1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
"boven omschreven gron<strong>de</strong>n in<strong>de</strong>rdaad geen voldoen<strong>de</strong> aan Toch is er sprake van een zekeren Anema, die werd hij in 1891 veroor<strong>de</strong>eld wegens onbevoegdheid<br />
leiding bestaat.<br />
intusschen op <strong>de</strong> terechtzitting niet verschenen was en werd, in het laatst van Mei 1892, een bevel tot<br />
Bij voorbaat liggen echter ten zijnent reeds een aantal<br />
gelijklui<strong>de</strong>n<strong>de</strong> brieven gereed, gericht aan „Meneer <strong>de</strong> Reda- en naar wij vernemen niet te vin<strong>de</strong>n is. Een eigen uitzetting gegeven, dat echter niet ten uitvoer geteur,"<br />
waarin <strong>de</strong> dankbare patiënten in het publiek hul<strong>de</strong> aardig verschijnsel in<strong>de</strong>rdaad.<br />
bracht behoef<strong>de</strong> te wor<strong>de</strong>n, omdat hij ook hier<br />
komen brengen aan hun weldoener. Zij wachten slechts op<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rteekening.<br />
Wie is dan die Anema, vragen wij? Wie zag er we<strong>de</strong>r in tijds <strong>de</strong> plaat gepoetst had. Den laatsten<br />
Ook dit werpt een eigenaardig licht op <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len en papieren van dien man, waaruit blijkt dat ten stoot daaraan gaf een verslag van <strong>de</strong> Commission<br />
het doel van <strong>de</strong>zen , oogarts" wiens hoogste honorarium stechts minste hij <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong> mag uitoefenen? Hoe médicale du Brabant, waaarin zij als hare meening<br />
50 gul<strong>de</strong>n 's weeks is.<br />
kan het gebeuren dat in Ne<strong>de</strong>rland een vreem<strong>de</strong>ling uitdrukkelijk te kennen gaf, dat <strong>de</strong>ze zoogenaam<strong>de</strong><br />
Eenige dagen later verscheen een ingezon<strong>de</strong>n stuk<br />
praktijk uitoefent, operaties doet, zon<strong>de</strong>r dat men oculiste hoogst gevaarlijk was voor <strong>de</strong> volksgezondheidvan<br />
<strong>de</strong>n heer J. Mebius,apotheker, 2°. Boomdwars<br />
| zelfs schijnt te weten of hij zulks doet in <strong>de</strong> na Het verloop van <strong>de</strong> historie in België kan leeren<br />
straat 14 te Amsterdam, dat wij hier laten volgen :<br />
bijheid van een gediplomeerd Ne<strong>de</strong>rlandsch genees hoe het ook hier te lan<strong>de</strong> zal gaan. Eerst stijgen<strong>de</strong><br />
Na lezing van hetgeen in uw blad van Zaterdag (25 Juni)<br />
over bovengenoem<strong>de</strong>n oogarts wordt gezegd, herinner<strong>de</strong> ik kundige?<br />
reclame en toeloop van arme onnoozele patiënten,<br />
mij hetgeen <strong>de</strong> vrouw van een van zijne patiënten mij voor Het blijkt echter uit alles dat een Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r,<br />
waardoor een betrekkelijk gering aantal betalen<strong>de</strong>n<br />
een paar dagen vertel<strong>de</strong>.<br />
In aansluiting aan en als bewijs voor hetgeen reeds over<br />
laten wij aannemen, een Ne<strong>de</strong>rlandsche geneesheer,<br />
wordt aangespoord „om het ook maar eens te<br />
gen. oogarts door U is geplaatst, verzoek ik U beleefd eenige ook door Goólam Ka<strong>de</strong>r kon gevon<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n om<br />
probeeren", lie<strong>de</strong>n die dan helaas tot over <strong>de</strong> ooren<br />
