1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ine te berei<strong>de</strong>n, die, <strong>de</strong>sgewenscht, veel meer levertraan<br />
kan bevatten en juist die hoeveelhe<strong>de</strong>n<br />
inhoudt die <strong>de</strong> geneesheer <strong>de</strong>nkt te geven ?<br />
Tegenover <strong>de</strong> attesten van Dr. LE RÜTTE , Dr.<br />
W. F. UNIA STEYN PAVÉ en E. DONKERSLOOT, in het<br />
reclame-boekje opgenomen, plaatsen wij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
verklaring van Dr. ZEEHÜIZEN, reeds vroeger door<br />
ons meege<strong>de</strong>eld.<br />
Dr. Z. verklaart nl., dat hij, op grond van hetgeen<br />
omtrent <strong>de</strong> samenstelling van Scott's Emulsie is<br />
meege<strong>de</strong>eld, „zich gerechtigd acht te waarschuwen teagen<br />
het voorschrijven <strong>de</strong>zer Emulsie, daar het oliege-<br />
„ halte van dit praeparaat, evenals van zoovele<br />
„ an<strong>de</strong>re speciality's, groote schommelingen aanbiedt,<br />
;;en het hoofdbestand<strong>de</strong>el een an<strong>de</strong>re is dan <strong>de</strong><br />
„medicus bedoelt. Het mid<strong>de</strong>l is ook onevenredig duur.<br />
„Wil men een mengsel van ol.olivarum en ol.<br />
„jecoris aselli toedienen, dan kan men dit vrij wat<br />
„goedkooper en zeker<strong>de</strong>r door <strong>de</strong>n gewonen apotheker<br />
doen geschie<strong>de</strong>n."<br />
Wij voegen daaraan toe : men zij dus niet zoo<br />
dwaas, zijn geld weg te werpen ten voor<strong>de</strong>ele van<br />
<strong>de</strong>n Engelschen kwakzalver en zijne Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
ver<strong>tegen</strong>woordigers en beschouwe het „Onmisbaar<br />
in elke huishouding," op <strong>de</strong>n omslag van het boekje<br />
voorkomen<strong>de</strong>, als een leugenachtige reclame.<br />
Een ou<strong>de</strong> beken<strong>de</strong>?<br />
Van eenige heeren uitgevers van Dag- en Weekbla<strong>de</strong>n<br />
werd ons, met verzoek om inlichting, een<br />
circulaire toegezon<strong>de</strong>n, waarbij een zekere ALBERT<br />
PA-RLAGHY, <strong>de</strong> plaatsing van on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> advertentiën<br />
verzocht :<br />
„Epilepsie.<br />
Kramp- en Zenuwlij<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n zekere genezing<br />
naar <strong>de</strong> eenigste , duizendmaal beproef<strong>de</strong> metho<strong>de</strong>.<br />
Behan<strong>de</strong>ling per brief na inzending van een uitvoerig<br />
bericht, dat met postzegel voor antwoord te<br />
adresseeren: OFFICE SANITAS<br />
57, Boulevard <strong>de</strong> Strasbourg PARI S."<br />
„Asthma.<br />
Longziekte, wor<strong>de</strong>n genezen. Deze metho<strong>de</strong> , die<br />
snel en zeker werkt, wordt veelvuldig als uitstekend<br />
erkend. Na vier weken is reeds vooruitgang merkbaar.<br />
Voor uitvoerige inlichtingen wen<strong>de</strong> men zich per<br />
brief, waarin postzegels voor antwoord, tot<br />
OFFICE SANITAS<br />
57, Boulevard <strong>de</strong> Strasbourg PARI S."<br />
Nu, wij aarzelen geen oogenblik, die „office<br />
sanitas" als een kwakzalvers-inrichting te beschouwen,<br />
want ie<strong>de</strong>r, die belooft epilepsie per brief te<br />
behan<strong>de</strong>len, verdient <strong>de</strong>n naam van kwakzalver, zooals<br />
wij reeds, ook voor an<strong>de</strong>re ziekten, meermalen<br />
hebben betoogd.<br />
Wij ra<strong>de</strong>n dus ie<strong>de</strong>r af zich met <strong>de</strong>ze „office"<br />
in verbinding te stellen, en zich niet door <strong>de</strong> advertentiën,<br />
die wij reeds in eenige bla<strong>de</strong>n zagen ,<br />
te laten verlokken om daar hulp te zoeken. De<br />
beurs en <strong>de</strong> gezondheid zullen er wel bij varen.<br />
