H. Inventarissen van archieven en meubilair

H. INVENTARISSEN VAN
ARCHIEVEN EN MEUBILAIR
37

De bewaarders en andere hoofden van dienst moesten vroeger een inventaris van hun archief bijhouden. Dat bepaalde
de “Algemeene instructie regelende het beheer, de boekhouding en de verdere verplichtingen van de ambtenaren van
de registratie, de successie en het zegel”. Dat was een boekwerk van 238 bladzijden met 733 grotendeels overbodige
artikelen. In zwaarwichtige woorden werd bepaald dat je bevelen moest opvolgen, het nummeren van documenten
met 1 moest beginnen, een kantoorgebouw van een slot moest zijn voorzien, enz. Zo luidde artikel 80: “Alle registers,
memorialen en tafels moeten net en zindelijk worden bewerkt. Het schrift moet duidelijk en leesbaar zijn”. De artikelen
26 en 27, naar de uitgave van 1889, regelden de inventarissen.
De inventarissen bieden niet alleen een interessante blik in 200 jaar vastgoedregistratie, maar maken ook duidelijk hoe
men gehuisvest was, hoe de kantoren waren ingericht, hoe deze werden verwarmd enz. Een paar grepen eruit:
• Men vindt er een opsomming van de registers en documenten van het Franse hypothecaire stelsel. Dat waren
registers van eigendomsovergangen van gebouwde en ongebouwde eigendommen die krachtens de wet van
8 frimaire jaar VII door de maires en gemeentebesturen zijn aangelegd en bijgehouden. Bij Koninklijk Besluit
van 17 juli 1915 zijn deze naar het Kadaster overgebracht. Bij Koninklijk Besluit van 24 november 1932 zijn deze
overgedragen aan het Rijksarchief.
• De openbare registers van 1811 tot 1 oktober 1838 zijn er in opgesomd. Bij de bewaring van de hypotheken te Assen
werden in die periode 48 delen aangelegd voor de inschrijving van hypotheken en 99 voor de overschrijving van
akten van levering e.d.
• Het meubilair van het Kadaster te Goes (exclusief de kamer van de bewaarder, de afdeling Hypotheken, het archief,
en de kamers voor de velddienst en de tekenaars) bestond in 1891 uit het volgende:
o Een dubbele lessenaar
o Twee tafels met loketten
o Twee tafeltjes
o Vier tafels op schragen
o Een tafel
o Twee matten stolen
o Drie stoelen met lederen zitting
o Vijf weener stoelen
o Vijf teekentafels
o Negen tabouretten (krukken)
o Drie copieerspiegels en twee daarbij behoorende trappen en een trapje
o Vier bankjes
o Eenentwintig kaartenkisten en vier voetstukken daarvan
o 63 portefeuilles tot berging van plans
o Acht registerrakken
o Twee rakken met gordijnen
o Een rak met deur
39

o Zes kachels met toebehooren
o Veertien glasgordijnen
o Drie ladders
o Een brandkast
o Gasornamenten: een tweepitsarm, twee éénpitsarmen, vier drielidsarmen, een tweelidsarm, twee
éénlidsarmen, losse lamp met slang, een éénpitsarm
o Een extincteur met ladingen (brandblustoestel)
o Twee turfbakken
o Een ganglamp
o Twee lampen met ballons
o 1 groote en 4 kleine cocosmatten
o 4 blikken kokers ter verzending van plans
o Trap bij den teekenspiegel
o Twee glasgordijnen
• Voorin de inventaris van het Kadaster te ’s-Gravenhage staat: “Bij brief Rijksarchivaris 15 October 1910, 406, Corr.
8782, zijn ingekomen diverse stukken van het jaar 1811, tot dusverre aanwezig in het Rijksarchief, verzameld in 10
portefeuilles of pakketten. Deze stukken, afkomstig van de rechterlijke collegiën, destijds alstoen belast met de
bewaring der hypotheken, zijn eenigszins nader aangeduid op het bij opgemelden brief gevoegde proces-verbaal
van overgifte”.
• In het kantoor van de bewaring van de hypotheken, het kadaster en de scheepsbewijzen te ’s-Gravenhage, waren in
1857 aanwezig o.a.:
o 1 nieuwe ladder met 13 sporten
o Kachelpijpen
o 2 ijzeren doofpotten
o 1 ijzeren aschpot
o 1 lantaarn
o 5 ijzeren turfbakken
o 1 bijl
o 1 kolenbak
o 1 tang
o 2 schoppen
o 2 poken
Nieuwe bureaus voor Kadaster te Goes (1914).
40