ruimte voor het met die vrouw gehou<strong>de</strong>n gesprek. <strong>de</strong> vlag te zijn waaron<strong>de</strong>r onbeken<strong>de</strong> lading werd<br />
gevild wor<strong>de</strong>n. Daarna komt een kentering in <strong>de</strong>-<br />
Don<strong>de</strong>rdagmorgen jl. kwam een reeds bejaar<strong>de</strong> vrouw,<br />
openbare meening, het blijkt dat niemand feitelijk<br />
erg ontdaan en schreien<strong>de</strong>, bij mij in <strong>de</strong> apotheek, mij drin ingevoerd.<br />
gend verzoeken<strong>de</strong> haar ten spoedigste iets te geven, daar<br />
genezen wordt, maar erger nog, dat <strong>de</strong> groote man<br />
Een uitsteken<strong>de</strong> waarborg in<strong>de</strong>rdaad voor <strong>de</strong> be<br />
zij geloof<strong>de</strong>, dat haar man krankzinnig was gewor<strong>de</strong>n en<br />
overal besmetting gebracht en velen ongelukkig<br />
heische pijnen leed. Op mijn vraag;: „hoe komt dat zoo?"<br />
han<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong>n Oculiste Indien Arabe, die in het<br />
gemaakt heeft. Als het dan zoover is gekomen,<br />
kreeg ik, on<strong>de</strong>r tal van verwenschingen, het volgen<strong>de</strong> tot land van <strong>de</strong>n eenigen Don<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> massa tot zich<br />
antwoord: „Mijn reeds ou<strong>de</strong> man is se<strong>de</strong>rt jaren blind, mijn<br />
en <strong>de</strong> overheid hem het vuur te dicht aan <strong>de</strong><br />
trekt, met <strong>de</strong> stoute bewering blin<strong>de</strong>n zien<strong>de</strong> te<br />
heer, en werkt op het Blin<strong>de</strong>n-instituut. Voor een paar<br />
schenen legt, knijpt <strong>de</strong> heer Goólam Ka<strong>de</strong>r stilletjes<br />
dagen kwam hij thuis, zeggen<strong>de</strong>, dat die Perzische professor kunnen maken.<br />
I uit met een vollen bui<strong>de</strong>l en zoekt een an<strong>de</strong>r land<br />
daar was geweest en, na nem in <strong>de</strong> oogen gezien te hebben, Nog dui<strong>de</strong>lijk herinneren wij ons <strong>de</strong> hul<strong>de</strong> door<br />
had gezegd : man, gij behoeft niet langer blind te zijn ; ik<br />
waar <strong>de</strong> wetten hem het bestaan even gemakkelijk<br />
zal je opereeren en dan zult gij zien als <strong>de</strong> beste. Zooals gansch Ne<strong>de</strong>rland gebracht aan <strong>de</strong>n wereldberoem-<br />
maken en waar hij allicht een Anema vindt on<strong>de</strong>r<br />
U begrijpt, mynheer <strong>de</strong> apotheker, was mijn man vreeselijk i <strong>de</strong>n physioloog en oogheelkundige, F. C. Don<strong>de</strong>rs,<br />
opgewon<strong>de</strong>n en gelukkig door die belofte.<br />
wiens vlag hij meent ongestraft te kunnen binnenzeilenonzen<br />
landgenoot. Heel <strong>de</strong> wereld had zich beijverd<br />
5Ik had reeds zooveel van dien ..... oogarts gehoord<br />
Dat het zoo zal gaan wordt ons geheel voorspeld<br />
mijnheer (<strong>de</strong> door haar gebezig<strong>de</strong> titulatuur houd ik liever [ <strong>de</strong>n eenigen meester te eeren.<br />
in een brief van niemand min<strong>de</strong>r«dan Dr. Copiez,<br />
terug), dat ik hem dringend verzocht niet door bedoel<strong>de</strong>n En thans, enkele jaren na zijnen dood, vergeet <strong>de</strong>n beken<strong>de</strong>n professeur d'ophtalmologie aan <strong>de</strong><br />
oogarts aan zijn oogen te laten knoeien.<br />
<strong>de</strong> hoofdstad <strong>de</strong>s rijks wat nooit vergeten mocht<br />
