van het
gewone kort geding 77 .
72 Zie voor een analyse van deze voorwaarden, I. OPDEBEEK, Rechtsbescherming tegen het stilzitten
van het bestuur, Brugge, die Keure, 1992, 249-252. Zie ook RVV, nr. 2, 8 juni 2007, overw. 3.2..
73 Grondwettelijk Hof, nr. 20/93, 4 maart 1993, T.V.R., 1993, 14, noot M.-C. FOBLETS, overweg. B.3.9.
74 Cf. LEWALLE, P., Le référé administratif, Luik, Ed. coll. Sc. Fac. Dr. Liège, 1993, 93; G.
DEBERSAQUES, Knelpunten in de schorsingsprocedure voor de afdeling administratie. Een prima facieonderzoek
van de primaire ontvankelijkheidsvoorwaarden van de vordering tot schorsing", l.c., 42.
75 Zie wat de ficitieve weigeringsbeslissingen betreft en de verdeeldheid die ter zake bestond in de
rechtspraak van de Raad van State inz. J. BAERT en G. DEBERSAQUES, “Fictieve weigeringsbeslissingen
zijn vatbaar voor schorsing door de Raad van State” (noot onder R.v.St., nr. 56.258, 17 november
1995), R.W. 1995-96, 988-989; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c.,, 11. Uiteindelijk heeft het
Grondwettelijk Hof de knoop doorgehakt (nr. 191/2004 van 24 november 2004 en de lezing dat een
impliciete weigeringsbeslissing niet vatbaar voor schorsing zou zijn, naar de (juridische) prullenmand
verwezen. Aansluitend hierbij werd bij wet van 15 september 2006 (B.S. 6 oktober 2006) artikel 14, § 1
R.v.St.-wet in die zin aangepast. Er is geen reden om wat de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
betreft, de voornoemde lezing van het Grondwettelijk Hof, niet bij te treden.
76 Sinds het princiepsarrest R.v.St., Anciaux Henry de Faveux en cst., nr. 34.018 van 8 februari 1990
wordt algemeen aangenomen dat expliciete weigeringsbeslissingen vatbaar zijn voor schorsing. Na enige
discussie ter zake in rechtsleer en rechtspraak (zie voor de standpunten, G. DEBERSAQUES, “Knelpunten
in de schorsingsprocedure voor de afdeling administratie. Een prima facie-onderzoek van de primaire
ontvankelijkheidsvoorwaarden van de vordering tot schorsing", l.c., 51- 56) werd dit dominante
standpunt bijgetreden door de algemene vergadering van de Raad van State : R.v.St., alg. verg., nr.
80.941, 14 juni 1999, R.W. 1999-2000, 673, noot G. DEBERSAQUES, “Alle weigeringsbeslissingen zijn
vatbaar voor schorsing door de Raad van State !).
77 Cf. Grondwettelijk Hof, nr. 20/93, 4 maart 1993, over. B.3.11. In deze zaak verweten de verzoekende
partijen immers dat het toenmalige en thans opgeheven artikel 70bis Vr.W. een discriminatie in het leven
riep in zoverre het sommige vreemdelingen toestaat een rechterlijk beroep uit te oefenen tegen een
beslissing van de (toenmalige) Minister van Justitie terwijl andere vreemdelingen elk beroep op een
gerecht van de rechterlijke orde wordt ontzegd.
14

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
21. Artikel 39/82, § 1, eerste lid, Vr.W. bepaalt bovendien dat de Raad als enige de
schorsing van de tenuitvoerlegging van voor vernietiging vatbare handeling kan bevelen.
Een identieke bepaling is vervat in artikel 17, § 1, R.v.St.-wet. Over de vraag naar de
juiste draagwijdte van de laatstgenoemde bepaling en inzonderheid over de vraag of
deze bepaling de parallelle bevoegdheid van de gewone rechter uitsluit, is wat de gelijke
bepaling uit de R.v.St.-wet betreft, reeds heel wat inkt gevloeid 78 . De huidige status
questiones wordt door D. LINDEMANS, na onderzoek van de rechtspraak ter zake van het
Hof van Cassatie 79 , o.i. treffend als volgt samengevat 80 : de rechtspraak van het Hof van
Cassatie sluit een parallelle 81 bevoegdheid van de Raad van State en de burgerlijke kort-
gedingrechter niet uit in geschillen waarin administratieve beslissingen in betwisting
zijn 82 . Alhoewel het criterium van het rechtstreeks en werkelijk voorwerp van de
vordering niet bepaald duidelijk is ter bepaling van de onderscheiden bevoegdheden van
de Raad van State en de burgerlijke rechter 83 , kan in de huidige stand van de
rechtspraak van het Hof van Cassatie het volgende worden gesteld : zowel een schorsingsberoep
bij de Raad van State als bij de gewone kort gedingrechter zullen meestal
mogelijk zijn wanneer de verzoeker-eiser optreedt tegen de begunstigde van een
zogenoemde "permissieve akte". Dit zal veel minder het geval zijn wanneer hij optreedt
tegen de overheid zelf, die te zijn opzichte een verplichting miskent. Beantwoordt die
precieze verplichting aan een subjectief recht in zijnen hoofde, en beroept hij zich op de
schending van de regel die deze verplichting instelt, dan is de burgerlijke rechter
exclusief bevoegd. Is dit niet het geval, dan is enkel de Raad van State bevoegd 84 .
Deze analyse is o.i. - in principe - op onverkorte wijze van toepassing inzake de parallelle
bevoegdheid van de kort geding rechter en de administratieve kort gedingrechter die de
Raad is.
22. In principe geldt het hiervoor geschetste beginsel van het dualisme - zowel de
gewone rechter als de administratieve rechter kunnen zich, ieder binnen zijn eigen
bevoegdheden, uitspreken over een geschil - ook in het contentieux in
vreemdelingenzaken 85 .
78
Zie voor een stand van zaken, D. D’HOOGHE en L. SCHELLEKENS, “De interferentie tussen
kortgedingprocedures voor de Raad van State en gerechtelijke procedures voor andere rechtsmachten”
in G. DEBERSAQUES, M. VAN DAMME, S. DE CLERCQ en G. LAENEN, Rechtsbescherming door de Raad
van State. 15 jaar procedurele vernieuwing, o.c., 221- 253, inz. 226-229. Zie ook supra, noot 59.
79
Inzonderheid de arresten Cass., 15 oktober 1993, Arr. Cass. 1993, 841, concl. adv.-gen. L. D'HOORE,
Pas. 1993, I, 828, R.W., 1993-94, 711, concl. adv.-gen. L. D'HOORE, J.T. 1994, 452, Rec. Cass. 1993,
231, noot E. LANCKSWEERDT; Cass., 14 januari 1994, Arr. Cass. 1994, 44, concl. adv.-gen. L.
D'HOORE; Cass., 17 november 1994, Arr. Cass. 1994, 979, Pas. 1994, 957, concl. B. JANSSENS DE
BISTHOVEN, P&B 1995, 3, A.J.T. 1995-96, noot M. BOES, J.L.M.B. 1995, 43, Journal des Proc s 20
januari 1995, noot F. TULKENS, J.T. 1995, 316, noot B. HAUBERT; Cass., 25 april 1996, R.W. 1996-97,
432.
80
D. LINDEMANS, "Cumulatie van administratief en civiel kort geding", l.c., 325-326 en 337.
81
D. VAN HEUVEN en F. VAN VOLSEM (l.c., 341, noot 9) wijzen er o.i. terecht op dat het beter is te
spreken van parallelle bevoegdheden in plaats van concurrerende bevoegdheden, omdat deze laatsten
de bevoegdheden zijn die de ene rechter kan uitoefenen zolang de andere rechter dit niet doet. In
dezelfde zin : M. LEROY, o.c., 631.
82
Deze auteur onderzoekt ook de argumenten van de tegenstanders van een parallelle bevoegdheid (D.
LINDEMANS, "Cumulatie van administratief en civiel kort geding", l.c., 334-335). Hijzelf stelt dat de
parallelle bevoegdheid de rechtsbescherming versterkt en dat misbruiken moeten worden beteugeld op
een andere wijze dan door het toewijzen van exclusieve rechtsmacht, bijvoorbeeld door een grondige
analyse van de rechtsgevolgen van de verscheidene uitspraken (l.c., 336).
83
Deze auteur pleit dan ook voor een wet ter uitvoering van artikel 160 G.W. die meer klaarheid moet
kunnen brengen : Ibid., 335.
84
Voor de praktische gevolgen van deze (grond)wettelijke mogelijkheid tot "forum-shopping" en
inzonderheid de weerslag van een vonnis van de kort gedingrechter op de voor de Raad van State
aanhangige schorsingsvordering en vice versa, zie inz. G. DEBERSAQUES, Knelpunten in de schorsingsprocedure
voor de afdeling administratie. Een prima facie-onderzoek van de primaire
ontvankelijkheidsvoorwaarden van de vordering tot schorsing", l.c. 45-46.
85
Cf. J. JAUMOTTE (l.c., 234) en de aldaar aangehaalde rechtsleer.
15

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
In de rechtspraktijk evenwel, zal, gelet op het bepaalde in artikel 63, tweede lid, Vr.W.,
nog eerder in zeer beperkte mate een beroep kunnen worden gedaan op de kort
gedingrechter. Op grond van de voornoemde bepaling zijn immers de volgende
administratieve beslissingen uitdrukkelijk uitgesloten van een vordering in kort geding op
grond van artikel 584 Ger. W. : de terugdrijving (art. 3 Vr.W.), het bevel om het
grondgebied te verlaten (art. 7 Vr.W.), de weigering van het recht op verblijf (art. 11
Vr.W.), de weigering van het recht op terugkeer (art. 19 Vr.W.). Gelet op deze uitsluiting
van het gerechtelijk kort geding ten opzichte van voornoemde maatregelen, en op de
hiervoor toegelichte annulatie- en schorsingbevoegdheid van de Raad, mag worden
besloten dat de Raad de gemeenrechtelijke rechter is om kennis te nemen van beroepen,
zowel tot schorsing als ten principale, tegen elke maatregel tot verwijdering van het
grondgebied waartoe besloten is met toepassing van de vreemdelingenwet. Zelfs indien
het beroep in werkelijkheid gaat om de erkenning van een subjectief recht dat in de
vreemdelingenwet besloten ligt, waardoor het een recht wordt van politieke aard, of
wanneer het rechtstreeks en werkelijke onderwerp van de vordering is, het laten
vaststellen van het bestaan van een subjectief, burgerlijk of politiek recht, of het laten
veilig stellen van de inachtneming van zulk een recht, zal de bevoegdheid van de kort
gedingrechter in het vreemdelingencontentieux beperkt zijn 86 . Gelet op uitsluiting van de
rechtsmacht van de kort gedingrechter die bijna allesomvattend is wat de beslissingen
betreft op grond van de vreemdelingenwet, zal dus in essentie moeten bepaald worden
of het werkelijke voorwerp van de vordering betrekking heeft op een burgerlijk subjectief
recht in de zin van artikel 144 G.W. of op een politiek subjectief recht voortvloeiend uit
een andere wet dan de vreemdelingenwet en waarvan de betwisting door de wetgever op
grond van artikel 39/2 Vr. W. niet aan de Raad is opgedragen, in welke gevallen de kort
87 88.
gedingrechter (nog) bevoegd zal zijn
(2). De enige uitzondering : artikel 51/8 Vr.W.
22. Luidens artikel 51/8, Vr.W., kan de minister van Binnenlandse Zaken, of diens
gemachtigde, beslissen de asielaanvraag niet in aanmerking te nemen wanneer de
vreemdeling voorheen reeds dezelfde aanvraag heeft ingediend bij een door de Koning
aangeduide overheid in uitvoering van artikel 50, eerste lid, Vr.W. en hij geen nieuwe
gegevens aanbrengt dat er, wat hem betreft, ernstige aanwijzingen bestaan van een
gegronde vrees voor vervolging in de zin van het Verdrag van Genève zoals bepaald in
artikel 48/3 Vr.W., of ernstige aanwijzigingen bestaan van een reëel risico op ernstige
schade bepaald in artikel 48/4 Vr.W. De nieuwe gegevens 89 moeten betrekking hebben
86 Cf. Raad van State. Openbaar verslag over het gerechtelijk jaar 1994-1995, Raad van State van
België, 261; J. JAUMOTTE, 243 en 245, die er terecht op wijst, aan de hand van een bijgevoegde tabel
die het toepasselijke wettelijke kader schetst (p. 257) "qu’ il ne peut (...) être utilement renvoyé à un
jugement ou à un arrêt des cours et tribunaux en la matière qu’après savoir pris soin de replacer (...)
ledit arrêt ou jugement dans le cadre législatif qui trouvait à s’appliquer à l’époque à laquelle il a été
prononcé". Niet alle auteurs maken dit (terechte) genuanceerde onderscheid bij het duiden van de
bevoegdheden van de kort gedingrechter.
87 D. VAN HEULE, Vluchtelingen. Een overzicht, Gent, Mys & Breesch, 1998, p. 191, nr. 468.
88 Eén en ander sluit evenwel niet uit dat rechtspraak ter zake van de kort gedingrechter niet
eensluidend is : zie b.v. de door J. JAUMOTTE in noot 114 (l.c. 245) aangehaalde uiteenlopende
rechtspraak. Zie ook de toepassingen opgesomd in D. VAN HEULE, o.c. 190-191 en L. DENYS,
"Rechtsmiddelen in de vreemdelingenwet" in Migratie en migrantenrecht, 6, D. CUYPERS, B. HUBEAU en
M.-C. FOBLETS (eds.), 2001, o.c., (111) 213-215, waarbij wel rekening moet worden gehouden met het
op het ogenblik van de uitspraak geldende wettelijke kader ter zake (zie J. JAUMOTTE, l.c., 257). Adde
b.v. Voorz. Rb. Brussel, 23 januari 2002, A.R. nr. 2001/1439/C inzake G. En S. T./B.S., onuitgeg. (geen
rechtsmacht om een weigering tot inoverwegingname en het bevel om het grondgebied te verlaten te
schorsen totdat de Raad van State zich heeft uitgesproken over de aanhangige annulatieberoepen).
89 Het loutere feit dat de asielaanvrager deze gegevens niet kon aanbrengen noch vermelden in zijn
eerste asielaanvraag lijkt op zich alleen niet te doen aannemen dat deze gegevens "nieuwe gegevens"
zijn in de zin van het artikel 51/8 Vr.W. (R.v.St., nr. 95156, 3 mei 2001). Bovendien mag niet uit het oog
worden verloren dat de aangebrachte nieuwe gegevens bovendien moeten doen blijken dat er, wat de
16

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
op feiten of situaties die zich hebben voorgedaan na de laatste fase in de procedure
waarin de vreemdeling ze had kunnen aanbrengen.
Uit de parlementaire voorbereiding van deze bepaling blijkt dat zij beoogt een specifieke
vorm van misbruik van procedure, het systeem van herhaalde identieke
vluchtelingenverklaringen, uit te schakelen, m.n. "te vermijden dat een vreemdeling zijn
verblijf op een kunstmatige wijze verlengt door voor een tweede of volgende keer een
aanvraag in te dienen, nadat een afgesloten onderzoek heeft aangetoond dat hij niet in
aanmerking komt voor erkenning als vluchteling of voor de status van subsidiaire
rechtsbescherming. Het gaat dus om vreemdelingen die vroeger reeds een aanvraag
hadden ingediend en die de mogelijkheid hebben gehad om tegen een weigering in
beroep te gaan. De weigering overeenkomstig artikel 51/8 kan worden beschouwd als
een weigering om een zaak met dezelfde partijen en met hetzelfde voorwerp een tweede
keer te onderzoeken 90 . Een eventueel tweede onderzoek van dezelfde aanvraag kan
worden afgewezen, zonder dat hiermee aan de betrokkene het recht op een effectief
rechtsmiddel ontzegd wordt " 91 .
23. Artikel 51/8, tweede lid, Vr.W. zoals geïnterpreteerd door het Grondwettelijk Hof
wat de (identieke) bevoegdheid van de Raad van State betrof, 92 sluit o.i. de vordering tot
schorsing bij de Raad uit tegen een beslissing om de herhaalde vluchtelingenverklaring
niet in aanmerking te nemen in de gevallen waarin de vreemdeling 93 :
a) reeds vroeger een verklaring om zich als vluchteling te laten erkennen heeft afgelegd,
verklaring die na onderzoek niet in aanmerking is genomen; en
b) de mogelijkheid heeft gehad om tegen die weigering in beroep te gaan en alle
rechtsmiddelen uit te putten; en
c) een identieke verklaring aflegt zonder enig nieuw gegeven aan te voeren, waarbij
nieuwe gegevens in de zin van deze wetsbepaling zijn gegevens die “betrekking hebben
op feiten of situaties die zich hebben voorgedaan na de laatste fase in de procedure
waarin de vreemdeling ze had kunnen aanbrengen”.
De basisregel is dat DVZ slechts toepassing mag maken van artikel 51/8 Vr.W. indien de
aangehaalde gegevens niet nieuw zijn. De DVZ mag zich dus, bij een toepassing van
artikel 51/8 Vr.W., niet uitspreken over de geloofwaardigheid van de gegevens of deze
beoordelen in het kader van de Conventie van Genève of de subsidiaire
asielaanvrager betreft, ernstige aanwijzingen bestaan van een gegronde vrees voor vervolging in de zin
van het Verdrag betreffende het vluchtelingen statuut. Voor het onderscheid met het begrip “nieuwe
gegevens” in de zin van artikel art. 39/76, §1 zie Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en
tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer
2005-2006, nr. 2479/001, 97; Zie ook RvV, nr. 133, arrest van 16 juni 2007, overweg. 3.2.2.
90 Vanuit het algemeen bestuursrecht is een bevestigende beslissing nooit vatbaar voor annulatieberoep
en dus ook niet voor een vordering tot schorsing : zie J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 13
91 Memorie van toelichting, Parl. St. Senaat 1992-93, nr. 555-1, 9; R.v.St., nr. 92647, 25 januari 2001.
92 M.n. rechtsoverweging B.5.8.1 van het het arrest nr. 61/94 van 14 juli 1994, T.V.R. 1994, 179, noot
M. VAN DE PUTTE, Rev. Dr. Étr. 1994, 548, noot J. CARLIER en D. VAN HEULE, J.L.M.B. 1995, 1396,
noot D. RENDERS, overw. B.5.8.1.; Grondwettelijk Hof, nr. 83/94, 1 december 1994, overw. B.6.;
Grondwettelijk Hof, nr. 21/2001, 1 maart 2001, overw. B.3.4.
93 Zie ook G. DE MOFFARTS, "De opschortingbevoegdheid van de Raad van State in geval van een
nieuwe aanvraag tot erkenning van de hoedanigheid van vluchteling" (noot onder R.v.St., nr. 56.999, 13
december 1995), T.V.R. 1996, 37-38; F. BERNARD, "La procédure belge de reconnaissance de la qualité
de refugié à l’épreuve de la censure du Conseil d’Etat. Examen de jurisprudence 1994-1998)", Rev. Dr.
Etr. 1998, (603), 610-613. De betrokken vreemdeling blijft aldus uit de asielprocedure en kan het
voorwerp uitmaken van een verwijderingsmaatregel (D. VAN HEULE, o.c., 91).
17

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
rechtsbescherming 94 . De betrokken vreemdeling blijft aldus uit de asielprocedure en kan
het voorwerp uitmaken van een verwijderingsmaatregel 95 .
Als derhalve de vreemdeling "nieuwe gegevens" aanvoert ter onderbouwing van de
nieuwe asielaanvraag en DVZ weigert deze nieuwe asielaanvraag in overweging te
nemen, dan is een schorsing van de bestreden maatregel door de Raad dan wel
mogelijk.
Artikel 51/8 Vr.W. bepaling voert aldus, luidens het Grondwettelijk Hof 96 , een specifiek
geval in waarin de vordering tot schorsing voor de Raad (van State) niet ontvankelijk is.
24. Naar analogie met de vroegere rechtspraak van het Grondwettelijk Hof 97 , zal de Raad
voor Vreemdelingenbetwistingen, alvorens de vordering tot schorsing niet ontvankelijk te
verklaren, nagaan of de voorwaarden met betrekking tot die grond van nietontvankelijkheid
zijn vervuld 98 . Dit houdt in de praktijk in dat de Raad, alvorens de
vordering als niet ontvankelijk te verwerpen, toezicht zal houden op de beoordeling door
de beslissende overheid van de elementen die de vreemdeling bij zijn tweede of
opvolgende vluchtelingenverklaring voorlegt 99 . De exceptie van onontvankelijkheid
wegens onbevoegdheid is derhalve verbonden met de ernst van het aangevoerde
middel 100 . Dit impliceert op haar beurt dat de verzoeker, opdat de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen zich bevoegd zou kunnen verklaren om de vordering tot
schorsing te onderzoeken, minstens een middel aanvoert waarin hij de inhoudelijke
onwettigheid van de beslissing - b.v. schending van artikel 51/8 Vr.W., van de materiële
motiveringsplicht, - aanvecht en derhalve betwist dat de beslissende overheid ten
onrechte de door hem aangevoerde "nieuwe gegevens" buiten beschouwing heeft
gelaten. Wordt dit middel ernstig bevonden, dan is de exceptie van onbevoegdheid niet
gegrond en kan de Raad - indien de andere grondvoorwaarden zijn vervuld - de
bestreden weigeringsbeslissing schorsen 101 . In het andere geval is de exceptie gegrond
en is de Raad niet bevoegd 102 . Voert de vreemdeling voor de Raad van State
daarentegen geen middel aan waarin hij betwist dat de beslissende overheid ten
onrechte de door hem aangevoerde "nieuwe gegevens" buiten beschouwing heeft gelaten
- b.v. een schending van een externe onwettigheid of van een andere bepaling of
algemeen rechtsbeginsel - dan zal de vordering als niet ontvankelijk worden verworpen,
vermits de Raad aldus niet wordt uitgenodigd 103 vast te stellen of de beslissende overheid
94 R.v.St.. nr. 65.692, 7 maart 1997; R.v.St, nr. 88.870, 11 juli 2000; De stelling dat DVZ zich toch soms
zal uitspreken over de inhoud van de asielaanvraag (in die zin M. LEMMENS en J. ROGGEN, l.c., 12) lijkt
ons dan ook onterecht.
95 D. VAN HEULE, o.c., 91. Voor een eerste toepassing door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen zie
RvV, nr. 133, 16 juni 2007, overweg. 3.2.2.
96 Grondwettelijk Hof, nr. 61/94 van 14 juli 1994, T.V.R. 1994, 179, noot M. VAN DE PUTTE, Rev. Dr.
Étr. 1994, 548, noot J. CARLIER en D. VAN HEULE, J.L.M.B. 1995, 1396, noot D. RENDERS, overw.
B.5.8.1.; Grondwettelijk Hof, nr. 83/94, 1 december 1994, overw. B.6., Grondwettelijk Hof, nr. 21/2001,
1 maart 2001, overw. B.3.4.
97 ibid.
98 Ibid. Binnen deze perken achtte het Grondwettelijk hof in de voornoemde arresten de uitsluiting van
de enkele vordering tot schorsing, binnen de zeer enge grenzen die in het artikel 51/8, tweede lid, Vr.W.,
zijn bepaald, niet strijdig met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
99 D. VAN HEULE, o.c., 91.
100 R.v.St., nr. 69.708, 20 november 1997; R.v.St., nr. 95.156, 3 mei 2001; R.v.St., nr. 104.257, 4
maart 2002.
101 B.v. R.v.St., nr. 57.384, 5 januari 1996, Rev. Dr. Etr. 1996, 387; R.v.St., nr. 63.788, 24 december
1996 en, zij het niet in deze mate genuanceerd : R.v.St., nr. 57257, 22 december 1995; R.v.St., nr.
85.470, 22 februari 2000.
102 B.v. R.v.St., nr. 69.708, 20 november 1997; R.v.St., nr. 90.895, 17 november 2000; R.v.St., nr.
95.156, 3 mei 2001; R.v.St., nr. 104.257, 4 maart 2002. Zie ook R.v.St., nr. 72.326, 10 maart 1998.
103 Daargelaten de vraag of de Raad al dan niet ambtshalve middelen vermag aan te voeren in het raam
van een vordering tot schorsing (zie in dezelfde zin de problematiek voor de Raad van State.
Beantwoordde die vraag ontkennend : R.v.St., n.v. Demo Voeders, nr. 47.822, 9 juni 1994, R.v.St.,
Devriese en cst., nr. 78.919, 23 februari 1999; zie inzake deze problematiek meer in het bijzonder : A.
WIRTGEN, "Kan de Raad van State ambtshalve ernstige middelen opwerpen" (noot onder R.v.St., nr.
18

