totaal ziektes met schema's.pdf - Gynaecologie

Difterie
Hoewel Hippocrates de ziekte difterie waarschijnlijk al kende, kreeg de ziekte
pas in 1821 haar naam tijdens een epidemie in het zuiden van Frankrijk
vanwege de kenmerkende membranen.
Pathogenese
De ziekteverschijnselen worden voornamelijk veroorzaakt door het exotoxine.
Het toxine diffundeert naar de bloed- en lymfbanen en bereikt zo alle weefsels
en organen. Hartspier, zenuwen en niertubuli zijn het meest gevoelig voor het
toxine.
Incubatieperiode
Eén tot zeven dagen, meestal twee tot vijf dagen.
Ziekteverschijnselen
Difterie is een acuut ziektebeeld van vooral de pharynx en omringende
structuren, soms van de huid en zelden van andere locaties. De
ziekteverschijnselen kunnen zeer wisselend zijn, variërend van een
symptoomloos verloop tot een snel fatale afloop (maligne difterie). Subklinische
infecties vormen de meerderheid.
Afhankelijk van de lokalisatie van de infectie onderscheidt men o.a. :
neusdifterie (treedt vaker op bij zuigelingen), keeldifterie en larynxdifterie
(croup).
Immuniteit
Deze is volledig afhankelijk van de aanwezigheid van antistoffen (hoofdzakelijk
IgG) in het bloed tegen het toxine: antitoxine. Immuniteit ontstaat door het (ook
asymptomatisch) doormaken van de infectie (keel of huid) en via vaccinatie met
toxoid. Een pasgeborene is tot de leeftijd van zes maanden beschermd via
de immune moeder door transplacentaire overdracht van antistoffen en, zij
het in geringe mate, door moedermelk dat antitoxine in de vorm van
secretoir IgA bevat. Een natuurlijke infectie leidt niet altijd tot het ontstaan van
antitoxine en geeft dus niet altijd blijvende immuniteit.
Verwekker
Corynebacterium diphteriae type gravis, mitis of intermedius, is een Grampositieve,
niet beweeglijke staafvormige bacterie die aan een uiteinde een
verdikking heeft, waardoor het beeld van een knots ontstaat.
Diagnostiek
Verdenking is gebaseerd op het klinisch beeld, de laboratoriumdiagnose dient
ter bevestiging en voor epidemiologische doeleinden. Materiaal voor onderzoek
wordt afgenomen met een steriele flexibele wattenstok.
Antistoffen
In Nederland maakt men gebruik van een toxinebindende test (Toxin Binding
Inhibition test) in serum. Hierbij wordt in microtiterplaatjes met een
verdunningsreeks testserum en toxine geïncubeerd en het niet-geneutraliseerde
toxine in een ELISA gekwantificeerd. Een titer van 0,1 IU geldt als beschermend
(hoewel volgens meerdere auteurs een titer van 0,01 IU ook nog bescherming
biedt omdat na revaccinatie bij deze lage titers altijd een boostereffect optreedt).
1.2