„Woensdagmiddag kwam hij zeer opgewon<strong>de</strong>n en over-<br />
Universiteit te Brussel, die ons veroorloof<strong>de</strong> zijne<br />
elukkig thuis, uitroepen<strong>de</strong> : Nu kan ik weer zien, vrouw ! wor<strong>de</strong>n en brengt blin<strong>de</strong>n en ooglij<strong>de</strong>rs naar <strong>de</strong>n meening te publiceeren. De hoogleeraar schrijft o. a. :<br />
f an het verband voor zijn oogen zag ik wat er geschied eersten <strong>de</strong>n besten onbeken<strong>de</strong>n vreem<strong>de</strong>ling met een „Je connais une quantité <strong>de</strong> gens aveugles et<br />
was. Hij had zich door die 1. . . . en b. . . . kw. . . . laten<br />
opereeren. Toen ik vroeg : wat kan je nu zien, antwoord<strong>de</strong><br />
onbeken<strong>de</strong>n handlanger, afgaan<strong>de</strong> op het uit incurables à qui G. X. a promis la guerison moyen<br />
hij : ik heb nog maar het licht gezien, in <strong>de</strong>n vorm van bazuinen van eigen roem. Thans wordt geduld nant finances et qui tous ont été dupé par lui;<br />
een groot aantal gekleur<strong>de</strong> strepen, doch als het verband dat in <strong>de</strong> Werkinrichting voor Blin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> Heeren<br />
er af mag dan kan ik alles weer zien.<br />
il a donné Vophtalmie purulente et granulaire à plus<br />
„'s Avonds begon hij over hoofdpijn te klagen, welke pijn gracht te Amsterdam door een met goud gebor- <strong>de</strong> <strong>de</strong>ux mille personnes en Belgique, il a crevé les<br />
al erger en erger werd, en in <strong>de</strong>n nanacht en nu nog gaat duur<strong>de</strong>n vreem<strong>de</strong>ling een blind man Jan van Bee<strong>de</strong>, yeux par sa métho<strong>de</strong> d<br />
hij als een krankzinnige te keer en zegt zelf dat hij gek<br />
wordt."<br />
Lin<strong>de</strong>nstraat 73 (zie het N. v. d. D, van 18 Juli<br />
Ik antwoord<strong>de</strong> haar, dat ik dien beroem<strong>de</strong>n (?) oogarts 1892) werd geopereerd, zon<strong>de</strong>r dat men <strong>de</strong> bewijzen<br />
en zijne praktjjken niet ken<strong>de</strong>, doch haar ernstig aanraad<strong>de</strong> had dat die vreem<strong>de</strong>ling <strong>de</strong> man is voor wien hij<br />
ten spoedigste geneeskundige hulp in te roepen. Ik had<br />
groot me<strong>de</strong>lij<strong>de</strong>n met die ongelukkige man en vrouw en gaf zich uitgeeft, volgens eehe metho<strong>de</strong>, waarvan het<br />
tot voorloopige geruststelling een eenvoudig zenuwbedarend resultaat in <strong>de</strong> toekomst aldus beschreven wordt :<br />
mid<strong>de</strong>l me<strong>de</strong>.<br />
„want het treurig vooruitzicht bestaat, dat ook dit<br />
Tot he<strong>de</strong>n heb ik niets meer van <strong>de</strong>n patiënt gehoord.<br />
Ik meen, M. <strong>de</strong> B.., dit feit niet te mogen verzwijgen, daar weinigje (d. i. het weinigje licht dat <strong>de</strong> man nu<br />
het tot waarschuwing kan dienen voor an<strong>de</strong>re ongelukkige gekregen heeft) ^binnen korter of langer tijd ver<br />
patiënten, die, zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>gelijken <strong>de</strong>skundigen raad, bedoel<strong>de</strong>n<br />
oogarts zou<strong>de</strong>n willen bezoeken.<br />
dwijnt, of, erger nog, het mishan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 00g ernstig<br />
wordt aangetast".<br />
Natuurlijk wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opmerkingen in het N. v.<br />