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
ten onrechte toepassing te maken van artikel 51/8, eerste lid, Vr.W. 104 .
86.861, 25 april 2000, R.W. 2000-2001, 841-845) raakt een middel waarin kritiek wordt gegeven op de
beoordeling door de beslissende overheid van de door de vreemdelingen naar voren gebrachte "nieuwe
gegevens" - m.a.w. waarbij een inhoudelijk middel betrokken op de schending van artikel 51/8 Vr.W. of
de materiële motivering (dat het gebrek aan deugdelijke motieven de openbare orden niet raakt, wordt
algemeen aanvaard : G. DEBERSAQUES, "De sanctie verbonden aan het verzuim van een afdoende
formele motivering in de zin van de uitdrukkelijke motiveringswet : enkele kanttekeningen", T.B.P. 1993,
(643) 647 en de aldaar aangehaalde rechtsleer) wordt aangevoerd - de openbare orde niet. Een
ambtshalve onderzoek hiervan is hoe dan ook in het raam van een (schorsings)procedure uit den boze.
Zie b.v. R.v.St., nr. 67.444, 8 juli 1997 (i.c. had verzoeker nagelaten in het middel met betrekking tot de
nieuwe stukken aan te tonen dat bij deze stukken gegevens aangebracht worden dat er ernstige
aanwijzigingen bestaan van een gegronde vrees voor vervolging in de zin van het Verdrag betreffende de
status van vluchtelingen, ondertekend te Génève op 28 juli 1951, waarop de Raad van State overwoog
dat "gelet op dit verzuim de Raad van State te dezen niet vermag te oordelen of zulke aanwijzingen
aanwezig zijn").
104 In dezelfde zin : J. CARLIER en F. VAN HEULE, "Les limites de l’égalité . L’arrêt n° 61/94 de la Cour
d’Arbitrage du 14 juillet 1994" (noot onder Grondwettelijk hof, nr. 61/94, 14 juli 1994), Rev. Dr. Etr.
1994, (574) 577. Voor toepassingen, zie R.v.St., nr. 75.384, 22 juli 1998 (i.c. leek verzoekers middel
een betoog te bevatten betreffende de mogelijke inpassing van een aantal gegevens die verzoekers
vrees voor vervolging betreffen, in het Internationaal Verdrag van 28 juli 1951 betreffende de status van
vluchtelingen, zonder daarbij onderscheid te maken of deze gegevens al dan niet nieuw zijn in de zin van
artikel 51/8 Vr.W.); R.v.St., nr. 86.062, 16 maart 2000 (i.c. voert de verzoeker de schending aan van de
uitdrukkelijke motiveringsplicht. In het enig middel volgt een uitgebreid feitenrelaas, waarin evenwel niet
wordt aangeduid met welke nieuwe elementen die zich zouden hebben voorgedaan na de laatste fase
van de vorige asielprocedure waarin verzoeker de nieuwe gegevens had kunnen aanbrengen, in de
bestreden weigeringbeslissing geen rekening werd gehouden); R.v.St., nr. 90.088, 6 oktober 2000
(verzoeker lijkt de schending van de redelijke termijn en de rechten van verdediging aan te voeren, doch
betwist de vaststelling niet dat in de bestreden beslissing wordt vastgesteld dat verzoeker geen nieuwe
gegevens heeft aangebracht);
19

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
HOOFDSTUK III. – DE PROCEDURE VOOR DE RAAD VOOR
VREEMDELINGENBETWISTINGEN
§ 1. Algemene kenmerken
1. De Raad heeft een eigen autonome proceduregeling
25. Voor de Raad zijn het merendeel van de bepalingen betreffende de rechtspleging
terug te vinden in de Vreemdelingenwet, m.n. in de artikelen 39/56 -39/85. Naast deze
bepalingen ligt de rechtspleging voor de Raad ook vervat in het Koninklijk Besluit van 21
december 2006, houdende de rechtspleging voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen (PR RvV) 105 . Bij de conceptie van het laatstgenoemde besluit
is in belangrijke mate uitgegaan van de procedurereglementen die van toepassing zijn op
de procedures voor de Raad van State, hetgeen aansluit bij de uitdrukkelijke wil van de
wetgever 106 .
26. De vraag rijst welke (wettelijke) bron – het Gerechtelijk Wetboek dan wel de
procedureregeling voor de Raad van State - moet worden gehanteerd bij de interpretatie
van de in het procedurereglement gehanteerde begrippen, alsook indien zowel de wet als
het PR RvV het stilzwijgen bewaart ?
O.i. moet deze vraag worden behandeld aan de hand van twee criteria : enerzijds de
autonomie van de administratieve rechtspleging en anderzijds de wil van de wetgever om
zo nauw als mogelijk aan te sluiten bij de interpretatie door de cassatierechter van de
betrokken procedurebepalingen.
In de eerste plaats gaat de procedure voor de Raad uit van het beginsel van de
autonomie van de administratieve rechtspleging. Zeer algemeen kan worden gesteld dat
er tussen de procedures die gelden voor de rechtscolleges van de rechterlijke macht
enerzijds en die welke gelden voor de administratieve rechtscolleges – en de Raad van
State en de Raad in het bijzonder - geen verbanden zijn en dat beide rechtsplegingen
volgens hun eigen procedurevoorschriften worden beheerst : aan de ene kant de
procedure voor de rechtscolleges van de rechterlijke orde die wordt geregeld door de
bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek; aan de andere kant die voor de Raad van
State, afdeling bestuursrechtspraak en voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
anderzijds, door hun respectievelijke (administratieve) procedureglementen en –
bepalingen.
Essentieel bij de vergelijking tussen de gerechtelijke en administratieve rechtsplegingen
is dat ze van een andere orde zijn, waarbij de procedure voor de Raad van State en voor
de Raad uitgaat van het beginsel van de autonomie van de administratieve rechtspleging
107 . Zij is op eigen regelen gesteund zodat het Gerechtelijk Wetboek niet het gemeen
recht is dat, behoudens andersluidende teksten, toepasselijk is. Wordt de Raad van State
– en bij uitbreiding, de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen - ertoe gebracht bepaalde
regelen die in het Gerechtelijk Wetboek zijn neergelegd toe te passen, dan is het niet
omdat de voorschriften ervan van rechtswege op het geschil toepasselijk zouden zijn,
maar omdat de rechtspleging voor de hoven en rechtbanken en die welke is geregeld is
door de eigen procedurereglementen, beheerst worden door principes die, zoals
bijvoorbeeld het contradictoir debat, de eerbiediging van het verdedigingsrecht, of de
verplichting uitspraken te motiveren, in ieder democratisch land aan iedere degelijke
105 B.S. 28 december 2006.
106 Verslag aan de Koning betreffende het koninklijk besluit van 21 december 2006 houdende de
rechtspleging voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, B.S. 28 december 2006, Ed. 4, 75382.
107 Voor de ratio legis van deze autonomie van de administratieve rechtspleging, zie A. MAST, J.
DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., p. 1108, nr. 1042.
20

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
rechtsbedeling gemeen zijn. Legt het Gerechtelijk Wetboek wegens de niet-nakoming van
een of andere vorm de nietigheid op van sommige procedureakten, dan is de Raad van
State noch de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen hierdoor gebonden. Zo kunnen de
bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek (artt. 48-57 Ger.W.) in verband met de termijn
niet dienstig worden ingeroepen voor beroepen bij de Raad 108 . Dit betekent onder meer
dat artikel 53bis Ger.W. geen toepassing vindt noch dat de beroepstermijn wordt
verlengd tijdens de gerechtelijke vakantie aangezien artikel 50 Ger.W. niet van
toepassing is op de rechtspleging voor de Raad 109 . Het administratief rechtscollege
neemt de beslissing welke hem is ingegeven door de toepasselijke wetgeving, de
toepasselijke procedurereglementen of door de algemene beginselen waarop het
administratief contentieux steunt 110 .
Benevens de toepassing van het voornoemde beginsel, blijkt uit de wetsgenese
onmiskenbaar dat het de uitdrukkelijke wil van de wetgever is dat de procedure die geldt
voor de Raad zo veel als mogelijk aansluit bij die welke geldt voor de Raad van State,
afdeling bestuursrechtspraak. Dit strekt niet alleen tot voordeel van de rechtspractici –
de procedure die geldt voor de Raad van State geldt als een vorm van gemeenrechtelijke
procedure - maar bovendien dit tot voordeel dat voor de interpretatie van de
verschillende begrippen en rechtsfiguren kan worden teruggegrepen naar die van de
Raad van State – die overigens de cassatierechter is voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen 111 .
Algemeen mag worden geconcludeerd dat bij interpretatie van de gehanteerde
begrippen, alsook indien zowel de wet als het PR RvV het stilzwijgen bewaren, beroep zal
worden gedaan op de interpretatie die de Raad van State geeft aan gelijke of
gelijkaardige begrippen uit zijn procedureregeling 112 . Dit maakt dat de gecoördineerde
wetten op de Raad van State en de door vaste rechtspraak van de Raad van State
vastgestelde interpretatie ervan als het gemeen recht zullen functioneren voor wat de
procedureregeling voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen betreft 113 .
2. De inquisitoriale aard van de rechtspleging
27. Zoals is uiteengezet in de memorie van toelichting bij het ontwerp dat de wet van 15
september 2006 is geworden 114 , is - net als de rechtspleging voor de Raad van State 115
108
Zie b.v R.v.St., Paulus, nr. 3.479, 11 juni 1954 (voor de berekening van termijnen is art. 1033 van
het Wetboek van Burgerlijke Rechtspleging, thans art. 53 Ger.W. niet van toepassing voor de
administratieve rechtscolleges, tenzij de bepalingen tot regeling van de administratieve procedure
daarnaar verwijzen).
109
Zie in dezelfde zin wat de Raad van State betreft, G. DEBERSAQUES en J. BAERT, o.c. p. 365, noot
1758 en de aldaar aangehaalde rechtspraak.
110
Zie o.m. op dezelfde wijze wat de Raad van State betreft, R.v.St., Deroep, nr. 16.361, 9 april 1974 en
het verslag aan de Regent dat aan het Procedurereglement voorafgaat (B.S., 23-24 augustus 1948,
6822; MAST, A., DUJARDIN, J., VAN DAMME, M. en VANDE LANOTTE, J., o.c., p. 1107, nr. 1042;
LAMBRECHTS, W., o.c., 238.
111
De Memorie van toelichting stelt inzonderheid dat het de “uitdrukkelijke wil is van de regering dat de
procedure die geldt voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen zoveel als mogelijk aansluit bij die
welke geldt voor de Raad van State. […] De procedure die geldt voor de Raad van State geldt als een
vorm van gemeenrechtelijke procedure [en] heeft bovendien als voordeel dat voor de interpretatie van
de verschillende begrippen en rechtsfiguren kan worden teruggegrepen naar die van de Raad van State”:
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 116.
112
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 91
113
Ibid., 92. Met toepassing van het voorgaande wordt bijvoorbeeld het begrip “middel” uit artikel 39/69,
§ 1, tweede lid, 4°, Vr.W. geïnterpreteerd in de zin van artikel 2 van het Besluit van de Regent van
23augustus 1948 tot regeling van de afdeling bestuursrechtspraak voor de Raad van State
114
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 117.
21

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
de procedure voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen van inquisitoriale aard. Dit
houdt in dat de leiding van de rechtspleging aan de Raad is opgedragen en niet, zoals in
het burgerlijk procesrecht, aan de partijen is overgelaten 116 .
Net als dat dit het geval is inzake de rechtspleging voor de Raad van State, vloeien uit de
inquisitoriale aard van de rechtspleging belangrijke gevolgen voort :
1° De mededeling van procedurestukken (verzoekschriften, memories, ….) geschiedt
– binnen de gestelde termijnen - niet door de zorgen van de partijen, maar door
bemiddeling van de griffie;
2° De Raad is bevoegd om, zonder de tussenkomst van enig orgaan van het actief
bestuur, rechtstreeks briefwisseling te voeren met de partijen en hij is gerechtigd
alle bescheiden en inlichtingen omtrent de zaken waarover hij zich uit te spreken
heeft, door deze partijen te doen overleggen (art. 39/62 Vr.W.). Dit is niet enkel
van belang wanneer bv. een partij verzuimd heeft een bepaald stuk neer te
leggen, maar om ook een vernietigingsbeslissing door de raad in volle
rechtsmacht te vermijden. Immers de Raad is niet gehouden om te wachten tot
de terechtzitting om te concluderen dat zij over onvoldoende essentiële elementen
beschikt om zich over de zaak uit te spreken. Zulks gebrek kan opgevangen
worden door een schrijven, uitgaande van de Raad, met een verzoek tot
aanvullende informatie omtrent bepaalde aspecten van de asielaanvraag. 117 In de
praktijk zullen die vragen gesteld worden hetzij onder de vorm van een
afzonderlijke brief, hetzij gevoegd worden als bijlage bij de oproeping;
3° De verzoeker dient mee te werken aan de procesvoering. Zo dient hij ter
terechtzitting aanwezig te zijn of vertegenwoordigd te zijn (art. 39/59, §2 Vr.W.).
Laattijdige memories hebben de toepassing van de “hakbijlprocedure” tot gevolg
(zie art. 39/59, §1Vr.W.). Aangezien de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
rechtstreeks briefwisseling kan voeren met de partijen teneinde hem alle
inlichtingen omtrent het geschil waarover hij zich dient uit te spreken te doen
toekomen, 118 kan naar analogie met de rechtspraak van de Raad van State inzake
het niet reageren op vragen van het auditoraat, worden geredeneerd dat indien
een partij zulk een verzoek om inlichtingen naast zich neerlegt, ook de verzoeker
voor de Raad zijn belang teloor zal zien gaan. Er kan o.i. in dit geval worden
gesteld dat de verzoeker geen medewerking heeft verleend aan de procesvoering;
4° De kamer beslist of een afstand van geding of van rechtsvordering kan worden
bewilligd;
5° De Raad beslist over de dagstelling;
6° De nietigheid van onregelmatige proceshandelingen is het rechtstreekse gevolg
van de vaststelling dat de organieke wet van openbare orde is.
115 A. MAST, J. DUJARDIN, J. VANDE LANOTTE en M. VAN DAMME, o.c., nr. 1043, p. 1109-1110. Cfr. S.
LUST, “De gewone procedure in het administratief kort geding” in G. DEBERSAQUES, M. VAN DAMME, S.
DE CLERCQ en G. LAENEN, Rechtsbescherming door de Raad van State. 15 jaar procedurele
hernieuwing, o.c., (87) 93 en de aangehaalde rechtspraak.
116 A. MAST, J. DUJARDIN, J. VANDE LANOTTE en M. VAN DAMME, o.c., nr. 1043, p. 1109. die ook de
verantwoording van deze aard uiteenzet. O.i. geldt eenzelfde verantwoording ten aanzien van de
procedure voor de Raad.
117 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, l.c., 123; zie naar analogie art. 7 Koninklijk besluit van 9 juli 2000
houdende bijzondere procedureregeling inzake geschillen over beslissingen betreffende de toegang tot
het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, B.S. 15 juli 2000.
118 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer, zittingsjaar 51, nr. 2479/001,
117.
22

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
28. Toch is er een fundamenteel verschil met de procedure die geldt voor de Raad van
State, m.n. inzake de onderzoeksbevoegdheid: de Raad belast zich niet met aanvullend
onderzoek op straffe van anders buiten zijn door de vreemdelingenwet bepaalde
bevoegdheden te gaan. Het inquisitoriale karakter van de rechtspleging bij de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen doet vermoeden dat de Raad zélf de nodige
onderzoeksdaden kan stellen, dit is echter niet het geval. De Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen mag, in tegenstelling tot de Raad van State, zelf geen
onderzoeksdaden stellen.
Enige nuancering is hier echter op zijn plaats: de Raad mag, onder de voorwaarden door
de wet bepaald, bij een procedure in volle rechtsmacht, nieuwe gegevens in aanmerking
nemen. De Raad zal echter enkel “nieuwe gegevens” in aanmerking nemen wanneer aan
twee cumulatieve voorwaarden is voldaan. Vooreerst moeten de nieuwe gegevens
opgenomen zijn in het oorspronkelijke verzoekschrift (of in het verzoekschrift tot
tussenkomst) en op de tweede plaats moet de verzoeker of tussenkomende partij
aantonen dat hij deze nieuwe gegevens niet vroeger, in de loop van de administratieve
procedure heeft hunnen inroepen. In afwijking van deze voorwaarden én met het oog op
een goede rechtsbedeling, kan de Raad beslissen om élk nieuw gegeven dat hem ter
kennis wordt gebracht door partijen, mét inbegrip van hun verklaringen ter
terechtzitting, in aanmerking te nemen.
Wanneer de Raad hiertoe beslist, dan moeten de gegevens (art. 39/76, §1, 2 e lid Vr. W.)
- steun vinden in het rechtsplegingdossier;
- van die aard zijn dat ze op een zekere wijze het gegrond of ongegrond karakter
van het beroep kunnen aantonen;
- niet eerder in de procedure meegedeeld kunnen zijn.
De hierboven opgesomde voorwaarden zijn enkel van belang voor het in aanmerking
nemen van de nieuwe gegevens. Of deze gegevens al dan niet relevant zijn, wordt
autonoom door de Raad beslist in het verdere verloop van de procedure.
3. De schriftelijke aard van de rechtspleging
29. Naast inquisitoriaal verloopt de rechtspleging bij de Raad ook hoofdzakelijk
schriftelijk. Partijen en hun raadslieden mogen hun opmerkingen ter terechtzitting
mondeling voordragen, doch kunnen géén andere middelen aanvoeren dan die welke ze
in hun procedurestuk (verzoekschrift of nota) hebben uiteengezet (art. 39/60 Vr.W.). 119
De voorzitter ondervraagt de partijen indien dit noodzakelijk is (art. 14, tweede lid, PR
RvV).
Ook hier is enige nuancering op zijn plaats wanneer nieuwe gegevens worden
aangebracht. 120
4. De summiere aard van de rechtspleging
30. Tot slot dient nog te worden stilgestaan bij de summiere aard van de rechtspleging.
Hieruit vloeit voort dat een eenvoudig verzoekschrift volstaat om een zaak bij de Raad
aanhangig te maken. Vanzelfsprekend dient dit verzoekschrift wél te voldoen aan de in
de vreemdelingenwet (art. 39/69 Vr. W.) duidelijke, op straffe van nietigheid
voorgeschreven, ontvankelijkheidvoorwaarden. Tevens kunnen partijen zich ter
119 Ibid.., 122.
120 Zie supra
23

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
terechtzitting laten vertegenwoordigen door een advocaat, zonder dat zij hiertoe
verplicht zijn.
Voortvloeiend uit de summiere aard van de rechtspleging is de wijze van verzending van
de processtukken. 121 Op grond van artikel 3, §1 Pr RvV dienen alle processtukken aan de
Raad te worden toegezonden bij aangetekend schrijven (met als belangrijkste
uitzondering in geval van uiterst dringende noodzakelijkheid bij fax of per bode). De
stukken uitgaande van de Raad worden aan de partijen verzonden bij aangetekend
schrijven tegen ontvangstbewijs tenzij o.m. in geval van uiterst dringende
noodzakelijkheid bij fax (art. 3, §2, PR. RvV).
Tot slot vloeit uit de summiere aard van de procedure én uit het inquisitoriaal karakter
van de procedure voort dat enkel met de in het procedureregeling voorziene
procedeurestukken rekening wordt gehouden. Niet in het procedurereglement voorziene
nota’s, pleitnota’s, repliekmemories worden om die reden uit de debatten geweerd.
§2. De rechtspleging voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen: het
instellen van de procedure
1. Algemeen
31. Het inleiden van een procedure voor de Raad gebeurt door middel van een
verzoekschrift. Dit moet voldoen aan een aantal ontvankelijkheidvoorwaarden.
Traditioneel onderscheidt men de primaire en de procedurele
ontvankelijkheidvoorwaarden. 122
32. Primaire ontvankelijkheidvoorwaarden hebben betrekking op de persoon van de
verzoeker of op de bestuurshandeling in kwestie. Het betreft:
• rechtsmacht van de Raad
• het voorwerp van het beroep
• belang in hoofde van de verzoeker.
• procesbekwaamheid.
• tijdigheid van het beroep.
33. Procedurele ontvankelijkheidvoorwaarden hebben betrekking op de wijze waarop het
annulatieberoep moet worden ingesteld. De procedurele ontvankelijkheidvoorwaarden
staan in de Vreemdelingenwet én in het PR RvV ingeschreven. Zij hebben betrekking op:
a. de bestanddelen van het verzoekschrift (art. 39/69 Vreemdelingenwet)
b. taal van de rechtspleging
c. woonplaatskeuze
d. aanwezigheid van de partijen behoudens in het geval van overmacht.
Opgemerkt dient te worden dat net zoals het geval is voor de procedure voor de Raad
van State, de ontvankelijkheidvoorwaarden van openbare orde te zijn. De
ontvankelijkheid van een beroep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwisitngen zal dus
mutatis mutandis ambtshalve onderzocht moeten worden. 123
34. De primaire ontvankelijkheidvoorwaarden van het verzoekschrift zijn, ongeacht de
procedure vrijwel gelijk. Bij de procedurele ontvankelijkheid moet een onderscheid
121 A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., randnr. 1045.
122 Voor het onderscheid in de ontvankelijkheidsvoorwaarden zie o.a. A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN
DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., randnr. 953; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c, 2.; G.
DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek
naar de primaire ontvankelijkheidsvoorwaarden” l.c.,164.
123 J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. II.
24