• Kadaster Groningen: kamer landmeters werd verwarmd met “Eene gegoten kolomkachel hoog 1.20 m met
toebehoren”. Over de verwarming van de kantoren was altijd heel wat te doen. Op 4 juli 1929 moest de bewaarder
van de hypotheken en het kadaster te Appingedam opgaaf doen van de verbruikte brandstoffen. Behalve het
kantoor van het Kadaster was in het gebouw ook de Registratie en de Domeinen gevestigd en de woning van
de conciërge. Verbruikt waren (jaarverbruik): 190 hectoliter eierkolen, 8000 baggerturven, 700 hectoliter
lange turven, 100 briketten, 250 kg brandhout en 1,5 hectoliter houtskool. In 1934 werd het Kantongerecht te
Onderdendam opgeheven. Daar lagen nog 4000 baggerturven en 10 hectoliter antraciet (samen 37,50 gulden
waard). De directeur der Registratie en Domeinen schreef aan de bewaarder te Appingedam of hij die wilde
overnemen. Het antwoord is niet bekend maar hij zal positief hebben gereageerd. Als men bedenkt hoeveel stof en
as er ronddwarrelde door het stoken van kachels, wordt het begrijpelijk dat de bewaarder in Appingedam in 1929
aan zijn chef schreef dat na vier jaar (!) weer een grote schoonmaak nodig was. In 1925 kostte de grote schoonmaak
f. 99,40. In 1929 vond hij een krediet van 100 gulden gewenst.
• Op 15 augustus 1887 werden door het Kadaster in Leeuwarden de volgende hypotheekregisters overgedragen aan
het Rijksarchief in Friesland: 392 en losse bladen inzake diverse Friese gemeenten over de periode 1588 tot 1811.
Tevens werden overgedragen: 2 registratieboeken voor het klein zegel van Barradeel en Harlingen over de jaren
1806-1811 en 1 Proclamatieboek van Dantumadeel, dagtekenende van 24 Jan. 1621 – October 1642.
• Op 9 juni 1888 werden door het Kadaster in Leeuwarden overgedragen aan het Rijksarchief in Friesland: 1
alfabetisch register van registratiën van Leeuwarderadeel, alsmede 160 Hypotheekregisters der stad Leeuwarden,
dateerende van:
o 6 september 1588 – 31 december 1704, nrs. 1-96
o 9 januari 1709 – 31 december 1712, nrs. 101-103
o 2 januari 1721 – 14 maart 1804, nrs. 112-168
o 25 november 1805 – 2 juni 1808, nrs. 170,171
o 1 december 1809 – 28 februari 1811, nrs. 173,174
• Bij het Kadaster in Winschoten waren in 1838 nog aanwezig:
o Oude hypotheken “Oldambster schuldprotocol”, delen 1-37 (10 december 1738 tot 11 januari 1811)
o Schuldprotocol van Wedde, delen 1 tot 6 ( 1747-1811).
41