Het is hier * <strong>de</strong> plaats onzen dank te betuigen<br />
d. D. niet onbeantwoord gelaten. Goólam Ka<strong>de</strong>r<br />
voor <strong>de</strong> houding van het Nieuws van <strong>de</strong>n Dag en<br />
trachtte, in zeer dui<strong>de</strong>lijk Hollandsch, te doen uit<br />
speciaal aan zijnen verslaggever, die zich zooveel<br />
komen dat wat hij doet, goed is; dat hij werkelijk<br />
moeite gaf <strong>de</strong> waarheid te on<strong>de</strong>rzoeken ten nutte<br />
bJin<strong>de</strong>n geneest, o. a. het geval aanhalen<strong>de</strong> van<br />
onzer ooglij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> landgenooten. Zulke hulp in onzen<br />
zekeren geopereer<strong>de</strong>, Jan van Bee<strong>de</strong>, (later bleek<br />
strijd is goud waard.<br />
dat dit <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> was als in het stuk van <strong>de</strong>n heer<br />
De duurte van <strong>de</strong> zalf wordt geweten aan het<br />
Mebius bedoeld), dien hij voor geheel genezen ver<br />
goud dat daarin aanwezig zou zijn. Aardig is het,<br />
klaart; dat hij het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong> justitie met<br />
dat schermen van Hindoes met dure en kostbare<br />
gerustheid afwacht, enz.<br />
geneesmid<strong>de</strong>len. Jammer voor Goólam Ka<strong>de</strong>r dat<br />
Daarop antwoord<strong>de</strong> <strong>de</strong> verslaggever van het N.<br />
hij niet <strong>de</strong> eerste is die zulke praatjes aan <strong>de</strong>n man<br />
v, d. Dag we<strong>de</strong>r. Hij wees o. a. op het feit dat<br />
tracht te brengen. Vóór hem waren er reeds die<br />
„<strong>de</strong> Dokter" die alleen Fransch en Italiaansch<br />
nog kostbaar<strong>de</strong>r mid<strong>de</strong>len gebruikten, zooals zij<br />
spreekt, zoo spoedig Ne<strong>de</strong>rlandsch leer<strong>de</strong>, genoeg<br />
zei<strong>de</strong>n. In Juli of Augustus 1889 toch wer<strong>de</strong>n<br />
»om met eenige beweringen, (mijn) stuk te willen<br />
voor <strong>de</strong> Rechtbank te Dy on twee Hindoes ter ver<br />
weerleggen, zon<strong>de</strong>r daarbij <strong>de</strong> hoofdzaak aan te<br />
antwoording geroepen wegens het onwettig uitoefe<br />
roeren".<br />
nen \an <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong>. Ook zij beweer<strong>de</strong>n oog<br />
Intusschen heeft <strong>de</strong>ze briefwisseling weinig om<br />
ziekten te kunnen genezen en wel door mid<strong>de</strong>l van<br />
het Igt' en zegt die verslaggever, naar onze meening,<br />
compress en, gedrenkt met eene , oplossing van<br />
zeer terecht:<br />
diamanten." Waarlijk geen kleinigheid. Diamanten<br />
De verwijten van <strong>de</strong>n schrijver over <strong>de</strong> weinige gastvrijheid<br />
ten onzent behoeven wij, Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs, ons, dunkt en dan nog wel opgelost! De patiënten moesten<br />
mh, volstrekt niet aan te trekken. De hoofdzaak is, of' <strong>de</strong> natuurlijk <strong>de</strong> diamanten leveren. Er is dus niets<br />
behan<strong>de</strong>lingswijze van <strong>de</strong>zen vreem<strong>de</strong>ling geen aanleiding<br />
geeft tot net verbrei<strong>de</strong>n van besmetting en of zijn verou nieuws on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> zon, mynheer Goólam Ka<strong>de</strong>r!<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>, zeer gevaarlijke metho<strong>de</strong> van opereeren, zooals ik op Wat wij nu vernomen hebben omtrent <strong>de</strong>n oculiste ?<br />