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
gemaakt worden naargelang de Raad bevoegd is in volle rechtsmacht of als
annulatierechter, met schorsingsbevoegdheid.
2. Primaire ontvankelijkheidvoorwaarden
a. Rechtsmacht
35. In het vorige hoofdstuk is de rechtsmacht van de Raad voor vreemdelingenzaken
uitgebreid omschreven. Het is bijgevolg niet nodig hierop terug te komen.
b. Het voorwerp van het beroep
36. In overeenstemming met de rechtspraak van de Raad van state dient er op worden
gewezen dat de voorwaarden waaraan een bestreden beslissing moet voldoen opdat zij
vatbaar is voor een beroep, niet beschouwd worden als voorwaarden voor het bepalen
van de bevoegdheid, doch als ontvankelijkheidvoorwaarden. 124 De bestreden beslissing
vormt immers het voorwerp van het beroep. 125
37. Essentieel bij deze beoordeling is dat het beroep gedurende het volledige verloop van
de procedure zijn voorwerp dient te behouden. Omdat de ontvankelijkheidvoorwaarden,
en bijgevolg ook het voorwerp, de openbare orde aanbelangen dient de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen ambtshalve te onderzoeken of het beroep nog een voorwerp
heeft. 126
Binnen het vreemdelingencontentieux stelt dit probleem zich hoofdzakelijk wanneer het
beroep een verwijderingmaatregel betreft. Indien de verwijderingmaatregel, in de loop
van het geding werd uitgevoerd en de vreemdeling als gevolg daarvan het grondgebied
heeft verlaten, dan is het beroep zonder voorwerp geworden. 127 Ook de intrekking van de
bestreden beslissing doet het voorwerp van het beroep verdwijnen. 128 Nog kan een
navolgende administratieve handeling, de rechtsgevolgen die voortvloeien uit de
bestreden beslissing teniet doen. 129
c. Het vereiste belang
38. Op grond van de rechtspraak van de Raad van State dient het belang als
ontvankelijkheidvoorwaarde als volgt gedefinieerd te worden : “het belang als
ontvankelijkheidvereiste voor een annulatieberoep [vertoont] een objectief en een
subjectief aspect; dat het objectief aspect bestaat in een door een administratieve
rechtshandeling benadeeld zijn, het subjectief in een zich benadeeld voelen in voldoende
mate om met een annulatieberoep tegen de nadeel berokkende administratieve
124 Ibid., randnr. 2 ; voor een uitvoerige behandeling van de ontvankelijkheid wat het voorwerp van de
bestreden handeling betreft, zie J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c.,, randnrs. 1-84 en G.
DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek
naar de primaire ontvankelijkheidsvoorwaarden”, l.c., 179-191.
125 G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden” in l.c., 179.
126 Ibid., 189; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 4.
127 R.v.St.. nr. 67.259 van 2 juli 1997; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 4, voetnoot 24.
128 R.v.St.. nr. 108.365 van 24 juni 2002 ; R.v.St.. nr. 93.027 van 5 februari 2001; G. DEBERSAQUES,
“Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek naar de primaire
ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,190; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 270.
129 G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,190-191 ; Voor voorbeelden en
toepassingen uit de rechtspraak van de Raad van State betreffende een doelloos beroep in het
vreemdelingencontentieux kan verwezen worden naar de opsomming en referenties aldaar.
25

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
rechtshandeling op te komen; dat beide aspecten aanwezig moeten zijn opdat een
annulatieberoep ontvankelijk ingesteld zou zijn en zou blijven” 130
Concreet betekent dit dat een belang bestaat uit twee componenten: enerzijds moet de
vernietiging (of in het geval van volle rechtsmacht de hervorming) van de bestreden
beslissing aan de verzoeker een direct en persoonlijk voordeel verschaffen. 131 Anderzijds
moet het belang actueel, persoonlijk, rechtstreeks, geoorloofd en zeker zijn. Specifiek
voor het vreemdelingencontentieux zijn voornamelijk van belang het actueel en
geoorloofd karakter van het belang. Binnen het vreemdelingencontentieux worden
slechts individuele beslissingen genomen die, in het merendeel van de gevallen de
rechtstoestand van de vreemdeling ongunstig beïnvloeden. Dit maakt dat men er van uit
kan gaan dat het belang vrijwel steeds persoonlijk en rechtstreeks zal zijn. 132
Het actueel karakter van het belang brengt met zich mee dat het belang vanzelfsprekend
voorhanden moet zijn op het ogenblik van het indienen van het verzoekschrift bij de
Raad alsook op het ogenblik waarop de Raad uitspraak zal doen over het beroep. 133 Een
belang kan immers in de loop van de procedure teloorgaan, zodat het beroep
onontvankelijk wordt. Specifiek voor wat het vreemdelingencontentieux betreft, kan het
belang teloorgaan wanneer de bestreden beslissing vervangen wordt 134 , haar volle
uitwerking heeft gehad 135 of indien de verzoeker in de loop van het geding volledige
genoegdoening heeft gehad. 136 De vereiste dat het belang moet blijven bestaan
gedurende de loop van het geding brengt met zich mee dat de verzoeker, ook na het
instellen van zijn beroep, blijk moet geven van een voortdurende en ononderbroken
belangstelling in de procesgang. 137 Dit maakt dat de verzoeker in een procedure, alle
130 R.v.St. nr. 53.062 van 27 april 1995.
131 A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., randnr. 958; G. DEBERSAQUES,
“Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek naar de primaire
ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,196; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 211 en 312-318;
27; G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidsvoorwaarden” l.c., 202-204.
132 G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,198-199.
133 J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 254 en 264-298; S. LUST, Rechtsbescherming tegen een
(administratieve) overheid, Gent, studentencursus 2006-2007, 105.
134 Een vervanging van een beslissing door een nieuwe, definitieve, beslissing kan immers beschouwd
worden als een opheffing van de bestreden handeling. Voorbeelden uit de rechtspraak zijn: R.v.St.. nr.
97.867 van 13 juli 2001 (“dat hieruit volgt dat de bestreden beslissing is vervangen door een nieuwe,
recentere en definitieve beslissing; dat een eventueel tussen te komen vernietiging van de bestreden
beslissing niet kan leiden tot het rechtsherstel dat de verzoekster nastreeft; dat derhalve het belang in
hoofde van verzoekster verloren is gegaan;”) R.v.St. 103.695 van 18 februari 2002 .
135 Deze vorm van teloorgang van het belang kan eveneens gecatalogeerd worden onder het doelloos
worden van het beroep wegens het teniet gaan van het voorwerp ervan: G. DEBERSAQUES, “Het
contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek naar de primaire
ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,200. Voor voorbeelden en toepassingen uit de rechtspraak van de
Raad van State betreffende een doelloos beroep in het vreemdelingencontentieux kan verwezen worden
naar de opsomming en referenties aldaar gegeven in het kader van het doelloos beroep (ibid. 190-191).
136 Ook hier is het doelloos worden van het beroep omwille van het teniet gaan van het voorwerp ervan
en het teloorgaan van het belang moeilijk van elkaar te onderscheiden. Voorbeelden uit de rechtspraak
waar de Raad van State waarin beslist wordt tot het teloorgaan van het belang: R.v.St.. nr. 92.634 van
25 januari 2001 (“dat dient te worden vastgesteld dat verzoeker na het gegeven bevel een tijdelijk
verblijfsrecht heeft verkregen; dat het bevel van eerdere datum derhalve geen uitwerking meer kan
hebben; dat verzoeker aldus geen belang heeft bij onderhavig beroep,”); R.v.St.. nr. 103.791 van 21
februari 2002 (“dat derhalve op grond van deze machtiging tot verblijf het thans bestreden bevel om het
grondgebied te verlaten niet langer rechtsgeldig ten uitvoer kan worden gelegd; dat bijgevolg
ambtshalve wordt vastgesteld dat de verzoeker geen belang meer heeft bij de vordering”); Zie ook G.
DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek
naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c., 201.
137 Dit naar analogie met dezelfde sanctie die, wat de Raad van State betreft, geldt t.a.v. de verzoeker
die niet meewerkt met het auditoraat. Zie R.v.St. nr. 163.775 van 19 oktober 2006 (“Overwegende dat
een verzoekende partij, wil zij haar belang bij het ingestelde beroep bewaren, een voortdurende en
ononderbroken belangstelling voor haar proces moet vertonen; dat zij om die reden verplicht is haar
medewerking aan de rechter te verlenen telkens wanneer zij daartoe wordt verzocht; dat wanneer haar
26

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
door de bevoegde rechter gevraagde inlichtingen dient te verschaffen. Doet hij dit niet,
dan ziet hij zijn belang teloorgaan. 138 Aangezien ook de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen rechtstreeks briefwisseling kan voeren met de partijen
teneinde alle inlichtingen omtrent het geschil waarover zij zich dient uit te spreken te
doen toekomen, 139 kan immers worden geredeneerd dat indien een partij zulk een
verzoek om inlichtingen naast zich neerlegt, ook de verzoeker voor de Raad zijn belang
teloor zal zien gaan. Men mag immers aannemen dat, indien de Raad bepaalde
inlichtingen aan een partij vraagt, de gevraagde gegevens essentieel zijn voor de
oplossing van het geschil.
Naast actueel dient het belang ook geoorloofd, d.i. wettig te zijn. Indien het ingediende
beroep in strijd is met het algemeen rechtsbeginsel “Fraus omnia corrumpit”, dan zal
verzoeker niet kunnen doen blijken van een geoorloofd belang. 140
d. De procesbekwaamheid
39. Traditioneel wordt een onderscheid gemaakt tussen de bekwaamheid om een
rechtsgeding aan te gaan en de procesbevoegdheid. Het laatste heeft betrekking op het
vermogen om een geschil bij de rechter aan te brengen en het verzoek erover uitspraak
te doen. 141 Voor wat de procesbekwaamheid betreft, gelden er geen bijzondere
bepalingen inzake de rechts- en handelingsbekwaamheid die vereist is om in rechte op te
treden voor de Raad. Dit maakt dat het gemeen recht van toepassing is. De verzoeker
moet bijgevolg handelingsbekwaam zijn om een procedure bij dit rechtscollege te kunnen
instellen. 142 Dit maakt dat minderjarigen moeten worden bijgestaan door een voogd en
onbekwame volwassenen door een wettelijke vertegenwoordiger. Volgens de regels van
het internationaal privaatrecht, is het de nationale wet van betrokkene die bepaalt of de
verzoeker al dan niet meerderjarig is 143 en wordt de vaststelling van de onbekwaamheid
van een volwassene beheerst door het recht van de Staat op wiens grondgebied die
persoon zijn gewone verblijfplaats heeft op het tijdstip van de feiten die aanleiding geven
tot de goedkeuring van beschermingsmaatregelen 144 . Concreet betekent dit dat een
handelingsonbekwame meerderjarige vreemdeling in België eerst het voorwerp moet
hebben uitgemaakt van een burgerlijke procedure, naar Belgisch recht, tot vaststelling
belang in vraag wordt gesteld, zij daarover een standpunt moet innemen;”); R.v.St.. nr. 126.331 van 11
december 2003; R.v.St.; nr. 92.421 18 januari 2001; zie ook J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c.,
randnr. 281-283.
138 J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 283. Zie ook supra.
139 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer, zittingsjaar 51, nr. 2479/001,
117.
140 De toepassingen in de rechtspraak van de Raad van State: R.v.St. nr. 89.451 van 31 augustus 2000
(“Overwegende dat in de bestreden beslissing wordt besloten tot de bedrieglijkheid van de asielaanvraag
[…] dat er geen gunstig gevolg kan worden verleend aan een beroep waarbij de verzoekende partij de
Overheid bij het nemen van de bestreden beslissing bewust heeft pogen te misleiden; dat hieruit volgt
dat het beroep niet ontvankelijk is wegens ontstentenis van het wettelijk vereiste rechtmatige belang;
dat de vordering onontvankelijk is,”); R.v.St.. nr. 98.827 van 12 september 2001 (“dat bij toepassing
van het algemeen rechtsbeginsel "fraus omnia corrumpit" de ingestelde vorderingen niet ontvankelijk
zijn”); R.v.St.. nr. 97.207 van 28 juni 2001 (“dat overeenkomstig het algemeen rechtsbeginsel, fraus
omnia corrumpit, geen gunstig gevolg kan worden verleend aan het beroep van een vreemdeling die een
tweede asielaanvraag heeft ingediend onder een andere identiteit; dat dit zeker het geval is wanneer dit
bedrog niet wordt betwist door de verzoekende partij; dat hieruit volgt dat het beroep niet-ontvankelijk
is wegens ontstentenis van het wettelijk vereiste rechtmatig belang,”).
141 A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., randnr. 954; G. DEBERSAQUES,
“Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een onderzoek naar de primaire
ontvankelijkheidvoorwaarden” l.c.,195.
142 G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,191.
143 art. 34 Wetboek Internationaal Privaatrecht. Met uitzondering van de Staatloze voor wie, op grond
van art. 3§3 Wetboek internationaal Privaatrecht wordt aangeknoopt bij zijn gewone verblijfplaats.
144 art. 35 Wetboek Internationaal Privaatrecht.
27

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
van zijn onbekwaamheid, waarbij hem een wettelijke vertegenwoordiger wordt
toegewezen, vooraleer hij door middel van zijn vertegenwoordiger een beroep kan
instellen bij de Raad.
Voor een minderjarige vreemdeling moet een onderscheid gemaakt worden tussen een
niet-begeleide minderjarige vreemdeling en een door zijn ouders of voogd begeleide
minderjarige.
Bij een niet-begeleide minderjarige vreemdeling worden de normaal van toepassing
zijnde regels van het internationaal privaatrecht terzijde geschoven. Omwille van de
voorrangsregel, vervat in art. 5 van de wet van 24 december 2002 betreffende de
voogdij over niet-begeleide minderjarigen 145 , wordt als minderjarig beschouwd de
vreemdeling onder de 18 jaar. Aangezien de Vreemdelingenwet, noch het
procedurereglement voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, noch enige andere
bepaling betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen, het stilzwijgen bewaren omtrent het vaststellen van de
minderjarigheid van een begeleide ‘minderjarige’ vreemdeling, kan worden aangenomen
dat in deze wél de normaal toepasselijke regels van het internationaal privaatrecht
gelden. Dit maakt dat men dus voor een begeleide ‘minderjarige’ moet nagaan of hij
volgens zijn nationaal recht al dan niet minderjarig is om te kunnen vaststellen of hij
over de vereiste handelingsbekwaamheid beschikt. 146
40. Betreffende de procesbekwaamheid van minderjarigen moeten nog twee
kanttekeningen worden geplaatst.
Ten eerste is de vordering tot schorsing ingesteld door een minderjarige ontvankelijk,
daar de vordering tot schorsing een bewarend karakter heeft. 147 In de praktijk zal de
minderjarige enkel van deze mogelijkheid gebruik kunnen maken in de procedure van
schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid. Immers een gewone
schorsingsprocedure, als dusdanig, staat in het vreemdelingencontentieux niet op
zichzelf, maar vormt een accessorium van een beroep tot vernietiging, wat maakt dat
een minderjarige niet over de vereiste procesbekwaamheid zal beschikken om het
annulatieberoep in te stellen .
De tweede kanttekening heeft betrekking op de minderjarige met het ‘vereiste
onderscheidingsvermogen’. Ingevolge de jurisprudentie van de Raad van State zou deze
een annulatieberoep kunnen instellen wanneer dit beroep betrekking heeft op strikt
persoonlijke rechten. Het spreekt voor zich dat in het vreemdelingencontentieux enkel
145 Wet van 24 december 2002 betreffende de voogdij over niet-begeleide minderjarigen, B.S. 31
december 2002. Opgemerkt dient te worden dat deze wet enkel van toepassing is op niet-begeleide
minderjarige vreemdelingen die géén onderdaan zijn van een land dat lid is van de Europese
Economische Ruimte.
146 Art. 34 Wetboek Internationaal Privaatrecht; voor een toepassing van deze theorie in de rechtspraak
van de Raad van State: R.v.St. nr. 38.780 van 18 februari 1992 (“Overwegende dat het verzoekschrift
ingediend is door…; […], naar Turks recht een meerderjarige; dat geen stuk overgelegd wordt waaruit
blijkt dat er te zijnen opzichte enige beschermingsmaatregel genomen is of dat de vader toelaat als
wettelijke vertegenwoordiger van zijn zoon de vernietiging van de beslissing van de beroepskamer te
vorderen; dat de vader de nodige kwaliteit mist om zijn zoon voor de Raad van State te
vertegenwoordigen en het beroep derhalve niet ontvankelijk is,) Recentere rechtspraak om deze theorie
te staven is niet voorhanden, doch ook G. DEBERSAQUES volgt in zijn artikel betreffende het contentieux
in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State (“Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de
Raad van State: een onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c., 193).
147 R.v.St. nr. 67.754 van 1 april 1997 (“Considérant que compte tenu du caractère personnel des
intérêts en jeu, un mineur non accompagné doit être admis à introduire seul une demande de suspension
de l’exécution immédiate de la décision du délégué du Ministre - confirmée par le Commissaire général
aux réfugiés et aux apatrides - de refus d’entrée avec refoulement, singulièrement lorsque cette
demande est introduite selon la procédure d’extrême urgence en raison de l’imminence de l’exécution de
la décision attaquée et que le caractère d’extrême urgence de la demande n’est pas contesté par les
parties adverses ») ; S. DE TAEYE, Procedures voor de Raad van State, Mechelen, Kluwer, 2003, randnr.
23; G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,194.
28

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
persoonlijke rechten spelen. Bijgevolg kan, naar analogie, worden aangenomen dat een
minderjarige met het vereiste onderscheidingsvermogen ook voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwisitngen, zonder bijstand van een ouder of voogd, een beroep zal
kunnen instellen. 148
41. In het kader van de procesbevoegdheid moet tot slot nog vermeld worden dat zich in
het vreemdelingencontentieux hieromtrent geen problemen kunnen stellen. Immers de
verzoeker zal steeds de natuurlijke persoon zijn voor wie het verzoekschrift is ingediend.
Ingevolge de Vreemdelingenwet kàn de verzoeker zich tevens laten bijstaan of
vertegenwoordigen door een advocaat die het mandaat ad litem uitoefent. 149
e. De beroepstermijn
42. Het respecteren van de termijn waarbinnen het beroep moet ingesteld worden is een
ontvankelijkheidvoorwaarde die betrekking heeft op de wijze waarop het beroep
ingesteld moet worden. Of de termijn door de verzoeker gerespecteerd is geworden,
wordt afgeleid uit de datum van het beroep.
Als datum van indiening van het beroep geldt enkel de datum waarop het verzoekschrift
bij aangetekend schrijven aan de post is overhandigd. 150 Dit maakt dat een
verzoekschrift niet geldig ter griffie kan worden neergelegd, noch in de brievenbus van
de Raad kan gedeponeerd worden en evenmin bij gewone brief of op een andere wijze –
bv. bij taxipost- bij de Raad kan toekomen. 151 De ratio legis van deze regel is het
148
Toepassingen uit de rechtspraak van de Raad van State: R.v.St. nr. 106.508 van 13 mei 2002 (“dat,
wat de minderjarigheid van de verzoekende partij ten tijde van haar asielaanvraag betreft, zij zich hierop
niet rechtmatig kan steunen nu zij elders in het verzoekschrift, namelijk onder het kopje
ontvankelijkheid, zelf de stelling ontwikkelt dat zij gezien haar leeftijd en gezien het feit dat zij
zelfstandig de erkenningsprocedure heeft opgestart, over voldoende onderscheidingsvermogen beschikt
om zelf een beroep bij de Raad van State in te dienen”) R.v.St. nr. 77.847 van 28 december 1998
(“Considérant, quant à la recevabilité ratione personae, que le demandeur est mineur d’âge; qu’en
principe, le mineur non émancipé n’a pas la capacité requise pour introduire personnellement une
requête au Conseil d’Etat et doit, conformément au droit commun, être représenté par son père, sa mère
ou son tuteur; que toutefois, dès lors qu’un mineur d’âge est en mesure d’accomplir un acte juridique, en
l’espèce d’introduire une demande de reconnaissance de la qualité de réfugié, il doit être considéré
comme juridiquement capable d’accomplir tous les actes relatifs à cette procédure, en ce compris les
recours à introduire devant le Conseil d’Etat; que la demande est recevable”); R.v.St. nr. 60.097 van 11
juni 1996 (“Considérant, quant à la recevabilité ratione personae du présent recours, que le requérant
est mineur d'âge, étant actuellement âgé de 17 ans; qu'en principe, le mineur non émancipé n'a pas la
capacité requise pour introduire personnellement une requête au Conseil d'Etat et doit, conformément au
droit commun, être représenté par son père, sa mère ou son tuteur; qu'en l'espèce, il faut toutefois
considérer que la requête tendant à la suspension de l'exécution d'une décision rejetant, au stade de la
recevabilité, la demande d'asile, est un acte qui revêt un caractère à ce point personnel qu'il peut être
accompli par un mineur qui n'est plus un "infans"; que la demande est recevable”); S. DE TAEYE, o.c.,
randnr. 23; G. DEBERSAQUES, “Het contentieux in het vreemdelingenrecht voor de Raad van State: een
onderzoek naar de primaire ontvankelijkheidvoorwaarden”, l.c.,194.
149
art. 39/56, derde lid Vr. W. Enkel een advocaat en geen andere derde heeft dit recht. De advocaat
heeft het monopolie ad litem.
150
Koninklijk besluit van 21 december 2006 houdende de rechtspleging voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwisitngen, Verslag aan de Koning, art. 3, §1: naar analogie met art. 84 van het
Algemeen procedurereglement (besluit van de regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de
rechtspleging voor de afdeling administratie van de Raad van State); S. DE TAEYE, o.c., randnr. 97; J.
BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 419.
151
Art. 3 PR RvV, Verslag aan de Koning bij dit besluit, art. 3, §1; R.v.St.. nr. 76.720 van 29 oktober
1998 (“Considérant que les actes attaqués ont été notifiés aux requérants le 13 avril 1994; que la
requête en annulation a été envoyée par taxipost le 6 juin 1994 et non par lettre recommandée à la
poste comme l’exige l’article 84 du règlement général de procédure; que, en vertu des articles 43 et 44
de l’arrêté royal du 12 janvier 1970 portant réglementation du service postal tel que modifié par l’arrêté
royal du 18 octobre 1990, les envois par taxipost ne sont pas considérés comme envois recommandés;
que, dès lors la requête en annulation n’a acquis date certaine que lors de l’envoi par les requérants de
timbres fiscaux, par lettre recommandée à la poste le 21 juin 1994, soit postérieurement au délai de
soixante jours prévu par l’article 4 du règlement général de procédure; que le recours est tardif et
29

