Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

12.09.2013 Views
Concept rapport Veiligheid – februari 2011 0 ( : ) A Multiculturalisering A Emotionalisering A Trend: Opkomst van het modern terrorisme A Trend: Toenemend gevoel van onveiligheid in de maatschappij onder invloed van gewelddadigheden in het publieke domein, mediaAaandacht en houding van de overheid 2004 – 2005 ! Op de ochtend van 2 november 2004 werd filmmaker en columnist Theo van Gogh in Amsterdam vermoord. Op zijn eigen wijze had hij in de jaren daarvoor allerlei tartende uitspraken over de islam gedaan A overigens net als over een scala aan andere onderwerpen A en onder meer samen met de politica Ayaan Hirsi Ali de film Submission gemaakt, waarin de onderdrukking van vrouwen in de moslimgemeenschap aan de kaak werd gesteld. De dader was de in de jaren daarvoor sterk geradicaliseerde Mohammed Bouyeri. Hij trof Van Gogh met acht kogels en sneed hem de hals door. In zijn borst pinde hij met een mes een dreigbrief gericht aan Hirsi Ali vast. De moordenaar schoot later op de politie, naar hij later verklaarde in de hoop zelf ook als martelaar gedood te worden. Dat gebeurde niet; na een schot in zijn been werd hij gearresteerd. Bij zijn proces verklaarde hij tot zijn daad te zijn gekomen uit geloofsovertuiging. Hij voelde de verplichting om degene die de profeet beledigde, te doden. Bouyeri werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. De daad bracht een grote schok teweeg. Dit uitte zich in eerste instantie in stille en lawaaiAtochten, veel betuigingen van afschuw van burgers en politici, en was aanleiding tot brandstichtingen in moskeeën in Venray, Helden en Uden, vermoedelijk door rechts extremistische en rellende jongeren. In Uden werd ook een islamitische basisschool in brand gestoken. Koningin Beatrix en premier Balkenende bezochten Marokkaanse jongeren om met hen over de moord te spreken. Op langere termijn waren er verschillende gevolgen te onderkennen. De verhouding tussen moslims en nietAmoslims werd verder op scherp gezet. In de verontwaardiging over de moord was het buitengewoon lastig om te communiceren dat de moordenaar een zeer extremistische vorm van zijn geloof aanhing, die maar door heel weinigen in de moslimgemeenschap gedeeld werd. Kwesties als de integratie van moslims, dubbele nationaliteiten en dergelijke werden tot ernstig probleem gemaakt. Met deze moord ontstond bovendien bij de overheid en het publiek het gevoel dat het jihadisch terrorisme nu toch ook in Nederland voet aan de grond had gekregen. Dit werd later versterkt door de met veel publiciteit omgeven aanhoudingen van en processen tegen de leden van de zogenaamde Hofstadgroep, waar Bouyeri deel van had uitgemaakt. Het antiAterrorismebeleid werd aangescherpt en de bevoegdheden van AIVD en politie werden uitgebreid. Bedreiging van gezichtsbepalende figuren als Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders werd door de overheid nu zeer serieus genomen, wat leidde tot draconische maatregelen om hen tegen een dergelijke aanslag te beschermen. Een jaar na de aanslag werd geconstateerd dat de daad in die zin succesvol was geweest dat de vrijheid van meningsuiting in Nederland inderdaad was ingeperkt. In een onderzoek van bureau Motivaction uit oktober 2005 bleek dat 52% van de (autochtone) Nederlanders vond dat de moord op Theo van Gogh het vrije debat in Nederland had 130

Concept rapport Veiligheid – februari 2011 gestopt. 60 Veel publicisten en artiesten voelden zich belemmerd om hun standpunten onverkort te uiten, uit vrees voor de gevolgen. 61 MuseumA en schouwburgdirecteuren en burgerlijke overheden, vooral op lokaal niveau, werden steeds voorzichtiger met het goedkeuren van voorstellingen of het maken van tentoonstellingen waar vanuit islamitische kring bezwaar tegen geuit werd of mogelijk aanstoot aan kon worden genomen. Toen eind 2005 in Denemarken ophef ontstond rond een serie cartoons waarop de profeet Mohammed werd afgebeeld, was er ook in de Nederlandse media nogal wat terughoudendheid om te tonen waar het nu eigenlijk om ging. A ministerApresident A politie A ministerie van Justitie A AIVD A media A lokale bestuurders 60 Motivaction, Factsheet Maatschappelijke Barometer: Vrijheid van meningsuiting, uitzending 2 november 2005 (Amsterdam 2005). 61 Sandra Kooke, ‘Bedreigd, of bang het te worden’ in Trouw, de Verdieping van 28 oktober 2005. 131

Page 1 and 2: DOMEIN (ZORG VOOR) VEILIGHEID NATIO

Page 3 and 4: Concept rapport Veiligheid - februa































































Page 129: Concept rapport Veiligheid - februa












veiligheid

jaren

nederland

ministerie

rapport

februari

haag

criminaliteit

politie

nederlandse

deelrapport

trendanalyse

domein

nationaal

archief

www.nationaalarchief.nl

Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief ... View more Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief

Delete template?

Save as template ?

Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief Deelrapport trendanalyse domein Veiligheid - Nationaal Archief