gezag van beken<strong>de</strong> oogheelkundigen neb aangetoond, niet<br />
scha<strong>de</strong>lijk is voor het zieke oog. Dat hij hier te lan<strong>de</strong><br />
Dat hij uit België kwam wisten <strong>de</strong> couranten<br />
daartoe <strong>de</strong> bevoegdheid mist, wordt thans dtoor hem zelf ons te mel<strong>de</strong>n. Zijn wieg, als hij die had, stond<br />
erkend en wordt bovendien bevestigd door het oor<strong>de</strong>el van in 1862 in Adanpur, in Engelsch-Indië. Van zijne<br />
<strong>de</strong>n inspecteur van het Geneeskundig Staatstoezicht.<br />
studiën weten wij niets. Van zijn optre<strong>de</strong>n in<br />
Wat <strong>de</strong> Hollandsche taal in het geschrijf van Europa, dat minstens dagteekent van 1887,<br />
<strong>de</strong>n oculiste betreft, <strong>de</strong>nken wij onwillekeurig aan weten wij met zekerheid dat hij in Italië, en wel<br />
een Hollandschen handlanger. Steeds werd vermoed te Genua, zijne chirurgische toeren verichtte en<br />
dat J. P. Anema, <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> die als J. Pieters aan verschillen<strong>de</strong> malen gerechtelijk vervolgd werd<br />
<strong>de</strong> Heerenmarkt te Amsterdam geheime ziekten wegens oplichterij en onbevoegd uitoefenen <strong>de</strong>r ge<br />
behan<strong>de</strong>lt, die handlanger zou zijn. Intusschen is neeskun<strong>de</strong>, totdat er in Mei 1890 door <strong>de</strong> recht<br />
gebleken dat dit onjuist is en die Anema, aan bank aldaar een bevel tot inhechtenisneming werd<br />
onze getrouwe lezers nog wel bekend door zijn uitgevaardigd, wegens verwondingen tengevolge van<br />
eigenaardige han<strong>de</strong>lingen in verband met <strong>de</strong> indivi zijne behan<strong>de</strong>ling en wegens laster. Hij was toen<br />
duen Gunters (een zoogenaam<strong>de</strong> magnetiseur en zijne echter brj tijds met <strong>de</strong> Noor<strong>de</strong>rzon vertrokken.<br />
somnabule) in<strong>de</strong>rtijd te 's Gravenhage op <strong>de</strong> Veen- In België hetzelf<strong>de</strong> spelletje. Ofschoon langzaam,<br />
ka<strong>de</strong> , ten minste bij <strong>de</strong> zittingen van Goólam Ka<strong>de</strong>r werd het daar toch eveneens dui<strong>de</strong>lijk dat men met een<br />
piet <strong>tegen</strong>woordig was.<br />
kwakzalver te doen had. In 1890 te Brussel verschenen,<br />
1 opérer le cataracte par abaissement<br />
à beaucoup <strong>de</strong> gens que <strong>de</strong>s oculistes ordinaires<br />
auraient guéris facilement; c'est donc un ignorant<br />
et un malfaiteur."<br />
(Ikken tal van blin<strong>de</strong>n en ongeneeslijken on<strong>de</strong>r hen, wien<br />
G-. K. geld afperste met <strong>de</strong> belofte van genezing en die allen<br />
door hem bedrogen zijn; hij heeft etterige en granulaire<br />
oogontsteking (z. g. Egyptische oogziekte) door zijne behan<strong>de</strong>ling<br />
aan meer dan twee duizend personen in België toeebracht<br />
; hij heeft door zijne metho<strong>de</strong> van cataract-operatie<br />
oor wegdrukken van <strong>de</strong> lens, <strong>de</strong> oogen vernield van velen,<br />
die door ie<strong>de</strong>r oogarts gemakkelijk had<strong>de</strong>n kunnen genezen<br />
wor<strong>de</strong>n. Hij is dus een onkundige en een boosdoener).<br />
En ver<strong>de</strong>r :<br />
„C'est inutile <strong>de</strong> chercher dans la presse scientifique<br />