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
verkrijgen van een vaste, onbetwistbare datum van de indiening van het
verzoekschrift. 152 Indien een verzoekschrift op onregelmatige wijze bij de griffie van de
Raad toekomt, dan blijft de beroepstermijn lopen. Het verzoekschrift verwerft vaste
datum de dag waarop vanuit de griffie van de Raad een aangetekend schrijven aan één
van de partijen wordt gericht waarin door de Raad melding van het verzoekschrift wordt
gemaakt. 153
Voor de berekening van de beroepstermijn wordt de kennisneming van de bestreden
beslissing als uitgangspunt genomen. Binnen het vreemdelingencontentieux moet
immers elke griefhoudende akte aan de vreemdeling betekend worden. Deze
verplichting vloeit voort uit artikel 62 Vr.W., alsook uit het feit dat beslissingen die door
de overheid worden genomen binnen het kader van de toegang, het verblijf en vestiging
van vreemdelingen op het grondgebied op individuele wijze de rechtstoestand van de
vreemdeling aanbelangen. 154
43. De beroepstermijn in het vreemdelingencontentieux gaat pas in bij de betekening
van de bestreden beslissing. De berekening van de termijn hangt echter af van de wijze
waarop de beslissing werd betekend. Om dit te bepalen past het om enkele algemene
principes in verband met de berekening van de termijn binnen een administratieve
procedure in herinnering te brengen.
• De dag van de akte die het uitgangspunt is van de termijn (de
zgn. dies a quo) wordt niet in de termijn begrepen, de vervaldag
(dies ad quem) wel 155 ;
• Is de vervaldag een zaterdag, een zondag of een wettelijke
feestdag dan wordt de termijn verlengd tot de eerstvolgende
werkdag 156 ;
• In geval van kennisgeving bij aangetekend schrijven wordt als
dag van kennisgeving beschouwd, de dag van de aanbieding van
het schrijven aan de woning van de bestemmeling, ongeacht of
irrecevable,”); R.v.St. nr. 124.389 van 17 oktober 2003 (“Overwegende dat de verwerende partij de
memorie van antwoord niet met een ter post aangetekende brief, zoals voorgeschreven, maar per
taxipost aan de Raad van State heeft toegezonden; dat, anders dan in het geval van de aangetekende
zending, het niet tot het wezen van de "express-koerierdienst (taxipost)" behoort dat zij tegen
ontvangstbewijs ter post wordt bezorgd; dat dit kenmerk het fundamenteel verschil vormt tussen beide
zendingen; dat de aangetekende zending, precies wegens dat specifiek kenmerk, als enige geldige wijze
van toesturen van de processtukken aan de Raad van State wordt opgelegd;”).
152 Koninklijk besluit van 21 december 2006 houdende de rechtspleging voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwisitngen, Verslag aan de Koning, art. 3, §1; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c.,
randnr. 419 (p.372) .
153 Koninklijk besluit van 21 december 2006 houdende de rechtspleging voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwisitngen, Verslag aan de Koning, art. 3, §1; J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c.,
randnr. 420; R.v.St. nr. 115.714 van 11 februari 2003 (“Overwegende dat een niet met een ter post
aangetekende brief aan de Raad van State verzonden processtuk alsnog vaste datum kan verkrijgen ten
gevolge van een door de Raad van State ter post aangetekende verzending van een stuk van de
procedure waarin melding wordt gemaakt van genoemd stuk;”) R.v.St. nr. 101.894 van 17 december
2001 (“dat voor zover wordt aangenomen dat de vordering vaste datum heeft gekregen ten gevolge van
de door de griffie van de Raad van State ter post aangetekende verzending ervan aan de verwerende
partij en de eventuele tussenkomende partij”)
154 J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 459.
155 art. 4 PR RvV., naar analogie met art. 88 A.P.R. (besluit van de Regent van 23 augustus 1948 tot
regeling van de rechtspleging voor de afdeling administratie van de Raad van State); zie ook J. BAERT en
G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 433.
156 Voor een opsomming van de wettelijke feestdagen, zie het Koninklijk Besluit van 18 april 1974 tot
bepaling van de algemene wijze van uitvoering van de wet van 4 januari 1974 betreffende de feestdagen
(B.S. 24 april 1974). Enkel de wettelijke feestdagen worden bedoeld, niet de reglementaire of de
(brug)data waarop de post is gesloten (R.v.St., nr. 102.951, 28 januari 2002; Dit arrest bevestigde de
leer van het arrest R.v.St.,nr. 68.244, 23 september 1997, R.W. 1997-98, 121, (kritische) noot J. BAERT
en G. DEBERSAQUES, “De termijnberekening voor de Raad van State en de sluiting van de Post”).Tevens
dient opgemerkt te worden dat een sluitingsdag van de griffie géén verlenging van de termijn met zich
meebrengt.
30

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
deze de zending persoonlijk in ontvangst heeft genomen of
niet 157 .
Inzake de termijnberekening moet een onderscheid gemaakt worden naar gelang een
beslissing ter kennis wordt gebracht tegen ontvangstbewijs, bij aangetekende brief met
ontvangstbewijs, dan wel bij gewone brief of (gewone) aangetekende brief.
Gebeurt de betekening door middel van een aangetekend schrijven met
ontvangstmelding (i.e. de zgn. “roze kaart”), dan gaat de termijn uiteraard in met de dag
van de ontvangst van het schrijven, zijnde de dag vermeld op de poststempel
voorkomend op de (roze) ontvangstmelding. 158 : er valt immers niet in te zien – stelt het
arrest Thiry 159 - waarom anders niet met een gewone (aangetekende) brief kan worden
betekend. Indien de betekening gebeurt tegen ontvangstbewijs, dan is de dies a quo de
dag waarop de beslissing werd afgetekend door de verzoeker dan wel waarop hij
geweigerd heeft deze af te tekenen.
Wanneer de betekening gebeurt door middel van een gewone brief of een aangetekend
schrijven, dan stelt men vast dat het PR RvV – noch wat de Raad van State betreft, het
A.P.R. - deze hypothese niet regelt.
Wat de Raad van State betreft, doet deze een beroep op een (weerlegbaar)
vermoeden 160 van ontvangst van de aangetekende brief. Deze vormt dan de dies a quo.
Wat nu de bepaling van deze vermoede datum van ontvangst (dies a quo) betreft, stelt
men vast dat de rechtspraak van de Raad van State ter zake niet meer eenduidig is en
blijkbaar aan het evolueren lijkt. Het “klassieke standpunt” ter zake is dat behoudens op
zaterdagen, zondagen en feestdagen een aangetekende brief geacht wordt binnen de
vierentwintig uur aan de geadresseerde te zijn afgeleverd 161 . Bepaalde recente
rechtspraak blijkt dit standpunt te blijven volgen 162 . Andere rechtspraak, duidelijk
geïnspireerd door het gegeven dat de wetgever door de invoeging van artikel 53bis in het
Gerechtelijk Wetboek bij wet van 15 december 2005 zelf heeft toegegeven dat de
postdiensten niet meer zo snel werken als vroeger 163 opteert voor een verbreding van
het vermoeden van ontvangst ten voordele van de verzoeker en gaat er van uit dat men
drie werkdagen moet rekenen vanaf de dag van de afgifte van de brief aan de
postdiensten 164 .
157
R.v.St. nr. 118.123 van 8 april 2003 (“Overwegende dat de verjaringstermijn van zestig dagen om
een annulatieberoep in te stellen ingaat met de dag van de kennisgeving van de bestreden beslissing;
dat als die dag wordt beschouwd, bij een kennisgeving bij aangetekende brief, de dag van aanbieding
ervan door de Post aan de woning van de bestemmeling, ook indien de betrokkene de zending niet in
ontvangst neemt,”); A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., randnr. 973; J.
BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 465.
158
art. 4 Pr, § 1 en 3. PR RvV, die dezelfde zijn als 84, tweede en vijfde, lid A.P.R.. Zie o.m. duidelijk in
die zin R.v.st., nr. 87.613, 25 mei 2000 (dat bevestigt dat niet de dag vermeld op de poststempel die is
aangebracht op de omslag van tel is); R.v.St., nr. 158.639, 11 mei 2006; R.v.St. nr. 160.860 van 30
juni 2006. Dat het wel degelijk het postmerk is dat op het ontvangstbewijs is aangebracht dat de datum
van ontvangst bepaalt, is uitdrukkelijk bepaald in R.v.St., nr. 49.721, 18 oktober 1994.
159
R.v.St., nr. 87.613, 25 mei 2000.
160
In dit verband moet worden gewezen op een o.i. alleenstaand geval waarin blijkbaar ten aanzien van
een (gewone) aangetekende brief werd uitgegaan van een andere optie en waarbij het vermoeden van
ontvangst niet werd aanvaard : R.v.St., nr. 129.473, 19 maart 2004.
161
Zie voor een overzicht en analyse van deze klassieke rechtspraak, inz.. J. BAERT en G.
DEBERSAQUES, o.c., p. 427.
162
Zie b.v. specifiek in het vreemdelingencontentieux, R.v.St., nr. 166.540, 16 januari 2007.
163
Zie inz. Parl. St. Kamer 2003-2004, nr. 1309/001, p. 7).
164
Zie b.v. recent, R.v.St.. nr. 163.785 van 19 oktober 2006 (“Naar analogie met artikel 53 bis van het
gerechtelijk wetboek, dat werd ingevoegd bij de wet van 13 december 2005, kan te dezen worden
aangenomen dat de aangetekende zending geacht wordt te zijn ontvangen op de derde werkdag die
volgt op de verzending ervan.”) en R.v.St., nr. 165.297, 29 november 2006 (toepassing in het
vreemdelingencontentieux). Ons is op grond van de schaarse rechtspraak nog niet duidelijk of dit
(nieuwe) vermoeden ook toepasselijk is op de geschillen aanhangig voor 1januari 2006, i.e. de datum
31

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Naar analogie met de Raad van State doet de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen ook
een beroep op een (weerlegbaar) vermoeden van ontvangst van de aangetekende brief.
Wat nu de bepaling van deze “vermoede” datum van ontvangst (dies a quo), neemt de
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen 165 aan dat, gelet op de gemiddelde termijn
waarmede poststukken onderweg zijn en om zeker te zijn dat de geadresseerde effectief
kennis ervan heeft kunnen nemen, de aangetekende zending geacht wordt ontvangen te
zijn op de derde werkdag 166 te rekenen vanaf de dag na de afgifte van de brief ter post.
Op deze derde werkdag gaat derhalve de beroepstermijn in. Dit is m.a.w. de
zogenaamde dies a quo die evenwel, overeenkomstig het voornoemde algemeen
principe, niet in de termijn meegeteld. Concreet betekent dit dus dat de beroepstermijn
begint te lopen om 0.00u van de vierde dag na de verzending van de betekening bij
aangetekend schrijven.
Zolang de beroepstermijn niet is verstreken, kan de verzoeker een reeds ingediend
verzoekschrift door een nieuw vervangen, het oorspronkelijk verzoekschrift aanvullen of
de gebreken die het zou vertonen herstellen. In het geval een eerste verzoekschrift
bijvoorbeeld onontvankelijk zou zijn omwille van het ontbreken van de uiteenzetting van
feiten en middelen, dan kan een, binnen de beroepstermijn, nieuw ingediend
verzoekschrift mét daarin de uiteenzetting van feiten en middelen dit gebrek
herstellen. 167
44. De beroepstermijn in volle rechtsmacht bij de Raad bedraagt 15 dagen (art.
39/57, eerste lid Vr.W.). Een annulatieberoep kan, op grond van hetzelfde artikel,
tweede lid worden ingediend tot dertig dagen na de kennisgeving van de bestreden
beslissing.
3. Procedurele ontvankelijkheidvoorwaarden.
a. De bestanddelen van het verzoekschrift
45. Om de verdere procesgang vlot te laten verlopen moet het verzoekschrift aan
bepaalde ontvankelijkheidvoorwaarden voldoen wil het beroep door de Raad ten gronde
behandeld worden. De voorwaarden die betrekking hebben op het verzoekschrift vormen
in hun geheel de procedurele ontvankelijkheidvoorwaarden.
Een verzoekschrift moet op straffe van nietigheid, de gegevens vermelden bevat in
artikel 39/69 Vr. W. en, wat het beroep tot nietigverklaring betreft, die vermeld in artikel
39/78 juncto art. 39/69 Vr. W.:
46. Naast deze op straffe van nietigheid voorgeschreven vermeldingen, wordt een
verzoekschrift niet op de rol geplaatst wanneer (art. 39/69, § 1, tweede lid, Vr.W.) :
waarop het nieuwe artikel 53bis Ger. W. in werking trad (b.v. voornoemd arrest nr. 163.785 van 19
oktober 2006 past dit toe op beroepen van voor die datum).
165 Voor een eerste toepassing, zie VBV, nr. 05-3552/D1397, 28 maart 2007.
166 Volgens een vaststaande en overvloedige rechtspraak moet, wanneer de wetgever niet uitdrukkelijk
een bijzondere werkwijze van de berekening van de termijn hanteert (wat te dezen niet is geschied), het
begrip “werkdag” in zijn gebruikelijke betekenis worden begrepen. Dit omvat derhalve alle dagen van de
week, behalve de zon- en feestdagen (zie B;v. R.v.St., nr. 66.241, 14 mei 1997; R.v.St., nr. 70.102, 9
december 1997; R.v.St., nr. 78.979, 26 februari 1999; R.v.St., nr. 82.784, 8 oktober 1999; R.v.St., nr.
82.825, 12 oktober 1999; R.v.St., nr. 83.994, 9 december 1999; R.v.St., nr. 114.626, 17 november
2003; R.v.St., nr. 128.250, 18 februari 2004) ook al is het in vele bedrijfstakken gebruikelijk dat op
zaterdag niet meer gewerkt wordt (R.v.St., nr. 150.547, 24 oktober 2005) of worden er geen
poststukken besteld (R.v.St., nr. 93.411, 20 februari 2001).
167 R.v.St.. nr. 96.213 van 7 juni 2001 (“een gebrekkig verzoekschrift kan worden aangevuld of
vervangen maar enkel indien dit binnen de termijn voor het indienen van een beroep gebeurt”); J.
BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 421.
32

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
• zij geen afschrift van de bestreden akte of van het stuk waarbij
de handeling ter kennis is gebracht, bevatten
• geen zes afschriften van het beroep erbij gevoegd zijn
• het geheven rolrecht niet is gekweten. In de praktijk is er
rolrecht bepaald, zodat dit geen toepassing vindt.
Een verzoekschrift behept met zulks een onregelmatigheid kan evenwel door de
verzoeker rechtgezet worden, zodat het verzoekschrift alsnog op de rol wordt geplaatst.
Wanneer een verzoekschrift op de griffie binnenkomt, en niet op de rol kan worden
geplaatst, dan wordt onmiddellijk en ten laatste de werkdag volgend op de dag van
ontvangst van het verzoekschrift, de verzoeker hiervan door de griffie op de hoogte
gebracht. Ook wordt het verzoekschrift en de eventuele bijlagen aan de verzoeker
teruggezonden mét vermelding van de reden van terugzending. Aangezien deze brief in
hoofde van de verzoeker een termijn doet ingaan, wordt hij aangetekend verzonden met
ontvangstmelding (art. 3, § 2, eerste en tweede lid, PR RvV). De verzoeker heeft dan de
mogelijkheid om het verzoekschrift te regulariseren. Hij doet dit ten laatste op de
eerstvolgende werkdag na ontvangst van de brief van de griffie. Het geregulariseerde
verzoekschrift wordt daarna geacht te zijn ingediend op de éérste datum van verzending
ervan (art. 10 PR RvV).
Deze mogelijkheid tot regularisatie van het verzoekschrift staat enkel open in het geval
een verzoekschrift niet op de rol wordt geplaatst. En verzoekschrift dat één van de, op
straffe van nietigheid voorgeschreven vermeldingen, niet bevat, kan niet worden
geregulariseerd dan door het, binnen de beroepstermijn, indienen van een nieuw
verzoekschrift dat wél voldoet aan alle vereisten.
47. De op straffe van nietigheid voorgeschreven vermeldingen van een verzoekschrift
dienen ervoor te zorgen dat de procesgang op een vlotte wijze gebeurt. Dit maakt dat,
binnen het vreemdelingencontentieux, sommige van deze vermeldingen – gelet op het
doel ervan - enigszins soepel geïnterpreteerd kunnen worden in die zin dat de minste
miskenning of verzuim niet tot nietigheid van het beroep moet leiden: het betreffen
relatieve in plaats van absolute nietigheden 168 . Wel moet er op worden gewezen dat de
wetgever i.t.t. de procedure voor de Raad van State, duidelijk heeft voorzien in een
nietigheidsregeling : in tegenstelling tot de analoge voorschriften of pleegvormen die ter
zake in de procedure voor de Raad van State gelden 169 , heeft de wetgever deze
pleegvormen duidelijk voorgeschreven op straffe van nietigheid. De rechtspraak van de
Raad van State inzake deze pleegvormen is derhalve niet zomaar over te enten.
b. De taal van de rechtspleging
48. Voor het bepalen van de taal van de rechtspleging moet een onderscheid worden
gemaakt in asielzaken enerzijds en andere aangelegenheden anderzijds.
In asielzaken (met inbegrip van die welke nadien in de annulatieprocedure komen)
alsmede indien de vreemdeling tijdens de behandeling van de asielaanvraag of binnen
een termijn van zes maanden na de afloop van de asielprocedure verzoekt om het
toekennen van een machtiging tot verblijf op grond van de artikelen 9bis of 9ter Vr.W.,
wordt de proceduretaal bepaald overeenkomstig artikel 51/4 Vr.W.
168
Voor toepassingen, zie VBV, nr. 04-2072/INTERLOCUTOIRE, 28 maart 2007; RvV, nr. 553, 3 juli
2007; RvV, nr. 554, 3 juli 2007.
169
Zo zal bijvoorbeeld voor de Raad van State de niet vermelding van de gekozen woonplaats n enkel
kan leiden tot onontvankelijkheid indien de verzoekende partij door dat verzuim niet of slechts zeer
moeilijk geïdentificeerd kan worden of indien de procesvoering daardoor bemoeilijkt of onmogelijk wordt
gemaakt : S. DE TAEYE, o.c., randnr. 424; R.v.St.. nr. 73.714 van 18 mei 1998; R.v.St.. nr. 120.300
van 10 juni 2003. Door de uitdrukkelijke wil van de wetgever is deze rechtspraak niet zo maar over te
enten op de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.
33

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Wat de keuze van de taal betreft voor het indienen van het verzoekschrift en de overige
procedurestukken, moet de asielzoeker op straffe van niet-ontvankelijkheid van het
betrokken stuk, deze procedurestukken indienen in de taal die is bepaald bij het indienen
van de aanvraag overeenkomstig artikel 51/4 Vr.W. (art. 39/18, derde lid, Vr.W.).
In de overige beroepen wordt de taal van de procedure bepaald overeenkomstig artikel
39/14 Vr.W.. De verzoeker – die niet onderworpen is aan de wetgeving op het gebruik
van de talen in bestuurszaken – mag voor zijn processtukken en zijn verklaringen de taal
gebruiken welke hij verkiest (art. 39/18 Vr.W.). Deze bepaling vergt twee nuanceringen.
Allereerst dient te worden opgemerkt dat de keuze van de taal ter terechtzitting geen
afbreuk doet aan de proceduretaal. De raadsman van verzoeker dient zich ook ter
terechtzitting te bedienen van de proceduretaal 170 .
Een tweede nuancering van het principe vervat in artikel 39/18, eerste lid, Vr.W., is dat,
alhoewel deze bepaling in zeer algemene termen is gesteld, zulks niet betekent dat de
partijen een volledige taalvrijheid genieten. Artikel 39/18, eerste lid, Vr.W. moet immers
in het licht van rechtspraak inzake het analoge artikel 66, tweede lid, R.v.St.-Wet
geïnterpreteerd te worden. Deze bepalingen moeten worden gelezen in het licht van
artikel 30 G.W. luidens hetwelk het gebruik van de in België gesproken talen vrij is en
niet kan worden geregeld dan door de wet en alleen voor handelingen van het openbaar
gezag en voor gerechtszaken. Hieruit volgt dat de taalvrijheid voor de Raad zich beperkt
tot de in België officieel gesproken talen: Nederlands, Frans en Duits 171 . Met de
invoering van artikel 66, eerste lid R.v.St.-Wet. –en bijgevolg van artikel 39/18, eerste
lid, Vr.W. – heeft de wetgever niet de bedoeling gehad de particulieren te machtigen hun
verzoekschrift aan de Raad in onverschillig welke taal te redigeren. Een verzoekschrift
kan, zo stelt de rechtspraak van de Raad van State, in een andere taal dan één van de
officiële landstalen worden ingediend, wanneer een bepaling die in België bindende
kracht heeft, bepaalde personen machtigt om een vreemde taal te gebruiken voor
geschillen over welbepaalde aangelegenheden 172 .
Het vaststellen van de taal van de rechtspleging is tot slot, binnen het
vreemdelingencontentieux van belang om te bepalen of een tolk aanwezig dient te zijn
op de terechtzitting (art. 13, tweede lid, PR RvV). Indien de verzoeker hieromtrent in het
verzoekschrift niks vermeldt, dan worden hij geacht af te zien van de mogelijkheid
gehoord te worden door middel van een tolk 173 .
c. De verplichte aanwezigheid van de partijen
49. Ondanks het schriftelijk karakter van de procedure dienen de partijen ter
terechtzitting aanwezig te zijn. Partijen kunnen zich echter laten vertegenwoordigen door
een raadsman. Dit maakt dat de verzoeker niet in persoon moet verschijnen. 174
Inzonderheid kan de Raad de persoonlijke verschijning niet bevelen. 175
Bij een niet verschenen of niet vertegenwoordigde verzoekende partij, wordt het beroep
verworpen, een verwerende of tussenkomende partij die niet verschijnt wordt geacht in
te stemmen met de vordering of het beroep (art. 39/59, tweede lid, Vr.W.). Ten aanzien
170 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 122.
171 T. DE PELSMAEKER, L. DERIDDER, F. JUDO, J. PROOT en F. VANDENDRIESSCHE, Taalgebruik in
bestuurszaken, Brugge, die Keure, 2004, randnr. 958; Les Novelles v° Droit Administratif, Brussel,
Larcier, randnr. 2232, 730.
172 R.v.St. nr. 23.047, 18 maart 1983; Cfr. in dezelfde zin, RvSt. nr. 13.164, 11 oktober 1968.
173 VBV, nr. 04-2072/INTERLOCUTOIRE, 28 maart 2007.
174 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 122.
175 Infra, nr. 59.
34

