Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

Concept rapport Veiligheid – februari 2011
werd bepaald dat de dagelijks parate organisaties, d.w.z. de politie, de geneeskundige
hulpverlening en de brandweer, gezamenlijk verantwoordelijk waren voor de
rampenbestrijding. De brandweer kreeg hierbij de coördinerende taak toegewezen. [Van
Lochem, 2007: 172]
De indeling in oorlogsA en vredesrampen werd steeds meer als anachronistisch gezien. In
1980 werd de BB opgeheven. De taken voor zowel oorlogsA als vredesrampen gingen dus
over naar de Regionale Brandweer, de geneeskundige diensten, het Rode Kruis en het
Korps Mobiele Colonnes (KMC) dat een onderdeel van de Koninklijke Landmacht
uitmaakte. [website nbdc; Van Lochem, 2007: 170A171]
De samenwerking tussen hulpverleningsdiensten onder leiding van de brandweer is in de
jaren tachtig en negentig geïntensiveerd. In 1985 werden de Brandweerwet en de
Rampenwet van kracht die de operationele leiding bij de brandweer en bestuurlijke
verantwoordelijkheid voor de rampenbestrijding bij de gemeenten vastlegden. De Wet
geneeskundige hulpverlening bij rampen uit 1991 regelde de bevoegdhedenstructuur bij
de geneeskundige hulpverlening bij rampen en de voorbereiding daarop. Het
uitgangspunt was regionalisering van rampenbestrijding op basis van verlengd lokaal
bestuur. [website burgemeesters] Er waren echter nog steeds uiteenlopende typen
regio’s met afwijkende grenzen en verschillende omvang. Door enkele calamiteiten in de
jaren negentig, zoals de aardbeving in Limburg, de explosie bij Cindu in Uithoorn, de
Bijlmerramp en de treinontsporing bij Hoofddorp in 1992, het hoogwater van 1995 en de
Herculesramp in 1996 werd het bestaande bestel van rampenbestrijding herhaaldelijk op
proef gesteld. [Bron en Schaap, 2007: 71/72]
Door het wegvallen van oorlogsdreiging uit het Oosten na de val van de Berlijnse Muur in
1989 werd in 1993 het KMC opgeheven. [Van Lochem, 2007: 170A171] In hetzelfde jaar
werd de minister van BZK belast met organisatie van geneeskundige hulpverlening.
Hiermee kwam de organisatie van alle parate hulpverleningsdiensten onder één
ministerie te vallen. Dit vergemakkelijkte de weg naar een verdere regionalisering van de
rampenbestrijding en crisisbeheersing en professionalisering van de
hulpverleningsdiensten. [website burgemeeters; Van Lochem, 2007: 173] Een van de
voorlopers op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing op regionaal niveau
was de veiligheidsregio RotterdamARijnmond. [Ale 2010)
In 1994 werd de politie in 25 regiokorpsen en een Korps Landelijke Politiediensten
ingedeeld. Ook zijn er medio jaren negentig ten behoeve van de geneeskundige
hulpverlening de eerste regionale ambulancevoorzieningen (RAV) gevormd die
overeenkwamen met de politieregio’s. [Van Lochem, 2007: 173] In 1999 werd de
Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen opgericht die belast werd met
coördinatie van de inzet van geneeskundige diensten tijdens rampen en grote ongevallen
in de regio. [website ghor; Bierens, 2009: 819]
Begin jaren nul vonden veel incidenten plaats, zoals de aanslagen van 11 september
2001, de dreiging van een pokkenepidemie als gevolg van bioterrorisme en de SARSA
epidemie in 2003, die aanleiding gaven tot nieuwe evaluatie van het beleid op het gebied
van rampenbestrijding en crisisbeheersing. De uitkomsten van de onderzoeken naar
aanleiding van de vuurwerkramp in Enschede in 2000 door de commissieAOosting en de
cafébrand in Volendam in 2001 door de commissieAAlders gaven aan dat de organisatie
en coördinatie van rampenbestrijding veel te wensen overliet. [Van Lochem, 2007:175A
176) Dit leidde onder meer tot het tot stand brengen van de Wet kwaliteitsbevordering
rampenbestrijding in 2004 die de basis voor verdere vorming van veiligheidsregio’s
legde. Het concept van veiligheidsregio nam ook een centrale plaats in in het Beleidsplan
Crisisbeheersing 2004A2007 van het kabinet. Hierin werd accent gelegd op betere
multidisciplinaire voorbereiding op de moderne dreigingen en goede aansluiting van
verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
[Van Lochem, 2007: 178]
A Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
82