ERFPACHT en opstal - FED-net

II. ERFPACHT EN OPSTAL DOOR LOKALE BESTUREN
De gemeenteraad (artikel 117 nieuwe gemeentewet) of de OCMW-raad (artikel 24 van de OCMWwet)
hebben de bevoegdheid om te beslissen over het verlenen van een recht van erfpacht of opstal.
In principe is het vestigen van deze rechten enkel mogelijk op goederen die tot het privaat domein van
de lokale besturen behoren. Bepaalde rechtsleer (Derine en Van Neste) aanvaardt wel dat een
opstalrecht kan gevestigd worden op gebouwen van het openbaar domein.
Na de voorbereiding van het dossier door het college van burgemeester en schepenen of de voorzitter
van het OCMW, wordt door de raad in openbare vergadering beslist over de voorwaarden voor het
verlenen van voornoemde rechten, met inbegrip van de jaarlijks verschuldigde vergoeding. Tevens
dienen de kadastrale ligging en de oppervlakte van de onroerende goederen vermeld te worden in het
besluit van de raad.
Door de aard en de inhoud van de verleende rechten wordt het vestigen van een recht van erfpacht of
opstal gelijkgesteld met een vervreemding, voor wat de bevoegdheidsverdeling tussen de raad en het
college van burgemeester en schepenen/de voorzitter betreft.
Verder is er een bodemattest vereist, dat dient aangevraagd te worden bij OVAM. Dit zowel bij het
vestigen als bij het einde van een recht van erfpacht of opstal. De inhoud van het attest moet
meegedeeld worden aan de verwerver en moet bovendien expliciet vermeld worden in de
onderhandse akte en in de authentieke akte.
Om reden van een goed financieel beleid is het ook nodig dat het gemeentelijk patrimonium
verantwoord beheerd wordt. Lokale besturen moeten daarom een gepaste vergoeding overeenkomen
voor het ter beschikking stellen van hun patrimonium bij wijze van erfpacht of opstal.
Het is wenselijk dat het bestuur een schattingsverslag laat opstellen betreffende de verkoopswaarde
van het goed bij de ontvanger van registratie en domeinen of bij het comité voor aankoop van
onroerende goederen voor rekening van de staat. Het college van burgemeester en schepenen is
bevoegd om de schatter aan te duiden (bij het OCMW kan de voorzitter dit beslissen). De vergoeding
voor het erfpacht- of opstalrecht wordt dan vastgesteld door een bepaalde coëfficiënt toe te passen op
de verkoopswaarde (tussen de 2,5 à 6 procent). Deze coëfficiënt kan verschillen afhankelijk van het
doel dat nagestreefd wordt met het verlenen van het erfpacht/opstalrecht.
Wanneer de erfpacht- of opstalhouder bepaalde herstellingen aan het goed dat in erfpacht of in opstal
gegeven wordt, zal uitvoeren, kan de vergoeding hieraan aangepast worden.
Uiteraard dient elke gevraagde vergoeding die lager is dan een normaal geachte vergoeding in het
besluit van de raad expliciet gemotiveerd te worden.
Tevens is het wenselijk dat de gemeente of het OCMW in afwijking van de wetgevende bepalingen bij
het einde van de overeenkomst:
ofwel het betrokken goed in de oorspronkelijke staat doet herstellen op kosten van de erfpacht- of
opstalhouder
ofwel het geheel met de verwezenlijkte opstal kosteloos opnieuw in volle eigendom krijgt.
Deze regeling dient contractueel vastgesteld te worden in de erfpacht- of opstalakte.
90