Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

nationaalarchief.nl
from nationaalarchief.nl More from this publisher
12.09.2013 Views

Concept rapport Veiligheid – februari 2011 Opmerkingen bij deelonderzoek 4: Openbare orde, hulpverlening, rampen Geweld in de publieke ruimte zou vanzelfsprekend ook onder het kopje openbare orde gevat kunnen worden, maar – zoals eerder gezegdA is er voor gekozen de verschillende vormen van geweld te clusteren onder (bedreiging van) sociale veiligheid. De krakersrellen van 1980 zijn ook voorbeelden van verstoringen van de openbare orde, maar zullen worden besproken als hotspot in het kader van het domein Wonen. De hulpdiensten worden besproken voor zover zij betrekking hebben op trends op het gebied van veiligheid. Organisatorische trends komen, zoals ook in het geval van de krijgsmacht, aan de orde in het domein Politiek en Bestuur. Een uitzondering hierop vormt de trend ‘Toenemende maatschappelijke inbedding van de politie’, deze trend is om pragmatische redenen wel in dit rapport opgenomen. 8

Concept rapport Veiligheid – februari 2011 A Individualisering A Secularisatie A Medialisering A Verzakelijking A Trend: (de meeste trends die vallen onder dit domein) A Trend: juridisering van de samenleving A Trend: opkomst en teruggang van de gedoogcultuur A Domein: Veiligheid A Domein: Recht Vanaf begin jaren tachtig. ! Tot begin jaren tachtig stond het begrip veiligheid minder hoog op de maatschappelijke en politieke agenda dan in de decennia erna. Sterker nog, de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid voorspelde in 1977 dat bijvoorbeeld criminaliteit in 2000 een randverschijnsel zou zijn. [Boutellier, 2007, 184] Desondanks werd veiligheid in de loop van de jaren tachtig een belangrijk maatschappelijk thema, dat op uiteenlopende terreinen speelde. De toename van criminaliteit werd een bron van maatschappelijke onrust en deed de gevoelens van onveiligheid van de burger groeien. Internationale rampen als die in Tsjernobyl maakten dat de overheid beleid ontwikkelde op het gebied van externe veiligheid. Ook de aanslagen van 9 september 2001 op de Twin Towers vormden een aanslag op de veiligheidsgevoelens van de burger. De groeiende behoefte aan veiligheid werd zodoende gevoed door een opeenvolging van ontwikkelingen en gebeurtenissen. Desondanks was de samenleving in diezelfde periode veiliger dan ooit. De burger was gezonder, welvarender en had een hogere levensverwachting, maar zag zich tezelfdertijd geconfronteerd met nieuwe onzekerheden die samenhingen met maatschappelijke ontwikkelingen als vergrijzing, opwarming van de aarde, globalisering, ziekten en migratie. (Jonker 2007, 27) Voor de geïndividualiseerde, geseculariseerde burger konden deze onzekerheden niet langer worden verklaard dan wel opgelost door zich neer te leggen bij het lot. In de nieuwe maatschappelijke orde kende iedere situatie een verantwoordelijke, en in de ogen van de burger was de overheid bij uitstek verantwoordelijk voor kwesties rond veiligheid. [Interview met Safranski door Van den Bergh, 2005, 29] Dit werd gestimuleerd door ontwikkelingen als de politisering, juridisering, mobilisering en medialisering van veiligheid, crises en rampen. Dat wil zeggen dat bij incidenten betreffende de veiligheid in toenemende mate werd gedacht in termen van verantwoordelijke autoriteiten, strafrechtelijke consequenties, en genoegdoening voor de slachtoffers en gedupeerden. De media speelden bovendien niet alleen een belangrijke rol in het verspreiden van nieuws rond onheil, maar ook in de publieke roep om controle en verantwoording. [Rosenthal, 2009, 23A27] De overheid kwam ondertussen ‘in een spagaat tussen terugtreden en optreden’ te zitten. [Boutellier 2007, 191A192] In reactie op specifieke gebeurtenissen, bijvoorbeeld de vuurwerkramp in Enschede, werd ingegrepen en aangestuurd op beter toezicht, terwijl in het algemeen het overheidsbeleid in toenemende mate gericht was op ‘responsabilisering’, ofwel op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. In meer 9

Concept rapport <strong>Veiligheid</strong> – februari 2011<br />

Opmerkingen bij deelonderzoek 4: Openbare orde, hulpverlening, rampen<br />

Geweld in de publieke ruimte zou vanzelfsprekend ook onder het kopje openbare orde<br />

gevat kunnen worden, maar – zoals eerder gezegdA is er voor gekozen de verschillende<br />

vormen van geweld te clusteren onder (bedreiging van) sociale veiligheid. De<br />

krakersrellen van 1980 zijn ook voorbeelden van verstoringen van de openbare orde,<br />

maar zullen worden besproken als hotspot in het kader van het <strong>domein</strong> Wonen. De<br />

hulpdiensten worden besproken voor zover zij betrekking hebben op trends op het<br />

gebied van veiligheid. Organisatorische trends komen, zoals ook in het geval van de<br />

krijgsmacht, aan de orde in het <strong>domein</strong> Politiek en Bestuur. Een uitzondering hierop<br />

vormt de trend ‘Toenemende maatschappelijke inbedding van de politie’, deze trend is<br />

om pragmatische redenen wel in dit rapport opgenomen.<br />

<br />

8

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!