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
van de verzoekende partij is dit een onweerlegbaar vermoeden. Naar analogie met de
(vaste) rechtspraak van de Raad van State inzake artikel 4, vierde lid, P.R.K.G., mag ten
aanzien van de niet verschijnende noch vertegenwoordigde verwerende partij worden
aangenomen dat er het vermoeden geldt dat deze partij instemt met de vordering, maar
dat de Raad er evenwel niet in alle omstandigheden toe gehouden is op dat vermoeden
in te gaan. Dit zal met name niet het geval zijn wanneer hij tot de vaststelling komt dat
de vordering duidelijk niet voldoet aan de ontvankelijkheids- of
gegrondheidsvoorwaarden 176 .
Partijen kunnen echter hun niet-verschijning wijten aan overmacht. Naar analogie zal de
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in deze de theorie van de ‘ontoerekenbare
onmogelijkheid ‘ hanteren. Ingevolge deze leer bestaat overmacht uit twee componenten
: enerzijds een onoverkomelijke gebeurtenis waarop de verzoeker geen vat had en
anderzijds een subjectief bestanddeel nl. dat de verzoeker al het mogelijke heeft gedaan
om het voorval te vermijden. 177 .
§. 3. De rechtspleging voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen: het
verdere verloop van de procedure.
50. Indien alle bovenstaande elementen in acht genomen zijn, dan kan de rechtspleging
haar verder verloop kennen. De rechtsgang is bij elk van de voorziene procedures
verschillend.
1. Depistage
a. Begripsomschrijving
50. Onmiddellijk na ontvangst van het verzoekschrift onderzoekt de aangewezen
kamervoorzitter of rechter bij voorrang de beroepen waarvan het beroep doelloos,
kennelijk onontvankelijk of waarvan afstand wordt gedaan of die dienen van de rol te
worden geschrapt (art. 39/73, § 1, Vr.W.).
Deze depistageprocedure wordt gevoerd zowel in de annulatie- als in de volle
rechtsmachtprocedure. Zij strekt er toe te verhinderen dat beroepen die onontvankelijk
zijn in de gewone procedure zouden worden toegelaten en alzo onnodig lang zouden
aanslepen.
51. De vreemdelingenwet zelf geeft geen nadere omschrijving van de gehanteerde
begrippen. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat onder doelloze beroepen kunnen worden
begrepen, beroepen tegen beslissingen die werden ingetrokken. Bij kennelijk
onontvankelijke beroepen zou het gaan om beroepen die laattijdig werden ingediend of
waarvan het verzoekschrift niet aan de vereiste ontvankelijkheidvoorwaarden voldoet. 178
Zoals eerder reeds werd aangehaald, blijkt uit de parlementaire voorbereiding van de wet
van 15 september 2006 dat het de uitdrukkelijke wil van de wetgever was dat de
procedure voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen zo veel als mogelijk aansluit bij
die welke geldt voor de Raad van State. Dienvolgens kan voor de interpretatie van de
verschillende begrippen en rechtsfiguren worden teruggegrepen naar die welke thans bij
de Raad van State wordt aangewend. 179
176
Vaste rechtspraak, zie b.v. R.v.St., nr. 74.288, 16 juni 1998; R.v.St., nr. 150.507, 21 oktober 2005.
177
J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., randnr. 503.
178
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 132.
179
Ibid., 116-117.
35

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Het begrip ‘d o e l l o o s’ werd geïntroduceerd in de gecoördineerde wetten op de Raad
van State door de wet van 4 augustus 1996. Uit de parlementaire stukken van deze wet
kan afgeleid worden dat de wetgever doelde op beroepen tegen een beslissing die werd
ingetrokken 180 , vernietigd 181 , opgeheven 182 of gewijzigd 183 in de loop van het geding. 184
Ook wanneer het bestaan van het besteden besluit niet bewezen kan worden, is er
sprake van een doelloos beroep. 185 Algemeen kan men stellen dat doelloze of kennelijk
zonder voorwerp zijnde verzoekschriften, verzoekschriften zijn die tijdens de behandeling
ervan hun doel verloren hebben en die zouden leiden tot een arrest waarbij de Raad
beslist dat er geen uitspraak in dient gedaan te worden. 186 Wanneer van bij het begin
van de behandeling van het verzoekschrift blijkt dat de vordering doelloos is, zal het
worden beschouwd als kennelijk onontvankelijk. 187
Ook de omschrijving van een ‘k e n n e l i j k o n o n t v a n k e l i j k’ verzoekschrift, is
in de Memorie van Toelichting zeer summier. Bijgevolg past het ook hier terug te grijpen
naar de invulling die de Raad van State aan dit begrip geeft. Uit de doctrine betreffende
het versnellen van de annulatieprocedure bij de Raad van State 188 , kan als algemene
stelling worden afgeleid dat een beroep kennelijk onontvankelijk is wanneer daartoe kan
besloten worden op grond van een eenvoudige lezing van het verzoekschrift. In dat
kader past het de aandacht erop te vestigen dat “kennelijk” moet gelezen worden als
synoniem voor “manifest”. Zoals hiervoor reeds werd beschreven 189 , dient elk
verzoekschrift dat bij de Raad wordt ingediend, te voldoen aan zowel primaire als
procedurele ontvankelijkheidvoorwaarden. Wanneer, na een eerste lezing van het
180 R.v.St.. nr. 159.313, 30 mei 2006 (“Overwegende dat de bestreden beslissing bij besluit van […]is
ingetrokken; dat het beroep dienvolgens zonder voorwerp is gevallen en “doelloos” is geworden, als
bedoeld in artikel 93 van het besluit van de Regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de
rechtspleging voor de afdeling administratie van de Raad van State; […]”); R.v.St.. nr. 162.588, 21
september 2006 (“Overwegende dat bij beslissing van […] de bestreden toewijzingsbeslissing werd
ingetrokken zodat bij gebrek aan voorwerp het beroep doelloos is geworden;”) ; R.v.St.. nr. 108.365, 24
juni 2002 (“Overwegende dat de verwerende partij in haar memorie van antwoord meldt dat de
bestreden beslissing is ingetrokken op […] zodat volgens haar de vordering van verzoeker doelloos is
geworden […]”).
181 De beslissing kan vernietigd worden door de Raad van State (R.v.St.. nr. 125.865, 1 december 2003
(“Overwegende dat de door verzoeker bestreden beslissing vernietigd is bij ‘s Raads arrest […]; dat de
onderhavige vordering bijgevolg doelloos is geworden;”) of door de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen.
182 R.v.St.. nr. 154.361, 31 januari 2006 ; R.v.St. nr. 140.414, 10 februari 2005.
183 Opgemerkt dient te worden dat het ‘wijzigen’ van de bestreden beslissing niet zonder meer leidt tot
het doelloos worden van het beroep. Immers door het wijzigen van een beslissing blijft de beslissing in
se overeind (Zie R.v.St.. nr. 141.956, 14 maart 2005). Het lijkt dat de wetgever met de term ‘gewijzigd’
heeft gedoeld op de situatie waarbij een nieuw besluit in de plaats komt van de bestreden beslissing :
voor een toepassing, zie R.v.St. nr. 92.772, 29 januari 2001 (“Overwegende dienvolgens dat de
verwerende partij een uitdrukkelijke gemotiveerde beslissing heeft genomen over de aanvraag van
verzoeker; dat die beslissing in de plaats gekomen is van het bestreden fictief weigeringsbesluit; dat het
een andere inhoud heeft in de mate dat er nu formeel een reden wordt opgegeven voor de weigering;
dat, aangezien verzoeker dat besluit niet bestreden heeft, vastgesteld moet worden dat het beroep tegen
het fictief weigeringsbesluit doelloos is[…]”)
184 Wetsontwerp tot wijziging op de wetten van de Raad van state, gecoördineerd op 12 januari 1973,
Memorie van toelichting, Parl. St. Senaat 1995-1996, nr. 321/1, 16.
185 R.v.St. nr. 89.758, 25 september 2000 (“Overwegende dat […] er geen enkel bewijs voorligt van het
bestaan van dergelijke beslissing, dat in die onderstelling verzoekers vordering kennelijk doelloos zou
zijn wegens gebrek aan voorwerp en derhalve kennelijk onontvankelijk;[…]”).
186 A. COPPENS, “Ingrepen in de algemene geschillenprocedure”, in X, Rechtsbescherming door de Raad
van State, 15 jaar procedurele vernieuwing, die Keure, Brugge, 2004, 53.
187 Koninklijk besluit van 10 november 2001 tot wijziging van het besluit van de Regent van 23 augustus
1948 tot regeling van de rechtspleging voor de afdeling wetgeving van de Raad van State, Verslag aan
de koning, B.S. 12 december 2001.
188 A. COPPENS, “Ingrepen in de algemene geschillenprocedure”, l.c. 55-58; G. DEBERSAQUES, “het
versnellen van de annulatieprocedure voor de Raad van State”, T.B.P., 1997, 444-445; S. DE TAEYE
Procedures voor de Raad van State, Kluwer, Mechelen, 2003, randnr. 579.
189 zie supra randnr. 37-38 Voor voorbeelden van beroepen die door de Raad van State reeds als
kennelijk onontvankelijk werden verklaard, zie S. DE TAYE Procedures voor de Raad van State, Kluwer,
Mechelen, 2003, randnr. 581 en de referenties naar de rechtspraak aldaar.
36

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
verzoekschrift blijkt dat aan één van deze voorwaarden niet is voldaan, dan kan worden
geconcludeerd tot de kennelijke onontvankelijkheid van het verzoekschrift.
Over de a f s t a n d van het geding bepaalt het Procedurereglement Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen dat wanneer uitdrukkelijk wordt afgezien van het beroep, de
kamer bij dewelke de zaak aanhangig is, zonder verwijl uitspraak doet over de zaak (art.
25 PR RvV). De afstand moet uitdrukkelijk gebeuren. In principe kan afstand niet worden
vermoed 190 . De afstand moet gevraagd worden door de verzoeker of de advocaat. Het
betreft een daad van beschikking die de grenzen van het mandaat van de advocaat
overschrijdt. De advocaat van verzoekende partij dient bijgevolg over een uitdrukkelijk
mandaat te beschikken om afstand te doen. Hij wordt geloofd op zijn bevestiging. 191
Tot slot verwijst artikel 39/73, §1 Vr.W. ook naar de situatie waarbij een beroep v a n d e
r o l w o r d t af g e v o e r d. Deze situatie doet zich inzonderheid voor wanneer
bijvoorbeeld de griffie de verzoekende partij niet langer kan bereiken. 192 Ook in het geval
van overlijden van één van de partijen kan een beroep van de rol worden afgevoerd. In
deze specifieke situatie zal de rechtspleging, gedurende een periode van drie maanden
en veertig dagen geschorst worden. Wordt binnen deze termijn een hervatting van het
geding gevraagd, dan wordt de geschrapte zaak opnieuw op de rol geplaatst. 193
b. Procedure
54. Onmiddellijk na de ontvangst van het verzoekschrift onderzoekt de rolmagistraat of
het verzoekschrift doelloos of kennelijk onontvankelijk is, of nog dat er sprake is van
afstand of van een schrapping van de rol. In voorkomend geval roept hij alle partijen op
om, op korte termijn, voor hem te verschijnen. In de beschikking wordt kort uiteengezet
op welke grond de rechter van mening is dat een beroep verworpen moet worden (art.
39/73 Vr.W).
Ter terechtzitting worden partijen in staat gesteld om hun replieken uiteen te zetten.
Deze zijn beperkt tot een kritiek op de reden van depistage. Na het sluiten van de
debatten doet de aangewezen rolrechter onverwijld uitspraak. Is hij van mening dat het
beroep verworpen dient te worden, dan wordt een eindarrest gewezen. Het beroep wordt
dan al naargelang het geval verworpen wegens onontvankelijkheid, zonder voorwerp
verklaard of van de rol geschrapt. In het geval dat afstand van het geding werd gedaan,
dan wordt de afstand bewilligd. Blijkt, na het horen van de partijen, dat er onvoldoende
grond bestaat om het beroep te verwerpen, dan wijst de aangewezen rechter een
tussenarrest, waarna het beroep in de gewone procedure terechtkomt.
2. Procedure in volle rechtsmacht
a. De gewone procedure
55. Nadat een weigering tot erkenning als vluchteling door de Commissaris-generaal
voor de vluchtelingen en de staatlozen aan de asielzoeker is betekend, beschikt deze
laatste over een termijn van 15 dagen om tegen deze beslissing een jurisdictioneel
beroep aan te tekenen bij de Raad. Onmiddellijk na ontvangst van het verzoekschrift en
indien het verzoekschrift op de rol kan worden geplaatst en onder voorwaarde dat er
geen reden is om toepassing te maken van de depistageprocedure, zendt de griffier een
190
A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., randnr. 1074 .
191
Ibid., randnr. 1074.
192
Dit is het geval wanneer de woonplaatskeuze van verzoeker niet voldoende duidelijk is. Zie b.v.
R.v.St.. 70.874, 19 januari 1998 (“Overwegende dat verzoeker niet meer te bereiken is door de griffie
van de Raad van State; dat de zaak derhalve van de rol dient te worden afgevoerd,”)
193
S. DE TAEYE Procedures voor de Raad van State, Kluwer, Mechelen, 2003, randnr. 487.
37

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
afschrift ervan aan de verwerende partij - in volle rechtsmacht zal deze dus de
Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen zijn. Laatstgenoemde heeft
op zijn beurt acht dagen de tijd om het administratief dossier over te zenden evenals een
eventuele nota met opmerkingen. Deze termijn van acht dagen kan verlengd worden tot
15 dagen wanneer de verzoeker in zijn verzoekschrift nieuwe gegevens aanbrengt 194 .
Aangezien het tot de vrije appreciatiebevoegdheid van de Raad behoort om te oordelen
of elementen uit het verzoekschrift als “nieuwe gegevens” kunnen aangemerkt worden of
niet, zal uiteindelijk deze beoordeling bepalen of een nota die met toepassing van deze
bepaling buiten de acht dagen maar binnen de vijftien dagen is ingediend, uit de
debatten wordt geweerd. De appreciatie ter zake door de Commissaris-generaal voor de
vluchtelingen en de staatlozen is te dezen slechts precair en voorwaardelijk.
Wanneer de verwerende partij het administratief dossier niet binnen de vastgestelde
termijn neerlegt, dan worden de door de verzoeker vermelde feiten als bewezen geacht,
tenzij ze kennelijk onjuist zijn of worden tegengesproken door de door verzoekende partij
zelf neergelegde stukken. 195 Deze sanctie ten aanzien van de administratie die het
bestreden besluit heeft genomen, is overgenomen van artikel 21, derde lid R.v.St.wet.
196 Dezelfde sanctie geldt wanneer geen volledig administratief dossier werd
neergelegd 197 , maar niet wanneer de verwerende partij het administratief dossier te laat
heeft neergelegd : in dit geval is het vermoeden weerlegbaar 198 .
Een nota van de verwerende partij die laattijdig werd neergelegd op de griffie van de
Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, wordt uit de debatten geweerd (Art. 39/59, §1,
derde lid Vr.W.). Dit opnieuw naar analogie met de gecoördineerde wetten op de Raad
van State. 199
56. Na het indienen van de nota, is de zaak in staat. De kamervoorzitter of de
aangewezen rechter, bepaalt bij beschikking de dag en uur van de terechtzitting waarop
het beroep zal worden behandeld (art. 39/74 Vr.W.). Deze beschikking vermeldt de
verplichting voor de partijen om ter terechtzitting te verschijnen of zich te laten
vertegenwoordigen 200 . Voorts kan in toepassing van artikel 39/62, eerste lid, Vr.W., de
194 Voor de toelichting over het begrip ‘nieuwe gegevens’ zie randnummer 17.
195 R.v.St.. Nr. 67.974, 4 september 1997 (“Overwegende dat de verwerende partij […, geen memorie
van antwoord heeft ingediend, noch een administratief dossier heeft neergelegd; dat het niet naleven
van de haar door artikel 6 van het procedurereglement opgelegde verplichting tot gevolg heeft dat de
versie der feiten van de verzoekende partij gestoeld op de door haar neergelegde stukken als juist moet
worden beschouwd”; R.v.St.. Nr. 74.116, 4 juni 1998 (“Overwegende dat de verwerende partij geen
memorie van antwoord heeft ingediend noch het administratief dossier heeft neergelegd; dat
dienvolgens voor de uiteenzetting van de feiten de Raad van State zich dient te steunen op de door de
verzoekende partij aangehaalde feiten voor zover deze niet worden weersproken door de door haar
neergelegde stukken;”)
196 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 121
197 S. DE TAEYE Procedures voor de Raad van State, Kluwer, Mechelen, 2003, randnr. 530; zie ook
R.v.St.. Nr. 69925, 2 december 1997 (“Overwegende dat de verwerende partij zich niet verwaardigd
heeft een volledig administratief dossier in te sturen, bevattende met name de bestreden
beslissingen;[…]”).
198 G. DEBERSAQUES, “Het versnellen van de annulatieprocedure voor de Raad van State”, T.B.P. 1997,
((443) 450-451 en “Het versnellen van de annulatieprocedure voor de Belgische Raad van State” in
Snelheid en kwaliteit van rechtspraak in België en Nederland, Utrecht, Instituut voor Staats- en
Bestuursrecht, 1998, (25) 49.
199 Voorbeelden terzake uit de rechtspraak van de Raad van State zijn : R.v.St.. nr. 83.754, 30
november 1999 (“Overwegende dat de verwerende partij haar memorie van antwoord ruimschoots te
laat heeft ingediend,[…] dat die memorie van antwoord niet verschijnt als een geldig ingediend
processtuk; dat zij als zodanig uit de debatten geweerd wordt;”); R.v.St.. nr. 79.386, 22 maart 1999
(“Overwegende dat de memorie van antwoord te laat werd ingediend; dat zij uit de debatten wordt
geweerd;”); R.v.St.. nr. 72.289, 9 maart 1998 (“Overwegende dat de verwerende partij haar memorie
van antwoord pas ná de toelichtende memorie en ná het eerste auditoraatsverslag heeft ingediend; dat
dit stuk als processtuk niet ontvankelijk is;”); zie ook S. DE TAEYE, o.c., randnr. 536.
200 Dit naar analogie met artikel 40 van het Koninklijk besluit van 9 juli 2000 houdende bijzondere
procedureregeling inzake geschillen over beslissingen betreffende de toegang tot het grondgebied, het
38

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
beschikking aangevuld worden met een verzoek tot inlichtingen. Zoals hiervoor reeds is
vermeld, hoeft de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen geen lijdzame rol te spelen
tijdens de procesvoering. De Raad kan rechtstreeks briefwisseling voeren met de
partijen, teneinde hem alle bescheiden en inlichtingen omtrent het geschil, waarover hij
zich dient uit te spreken, te doen overleggen (art. 39/62 Vr.W.) 201 . De Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen is immers niet gehouden om te wachten tot de terechtzitting
om te concluderen dat hij over onvoldoende essentiële elementen beschikt om zich over
de zaak uit te spreken. Tevens wordt in deze beschikking ook de termijn vastgesteld
waarop partijen het dossier kunnen komen inkijken op de griffie van de Raad (art. 39/61
Vr.W.). De beschikking wordt door de griffie onverwijld ter kennis gebracht aan de
partijen, en dit ten minste acht dagen voor de datum van de terechtzitting (art. 39/79,
tweede lid, Vr.W.).
57. Ter terechtzitting worden partijen en/of hun advocaten in de mogelijkheid gesteld
om hun opmerkingen mondeling voor te dragen. Behoudens de hypothese waarin zij
“nieuwe gegevens” kunnen aanvoeren, kunnen ze ter terechtzitting geen middelen
aanvoeren die niet in de nota of in het verzoekschrift uiteengezet zijn.
Indien de verzoeker in zijn verzoekschrift de bijstand van een tolk heeft gevraagd, dan
volgt de Raad zijn verzoek op (art. 39/69 j° art. 39/63 Vr.W.).
In voorkomend geval ondervraagt de voorzitter de partijen indien dit noodzakelijk is (art.
14, derde lid, PR RvV).
Ter terechtzitting of in de loop van de procedure kunnen zich een aantal incidenten
voordoen (b.v. stellen van een prejudiciële vraag, van valsheid betichte stukken,
hervatting van het geding, verknochtheid, wraking, …) die in voorkomend geval
aanleiding kunnen geven tot een tussengeschil waarover al dan niet door middel van een
tussenvonnis éérst uitspraak moeten gedaan worden, alvorens het eindarrest kan geveld
worden.
58. Aan het einde van de debatten verklaart de voorzitter de debatten voor gesloten en
neemt hij de zaak in beraad (art. 14, vierde lid, PR RvV). De aangewezen rechter wijst
zijn arrest binnen de drie, respectievelijk de twee maanden, na de ontvangst van het
beroep zijn arrest (Art. 39/76, §3, Vr.W.). Het betreft te dezen ontegensprekelijk een
ordetermijn, doch de overschrijding ervan kan organisatorische implicaties hebben :
indien er sprake is van achterstand, dan geeft de eerste voorzitter immers aan één of
meer kamers opdracht om de vijftien dagen of om de tijdspanne die hij bepaalt, buiten
de gewone terechtzittingen een bijkomende te houden (art. 39/6, § 1, vijfde lid, Vr.W.).
Bovendien kan dit gegeven betrokken worden bij de evaluatie van de magistraten (art.
39/28, § 2, Vr.W.).
De Raad kan geen gerechtskosten opleggen. Hij kan dan ook niet het voordeel van de
rechtsbijstand toekennen 202
b. De versnelde procedure
59. Wanneer de verzoeker zich bevindt in een welbepaalde plaats zoals bedoeld in artikel
74/8 Vr.W. of indien hij ter beschikking is gesteld van de Regering, dan verloopt de
procedure op een versnelde wijze (art. 39/77 Vr.W.). De ratio legis van deze versnelling
verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen; zie Wetsontwerp tot hervorming van de
Raad van State en tot oprichting van een Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van
toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 122.
201 Zie ook Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 117.
202 RvV, nr. 553, 4 juli 2007.
39