Inventarissen van archieven en meubilair
nr. kantoor jaar documenten
1520 Assen ca. 1830 Inventaris van al de registers, borderellen van inschrijving enz. en verder archief,
behoorende tot het kantoor der Hypotheken te Assen: register van ontvang, van
hypothecaire inschrijvingen, overschrijvingen, in beslag neming, repertorium van
hypothecaire formaliteiten en oude archieven van het voormalig Landschap Drenthe,
betrekking hebbende op de hypotheken.
Tijdvak: 1811-1869.
1839 Inventaris van het kantoor van de bijzondere bewaring van het Kadaster in Drenthe,
naar aanleiding van de samenvoeging met het kantoor der Hypotheken: O.A.T.’s,
S.A.T’s, leggers, plans, verzamelingsleggers, veldaantekeningen, klappers op de
vrijdommen, 30 kisten, enz.
Bijlagen:
1. Proces-verbaal van overdracht van het kantoor der hypotheken aan Pieter Winter,
bewaarder der hypotheken; 1 oktober 1834.
2. Overdracht van niet afgewerkte stukken door een landmeter; 28 april 1843.
3. Proces-verbaal van overdracht door de Provinciale bewaarder te Assen aan de
bewaarder der hypotheken en van het Kadaster te Assen, inzake verzamelkaarten,
oorspronkelijke en suppletoire kaarten, schetsen van 1840-1844, boeken van
berekening, processen-verbaal van grensbepaling, O.A.T.’s, S.A.T’s, oorspronkelijke
en suppletoire leggers, verzamelingsleggers, kaartenkasten, kokers, blanco
materieel, enz.; 30 december 1943.
4. Inventaris van alle zodanige stukken, rakende de kas der vrijwillige en gerechtelijke
consignatiën, zoals overgedragen aan de ontvanger der Registratie te Assen; 31
december 1843.
5. Proces-verbaal van overdracht van registers en voorwerpen door de
Magazijnmeester Controleur van het Buitengewoon zegel te Assen aan de
bewaarder van de hypotheken en het kadaster te Assen; 31 december 1843.
6. Overdracht door de provincie Drenthe aan de bewaarder van de
verzamelingskaarten der nette atlas; 4 december 1850.
7. Brief van de controleur der directe belastingen aan de bewaarder, inzake ontvangst
van een O.A.T.; 4 juni 1852.
8. Staat van bijbladen waarop in 1839 nieuwe percelen zijn gebracht.
9. Oorspronkelijke tafels, overgenomen uit het bureau van wijlen den Heer Controleur
Moeth.
10. Inventaris der plans en bijbladen van de gemeenten welke door de landmeter der
1e klasse W. v.d. Vegt worden bijgewerkt.
1896 Inventaris van het archief van de Ingenieur-Verificateur te Assen, met verklaring van
overdracht van 1 mei 1916, i.v.m. nieuw benoemde I.V.: correspondentie, boeken,
instrumenten, maandverslagen, stukken inzake hermeting.
Tijdvak: 1896-1958.
Bijlagen: processen-verbaal van overgifte, ontvangstbevestigingen,
instrumenteninventaris, nota uit 1931 van schrijfmachine (1900-1940).
1960 Register der aanwezige plans; tijdvak: ca. 1960-1972.
1521 Eindhoven 1827 Inventaris der bewaring Eindhoven inzake kadastrale kaarten en schetsen; tijdvak:
1827-1857.
1522 Goes 1891 Bewaring der hypotheken en van het Kadaster; inventaris van het kadastraal archief:
meubelen, aanwijzende tafels, leggers, hulpkaarten, veldaantekeningen, plans,
verklaringen van overgifte bij nieuwe bewaarder, met verklaring inzake ingebruikname
van ander kantoorgebouw op 1 mei 1914.
Bijlagen:
• Brief van de gemeente Sint Jansteen uit 1915 inzake opzending van een register
van eigendomsovergangen in 1811-1815.
• Brief van de Rijksarchivaris in Zeeland uit 1935 inzake opzending registers van
1812-1832.
• Inventaris verzamelplans.
43

44
1523 ’s-Gravenhage 1857 Inventaris van het archief van het kantoor van de Hoofdbewaarder der
scheepsbewijzen te ’s-Gravenhage en van de Consignatiekas. Daarbij ingebonden:
• Inventaris van alle registers, boeken en papieren, van het kantoor van de
bewaring der hypotheken te ’s-Gravenhage; tijdvak 1811-1838.
• Inventaris van alle registers en papieren betreffende de hoofdbewaring der
scheepsbewijzen; 1838.
• Inventaris van alle registers, boeken en papieren, van het kantoor van de
bewaring der hypotheken en van het kadaster te ’s-Gravenhage; tijdvak 1838-
1857.
• Inventaris van de plans, registers, kisten en rakken enz. van de bewaring
’s-Gravenhage; 1839.
• Overdracht registers door de bijzondere bewaring van het Kadaster te
’s-Gravenhage aan de bewaarder der hypotheken en van het kadaster te
’s-Gravenhage; 1 april 1839.
• Proces-verbaal van overdracht aan opvolgende bewaarder; 31 december 1843.
• Proces-verbaal van overdracht van de Provinciaal bewaarder in Zuid-Holland
aan de bewaarder der hypotheken en het kadaster, van kaarten en meubelen; 12
januari 1844.
• Proces-verbaal van overdracht van stukken inzake de gemeente Tempel aan de
bewaarder te Rotterdam; 9 oktober 1855.
• Proces-verbaal van overdracht van stukken inzake de gemeente Tempel aan de
bewaarder te Rotterdam, inzake minuutplan en bijblad van de gemeente Tempel;
11 maart 1856.
1524 ’s-Gravenhage 1857 Inventaris van het archief van het Kantoor van bewaring van de hypotheken en
van het kadaster: registers vanaf 1-1-1811, schepen en vaartuigen, meubelen, met
verklaringen van overdracht van 1872-1906. Tijdvak: 1857-1945.
1525 Groningen 1857 Inventaris van het archief van de Bewaarder der hypotheken en van het kadaster te
Groningen: registers vanaf 1811, meubels, voorwerpen, met correspondentie inzake
overgedragen registers en voorwerpen, 1864-1881.
Tijdvak: 1886-1889.
1886 Inventaris van het archief van de Bewaarder der hypotheken en van het kadaster te
Groningen: meubels, voorwerpen, kadastrale registratie en documenten.
Tijdvak: 1886-1940.
1888 Inventaris van het archief van de Bewaarder der hypotheken en van het kadaster te
Groningen: openbare registers vanaf 1811, hypothecaire boekhouding, schepen.
Tijdvak: 1888-1934.
1934 Inventaris van het archief van de Bewaarder der hypotheken en van het kadaster te
Groningen: openbare registers, hypothecaire boekhouding, comptabiliteit, schepen
en vaartuigen, meubels, boekwerken.
Tijdvak: 1934-1941.
1942 Materieelregister en inventaris kantoormachines.
Tijdvak: 1942-1968.

