Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

More documents

Recommendations

Info

Concept rapport Veiligheid – februari 2011 Engelse hooligans bedacht de harde kern aanhangers van FC Utrecht als eersten in Nederland halverwege jaren zeventig een naam voor hun groep, ‘Bunnikzijde’. Andere clubs volgden. Met een echte naam, eigen strijdliederen, spandoeken en een clubblad nam in de loop van de jaren zeventig werden de eerste tekenen zichtbaar van de toename van het groepsgevoel en verharding van de provocaties naar supporters van andere clubs. Zo werd tijdens het Amsterdam 702 toernooi in 1977 de aanhang van Liverpool bekogeld en moest de ME de rust herstellen. [website haguecityfirm] Drie jaar eerder, op 29 mei 1974 vonden grote supportersrellen plaats in De Kuip in Rotterdam bij de UEFA CupAfinale FeyenoordATottenham Hotspur. Ze werden veroorzaakt door dronken Hotspuraanhangers en worden gezien als de eerste voetbalrellen in Nederland. [website Sportgeschiedenis] Sindsdien mondden wedstrijden vooral tussen de clubs uit de grote steden, Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Amsterdam, steeds vaker uit in massale vechtpartijen, zoals bijvoorbeeld die van 1 maart 1987 tussen FC Den Haag en Ajax in het Haagse Zuiderparkstadion. De maatregelen die getroffen werden naar aanleiding van de gebeurtenissen in het Belgische Heizelstadion op 29 mei 1985, waarbij onder het publiek van de wedstrijd tussen Liverpool en Juventus Turijn 39 doden vielen door geweld en verdrukking, bleken niet voldoende. Ondanks de scheiding tussen supportersvakken op de tribunes, wisten de supporters van FC Den Haag en Ajax elkaar te bereiken en gingen met elkaar op de vuist. De ME voerde charges uit om de situatie onder controle te krijgen. [website haguecityfirm] Het eerste dodelijke slachtoffer van het supportersgeweld in Nederland – Erik Lassche, een supporter van FC Twente – viel op 8 december 1991, het bekendste – de aanvoerder van de Amsterdamse harde kern van de supporters, de ‘FAside’, Carlo Picornie – op 23 maart 1997. Hij overleed als gevolg van ‘de slag bij Beverwijk’, een gewelddadig treffen tussen honderden hooligans van Feyenoord en Ajax (veel van hen onder invloed van alcohol en drugs [Roeleven, 2010]) dat zich voor het eerst op zo’n grote schaal buiten het stadion, op een weiland naast de A9, afspeelde. [NRC, 24 maart 1997] Het waren de zwaarste rellen uit de Nederlandse voetbalgeschiedenis [Geudens, 2004] die gelijk een nieuwe ontwikkeling markeerden: de verplaatsing van supportersgeweld van binnen naar buiten het voetbalstadion. In de jaren daarna volgden nog talrijke confrontaties zoals op 17 april 2005 rond de wedstrijd Feyenoord A Ajax. Hierbij strandde één van de twee supporterstreinen. De supporters uit de eerste trein werden bij het stadion door de politie vastgehouden en mochten het stadion niet in. De tweede trein, die inmiddels al in Rotterdam was aangekomen, werd teruggestuurd naar Amsterdam. Ter hoogte van Nieuwerkerk aan den IJssel werd deze trein door de supporters tot stilstand gebracht. Bij een heftige confrontatie die daarop volgde – voornamelijk tussen FeyenoordAaanhangers en de ME – werd de trein zo goed als geheel vernield. [Adang e. a., 2009: 17A24] De sinds eind jaren negentig merkbare verplaatsing van geweld buiten stadions heeft niet in de laatste plaats te maken met maatregelen die successievelijk werden getroffen om het supportersgeweld in te dammen [Ferwerda 2001: 92]: strengere straffen, samenwerking tussen de politie, justitie, het OM, gemeenten en clubs, meer controle onder andere in de vorm van (persoonsgebonden) clubkaarten, cameratoezicht en stadionverbod, en ook moderne stadions met een goed systeem voor het scheiden van supportersgroepen. De staanplaatsen in de stadions zijn nagenoeg verdwenen, de inrichting werd zo goed mogelijk bestand gemaakt tegen vandalisme. Bovendien werden stewards met fouilleerbevoegdheid ingezet die de supporters op weg naar het stadion, tijdens en na de wedstrijd begeleiden. [Geudens, 2004, website haguecityfirm] In 1997 is daarnaast een start gemakt met het ontwikkelen van een informatiesysteem, zogenoemde