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
van de procedure hangt samen met de door de vreemdelingenwet bepaalde
maximumtermijn van vasthouding. Wanneer de Raad in deze situaties zou vasthouden
aan de gewone procedure, dan zou deze maximumduur overschreden worden. 203
In dit geval kan de directeur van de strafinrichting of van de plaats waar de vreemdeling
wordt vastgehouden het verzoekschrift aan de griffie van de Raad bezorgen per bode, of
per fax. Opgemerkt dient te worden dat een bij fax ingediend verzoekschrift ofwel moet
gevolgd worden door het originele verzoekschrift, ofwel ter terechtzitting moet
geauthentiseerd worden door verzoeker (art. 3, § 1, eerste lid, PR RvV).
Het verzoekschrift dat aan alle nodige ontvankelijkheidvereisten voldoet, wordt
vervolgens door de griffie van de Raad, onmiddellijk, en ten laatste de werkdag volgend
op de neerlegging ervan, overgezonden aan de verwerende partij, met het verzoek om
binnen de drie werkdagen het administratief dossier neer te leggen (art. 39/77, § 1,
eerste lid, Vr.W.). Na de neerlegging van het dossier, of na het verstrijken van de
termijn, zal de aangewezen rechter onmiddellijk de rechtsdag bepalen en de partijen
oproepen, maximum vijf dagen na de ontvangst van de dagstelling. De partijen kunnen
opgeroepen worden om te verschijnen op de plaats waar de vreemdeling wordt
vastgehouden, zélfs op zon- en feestdagen (art. 39/77, § 1, derde lid, Vr.W.). Wordt de
terechtzitting in het gerechtsgebouw De Laurentide gehouden, dan bestaat de praktijk er
in dat aan de Dienst Vreemdelingenzaken wordt gevraagd het nodige te doen opdat de
verzoeker aanwezig kan zijn op de terechtzitting. Uiteraard blijft de verzoeker vrij om al
dan niet aanwezig te zijn en/of zich te laten vertegenwoordigen door een advocaat. In
ieder geval kan de Raad niet de gedwongen persoonlijke verschijning bevelen 204 .
Die oproeping bepaalt tevens de dag vanaf wanneer het administratief dossier ter griffie
kan worden ingekeken. Indien het administratief dossier niet tijdig werd overgezonden,
dan kan de aangewezen rechter ter terechtzitting de nodige maatregelen nemen om aan
de andere partijen de mogelijkheid te laten om het dossier alsnog in te kijken (art.
39/77, § 1, vierde en vijfde lid, Vr.W.).
Binnen de vijf werkdagen die volgen op het sluiten van de debatten, moet de
aangewezen rechter uitspraak doen. Het arrest is van rechtswege uitvoerbaar en de
Koning verzekert zijn uitvoering (art. 18 PR RvV). Tevens kan de voorzitter in zijn arrest
de onmiddellijke tenuitvoerlegging ervan bevelen (art. 39, § 2, tweede lid, Vr.W.). De
laatst genoemde bevoegdheid – die in wezen is overgenomen van artikel 16, zesde lid,
P.R.K.G. – houdt in dat het arrest ook reeds uitvoerbaar – en dus uitwerking heeft – voor
de (officiële) betekening aan de (tegen)partijen 205 .
Wordt een vreemdeling in de loop van de procedure opgenomen in een gesloten centra of
strafinrichting, dan zal de verdere afhandeling van het beroep van rechtswege verlopen
overeenkomstig de versnelde procedure (art. 39/77, § 3, Vr.W.).
3. De (gewone) annulatieprocedure
60. De procedure betreffende een beroep tot nietigverklaring dat niet vergezeld is
van een vordering tot schorsing van de tenuitvoerlegging van de bestreden beslissing,
verloopt op vrijwel identieke wijze als die welke geldt in volle rechtsmacht. Dit houdt
inzonderheid in dat ook bij beroepen tot vernietiging eerst wordt nagegaan of er gronden
203 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 135.
204 Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 122;
Les Novelles, o.c., p. 700, nr. 2107.
205 G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst dringende noodzakelijkheid”, l.c.,
214; E. LANCKSWEERDT, o.c., 192 en M. VAN DAMME, l.c., 1338.
40

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
zijn om het beroep te verwerpen (depistage) en dat nadien aan de verwerende partij
wordt gevraagd te repliceren en het dossier over te leggen aan de Raad.
Er zijn echter evenwel drie belangrijke verschillen die tot gevolg hebben dat de procedure
in annulatie in werkelijkheid complexer is dan die in volle rechtsmacht :
1° Een eerste verschil betreft de termijn waarbinnen het beroep moet ingediend worden.
Daar waar in volle rechtsmacht de asielzoeker zijn beroep moet indienen binnen de 15
dagen na de kennisgeving van de bestreden beslissing, bedraagt in het
annulatiecontentieux de beroepstermijn 30 dagen 206 , eveneens te rekenen vanaf de
kennisgeving van de bestreden beslissing. Deze beroepstermijn is langer dan in volle
rechtsmacht doch deze termijn is – met uitzondering van de in artikel 39/79 Vr.W.
bedoelde maatregelen 207 - niet schorsend. Dit schorsend effect is er wel wat de
beroepstermijn in volle rechtsmacht betreft (art. 39/70 Vr.W.);
2° behalve wanneer het een beroep betreft gericht tegen één van de in artikel 39/79
Vr.W. bepaalde maatregelen betreft, is het aanhangig zijn van een beroep tot
nietigverklaring evenmin uit zijn aard schorsend, terwijl een beroep ingediend in volle
rechtsmacht wel dit rechtsgevolg heeft (art. 39/70 Vr.W.). Met andere woorden, de
bestreden maatregel kàn tijdens het verloop van de procedure ten uitvoer gebracht
worden. Indien de verzoeker meent door de tenuitvoerlegging van deze beslissing een
moeilijk te herstellen ernstig nadeel te ondergaan, dan zal hij er zorg moeten voor
dragen om een vordering tot schorsing (al dan niet bij uiterst dringende
noodzakelijkheid) in te leiden ter afwending van dit nadeel;
3° Bij wet van 4 mei 2007 tot wijziging van de artikelen 39/20, 39/79 en 39/81 van de
wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de
vestiging en de verwijdering van vreemdelingen 208 werd een derde verschilpunt tussen
de annulatieprocedure en de procedure in volle rechtsmacht ingevoerd. Bij de
annulatieprocedure dient de verzoekende partij een repliekmemorie in te dienen als
antwoord op de nota van de verwerende partij. Ten dien einde zendt de griffie een
afschrift van de nota met opmerkingen aan de verzoekende partij. Deze laatste beschikt
dan over een termijn van 15 dagen om aan de griffie een repliekmemorie hierop te laten
geworden. Indien de verzoekende partij binnen deze termijn aan deze mogelijkheid
verzaakt, dan doet de Raad onverwijld uitspraak, waarbij het ontbreken van het vereiste
belang zal worden vastgesteld. Eenzelfde sanctie geldt eveneens bij het laattijdig
indienen van de repliekmemorie (art. 39/81, tweede lid, Vr.W.). 209 Artikel 39/81, Vr.W.,
zoals ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 4 mei 2007, voegt dus een nieuwe ‘hakbijl’
in voor de annulatieprocedure bij de Raad 210 .
4. De vordering tot schorsing van de tenuitvoerlegging
a. De grondvoorwaarden voor de schorsing
206
Te dezen merkt het Verslag aan de Koning uitdrukkelijk op dat de termijnrverlenging ten aanzien van
een verzoeker die in het buitenland verblijft en die is voorzien in de artikelen 89-91 A.P.R. te dezen geen
toepassing vindt daar de vreemdelingenwet in een duidelijke beroepstermijn heeft voorzien (Verslag aan
de Koning, B.S. 28 december 2006, Ed. 4, 75.384).
207
Het betreft de beslissingen waartegen vóór de wijziging van 15 september 2006 een van rechtswege
schorsend, beroep tot herziening bij de Minister openstond .
208
B.S. 10 mei 2005, in werkinggetreden op 1 juni 2007.
209
Parl. St. Kamer 2006-2007, nr. 2845/005, 4.
210
Bij het afsluiten van deze bijdrage was het PR RvV nog niet aangepast aan deze nieuwe bepaling. In
ieder geval heeft de wet uiteraard voorrang op de uitdrukkelijke er mee strijdig zijnde procedurebepaling
uit het PR RvV.
41

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
61. Artikel 39/82, § 2, eerste lid, Vr.W. bepaalt de twee goed van elkaar te
onderscheiden 211 grondvoorwaarden voor de schorsing : de schorsing van de
tenuitvoerlegging kan alleen worden bevolen als ernstige middelen worden aangevoerd
die de vernietiging van de aangevochten akte kunnen verantwoorden en op voorwaarde
dat de tenuitvoerlegging van de akte een moeilijk te herstellen ernstig nadeel kan
berokkenen.
Deze bepaling is de woordelijke herneming van artikel 17, § 2, eerste lid, R.v.St.-wet,
zodat voor de interpretatie van de betrokkenen voorwaarden en begrippen (ernstig
middel, MTHEN) nuttig kan volstaan met de verwijzing naar de (overvloedige)
rechtspraak en rechtsleer ter zake 212 . Zo zal o.i. in voorkomend geval ook de
rechtsfiguur van de belangenafweging 213 kunnen worden toegepast.
b. Het inleiden van de vordering tot schorsing
(1) Enige akte
62.Luidens artikel 39/82, § 3, eerste lid, Vr.W. moet de vordering tot schorsing en het
beroep tot nietigverklaring in eenzelfde akte worden ingesteld. Een vordering tot
schorsing bij afzonderlijke akte is derhalve (kennelijk) niet ontvankelijk wat de vordering
tot schorsing betreft.
De omstandigheid dat beide vorderingen in eenzelfde akte aan de Raad moeten worden
voorgelegd, belet niet dat de vernietigings- en schorsingsprocedures afzonderlijke
procedures zijn 214 , noch dat de vordering tot schorsing ondergeschikt is aan het
annulatieberoep. Zo zal, eenmaal een beroep tot nietigverklaring is ingediend, een
navolgende vordering tot schorsing niet ontvankelijk zijn (art. 39/82, § 3, derde lid,
Vr.W.) 215 . Om dezelfde reden zal een schorsing (en de andere voorlopige maatregelen)
die (bij uiterst dringende noodzakelijkheid) zouden zijn bevolen vooraleer er een
verzoekschrift tot nietigverklaring werd ingediend, onmiddellijk worden opgeheven indien
de voorzitter of de aangewezen rechter in vreemdelingenzaken vaststelt dat binnen de in
de procedureregeling vastgestelde termijn geen enkel verzoekzoekschrift tot
nietigverklaring is ingediend waarin de middelen worden aangevoerd die ze
gerechtvaardigd hadden (art. 39/82, § 3, vierde lid, Vr.W. en art. 39 PR RvV).
(2) De vereiste vermeldingen
63. De vereiste vermeldingen zijn enerzijds opgesomd in artikel 39/82, § 3, tweede en
vierde lid Vr.W. 216 en anderzijds in artikel 32 PR RvV.
211
Vaste rechtspraak. Zie o.m. de (princieps)arresten R.v.St., nr. 52.573, 29 maart 1995; R.v.St., nr.
53.473, 31 mei 1995; R.v.St., nr. 67.290, 2 juli 1997.
212
Zie b.v. A. MAST, J. DUJARDIN, J. VANDE LANOTTE en M. VAN DAMME, o.c., 1013-1019.
213
Zie het princiepsarrest R.v.St., Krier, nr. 42.543, 2 april 1993, F. Rechtspr. 1993, nr. 8, 12, noot E.
LANCKSWEERDT; zie voor een omstandige bespreking van de belangenafweging bij kort
gedingprocedures, inz A. WIRTGEN, “Bespreking van technieken van pragmatisch en billijk
conflictbeheer door de Raad van State” in Rechtsbescherming door de Raad van State. 15 jaar
procedurele vernieuwing, o.c., 281 – 316, inz.298-316.
214
Wat o.m. evenmin belet dat eenzelfde magistraat of kamer uitspraak mag doen over zowel het beroep
tot schorsing als het beroep tot nietigverklaring (zie mutatis mutandis Grondwettelijk Hof, nr. 17/99, 10
februari 1999; Grondwettelijk Hof, nr. 48/99, 20 april 1999; R.v.St., Grijp, nr. 132.060, 4 juni 2004).
215
Onverminderd (uiteraard) de mogelijkheid in hoofde van de verzoeker om, indien de beroepstermijn
nog niet is verstreken, een nieuw beroep tot nietigverklaring in te stellen waar een vordering tot
schorsing is bijgevoegd op de wijze bepaald in artikel 39/82 Vr.W. (art. 39/82, § 3, derde lid, in fine,
Vr.W.
216
M.n. de vereiste om in het opschrift van het verzoekschrift uitdrukkelijk te vermelden dat hetzij een
beroep tot nietigverklaring , hetzij een vordering tot schorsing en een beroep tot nietigverklaring is
42

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Benevens de vermeldingen die ook in een verzoekschrift tot nietigverklaring moeten
worden opgenomen (art. 39/69 j° 39/78 Vr.W.), zijn er specifieke die enkel gelden voor
de vordering tot schorsing. Wat deze laatste betreft, moeten worden vermeld :
- de vereiste dat het enig verzoekschrift een uiteenzetting moet bevatten van de
feiten en de middelen die volgens de indiener ervan het bevelen van de schorsing
rechtvaardigen (art. 39/82, § 3, vierde lid, Vr.W.) 217 ;
- de vereiste dat het enig verzoekschrift een uiteenzetting van de feiten moet
bevatten die kunnen aantonen dat de onmiddellijke tenuitvoerlegging van de
bestreden beslissing de verzoekende partij een moeilijk te herstellen ernstig
nadeel (MTHEN) kan berokkene (art. 32, 2°, PR RvV) 218 ;
- de vereiste dat in het opschrift van het verzoekschrift dient te worden vermeld dat
hetzij een beroep tot nietigverklaring hetzij een beroep tot schorsing en een
beroep tot nietigverklaring is ingesteld. De vreemdelingenwet bepaalt ook de
sanctie van het verzuim : is aan deze pleegvorm niet voldaan, dan wordt het
verzoekschrift geacht enkel een beroep tot nietigverklaring te bevatten (art.
39/82, § 3, tweede lid, Vr.W.). Conform de suggestie van de Raad van State,
afdeling wetgeving 219 , werd deze pleegvorm opgelegd om betwistingen te
vermijden alsmede om te voorkomen dat de griffie genoodzaakt wordt voor elk
verzoekschrift te onderzoeken of in het verzoekschrift geen vordering tot
schorsing verscholen zit. Luidens de memorie van de toelichting impliceert de
opgelegde sanctie dat de vordering wordt afgedaan volgens de regels van het
laatstgenoemde beroep en niet volgens die van de vordering tot schorsing. Een
eventuele rechtzetting van dit verzuim is enkel mogelijk zolang de verwerende
partij nog niet is verwittigd van het ingeleide beroep. Zodra dit is gebeurd, is de
procedure «opgestart», onverminderd de in hoofde van de verzoeker bestaande
mogelijkheid uiteraard om, indien de beroepstermijn niet is verstreken, een nieuw
beroep in te instellen en er een vordering tot schorsing bij te voegen 220 .
Er zijn geen rolrechten verschuldigd voor een vordering tot schorsing.
(3) De procedure
64. Zoals in het verslag aan de Koning bij het PR RvV uitdrukkelijk is aangehaald 221 , is
de regeling inzake de behandeling door de Raad van vorderingen tot schorsing duidelijk
overgenomen van de regeling vervat in het koninklijk besluit van 9 juli 2000 houdende
bijzondere procedureregeling inzake geschillen over beslissingen betreffende de toegang
tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen 222 .
Uit artikel 36 PR RvV – dat duidelijk is geïnspireerd op artikel 26 van het voornoemde
koninklijk besluit van 9 juli 2000 – volgt dat de gewone schorsingsprocedure alleen
ingediend. Is aan deze pleegvorm niet voldaan, dan wordt het verzoekschrift geacht enkel een beroep tot
nietigverklaring te bevatten.
217
Voor de interpretatie van deze vereiste, zie A. MAST, J. DUJARDIN, J. VANDE LANOTTE en M. VAN
DAMME, o.c., 1021-1022
218
Voor dit begrip, zie ibid., 1022.
219
Wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 279.
220
Deze bepaling is identiek aan de bepaling voorgeschreven in de rechtspleging voor de Raad van State
en is ingevoegd op suggestie van de Raad van State, afdeling wetgeving. Zie voor de ratio legis, inz. het
wetsontwerp tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van een Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, Memorie van toelichting, Parl. St. Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 28 en
279.
221
B.S. 28 december 2006, p. 75.388.
222
Koninklijk besluit van 9 juli 2000 houdende bijzondere procedureregeling inzake geschillen over
beslissingen betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering
van vreemdelingen, B.S. 15 juli 2000, 24739 e.v.
43

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
bestemd is voor de zaken die ten gronde problemen opleveren waarvoor grondigere
debatten en een grondiger onderzoek vereist zijn. Een vordering tot schorsing zal
derhalve alleen los van de vordering tot nietigverklaring worden behandeld indien de
procedure voor zaken die slechts korte debatten 223 vereisten niet mogelijk is (art. 37 PR
RvV) 224 . In de praktijk zal de verzoekende partij worden opgeroepen om ter
terechtzitting haar mondelinge opmerkingen voor te brengen zowel over de vordering tot
schorsing als over het beroep tot nietigverklaring (i.e. de zgn. oproeping art. 36/37 PR
RvV).
De rest van de procedure is gedetailleerd in de artikelen 33-42 PR RvV. Verwezen wordt
dan ook naar deze bepalingen en voor de interpretatie ervan, naar de analoge bepalingen
uit de procedure voor de Raad van State 225 . Bij de lezing van artikel 41 PR RvV – dat de
hypothese beoogt waarin de vordering tot schorsing is verworpen en de verzoeker de
voorzetting heeft gevraagd – moet bovendien inzake het verzuim in hoofde van de
verzoeker om een memorie in te dienen, rekening worden gehouden met de
hakbijlsanctie vervat in het artikel 39/81, derde lid, in fine Vr.W. 226 . Alhoewel artikel 41
PR RvV dit niet doet uitschijnen – deze bepaling is immers op het ogenblik van de
redactie van deze bijdrage nog niet aangepast aan de onderwijl tussengekomen
wettelijke bepaling -, wordt ten aanzien van de verzoekende partij die, nadat de
vordering tot schorsing van de akte is afgewezen, niet tijdig een repliekmemorie heeft
ingediend, ambtshalve een vermoeden van gebrek aan belang vastgesteld. Het zal aan
de waakzame verzoeker toekomen om spijts de bepalingen van het procedurebesluit,
niet alleen de voortzetting te vragen, maar ook tijdig (al dan niet samen met het verzoek
tot voorzetting) een memorie in te dienen 227 , op straffe van anders zijn beroep verloren
te zien gaan.
5. De vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid
a. Algemeen
65. De toepassing van de gewone schorsingsprocedure kan in bepaalde gevallen (b.v. bij
een imminente repatriëring) te laat komen om nog op een nuttige wijze het gevreesde
moeilijk te herstellen ernstig nadeel te verhinderen. De wetgever heeft daarom voorzien
in een schorsingsprocedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid (UDN) die er op gericht
is te verhinderen dat de gewone schorsing en, a fortiori, de vernietiging hun effectiviteit
verliezen. 228
De schorsingsprocedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid kent een aantal specifieke
procedureregels die vervat zijn in artikel 39/82, § 1, Vr.W. en in de artikelen 3 en 43 PR
RvV. Bovendien is bepaald dat, indien de verzoeker het voorwerp is van een
verwijderings- of terugdrijvingsmaatregel waarvan de tenuitvoerlegigng imminent is,
onder bepaalde voorwaarden de tenuitvoerlegging van de bestreden beslissing is
223 Het begrip “zaken die slechts korte debatten behoeven” is nader toegelicht in de memorie van
toelichting van de wet van 15 september 2006 (zie inz. Gedr. St Kamer 2005-2006, nr. 2479/001, 48)
en in het verslag aan de Koning bij het reeds genoemde koninklijk besluit van 9 juli 2000 (zie verslag
aan de Koning, B.S. 28 december 2006, 75.389. Voor een bespreking zie K. VAN HOUTTE en M.
MILOJKOWIC, l.c., 266-268.…………..
224 Verslag aan de Koning, B.S.28 december 2006, 75.389.
225 En de interpretatie ervan in het verslag aan de Koning (B.S. 28 december 2006, 75.389) alsook de
overeenkomstige spiegelbepalingen uit het koninklijk besluit van 9 juli 2000.
226 Zoals ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 4 mei 2007 tot wijziging van de artikelen 39/20, 39/79
en 39/81 van de wet van 15 september 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf,
de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, B.S. 10 mei 2007. In werking getreden op 1 juni
2007.
227 Die, als die is ingediend binnen de termijn waarbinnen het verzoek tot voortzetting is ingediend, de
memorie kan vervangen.
228 Cf. R.v.St., nr. 37.530, 13 augustus 1991.
44