1527 ’s-Hertogenbosch 1830 Inventaris van alle registers, papieren, documenten enz. behorende tot het kantoor
van de bewaarder van de Hypotheken en het Kadaster te ’s-Hertogenbosch: registers
vanaf 1811.
Tijdvak: 1830-1857.
Bijlagen: inventaris van 27 juni 1857 van de landmeter voor kantoordienst.
1858 Inventaris van alle registers, papieren, documenten enz. behorende tot het kantoor
van de bewaarder van de Hypotheken en het Kadaster te ’s-Hertogenbosch:
• Registers en papieren betrekkelijk het Fransche hypothecair stelsel.
• Registers vanaf 1838.
• Meubilair (“vloerkleed op kamer bewaarder gestolen tijdens bevrijdingsdagen in
1944”).
• Briefwisseling, salarissen, enz.
• Verklaringen van overgifte tot 1906.
• Tijdvak: 1858-1945.
Bijlagen:
• Overdracht stempels en registers aan de bewaarder i.v.m. het stellen van het
tweede stempel; 1 juli 1865.
• Diverse inventarissen i.v.m. overdracht; 1844-1857.
Hoorn ca. 1812 Inventaris der registers enz. van het kantoor der Hypotheken te Hoorn.
Tijdvak: 1812-1853.
Bijlagen:
• Proces-verbaal van overname van stukken van de bewaarder te Hoorn aan de
ontvanger van de registratie te Hoorn; 29 december 1843.
• Proces-verbaal van overgifte van de provinciale bewaring van het Kadaster in de
provincie Noord-Holland aan de bewaarder van de hypotheken en het kadaster
te Hoorn; 30 december 1843.
• Twee ontvangstbevestigingen; 1846.
• Overdracht van verzamelingsleggers aan de provinciale bewaarder in Noord-
Holland; 5 augustus 1848.
• Overdracht aan de controleur der directe belastingen van aanwijzende tafels
enz.; 23 juni 1854.
Leeuwarden 1929 Inventaris van het archief sedert 1 oktober 1838 van het kantoor van de Hypotheken
te Leeuwarden: openbare registers, consignatiekas, aanschrijvingen enz.
Tijdvak: 1929-1957.
Bijlagen: correspondentie inzake opzending van archiefstukken betreffende o.a. de
overbrenging van 160 hypotheekregisters der stad Leeuwarden vanaf 6 september
1588; periode: 1887-1934.
Maastricht 1957 Inventaris van het kadastraal archief berustende ten kantore van bewaring te
Maastricht: O.A.T.’s, S.A.T.’s, leggers, netteplans, briefwisseling, enz.
Tijdvak: 1957-1968.
Middelburg 1943 Inventaris der op het Bureau van de Landmeetkundige Dienst van het Kadaster te
Middelburg aanwezige rijksmeubelen, met staat van hulpmiddelen.
Tijdvak: 1943-1950.
1528 Winschoten 1838 Inventaris bevattende het Archief van het Hypotheken Kantoor te Winschoten:
openbare registers van1812-1857, repertoriums en hulpregisters vanaf 1812, oude
hypotheken van 1738-1811.
Tijdvak: 1838-1857.
1857 Inventaris van het Archief van de Bewaarder van de Hypotheken, het Kadaster en de
Scheepsbewijzen te Winschoten: openbare registers vanaf 1812, hulpregisters, plans
en kadastrale registers, meubilair.
Tijdvak: 1857-1936.
1924 Inventaris Archief Kadaster Winschoten, met verklaringen van overname: meubelen,
aanwijzende tafels, schetsen, hulpkaarten, leggers enz.
Tijdvak: 1924-1935.
Bijlagen: correspondentie inzake verzending van documenten en voorwerpen, 1924-
1930.
1529-
1534
Gereserveerd
45