Maar ook zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> „behan<strong>de</strong>ling per brief" is<br />
er meer, dat ons wantrouwen opwekt. De naam<br />
Albert Parlaghy, of liever <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> namen geschei<strong>de</strong>n<br />
Albert en Parlaghy prijken niet voor het eerst<br />
in dit Maandblad. Reeds in 1882 of 1883 (men<br />
zie o. a. het Januari-nommer van 1883) bij <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling<br />
van een kwakzalversmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> vallen<strong>de</strong><br />
ziekte (epilepsie), Auxilium Orientis, was <strong>de</strong> vorige<br />
Redactie verplicht te waarschuwen <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> personen<br />
, die dit mid<strong>de</strong>l (broom-kalium) op schan<strong>de</strong>lijke<br />
wijze exploiteer<strong>de</strong>n.<br />
Wat bleek uit die waarschuwing ?<br />
De compagnieschap, die <strong>de</strong> zaak dreef, eerst te<br />
München gevestigd en later te Parijs, bestond in<br />
<strong>de</strong> eerstgenoem<strong>de</strong> plaats uit iemand zich noemen<strong>de</strong><br />
Dr. SYLVIUS BOAS , die <strong>de</strong>n geneeskundigen raad<br />
heette te geven en uit een zoogenaam<strong>de</strong>n boekhan<strong>de</strong>laar<br />
PARLAGHY, die <strong>de</strong> verzending <strong>de</strong>r brochures<br />
en van het auxilium op zich nam.<br />
In Parijs ging het an<strong>de</strong>rs; wij nemen hier het<br />
in Januari 1883 geschreven over :<br />
»Als kok en bottelier te zamen kijven, dan weet<br />
men waar <strong>de</strong> boter blijft," zegt het spreekwoord,<br />
dat ook hier zijn toepassing vindt. Zeker niet in<br />
<strong>de</strong> beste verhouding is het tweetal te Parijs geschei<strong>de</strong>n<br />
om elk op eigen hand <strong>de</strong> affaire voort te<br />
zetten. Om elkaar te bena<strong>de</strong>elen, schrijft ons <strong>de</strong><br />
vroegere boekhan<strong>de</strong>laar, die thans <strong>de</strong>n naam van<br />
Dr. ALBERT heeft aangenomen, dat hij niets te<br />
maken heeft „met <strong>de</strong>n zoogenaam<strong>de</strong>n Dr. SYLVIUS<br />
BOAS , die volstrekt geen geneesheer is, maar een<br />
diploma van doctor in <strong>de</strong> wijsbegeerte uit Phila<strong>de</strong>lphia<br />
heeft laten komen en trouwens ook on<strong>de</strong>r<br />
dien naam te Parijs onbekend is, daar hij niet eens<br />
voorkomt in <strong>de</strong> uitvoerige adresboeken dier stad,<br />
waarin toch elk schoenmaker een plaats heeft ;"<br />
en van <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren kant waarschuwt diezelf<strong>de</strong>,<br />
zich noemen<strong>de</strong> BOAS , zijne patiënten om zich niet<br />
te laten beetnemen door zijn vroegeren „ Brochurenversen<strong>de</strong>r<br />
Parlaghy, jetzt Brachfeld, welcher von hier<br />
(Paris) aus, unter <strong>de</strong>n angenommenen Nahmen Dr.<br />
Bella, Prof. Albert, u. s. w., die Patienten zu beschwin<strong>de</strong>ln<br />
sucht."<br />
In het meergenoemd Maandblad wordt vervolgens<br />
uit gevoer<strong>de</strong> briefwisseling aangetoond (<strong>de</strong><br />
fransche professor ALBERT schreef nog steeds Duitsch,<br />
evenals toen hij als PARLAGHY te München woon<strong>de</strong>)<br />
dat men in <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> verkoopers van het auxilium<br />
orientis twee groote kwakzalvers voor zich heeft.<br />
Plaatsruimte belet ons, voorloopig, <strong>de</strong>ze ver<strong>de</strong>re<br />
onthullingen over te nemen — maar wij vragen<br />
ie<strong>de</strong>r, die het bovenstaan<strong>de</strong> gelezen heeft of wij niet<br />
gerechtigd zijn verband te zoeken tusschen <strong>de</strong> namen<br />
ALBERT en PARLAGHY, die, gedragen door een en<br />