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
geschorst (art. 39/82, § 4, tweede lid, Vr.W.).Voor het overige gelden de
gemeenrechtelijke procedureregels.
De grond- en procedurevoorschriften zijn in hoge mate gelijklopend met die welke gelden
voor de Raad van State, afdeling bestuursrechtspraak 229 zodat het in wezen volstaat
naar daar te verwijzen. Toch zijn er een aantal niet uit het oog te verliezen
bijzonderheden waarop hierna wat dieper wordt ingegaan.
De procedurevoorschriften inzake de vordering van voorlopige maatregelen bij uiterst
dringende noodzakelijkheid 230 , als accessorium van de vordering tot schorsing, maken in
deze bijdrage niet het voorwerp uit van een systematische behandeling. Ze zijn immers
wat de procedureaspecten ervan betreft, in belangrijke mate gelijk aan die welke gelden
bij de vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid.
b. de grondvoorwaarden voor de schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid 231
(1) Algemeen
66. Artikel 39/82, § 2, eerste lid, Vr.W. – dat de woordelijke overname is van artikel 17,
§ 2, eerste lid, R.v.St.-Wet - maakt geen onderscheid tussen de gewone
gemeenrechtelijke schorsing en de schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid waar
die bepaling voorschrijft dat een schorsing van de tenuitvoerlegging alleen kan worden
bevolen als ernstige middelen worden aangevoerd die de vernietiging van de
aangevochten akte kunnen verantwoorden en op voorwaarde dat de onmiddellijke
tenuitvoerlegging van de akte een moeilijk te herstellen ernstig nadeel kan berokkenen.
Alhoewel het o.i. correct is te stellen dat het onderscheid tussen de gewone schorsing en
de schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid van uitsluitend procedurele aard is
232 , wordt niettemin algemeen aangenomen dat slechts tot schorsing van de
tenuitvoerlegging bij uiterst dringende noodzakelijkheid kan worden besloten onder de
drievoudige voorwaarde dat uiterst dringende noodzakelijkheid voorhanden is, dat
ernstige middelen worden aangevoerd die de nietigverklaring van de aangevochten
beslissing kunnen verantwoorden en dat de onmiddellijke tenuitvoerlegging van de
bestreden beslissing een moeilijk te herstellen ernstig nadeel (MTHEN) kan berokkenen.
Naast de twee "klassieke" grondvoorwaarden - ernstige middelen en MTHEN - die
identiek zijn aan de gewone schorsing, staat bijgevolg de eis van de uiterst dringende
noodzakelijkheid (UDN) als voorwaarde 233 . Op deze voorwaarde wordt hierna dieper
ingegaan en dit aan de hand van de rechtspraak van de Raad van State inzake dezelfde
vereiste.
229 Art. 17, § 1, derde en vierde lid, R.v.St.-wet en de artikelen 16-18 P.R.K.G. wat de gemeenrechtelijke
procedure betreft en in de artikel 8 van het koninklijk besluit van 9 juli 2000 houdende bijzondere
procedureregeling inzake geschillen over beslissingen betreffende de toegang tot het grondgebied, het
verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, B.S 15 juli 2000, 24.808.
230 Zie art. 18, derde en vierde lid, R.v.St.-Wet en de artt. 33-34 P.R.K.G..
231 Het navolgende onderzoek is een (gedeeltelijke) herwerking en aanpassing aan de procedure voor de
Raad van de bijdrage van G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst dringende
noodzakelijkheid” in Rechtsbescherming door de Raad van State. 15 jaar procedurele vernieuwing, o.c.,
181-219.
232 In die zin : M. VAN DAMME, "De procedure van voorlopige schorsing voor de Raad van State" in Liber
amicorum Paul De Vroede, Antwerpen, Kluwer Rechtswetenschappen, 1994, (1329) 1332.
233 Deze voorwaarden zijn afzonderlijke voorwaarden. Zelfs aangenomen dat aan één of beide van deze
voorwaarden is voldaan, houdt dit niet in dat voldaan is aan de vereiste van de uiterst dringende
noodzakelijkheid (Cf. R.v.St., nr. 118.282, 11 april 2003).
45

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
(2) De uiterst dringende noodzakelijkheid
(a) Beginsel
67. De gemeenrechtelijke procedure is de gewone kortgedingprocedure. De verzoeker
die opteert voor de kortgedingprocedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid, kiest
derhalve voor een uitzonderlijke procedure. De toepassing ervan verstoort het normaal
verloop van de rechtspleging voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen en de
rechten van verdediging van de verwerende partij worden tot een strikt minimum geleid.
Naar analogie met de vaste rechtspraak ter zake van de Raad van State, mag worden
aangenomen dat om die redenen de uiterst dringende noodzakelijkheid klaarblijkelijk op
het eerste gezicht onbetwistbaar moet zijn 234 .
Op een verzoeker die meent een beroep te moeten doen op de procedure bij uiterst
dringende noodzakelijkheid rust derhalve een dubbele bewijslast 235 : hij moet niet alleen
aantonen bij het instellen van de vordering met de vereiste spoed, diligentie en alertheid
te zijn opgetreden (b). Bovendien moet hij aan de hand van duidelijke gegevens en
feiten aannemelijk maken dat, indien de vordering wordt ingesteld volgens de gewone
schorsingsprocedure, de uitspraak over deze vordering onherroepelijk te laat zou komen
om nog enig nuttig effect te sorteren (c).
(b) De vereiste van het optreden met spoed
(i) Bij de beoordeling van de spoed is het tijdstip van het indienen van de vordering van
essentieel belang
68. Zolang een verzoeker binnen de annulatietermijn is en nog geen beroep tot
nietigverklaring heeft ingediend, heeft in de gewone schorsingsprocedure het tijdstip van
het indienen van de vordering geen essentieel belang 236 bij het beoordelen van de
ontvankelijkheid en de gegrondheid van de vordering tot schorsing. Anders is het bij de
vordering tot schorsing bij UDN waar de snelheid waarmee de verzoeker reageert wel
van zeer groot belang zal zijn : een uitzonderlijke procedure vergt een uitzonderlijke
snelheid van de verzoeker 237 .
Het komt aan de verzoeker toe aan te tonen dat hij bij het instellen van de vordering met
de vereiste spoed, diligentie en alertheid is opgetreden. Als algemeen principe geldt
hierbij dat op de vraag om de procedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid toe te
passen niet kan worden ingegaan indien uit het door de verzoeker gegeven relaas van de
feiten blijkt dat de zaak spoedeisend is geworden door zijn eigen doen of laten 238 . Laten
meer bepaald de in het verzoekschrift uiteengezette feiten niet toe dit na te gaan, dan
wordt de vordering om die reden verworpen 239 .
234 In die zin : R.v.St., nr. 117.683, 29 maart 2003.
235 Vaste rechtspraak : zie onder de talloze arresten b.v. R.v.St., 146.696, 24 juni 2005; R.v.St., nr.
115.296, 30 januari 2003; R.v.St., nr. 115.396, 3 februari 2003; R.v.St., nr. 119.893, 26 mei 2003. De
verzoeker draagt de bewijslast van beide voorwaarden (R.v.St., nr. 79.144, 4 maart 1999).
236 Soms zal de Raad van State het tijdstip van het indienen van het verzoekschrift als (bijkomend)
beoordelingselement meenemen in zijn beoordeling van het moeilijk te herstellen ernstig nadeel maar in
evenveel gevallen veegt de rechtspraak dit argument van tafel (zie ter zake b.v. A. COOLSAET, "Het kort
geding bij de Raad van State inzake benoemingen en bevorderingen" in Benoemingen en bevorderingen
en de Raad van State, I. OPDEBEEK (ed.), Brugge, die Keure, 1997, (63) 78).
237 I. OPDEBEEK, "De vereiste spoed in de persoon van de verzoeker bij het instellen van een kort geding
bij uiterst dringende noodzakelijkheid voor de Raad van State" (noot onder R.v.St., nr. 98.634, 30
augustus 2001), R.W. 2001-2002, 635.
238 R.v.St., nr. 46.857, 7 april 1994. Cf. R.v.St., nr. 82.290, 17 september 1999 ("als de verzoekende
partij zelf schuld draagt aan het feit dat haar zaak een ingrijpen bij uiterst dringende
noodzakelijkheid vergt, (moet) haar vordering worden afgewezen").
239 Voor toepassingen, zie G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst dringende
noodzakelijkheid”, l.c. 186, noot 15.
46

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
(ii) Beoordelingscriteria
(aa) Principieel uitgangspunt : het talmen van de verzoeker houdt de negatie zelf in van
het begrip UDN
69. De beoordeling van het bestaan van de uiterst dringende noodzakelijkheid is een
feitenkwestie waarop de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen een volle
toetsingsbevoegdheid heeft. Deze geschiedt steeds in concreto.
Een vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid zal worden afgewezen
indien een te grote tijdsspanne is verstreken tussen het ogenblik van kennisneming van
de bestreden beslissing 240 en het tijdstip waarop de vordering tot schorsing wordt
ingeleid. Een verzoeker die te lang talmt om, na kennisneming van de beslissing, een
vordering in te leiden, ziet zijn vordering verworpen worden 241 .
In de concrete omstandigheden moet een dergelijke lange termijn beschouwd worden als
de negatie zelf van het wetsbegrip “uiterst dringende noodzakelijkheid” en is dit talmen
van de verzoeker de logenstraffing van de uiterst dringende noodzakelijkheid die hij
inroept 242 . Uit het verloop van de lange termijn dient derhalve te worden afgeleid dat de
verzoeker zelf niet overtuigd was dat de zaak uiterst dringend was 243 .
70. Een algemene regel die nauwkeurig aanduidt waarbinnen de vordering tot schorsing
moet worden ingediend, bestaat niet : de vordering is immers niet aan specifieke
verjaringstermijnen onderworpen 244 . De termijn zal derhalve afhangen van de concrete
omstandigheden van de zaak 245 . Een casuïstische benadering dringt zich derhalve op.
71. Uiteraard lijkt het ons evident dat voldoet aan deze eis van diligentie, de verzoeker
die het voorwerp is van een verwijderings- of terugdrijvingsmaatregel waarvan de
tenuitvoerlegging imminent 246 is, en die hiertegen een vordering tot schorsing bij uiterst
dringende noodzakelijkheid indient binnen de vierentwintig uren na de betekening van de
beslissing. Dit beroep zal overigens een schorsende werking hebben (art. 39/82, § 4,
Vr.W.).
72. Anders is het ten aanzien van de verzoeker die verzuimd heeft binnen de
vierentwintig uren na de betekening van de bestreden beslissing een vordering bij uiterst
dringende noodzakelijkheid in te dienen. Niet alleen zal het ingeleide beroep dan geen
schorsende werking hebben. Bovendien zal, opdat hij voldaan heeft aan de
grondvoorwaarden van de UDN, hij moeten aantonen dat hij niet te lang heeft getalmd.
Welke de concrete maximale termijn zal zijn, zal in dit geval bepaald worden geval per
geval. Uiteraard gaat deze termijn maar in vanaf de betekening van de bestreden
beslissing aan de betrokkene. Het zal aan de verwerende partij toekomen om dit aan te
240 Het tijdstip om een schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid in te leiden gaat niet vroeger in :
R.v.St., nr. 105.265, 28 maart 2002.
241 E. LANCKSWEERDT, o.c., 135 en de aldaar aangehaalde rechtspraak.
242 R.v.St., nr. 94.420, 28 maart 2001; R.v.St., nr. 72.400, 12 maart 1998; R.v.St., nr. 39.170, 6 april
1992. Cf. R.v.St., nr. 118.727, 28 april 2003.
243 R.v.St., nr. 93.674, 1 maart 2001; R.v.St., nr. 69.147, 23 oktober 1997; R.v.St., nr. 72.400, 12
maart 1998; R.v.Stnr. 74.911, 1 juli 1998.
244 R.v.St., nr. 79.295, 16 maart 1999.
245 S. DE TAEYE, Procedures voor de Raad van State, Mechelen, Kluwer, 2003, 204. Zie voor andere
toepassingen ook : I. LEYSEN, "Le référé administratif : chronique de jurisprudence des chambres
françaises du Conseil d’Etat", Adm. Publ. (T.) 2000, (83), 159-162.
246 Dit zal vanzelfsprekend het geval zijn wanneer er reeds een datum (en uur) van repatriëring is
gepland. Er is evenwel ook “imminentie” indien de verzoeker van zijn vrijheid is beroofd zelfs indien er
op het ogenblik van het inleiden van de vordering nog geen datum van repatriëring is bepaald (In die zin
: RvV, nr. 3, 8 juni 2007).
47

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
tonen, zoniet zal de Raad bij de beoordeling van de vereiste diligentie uiteraard het
tijdsinterval tussen de datum van de beslissing en het indienen van het beroep niet
sanctioneren 247 . Zo werd bijvoorbeeld in een concrete zaak betreffende een weigering
visum kort verblijf, rekening gehouden met het feit dat de verwerende partij niet kon
aantonen wanneer deze weigeringbeslissing werd betekend en dat de verzoeker in
Pakistan verbleef, om te oordelen dat het laten verstrijken van een termijn van 28 dagen
sinds de datum van de beslissing geen onnodig talmen inhield.
Uit de praktijk van de Raad van State inzake dezelfde grondvoorwaarde, blijkt dat een
termijn van 5 dagen het maximum lijkt 248 . Meer dan vijf dagen wordt algemeen 249 als te
lang beschouwd. Het volstaat bovendien niet om binnen de vijf dagen na de kennisgeving
– én voordat het bevel uitvoerbaar wordt – een vordering in te leiden. De concrete
omstandigheden kunnen inhouden dat ook termijnen van enkele dagen of uren te lang
kunnen zijn. De rechtspraak van de Raad van State is in die zin gesteld dat een
verzoeker die het voorwerp uitmaakt van een verwijderingmaatregel, en die wacht met
het neerleggen van het verzoekschrift bij uiterst dringende noodzakelijkheid tot de dag
voordien (buiten de gekende openingsuren van de griffie en buiten de normale
kantooruren) 250 , of a fortiori, tot enkele uren voor de repatriëring 251 , terwijl de
bestreden verwijderingmaatregel hem reeds enkele dagen eerder was ter kennis
gebracht, niet diligent optreedt. Gelet op de concrete omstandigheden werd geoordeeld
dat dit wachten tot enkele uren voor de repatriëring terwijl de beslissing aan de
verzoeker al bekend was, de negatie zelf is van de uiterst dringende noodzakelijkheid.
Gesteld wordt dat de verzoeker zelf alert en prompt moet reageren eenmaal hij kennis
heeft gekregen van de bestreden beslissing, om zijn zaak zo snel mogelijk bij de Raad
aanhangig te maken 252 .
In dergelijke gevallen zal de verzoeker, die aldus verzuimd heeft binnen de 24 uur na de
betekening van de beslissing een uiterst dringend beroep in te stellen, de bewijslast
dragen van het diligent optreden. Inzake het identieke wetsbegrip in de
procedureregeling voor de Raad van State besliste de Raad van State dat, opdat deze de
uiteenzetting van een verzoeker met betrekking tot de vereiste van het voorhanden zijn
van de uiterst dringende noodzakelijkheid zou kunnen aannemen, deze laatste dient aan
te tonen dat hij diligent opgetreden heeft. In casu werd gesteld dat bezwaarlijk kan
worden aangenomen dat een verzoeker die geconfronteerd wordt met een dergelijke
zwaarwichtige maatregel als een administratieve vasthouding met het oog op een
verwijdering van het grondgebied, en die verkiest om 4 dagen te talmen alvorens zijn
vordering in te stellen de avond voor zijn repatriëring voorzien de volgende ochtend, met
247
Zie bv. R.v.St., nr. 148.277, 23 augustus 2005 (weigering van visum kort verblijf – 28 dagen tussen
datum beslissing en beroep).
248
Zie b.v. R.v.St., nr. 149.894, 6 oktober 2005. Er werd van uit gegaan dat binnen de termijn van 5
dagen – i.e. de gangbare termijn waarna een bevel om het grondgebied te verlaten uitvoerbaar werd –
een vordering moest worden ingeleid R.v.St., nr. 67.236, 30 juni 1997)..Zie ook R.v.St., nr. 97.915, 19
juli 2001.
249
R..v.St., 146.696, 24 juni 2005 (vijftien dagen); R.v.St., nr. 95.973, 30 mei 2001 (17 dagen);
R.v.St., nr. 137.220, 10 november 2004 (bijna de gehele beroepstermijn van één maand); R.v.St., nr.
105.903, 24 april 2002 (27 dagen); R.v.St., nr. 134.172, 28 juli 2004 (30 dagen). Voor andere
toepassingen inzonderheid wat het contentieux voor de Raad van State betreft, zie G. DEBERSAQUES,
“De schorsingsprocedure in geval van uiterst dringende noodzakelijkheid” l.c., 187.
250
R. v.St., nr. 115.971, 15 februari 2003 (betekening bevel terugdrijving op 10 februari 2003; beroep
op 15 februari 2003; verwijdering op 16 februari 2003).
251
Vier dagen gewacht, beroep enkele uren voor repatriëring : R.v.St., nr. 117.683, 29 maart 2003. In
dezelfde zin : R.v.St., nr. 129.171, 12 maart 2004 (verplichting tot het organiseren van een nachtelijke
terechtzitting; twee dagen gewacht, tweetal uren voor de repatriëring (R.v.St., nr. 111.931, 26 oktober
2002); R.v.St., nr. 125.140, 6 november 2003 bijna een hele dag heeft gewacht om een procedure bij
uiterst dringende noodzakelijkheid in te leiden, terwijl “mede gelet op de niet betwiste omstandigheid,
die geldt als een feit van algemene bekendheid, dat er regelmatig vluchten vertrekken naar Kongo
tijdens het weekend”).
252
In die zin : R.v.St., nr. 115.971, 15 februari 2003.
48

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
de vereiste spoed heeft opgetreden 253 . In dezelfde zin 254 werd beslist dat hetgeen in het
kader van een vordering bij uiterst dringende noodzakelijkheid door een verzoeker
ontegensprekelijk beoogd wordt, het verhinderen van zijn repatriëring is, zodat bijgevolg
van de verzoeker mag worden verwacht dat hij de nodige spoed en alertheid aan de dag
legt om de Raad van State niet alleen in kennis te stellen van zijn intenties maar ook om
dit tijdig te doen, dit wil zeggen binnen een tijdsbestek dat nodig is om aan de Raad en
aan alle partijen betrokken in het geding de gelegenheid te geven kennis te nemen van
zijn vordering derwijze dat die vordering aan een grondig onderzoek kan worden
onderworpen 255 . In casu was verzoekster op donderdag 24 oktober 2002 in kennis
gesteld van de bestreden beslissing. Pas op zaterdag 26 oktober 2002 om 09.26 uur
leidde ze met een faxbericht haar vordering in en daarin vermeldde zij dat zij op
zaterdag 26 oktober 2002 om 11 uur zou gerepatrieerd worden. De Raad van State
overwoog inzake dit gegeven dat klaarblijkelijk de vordering bij uiterst dringende
noodzakelijkheid moest verantwoorden, dat de verzoekster niet uiteenzette waarom zij
pas op zaterdag 26 oktober 2002 om 9.26 uur in de gelegenheid was om haar vordering
in te leiden. Haar stilzwijgen hierover moest geïnterpreteerd worden als dat verzoekster
zelf niet diligent is geweest. Ten “overvloede” overwoog de Raad van State in deze zaak
“dat overigens indien verzoekster andere bedoelingen zou hebben gehad, met name de
Raad van State bewust in een situatie te sturen waardoor er, gelet op de geschapen
tijdsnood, geen andere mogelijkheid zou zijn dan ofwel, zonder een grondig onderzoek
van de zaak mogelijk te maken toch een schorsing uit te lokken, ofwel een schorsing de
facto te zien tot stand komen, zulks niet tot een andere conclusie zou kunnen leiden”.
Gelet op de gelijke wetsbegrippen, is deze rechtspraak o.i. volledig overplaatsbaar naar
de rechtspleging voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.
Wacht de verzoeker te lang met het indienen van de vordering zonder daarvoor een
aannemelijke uitleg te geven, dan heeft hij het recht “verwerkt” heeft om zich te
beroepen op de uitzonderingsprocedure van de schorsing bij uiterst dringende
noodzakelijkheid 256 . De vordering zal als niet ontvankelijk worden afgewezen.
(bb) "Verschonings"-gronden
73. Verzoekers voeren in de praktijk een verscheidenheid aan omstandigheden aan die,
naar zij stellen, hun talmen verschoont 257 . De voornaamste worden hierna aangehaald
258 :
1° Het voorafgaand uitputten van een jurisdictioneel of een administratief (willig)
beroep
74. Zonder dat enige normatieve tekst daarin voorziet, heeft de burger steeds de
mogelijkheid om het bestuursorgaan dat een beslissing heeft genomen, te verzoeken de
initiële beslissing te herzien 259 .
253 R.v.St., nr. 115.971, 15 februari 2003.
254 R.v.St., nr. 111.931, 26 oktober 2002.
255 Het aangehaalde arrest wijst er op dat daartoe de verzoeker de technische mogelijkheid is geboden
om zijn vordering bij uiterst dringende noodzakelijkheid met een faxbericht aan de Raad te doen
toekomen.
256 R.v.St., nr. 80.029, 3 mei 1999.
257 Voor een overzicht ter zake, zie G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst
dringende noodzakelijkheid” l.c., 188-194.
258 Voor een grondige bespreking, zie G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst
dringende noodzakelijkheid”, l.c., 188-194.
259 A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c, 745. Onder bepaalde
voorwaarden zal overigens het instellen van een dergelijk willig beroep de termijn voor het indienen van
een annulatieberoep bij de Raad van State stuiten (J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c., 464-465. Adde
b.v. R.v.St., v.z.w. Homo- en Lesbiënnejongerenkoepel, nr. 72.004, 24 februari 1998, T. Gem. 1998,
257, noot J. DUJARDIN. Zie meer algemeen : M. CROMHEECKE, "Het willig administratief beroep", T.
Gem. 1998, 221-238, inz. 234-237). Het laat zich aannemen dat deze rechtspraak zich ook zal
toepassen voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.
49

