Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

Concept rapport Veiligheid – februari 2011
Verantwoording domeinindeling
Het domein ‘Veiligheid’ geldt als een complex domein. Het is een groot domein waarin
vele, uiteenlopende onderwerpen aan de orde komen. Het domein, zoals het in het
projectplan van het Nationaal Archief is omschreven, omvat de volgende onderwerpen 1 :
A openbare orde
A landsverdediging
A criminaliteit
A hulpverlening (brandweer, politie, ambulancedienst)
A terrorismebestrijding
A verkeersveiligheid
A rampen
A veiligheid op de werkplek (arbo)
A voedselveiligheid
Deze indeling heeft als beginpunt gediend voor een onderverdeling van het domein in
vier subdomeinen / deelonderzoeken, waarin die onderwerpen zijn ondergebracht die een
zekere samenhang vertonen. Op basis van gesprekken met experts en literatuur zijn
hieraan infectieziekten, geneesmiddelen en gevaarlijke stoffen toegevoegd. (In de
praktijk blijken de gevaarlijke stoffen, samen met rampen, te vallen onder de trend
‘Opkomst van het extern veiligheidsbeleid’.) De vastgestelde subdomeinen /
deelonderzoeken bestaan uit:
A Deelonderzoek 1: Criminaliteit en sociale veiligheid. 2
A Deelonderzoek 2: Defensie 3 , inlichtingendiensten en terrorismebestrijding.
A Deelonderzoek 3: Veiligheid en geneesmiddelen, veiligheid en infectieziekten,
voedselveiligheid, productveiligheid.
A Deelonderzoek 4: Openbare orde, hulpverlening, rampen.
Uit pragmatisch oogpunt zijn de subdomeinen ‘verkeersveiligheid’ en ‘veiligheid op de
werkplek (arbo)’ ondergebracht bij, respectievelijk, de domeinen Verkeer en vervoer en
Werk, inkomen en bestedingen. Trends op het gebied van veiligheid in termen van
‘Nederland vs. het water’ worden besproken bij Milieu. Zij zullen dus in desbetreffende
rapporten aan de orde komen.
De trends op het gebeid van Veiligheid worden in dit rapport gepresenteerd per
subdomein omdat dit een logische structuur oplevert en de trends zo enige onderlinge
samenhang vertonen. In de uiteindelijke database zullen genoemde trends en hotspots
enerzijds een zelfstandig leven leiden, doch anderzijds door het aanleggen van
allerhande onderlinge relaties toch een zekere onderlinge samenhang kennen. Bovendien
kunnen bepaalde trends c.q. hotspots dan aan verschillende domeinen worden
gekoppeld.
1 Zie: Concept eindrapport waarderingsmethodiek, 2009: 13A14. De domeinindelingen en maatschappelijke
hoofdfuncties worden door het Onderzoeksteam HMA als gegeven beschouwd. Dat wil zeggen dat ze niet
worden geproblematiseerd, maar als beginpunt van onderzoek worden genomen. De domeinindeling wordt
daarbij vrij strak nagevolgd; deze is vooralsnog slechts aangevuld met een 15 e domein, ‘Cultuur, levensstijl en
mentaliteit’. De maatschappelijke hoofdfuncties worden gebruikt als eerste aanzet om het desbetreffende
domein in kaart te brengen. Op basis van stap 0 van de methodiek wordt vervolgens een pragmatische aanpak
(eventueel met subdomeinen) voor het domein vastgesteld.
2 Onder sociale veiligheid verstaan we veiligheid in de (semiA)publieke ruimte.
3 Defensie is een meer algemene term dan landsverdediging, en daardoor in het kader van de taken van
defensie ten behoeve van de landsA en internationale veiligheid beter geschikt.
5