<strong>de</strong>nzelf<strong>de</strong>n persoon, dien<strong>de</strong>n om een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
epilepsie aan <strong>de</strong>n man te brengen en dien van<br />
ALBERT PARLAGHY, die thans zekere genezing van<br />
epilepsie aanbeveelt?<br />
Anti-stiff<br />
Er is geen gebied waarvan <strong>de</strong> kwakzalvers zich<br />
niet meester maken. Nu het wielrij<strong>de</strong>n <strong>tegen</strong>woordig<br />
zooveel wordt beoefend was er alweer een goe<strong>de</strong><br />
gelegenheid om een smeerseltje in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l te<br />
breagen, bijzon<strong>de</strong>r geschikt om <strong>de</strong> spieren te versterken<br />
en die gelegenheid heeft dan ook een<br />
Engelschman, JOZEPH WILSON te Chislehurst, aangegrepen<br />
om zijn Anti-stiff in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l te brengen<br />
en ook reeds hier te lan<strong>de</strong> te introduceeren. De<br />
fabrikant noemt het mid<strong>de</strong>l een bewon<strong>de</strong>renswaardig<br />
praeparaat, zooals er tot nu toe nog nooit een<br />
geweest is en dat zich van alle bestaan<strong>de</strong> oliën en<br />
smeersels on<strong>de</strong>rscheidt zoowel door samenstelling als<br />
door werkzaamheid.<br />
Is dit waar ? Volgens het on<strong>de</strong>rzoek van ons lid,<br />
<strong>de</strong> heer J. J. HOFMAN, apotheker te Rotterdam, is<br />
Anti-stiff paars gekleur<strong>de</strong> natronzeep, die, behalve<br />
een. vrij groote hoeveelheid water, ook nog een overmaat<br />
van natron (soda.) — ongeveer 2 percent —<br />
bevat, m. a. w., het won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>l is niets an<strong>de</strong>rs<br />
dan slecht berei<strong>de</strong>, onzuivere zeep.<br />
Voor een klein doosje van dit onzuivere product<br />
betaalt men 30 cent, zeker 10 maal te veel, en<br />
berokkent zich nog lichamelijk scha<strong>de</strong> op <strong>de</strong>n koop<br />
toe. Want, hoe gezond het wasschen met een<br />
zuivere zeep ook moge zijn, en welke goe<strong>de</strong> uitwerking<br />
dit ook op <strong>de</strong> spieren moge hebben (wat<br />
wij trouwens niet van <strong>de</strong>n Engelschman behoeven<br />
te leeren) dit is zeker dat het veelvuldig gebruik<br />
van een zeep, die 2 proc. ongebon<strong>de</strong>n natron bevat,<br />
op <strong>de</strong>n duur ongetwijfeld na<strong>de</strong>elig op <strong>de</strong> huid moet<br />
werken.<br />
Wij vin<strong>de</strong>n het onnoodig meer woor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong>ze<br />
kwakzalverij te beste<strong>de</strong>n. Het scheikundig on<strong>de</strong>rzoek<br />
spreekt dui<strong>de</strong>lijk en waarschuwend genoeg.<br />
Wie <strong>de</strong>n schoen past, trekke hem aan !<br />
*Een eigenaardig kijkje, zoo lezen wij in het<br />
Weekbl. van het Ne<strong>de</strong>rl. Tijdschr. v. Greneesk., in<br />
<strong>de</strong> positie van <strong>de</strong>n Arts in Denemarken en Noorwegen<br />
wordt ons gegund bij het doorlezen <strong>de</strong>r volgen<strong>de</strong><br />
„Collegiale bepalingen", zooals die op <strong>de</strong> in<br />
Augustus 1.1. te Trondhjen gehou<strong>de</strong>n Algemeene<br />
Verga<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> „Vereeniging van Noorsche<br />
Geneeskundigen" met 71 <strong>tegen</strong> 26 stemmen zijn<br />
vastgesteld.<br />
Hierna wordt in een twaalftal artikelen <strong>de</strong> verhouding<br />
aangegeven, die voor een waardige uitoefening<br />
van <strong>de</strong> geneeskundige praktijk passen<strong>de</strong> is,<br />
zoowel <strong>tegen</strong>over het publiek als tusschen <strong>de</strong> geneeskundigen<br />
on<strong>de</strong>rling, 't Strekt waarlijk <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