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Alhoewel algemeen wordt aangenomen dat het instellen van een administratief beroep
een aantal voordelen heeft 260 en het instellen van een willig beroep op zich niet tot
gevolg heeft dat het annulatieberoep tegen de initiële beslissing onontvankelijk zou
zijn 261 , neemt de verzoeker risico’s door alvorens bij uiterst dringende noodzakelijkheid
de Raad te adiëren, een procedure aan te wenden die slechts facultatief van aard is en
aldus geen zekerheid biedt dat ten gronde over de zaak zal worden beslecht.
Aangenomen kan worden dat de verzoeker aldus zelf de door hem ingeroepen uiterst
dringende noodzakelijkheid tegenspreekt 262 . Minstens moet de verzoeker op hetzelfde
ogenblik én de Raad adiëren én een willig beroep instellen 263 .
In dezelfde lijn zal een verzoeker zijn beroep zien afgewezen worden indien hij eerst de
burgerlijke kortgedingrechter adieert omdat hij meent dat een subjectief recht in het
geding is dat tot de bevoegdheid van de rechterlijke macht behoort. Indien er al een
redelijke twijfel omtrent de respectieve bevoegdheden van de civiele kort gedingrechter
en van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen kon bestaan, had o.i. precies deze
twijfel er de verzoeker in de door hem ingeroepen dringende omstandigheden moeten
toe aanzetten geen enkel risico te nemen door (quasi-) tezelfdertijd zijn vordering tot
schorsing én bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen én bij de burgerlijke rechter in
te leiden 264 .
2°. Argumenten ontleend aan het tijdstip van het instellen van beroep
75. Een klassiek aangevoerd argument om het talmen te verklaren, is de omstandigheid
dat de bestreden beslissing in volle vakantie ter kennis is gebracht. Dit gegeven zal in
concreto veelal het stilzitten van de verzoeker niet verantwoorden 265 te meer dat de Raad
voor Vreemdelingenbetwistingen geen gerechtelijke vakantie kent.
Het afwachten van de uitvoering van de beslissing is evenmin een aannemelijke uitleg
voor het te lang wachten met het instellen van de vordering 266 . Bij het beoordelen van de
uiterst dringende noodzakelijkheid dient rekening te worden gehouden met de datum van
kennisgeving van de bestreden handeling en niet met de uitvoerbaarheid ervan 267 .
260
A. MAST, J. DUJARDIN, M. VAN DAMME en J. VANDE LANOTTE, o.c., 742-743.
261
R.v.St., nr. 52.577, 29 maart 1995.
262
Voor een toepassing in het vreemdelingencontentieux, zie R.v.St., nr. 146.696, 24 juni 2005; zie voor
gemeenrechtelijke toepassingen door de Raad van State, G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in
geval van uiterst dringende noodzakelijkheid”, l.c., 188-189; I. OPDEBEEK, l.c., 636. S. DE TAEYE, o.c.,
205-206. Cf., R.v.St., nr. 39.394, 15 mei 1992 en R.v.St., nr. 39.584, 5 juni 1992 (als een verzoeker
eerst een willig beroep instelt, is de dringende noodzakelijkheid aan hemzelf te wijten); Cf. E.
LANCKSWEERDT, o.c., 135-136.
263
In die zin : M. CROMHEECKE, "Het instellen van een willig administratief beroep ontslaat de
verzoekende partij niet om met spoedeisendheid een verzoekschrift bij de Raad van State in te dienen
waarin bij uiterst dringende noodzakelijkheid de schorsing wordt gevorderd van de tenuitvoerlegging van
de bestreden beslissing" (noot onder R.v.St., Boes, nr. 75.680, 8 september 1998), C.D.P.K. 1998, (558)
560. Cf. R.v.St., nr. 71.818, 13 februari 1998.
264
Zie.G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst dringende noodzakelijkheid”, l.c.,
189, nr. 14 en de aldaar aangegeven nuances in de rechtspraak van de Raad van State. Te dezen zijn in
het vreemdelingencontentieux o.i. deze nuances minder belangrijk daar – zoals hiervoor is uiteengezet –
de aflijning tussen de rechtsmacht van de Raad van State en de kort gedingrechter heel duidelijk is.
265
Zie voor toepassingen: R.v.St., nr. 84.684, 14 januari 2000; voor toepassingen in het overige
contentieux van de Raad van State, zie G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst
dringende noodzakelijkheid”, l.c.; 191 en de gegeven referenties. Uiteraard is het met vakantie
vertrekken onmiddellijk na de kennisneming van de bestreden beslissing geen overmacht die in
aanmerking kan worden genomen ter beoordeling van de uiterst dringende noodzakelijkheid (R.v.St., nr.
89.629, 14 september 2000).
266
G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst dringende noodzakelijkheid”, l.c.,
192. R.v.St., nr. 91.101, 27 november 2000. Zie ook supra inzake het afwachten van het ogenblik van
de daadwerkelijke verwijdering alvorens een vordering in te dienen.
267
R.v.St., nr. 61.104, 1 augustus 1996.
50

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Ook de kennisneming van een rechterlijke uitspraak in een zaak waarin men derde is,
kan geen uiterst dringende noodzakelijkheid verantwoorden 268 .
Voorts zal het vrijwillig beginnen uitvoeren van de gewraakte beslissing ook de negatie
inhouden van de uiterst dringende noodzakelijkheid 269 . Dit zal inzonderheid het geval
zijn in het geval waarin de verzoeker toestemming heeft gegeven tot het uitvoeren van
de verwijderings- of terugdrijvingsmaatregel (art. 39/82, eerste zinsnede, Vr.W.).
3°. Argumenten eigen aan de zaak
76. De verplichting om diligent op te treden geldt ook in "delicate" en "complexe"
dossiers. Alhoewel soms de complexiteit van een dossier mede in de beoordeling wordt
gebracht 270 , vormt in de regel de complexiteit van een dossier geen excuus voor het
dralen met het instellen van de vordering 271 272 . Het staat overigens bij een complex
dossier de verzoeker vrij zich te laten bijstaan indien nodig.
Hetzelfde geldt voor het opzoeken van door hem nodig geachte "na te trekken
documenten" 273 .
Evenmin zal een gebrek in de communicatie tussen een partij en haar advocaat een
verschoningsgrond uitmaken om niet met de nodige diligentie op te treden. 274 . Zo werd
beslist dat de omstandigheid dat de raadsman pas daags voorheen werd verwittigd door
de verzoeker, geen afbreuk kan doen aan de vereiste van diligent optreden 275 . Ook een
late aanstelling als “pro deo”-advocaat rechtvaardigt het talmen in hoofde van de
verzoeker niet 276 . Anders zou het o.i. zijn mocht betrokkene verhinderd zijn om zijn
raadsman te raadplegen 277 .
268
R.v.St., nr. 128.750, 3 maart 2004 (i.c. wierp de verzoekende partij op dat zij een beslissing
afwachtte betreffende haar broer en haar moeder en dat zij meende dat de bestreden beslissing voordien
niet zou worden uitgevoerd. De Raad van State oordeelde dat het uitblijven van beslissingen over
familieleden echter geen reden lijkt te vormen om te talmen met een procedure tegen de eigen
beslissing); zie ook b.v. R.v.St., nr. 89.629, 14 september 2000.
269
Zie voor een toepassing inz. G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van uiterst
dringende noodzakelijkheid”, l.c. 192.
270
Zie b.v. voor een toepassing in het vreemdelingencontentiuex, inz. R.v.St., nr. 112.364, 7 november
2002. Zie voor overige toepassingen, inz. G. DEBERSAQUES, “De schorsingsprocedure in geval van
uiterst dringende noodzakelijkheid”, l.c., 192-193.
271
R.v.St., nr. 56.730, 6 december 1995, R.W. 1996-97, 225, noot; R.v.St., nr. 57.025, 14 december
1995; R.v.St., nr. 77.181, 24 november 1998; R.v.St., nr. 94.764, 18 april 2001; cf. I. OPDEBEEK, l.c.,
635 die vergelijkt met de omstandigheid dat de complexiteit van een zaak wel een motief is voor het
beoordelen van de redelijke termijn ten aanzien van het bestuur en de rechter.
272
Beslist werd door de Raad van State dat de rechten van verdediging en de eisen van de goede
rechtsbedeling vereisen dat ook de andere in het geding betrokken partijen en de Raad van State, de
mogelijkheid hebben die delicate en complexe aangelegenheden zo goed als mogelijk te behandelen.
Daarbij mag geen wanverhouding bestaan tussen de termijn die verzoeker zich voor het formuleren van
het verzoekschrift heeft voorbehouden enerzijds, en de termijn die aan de verwerende partij toekomt om
haar verdediging voor te bereiden en de termijn waarover de Raad van State beschikt om uitspraak te
doen anderzijds : R.v.St., nr. 98.634, 30 augustus 2001, R.W. 2001-2002, 634, noot I. OPDEBEEK. A
fortiori geldt het argument afgeleid uit de complexiteit van het dossier niet indien blijkt dat het
ingediende verzoekschrift, buiten de uiteenzetting over de uiterst dringende noodzakelijkheid en enkele
toevoegingen bij de feiten en een aanpassing van de uiteenzetting over de samenhang, grotendeels een
letterlijke herneming is van eerdere verzoekschriften (R.v.St., nr. 98.177, 7 augustus 2001).
273
Zie voor een toepassing in het vreemdelingenrecht, inz. R.v.St., nr. 146.694, 24 juni 2005 (wachten
op een document uit Helsinki); zie voor een andere toepassing, R.v.St., nr. 77.181, 24 november 1998.
274
R.v.St., nr. 105.903, 24 april 2002.
275
R.v.St. nr. 115.971, 15 februari 2003; R.v.St., nr. 84.684, 14 januari 2000 (overdracht van het
dossier naar een nieuwe raadsman rechtvaardigt het talmen niet); R.v.St., nr. 105.903, 24 april 2002.
276
R.v.St., nr. 95.974, 30 mei 2004.
277
Cf. R.v.St., nr. 129.171, 12 maart 2004 dat de vordering om reden van uiterst dringende
noodzakelijkheid afwees omdat niet bleek dat bleek dat de verzoeker is verhinderd geweest om vanaf
51

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
Ook de omstandigheden dat men zich omtrent zijn rechten nog diende te informeren bij
een derde, kregen geen gehoor in de rechtspraak van de Raad van State 278 .
In dezelfde zin overtuigen argumenten betrokken op zijn persoon evenmin 279 Uiteraard
mag de verzoeker niet zelf de oorzaak zijn van de uiterst dringende noodzakelijkheid. Zo
zal een verzoekster die sedert het verstrijken van haar legaal verblijf getalmd heeft om
verlenging te bekomen van haar legaal verblijf, zelf de oorzaak zijn van de uiterst
dringende noodzakelijkheid 280 .
4° Argumenten afgeleid uit het niet vertrouwd zijn met de voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen toepasselijke procedurele voorschriften
In het bijzonder verantwoordt de omstandigheid dat, in strijd met artikel 2, 4°, van de
wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur 281 , in de bestreden
beslissing geen melding wordt gemaakt van de eventuele beroepsmogelijkheden het
talmen van verzoeker niet 282 . De enige sanctie 283 die aan de miskenning van deze
bepaling is verbonden, is immers het gegeven dat de beroepstermijn niet ingaat. De
geldigheid van de bestreden beslissing zelf komt niet in het gedrang 284 .
(cc) De negatie van de dringende noodzakelijkheid volgend uit de gevolgde procedure
voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
77. Van de verzoeker wordt tijdens het verloop van de rechtspleging ook enige
waakzaamheid verwacht, op straffe van anders zijn verzoek tot behandeling bij uiterst
dringende noodzakelijkheid te zien verworpen worden.
Zo ontkent het gelijktijdig indienen van zowel een verzoekschrift tot schorsing van de
tenuitvoerlegging (met in hetzelfde verzoekschrift het beroep tot nietigverklaring (art.
39/82, § 3, eerste lid, Vr.W.), als van een verzoekschrift tot schorsing bij uiterst
dringende noodzakelijkheid op zich het bestaan van een uiterst dringende
noodzakelijkheid 285 . Een vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid
veronderstelt immers dat de gewone vordering tot schorsing niet vermag het onheil dat
de verzoeker overkomt, te voorkomen, zodat in die logica moeilijk te verklaren is hoe
het ogenblik van zijn opsluiting, met zijn raadsman te overleggen. Het zal aan verzoeker komen om dit
argument aannemelijk te maken.
278
R.v.St., nr. 57.025, 14 december 1995.
279
B.v. zwangerschap van de verzoeker (R.v.St., nr 84.684, 14 januari 2000); datum van huwelijk
vaststellen terwijl verzoeker zich .in een precaire verblijfstoestand bevond (R.v.St., nr. 102.389, 28
november 2003).
280
R.v.St., nr. 89.658, 18 september 2000. Zie ook R.v.St., nr. 97.915, 19 juli 2001.
281
B.S. 30 juni 1994. De Vr.W. kent geen bepaling analoog aan artikel 19, tweede lid, R.v.St.-wet. De
vraag rijst of te dezen de lezing van het toepassingsgebied van artikel 2 zoals die blijkt uit de
rechtspraak van het Hof van Cassatie door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen zal worden
toegepast (zie Cass. 23 oktober 2000, Arr. Cass. 2000, 570, T.F.R. 2001, 1095, noot S. HUYGHE en S.
RONSE (In deze zaak overwoog het Hof van Cassatie (verrassend op een organiek i.p.v. een inhoudelijk
criterium)) dat de directeur van de belastingen die uitspraak doet over een bezwaar, geen
administratieve overheid is in de zin van de wet van 11 april 1994, daar tegen zijn beslissing geen
voorziening voor de Raad van State maar wel voor het hof van beroep kan worden ingesteld);. In
dezelfde zin, Gent 27 mei 2003, T.Gem. 2005, 257, (kritische) noot R. HOUBEN.
282
Zie voor de toepassing van artikel 19, tweede lid, R.v.St.-wet : R.v.St., nr. 98.634, 30 augustus
2001, R.W. 2001-2002, 634, noot I. OPDEBEEK; R.v.St., nr. 111.433, 11 oktober 2002.
283
Behoudens de gemeenrechtelijke mogelijkheid dat de aansprakelijkheid van de overheid in het
gedrang kan komen door dit verzuim.
284
Ch. BAMPS, “Openbaarheid van bestuur. De federale wet van 11 april 1994 toegelicht”, Rec. Arr.
R.v.St., 1996, (21) 37. In dezelfde zin wat de rechtspraak betreft inzake artikel 19, tweede lid, R.v.St.wet
(zie J. BAERT en G. DEBERSAQUES, o.c. 422-423).
285
R.v.St., nr. 56.730, 6 december 1995, R.W. 1996-97, 225, noot; R.v.St., nr. 92.776, 29 januari
2001. Zie ook infra, nr. 83.
52

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
een verzoeker desalniettemin de beide vorderingen tegelijk heeft kunnen indienen 286 . De
verzoeker moet derhalve kiezen tussen de gewone vordering tot schorsing dan wel de
vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid (art. 39/82, § derde lid,
Vr.W.).
Ook het verzoek vanwege de verzoeker om de zaak naar een latere terechtzitting te
verwijzen, spreekt de uiterst dringende noodzakelijkheid tegen 287 .
Naar analogie met de rechtspraak inzake artikel 94 A.P.R. zal o.i. de verzoeker
tevergeefs aanvoeren dat één van de door hem ingeroepen middelen toelaat de zaak af
te doen volgens de procedure voorgeschreven door artikel 36 PR RvV en dat zulks een
beroep op de procedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid rechtvaardigt. De
procedure op grond van artikel 36 PRV en de procedure tot schorsing bij uiterst
dringende noodzakelijkheid zijn o.i. van elkaar te onderscheiden en kunnen wegens hun
onderscheiden aard niet samen gevoerd worden 288 .
(c) De vereiste dat de gewone schorsingsprocedure onmiskenbaar te laat zou komen
78. In overeenstemming met het princiepsarrest SPRUYT 289 van de Raad van State, dat
nadien talloze navolging kent 290 , mag in het algemeen worden aangenomen dat de
verzoeker aan de hand van duidelijke gegevens en feiten moet doen blijken dat, indien
de vordering wordt ingesteld volgens de gewone schorsingsprocedure, de uitspraak over
deze vordering onherroepelijk te laat zou komen om nog enig nuttig effect te sorteren.
Het komt aan verzoeker toe op afdoende wijze aannemelijk te maken dat, mocht de
vordering worden onderzocht volgens de gewone procedureregeling inzake schorsing, de
schorsing onmiskenbaar te laat zou komen omdat het nadeel dat ernstig wordt genoemd,
reeds gerealiseerd zou zijn en niet meer, of alleszins zeer moeilijk nog hersteld zou
kunnen worden, met name zo moeilijk als in het geval dat de tenuitvoerlegging van de
286
R.v.St., nr. 92.776, 29 januari 2001.
287
R.v.St., nr. 44.412,11 oktobter 1993; R.v.St., nr. 70.450, 22 december 1997; R.v.St., nr. 70.451, 22
december 1997; R.v.St., nr. 86.752, 10 april 2000. Ofwel staat de uiterst dringende noodzakelijkheid
vast en dient de procedure zonder verwijl te worden vervolgd, ofwel staat die niet vast en dan dient
logisch de vordering te worden afgewezen.
288
Zie naar analogie inzake de onmogelijkheid tot combinatie van de UDN-procedure met de procedure
van “kennelijke gegrondheid” vervat in artikel 94 A.P.R. zoals dit gold voor de opheffing ervan bij artikel
55, 3° van het K.B. van 24 april 2007 : R.v.St., nr. 80.609, 3 juni 1999. Zie ook R.v.St., nr. 108.686, 3
juli 2002.
289
R.v.St., nr. 38.302, 11 december 1991, J.T. 1992, 312, noot D.L., R.W. 1991-92, 989, T.B.P., 1992,
674, noot W. LAMBRECHTS.
290
In de (oudere ?) rechtspraak (zoals b.v. het aangehaalde arrest Spruyt,) werd (nog) vereist dat
aannemelijk werd gemaakt dat, in geval de vordering tot schorsing wordt onderzocht met inachtneming
van de gewone regels van de schorsingsprocedure, en de schorsing alzo slechts over een paar weken,
doch ten laatste binnen vijfenveertig dagen na het instellen van de vordering zou bevolen worden, zij
onmiskenbaar te laat zou komen. Gaandeweg werd de verwijzing naar de 45 dagen (veelal : zie b.v. nog
R.v.St., nr. 116.708, 5 maart 2003; R.v.St., nr. 118.727, 28 april 2003; R.v.St., nr. 98.829, 12
september 2001) weggelaten - aangezien in de praktijk deze (orde)termijn niet kon worden nageleefd -
en vervangen door de vereiste aan te tonen dat, indien de vordering wordt ingesteld volgens de gewone
schorsingsprocedure, de uitspraak over deze vordering onherroepelijk te laat zou komen om nog enig
nuttig effect te sorteren (zie b.v. R.v.St., nr. 120.844, 20 juni 2003). In het arrest Vanrusselt en cst.
(nr. 115.464, 6 februari 2003, T.R.O.S. 2003, 249, noot R. VEKEMAN) werd uitdrukkelijk gesteld dat de
termijn van 45 dagen een termijn van orde is en dat “gelet op het overbelast zijn van de Raad van State,
de gemiddelde duur van een procedure die niet bij uiterst dringende noodzakelijkheid wordt ingesteld,
langer is dan 45 dagen”. Het lijkt aannemelijk dat ook in de rechtspraak voor de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen niet zal verwezen worden naar de in artikel 39/82, § 4, eerste lid, Vr.W.
bepaalde termijn van 30 dagen.
53

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
bestreden akte niet wordt geschorst 291 . Niet is vereist dat de verzoeker aannemelijk moet
maken dat zijn nadeel groot is of dat het kan verergeren, maar wel dat de realisatie of de
verzwaring ervan vooraleer de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen volgens de gewone
procedureregeling uitspraak zou doen, de uitspraak volgens de gewone
schorsingsprocedure tot een formele procedurestap zou herleiden 292 . De verzoeker draagt
te dezen de bewijslast. Loutere beweringen zullen ter zake niet volstaan.
De volgende argumenten zijn o.i. niet dienend :
- de UDN-procedure kan, als uitzonderingsprocedure, uiteraard niet worden
aangewend enkel en alleen om sneller dan met toepassing van de gewone
schorsingsprocedure, een uitspraak over de vordering te verkrijgen 293 ;
- het gegeven dat het nadeel of het risico erop langer blijft voortbestaan wanneer
de gewone schorsingsprocedure wordt gevolgd, is op zich nog geen reden om te
besluiten dat de uiterst dringende noodzakelijkheid aanwezig is. Daar anders over
oordelen zou betekenen dat alle schorsingsprocedures volgens de procedure van
de uiterst dringende noodzakelijkheid zouden kunnen worden behandeld, wat
uiteraard de negatie zelve van de voorwaarde van de uiterst dringende
noodzakelijkheid en van het zeer uitzonderlijke karakter van de
schorsingsprocedures bij uiterst dringende noodzakelijkheid zou betekenen 294 ;
- aangezien het instellen van een vordering tot schorsing van de tenuitvoerlegging
geen schorsende werking heeft, verantwoordt het feit dat de bestreden akte kan
worden uitgevoerd hangende een gewone schorsingsprocedure op zich de uiterst
dringende noodzakelijkheid van de vordering niet afdoende. Er anders over
oordelen zou ertoe leiden dat elke vordering tot schorsing uiterst dringend zou
zijn, hetgeen de negatie zou zijn van het uitzonderlijk karakter van deze
procedure 295 ;
- de loutere verwijzing naar een bevel om het grondgebied te verlaten dat werd ter
kennis gebracht of de loutere vrees voor de tenuitvoerlegging van het bestreden
bevel, volstaan niet om aan te tonen dat de gewone schorsingsprocedure
onmiskenbaar te laat zou komen, indien blijkt dat de verzoeker niet het voorwerp
uit van een imminente verwijderingsmaatregel met het oog op zijn verwijdering
van het grondgebied van het Rijk 296 . In een dergelijk geval volstaat het indienen
van een gewone vordering tot schorsing. Wordt de tenuitvoerlegging van de
bestreden beslissing imminent, dan volstaat het met toepassing van de artikelen
39/84 en 39/85 voorlopige maatregelen bij uiterst dringende noodzakelijkheid te
vorderen 297 . Binnen de voorwaarden van artikel 39/85 is een dergelijke vordering
schorsend.
De verzoeker zal dus, om aan deze tweede voorwaarde met betrekking tot de uiterst
dringende noodzakelijkheid te voldoen, feiten en gegevens moeten aanbrengen die direct
aannemelijk maken dat de gevraagde schorsing, wil zij enig nuttig effect sorteren,
onmiddellijk moet worden bevolen, en dat, mocht de vordering worden onderzocht
volgens de gewone procedureregeling inzake schorsing, de schorsing onmiskenbaar te
laat zou komen omdat het nadeel dat ernstig wordt genoemd, reeds gerealiseerd zou zijn
en niet meer, of alleszins zeer moeilijk nog hersteld zou kunnen worden, met name zo
291
R.v.St., nr. 74.283, 12 juni 1998; R.v.St., nr. 76.781, 3 november 1998; R.v.St., nr. 85.026, 1
februari 2000; R.v.St., nr. 98.177, 7 augustus 2001; R.v.St., nr. 118.282, 11 april 2003; Cf. E.
LANCKSWEERDT, o.c., 134.
292
R.v.St., nr. 124.566, 23 oktober 2003; R.v.St., nr. 103.967, 20 februari 2002; R.v.St., nr. 109.507,
23 juli 2002; R.v.St., nr. 72.365, 10 maart 1998.
293
R.v.St., nr. 76.781, 3 november 1998.
294
R.v.St., nr. 75.555, 6 augustus 1998.
295
R.v.St., nr. 118.282, 11 april 2003.
296
Zie in die zin de princiepsarresten gewezen door de Raad van State, gewezen in algemene
vergadering : R.v.St., nrs. 141.510 en 141.512, 2 maart 2005. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
sluit zich op expliciete wijze aan bij deze rechtspraak : RvV, nr. 553, 4 juli 2007.
297
RvV, nr. 553, 4 juli 2007.
54

G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK, Rechtsbescherming tegenover de overheid bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
moeilijk als in het geval dat de tenuitvoerlegging van de bestreden akte niet wordt
geschorst 298 .
298 R.v.St., nr. 118.282, 11 april 2003; R.v.St., nr. 129.903, 30 maart 2004.
55
Brussel, 1 juli 2007
Prof. G. DEBERSAQUES en Fr. DE BOCK