Voetbal Volg Systeem (VVS), waarvan verschillende instanties gebruik kunnen maken om het risico bij wedstrijden in te schatten en het supportersgeweld te voorkomen. [CIV] Ook de aanpak van supportersgeweld door de politie is in de loop van tijd geëvolueerd van massale inzet en geweldgebruik in de jaren tachtig naar infiltratie in de hooligangroepen en het gericht onschadelijk maken van belangrijkste schakels en breins achter het supportersgeweld in de jaren nul. [Ferwerda (interview)] Omdat de supportersgeweld steeds vaker buiten de stadions plaatsvindt, worden omstanders er steeds vaker mee geconfronteerd zoals (medewerkers of klanten van) 32
Concept rapport Veiligheid – februari 2011 horecagelegenheden, tankstations en winkels of toevallige voorbijgangers. [Ferwerda en Gelissen 2001:90] De materiële schade, bijvoorbeeld aan NSAmaterieel, straatmeubilair of geparkeerde auto’s is bij voetbalrellen doorgaans hoog. [Van Netburg, 2005: 6] De gewelddadige supporters zijn voornamelijk jonge autochtone mannen tussen de 19 en 35 jaar, veelal bekend bij politie en justitie wegens het plegen van andere delicten. Ze komen uit alle sociale groepen maar jongeren uit de lagere sociale milieus zijn oververtegenwoordigd. [Ferwerda 2001: 85] Begin jaren nul steeg de gemiddelde leeftijd bij de aangehouden supporters en nam de organisatiegraad van supportersgeweld toe. Er werden daarbij steeds vaker en doelmatiger moderne communicatiemiddelen (mobiele telefoons, internet en scanners om de politieradio af te luisteren) ingezet. Het fysieke en verbale geweld verhardde en werd vaker op persoon gericht. Gevallen van bedreiging en intimidatie buiten het stadion, in de privéAomgeving van het veiligheidspersoneel, scheidsrechters, trainers en spelers, kwamen vaker voor dan voordien. [Van Netburg, 2005: 6A7] Politie c.q. het bevoegd gezag werden, naast de rivaliserende sides, steeds vaker doelgroep van de hooligans. [Ferwerda en Gelissen 2001: 92] Het supportersgeweld leek zich ook steeds meer te vermengen met andere typen delicten zoals recreatiecriminaliteit, vernielingen, plunderingen, drugsA en wapenhandel en – gebruik. Tussen 2000 en 2005 namen zowel het wapenbezitA en gebruik als het gebruik van drugs en alcohol bij supportersgeweld toe. [Van Netburg, 2005: 2 en 6] Vooral het excessieve gebruik van drugs zoals cocaïne en speed die angstgevoelens onderdrukken en/of agressiviteit vergroten, maakt het supportersgeweld zeer onvoorspelbaar. [Ferwerda (interview)] A Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) A Politie A Koninklijke Marechaussee (KMar) A Betaald Voetbalorganisatie (BVO) A Mobile Eenheid (ME) A Ministerie van Justitie A OM A Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties A Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) A Nationaal Coördinatie Centrum (NCC) A Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme (CIV) "" A Scott, C. en O.M.J. Adang, ‘Disorderly conduct? On social psychology and the controll of footbal ‘hooliganism’ at Euro 2004’, The Psychologist 17(2004): 318A 319 http://www.liv.ac.uk/psychology/staff/CStott/Psychologist.pdf (geraadpleegd op 21 september 2010). A www.civAvoetbal.com (geraadpleegd op 21 september 2010). A Adang, O.M.J. et al., Boven de pet? Een onderzoek naar grootschalige ordehandhaving in Nederland (Apeldoorn 2009). A http://www.haguecityfirm.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=49 %3AdeAslagAomAhetA zuiderpark&catid=78%3Auser4category&Itemid=189&showall=1 (geraadpleegd op 21 september 2010). A Netburg, C.J.van, Voetbalvandalisme (Den Haag 2005). A Geudens, S., ‘Zonder oorlog geen voetbal. Voetbalspel en beschavingsproces’, Streven. Cultureel Maatschappelijk Maandblad 45(2004), http://www.streventijdschrift.be/artikels/04/Geudens 2004VoetbalOorlog.htm (geraadpleegd op 21 september 2010). 33
Page 1 and 2: DOMEIN (ZORG VOOR) VEILIGHEID NATIO
Page 3 and 4: Concept rapport Veiligheid - februa
Page 31: Concept rapport Veiligheid - februa
Page 83 and 84:
Concept rapport Veiligheid - februa
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
show all

Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?