geneeskundigen niet tot eer, dat vooral<br />
<strong>de</strong> bei<strong>de</strong> eerste artikelen, die wij hier overnemen,<br />
ook tot waarschuwing van sommigen on<strong>de</strong>r hen<br />
geschreven schjjnen te zijn :<br />
Art. 1. Het is bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong> waardigheid van <strong>de</strong>n<br />
arts , om zich met kwakzalvers te associëeren, om<br />
te praktiseeren met „arcana" (universeel-mid<strong>de</strong>len)<br />
van eigen vinding of om geneesmid<strong>de</strong>len en behan<strong>de</strong>lingsmetho<strong>de</strong>n<br />
geheim te hou<strong>de</strong>n, om attesten<br />
af te geven als aanbeveling van arcana.<br />
I Art. 2. Het is bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong> waardigheid van <strong>de</strong>n<br />
arts , om zijn toevlucht tot professioneele reclames<br />
te nemen , tenein<strong>de</strong> dé opmerkzaamheid op zich te<br />
vestigen, hetzij dit geschiedt door aanplakken, rondzen<strong>de</strong>n<br />
van kaarten en circulaires, door het aanbie<strong>de</strong>n<br />
van radicale genezing, het openbaar maken<br />
van kuren of operaties in dagbla<strong>de</strong>n | of toelaten<br />
dat zoo iets gedaan wordt, door zijn meening ten<br />
opzichte van medische of chirurgische vraagpunten,<br />
door referaten in couranten te doen uitkomen , te<br />
pronken met zijn kuren en geneesmid<strong>de</strong>len, zich<br />
getuigschriften van bekwaamheid te verschaffen of<br />
<strong>de</strong>ze uit te lokken.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Als nieuwe le<strong>de</strong>n zijn toegetre<strong>de</strong>n :<br />
Als le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Afd. Dordrecht en Omstreken :<br />
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Departement<br />
Dordrecht.<br />
De heeren : Gr. C. Bosch, tandarts, te Dordrecht.<br />
A. A. Colombjjn, Direct. Levensv.-Maats. te Dordrecht.<br />
A. J. Lebret, Fabrikant, te Dordrecht.<br />
W. van Schaar<strong>de</strong>nburg, Wethou<strong>de</strong>r te Dordrecht.<br />
M. van Zanten, Distillateur, te Dordrecht.<br />
Yer<strong>de</strong>r <strong>de</strong> heeren: Gr. Doms e iff en, Med. Doet., te Amsterdam.<br />
J. A. Smits Jr., Semi-arts, te Amsterdam.<br />
Johs. A. Wartena, Theol. Cand. te Amsterdam.<br />
Dr. R. Maas, te Hoofddorp, Haarlemmermeer.<br />
G. J. Koning, Apotheker, te Buss urn.<br />
J. M. v. JE. te D. Huls-Balsem is besproken in no. 10,<br />
7en jaargang en no. 4, lOen jaargang. Blijkt uit uwe, ons<br />
toegezon<strong>de</strong>n biljetten, dat RUITENBEEK te Rotterdam en<br />
BOKKELKAMP te Haarlem <strong>de</strong> personen zijn , „die <strong>de</strong> zon<strong>de</strong>rlinge<br />
kracht, <strong>de</strong>ugd en eigenschap van <strong>de</strong>zen balsem in geheel<br />
Ne<strong>de</strong>rland en Duitscnland hebben bekend gemaakt,"<br />
er zijn ons nog meer<strong>de</strong>re personen bekend, die, met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
briefjes, waarin <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> namen van genezen personen<br />
voorkomen, zich somwijlen als fabrikant, somwijlen als verkooper<br />
van <strong>de</strong>n balsem voordoen. Al die personen schijnen<br />
<strong>de</strong> briefjes van elkaar na te drukken, evenals bij Haarlemmerolie.<br />
De balsem blijkt niet altijd op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> wijze vervaardigd<br />
te zgn; by één on<strong>de</strong>rzoek had hg ongeveer <strong>de</strong> samenstelling<br />
van <strong>de</strong> althéa-zalf <strong>de</strong>r apotheken, bij een an<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek<br />
werd" ook vaseline aangetoond.<br />