ou autre <strong>de</strong>s articles contre lui. Ce que je<br />
vous écris est Vexacte vérité et ce que j'avais prédit<br />
<strong>de</strong> Ka<strong>de</strong>r est arrivé ; j'avais dit, quand on me priait<br />
<strong>de</strong> réduire ses cures à leur exacte vérité, que<br />
Goolam tomberait <strong>de</strong> lui-même au bout d'un certain<br />
temps, nous avons fait une enquête sur ses cures<br />
et nous avons pu constater que toutes étaient fausses,<br />
que pas un seul mala<strong>de</strong> n'était guéri."<br />
(Het is onnoodig in <strong>de</strong> wetenschappelijke bla<strong>de</strong>n of el<strong>de</strong>rs<br />
naar artikelen <strong>tegen</strong> hem te zoeken. Hetgeen ik u schrijf<br />
is <strong>de</strong> volle waarheid en wat ik omtrent Ka<strong>de</strong>r heb voorspeld<br />
is uitgekomen: toen men mij verzocht om zijne genezingen<br />
terug te brengen tot hunne juiste waar<strong>de</strong>, heb ik gezegd<br />
dat Goolam na zekeren tijd van zelf in <strong>de</strong>n kijker zou loopen,<br />
welnu wij hebben een on<strong>de</strong>rzoek naar zijn genezingen ingesteld<br />
en nebben kunnen uitmaken dat allen valsch waren, dat<br />
niet een enkele lij<strong>de</strong>r genezen is).<br />
Men ziet het, in Brussel heeft niet alleen <strong>de</strong><br />
faculteit maar ook het publiek ein<strong>de</strong>lijk geleerd<br />
wat van <strong>de</strong>zen won<strong>de</strong>rdoener te wachten is. Laat<br />
ons hopen dat hij spoedig vertrekt naar het land<br />
vanwaar bij kwam; er groeie dan peper of niet.<br />
Ten slotte eene aanhaling uit een belangrijk<br />
artikel over ,<strong>de</strong> artsen wet en <strong>de</strong> kwakaalverjj", in<br />
het Haagsche Dagblad van 20 Juli van <strong>de</strong> hand<br />
van Dr. S. Sr. C(oronel), waarin <strong>de</strong>ze het standpunt<br />
van Sequah's en Ka<strong>de</strong>r's <strong>tegen</strong>over <strong>de</strong> geneeskundige<br />
wetten bespreekt.<br />
„Als wij zulke vrijgevighe<strong>de</strong>n jegens vreem<strong>de</strong> industrierid<strong>de</strong>rs<br />
waarnemen <strong>tegen</strong>over <strong>de</strong> geneeskundige wetten, waarbij<br />
een geneesheer zwaar gestraft wordt als hij, zon<strong>de</strong>r examen,<br />
bij een natuurlijke verlossing assisteert of als een<br />
apotheker wat vochtige kamillen of schimmelige rhabarber<br />
er op nahoudt, terwijl <strong>de</strong> hangen<strong>de</strong> wijziging onzer Artsenwet<br />
<strong>de</strong> aanstaan<strong>de</strong> geneesheeren als min<strong>de</strong>r bekwaam voor<br />
<strong>de</strong> praktijk aeht, indien <strong>de</strong> jongelie<strong>de</strong>n niet een dosis Latijn<br />
en Grieksch in hun hoofd hebben opgestapeld, voldoen<strong>de</strong><br />
naar het oor<strong>de</strong>el <strong>de</strong>r regeering, terwijl van <strong>de</strong>n vreem<strong>de</strong>n<br />
arts, die zieh te onzent wit vestigen, al die geleerdheid niet<br />
wordt gevor<strong>de</strong>rd, dan vragen wij : waartoe dient die vrijgevigheid<br />
<strong>tegen</strong>over <strong>de</strong>n vreem<strong>de</strong>ling, als onze wetten tot waarborging<br />
van onbevoeg<strong>de</strong> uitoefening van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
takken <strong>de</strong>r geneeskunst zoo slecht gehandhaafd wor<strong>de</strong>n <strong>tegen</strong>over<br />
vreem<strong>de</strong>lingen, die blijkbaar wetenschappelijk nietbe-