Dergelijke balsems en pleisters — er zijn er verschei<strong>de</strong>ne<br />
in ons land — doen, direct en indirect, meer kwaad dan<br />
men vermoedt. Menige uitwendige ongesteldheid is door<br />
<strong>de</strong>ze mid<strong>de</strong>len reeds verknoeid ; het zgn gevaarlijke huismid<strong>de</strong>len<br />
, die, omdat zij schijnbaar niet duur zijn, helaas<br />
nog veel aftrek vin<strong>de</strong>n, 't Is moeilijk, juist bij die huismid<strong>de</strong>len,<br />
het publiek van het dikwijls gevaarlijke te overtuigen.<br />
Het is niet verbo<strong>de</strong>n het Ne<strong>de</strong>rl. wapen op die briefjes<br />
te laten afdrukken.<br />
H. B. te A. Nu <strong>de</strong> influenza weer eenigszins heerscht,<br />
beveelt ie<strong>de</strong>r kwakzalver weer ztfn mid<strong>de</strong>l daar<strong>tegen</strong> aan.<br />
Hieruit kunt ge dus begrijpen, dat het <strong>de</strong> lui slechts om<br />
het geld te doen is. Een aftreksel van haverstroo als geneesmid<strong>de</strong>l<br />
by influenza aan te bevelen is bespottelijk.<br />
C. J. K. te B. Van die pillen is ons niets bekend. Wees<br />
zoo goed ons daarvan na<strong>de</strong>r op <strong>de</strong> hoogte te stellen.<br />
O. B. te L. W. H. Z. te D. Een beantwoording van<br />
Uw vraag omtrent <strong>de</strong> circulaire van Parlaghy, vindt gg in<br />
dit nommer.<br />
J. B. te B. Dank voor <strong>de</strong> toezending, wg hou<strong>de</strong>n ons<br />
aanbevolen.<br />
Gr. B. te B. Op uw vraag waarom DAVENPOBT zichzelven<br />
niet geneest, moeten wg het antwoord schuldig blijven.<br />
Mogelijk is het, dat zgn ongesteldheid juist niet voorkomt<br />
on<strong>de</strong>r het onnoemelgk aantal kwalen, welke <strong>de</strong> Sequah'smid<strong>de</strong>len<br />
heeten te genezen. Wat Davenport geantwoord<br />
zou hebben, als een an<strong>de</strong>r, met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> ziekte als waaraan<br />
D. ly<strong>de</strong>n<strong>de</strong> is, bg hem om hulp gekomen was, — bg hem, die<br />
belooft met zijne mid<strong>de</strong>len, liesbreuken en vallen<strong>de</strong> ziekte<br />
te zullen genezen, zie, dat weten wg evenmin als gg.<br />
— Veel moest, wegens plaatsgebrek, blgven liggen.<br />
Herhaal<strong>de</strong> waarschuwingen.<br />
Teercapsules van Guyot. Nadat <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong><br />
vroeger nog al gebruik van teer en teerwater had gemaakt,<br />
heeft zg <strong>de</strong>ze <strong>tegen</strong>woordig grooten<strong>de</strong>els laten<br />
varen, daar an<strong>de</strong>re stoffen beter <strong>de</strong> vereischte werking<br />
te weeg brengen, al kunnen <strong>de</strong> teerbereidingen somtgds<br />
eenig nut doen. Indien <strong>de</strong> geneesheer <strong>tegen</strong>woordig<br />
nog teer of teeraitreksel wil laten gebruiken, kan<br />
hij bij ie<strong>de</strong>ren apotheker dit tot teerpillen laten verwerken.<br />
De capsules bestaan uit teer met een laagje gelatine<br />
omgeven. Bij een geringe verkondheid, die echter<br />
ook zon<strong>de</strong>r geneesmid<strong>de</strong>len, indien men een goe<strong>de</strong>n leefregel<br />
volgt, gemakkelgk geneest, kan het gebruik van<br />
enkele capsules geen kwaad. Veel heil verwachte men<br />
echter niet van teer en niet ie<strong>de</strong>r ga op goed geluk aan<br />
't slikken. Men zij met 't gebruik voorzichtig. Teer is<br />
in 't geheel niet een zoo onscha<strong>de</strong>lgke stof als het door<br />
Guyot en zgn opvolgers genoemd wordt. Terwijl sommige<br />
menschen verschei<strong>de</strong>ne teercapsules zon<strong>de</strong>r scha<strong>de</strong><br />
schijnen te kunnen gebruiken, zijn ons verschei<strong>de</strong>ne<br />
gevallen voorgekomen, waarin het gebruik, zelfs van<br />
een of twee stuks, onpasselijkheid te weeg bracht.