1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij

al te luid in te stemmen met hen, die de loftrompet
over Sequah steken."
"Wij zijn van hetzelfde gevoelen.
Goolam Kader.
Deze z.g. Arabische oogarts, die geruimen tijd
te Brussel vertoefde, heeft thans Amsterdam tot
zijn operatieveld gekozen.
Wat wij tot nu toe van hem weten geeft hem
recht op een bespreking in ons Maandblad; dewijl
wij echter, door nauwkeurig onderzoek, ons op de
hoogte van 's mans handelingen willen stellen, vóór
wij tot eene bespreking overgaan, kunnen wij eerst
in het volgend nommer bijzonderheden mededeelen.
Wij bepalen ons voor ditmaal tot het overnemen
van een paar berichten uit Nederlandsche Dagbladen.
De Amsterdammer bevat het volgende :
„ Thans volgt hetgeen een geleerd professor, een
bekende specialiteit in de oogheelkunde, mij vertelde,
toen ik hem kwam vragen naar zijn meening
over dr. Goolam Kader.
„Ik heb veel van dien man gehoord en gelezen,
veel slechts over zijn optreden in Brussel, doch ik
geloof, dat het beste is hem volkomen te negeerend
„Eu wat nu de schijnbare resultaten betreft,
suggestie speelt tegenwoordig een groote rol in de
geneeskunde.
„Ik had o. a. onder mijn patiënten een jong
meisje, dat leed aan hysterische blindheid. Toen
het kind bij mij kwam , zei ik haar, dat ik haar
binnen een week geheel zou genezen. Het meisje
was zeer gelukkig. Ik schreef haar een onschuldig
•oogwatertje voor en zei haar dat zij hiervan dagelijks,
op de klok af, viermaal twee druppels in het
blinde oog moest druppelen. Zij moest dit voorschrift
stipt opvolgen en voor dat de week om was,
kwam het kind geheel genezen bij mij. Het oogwater
had dit niet uitgewerkt : het was de suggestie
en hierdoor kan die Arabier misschien ook eenige
genezingen verrichten.
»Verder kunnen de resultaten op verpleegden uit
de Werkinrichting als volgt worden uitgelegd :
„Komen bij ons onvermogende blinden en zien
wij kans hun door eene operatie tot halfblinden te
maken, dan laten wij deze dikwijls achterwege, omdat
de maatschappelijke positie van een blinde altijd
beter is, dan die van half blinden. De eersten
kunnen nl. opgenomen worden in een instituut, de
laatsten niet, hoewel zij slechts op zeer gebrekkige
wijze door handenarbeid kunnen voorzien in hunne
behoeften.
„ Ook komt het wel voor, dat wij op verzoek
van den patiënt of van de ouders, niet opereeren,
waar slechts weinig licht is te geven.
„Krijgt dr. Kader deze lieden nu onder behandeling
, dan kan hij hun misschien eenig licht teruggeven,
doch dit beteekent zeer weinig.
„Zoo is in de inrichting op de Stadhouderskade
eenigen tijd een blinde jongeling opgenomen
geweest, die geheel uit de natuur het gezicht terug
kreeg.
„Zoo waren twee zusters, lijdende aan een aangeboren
oogkwaal, verpleegd in het instituut. De
eene genas : zij werd ontslagen, doch spoedig daarop
moest zij weer worden opgenomen, de kwaal
was teruggekeerd.
„Dit zijn alle voorkomende gevallen. Wil het
gekk nu , dat dr. Kader iets dergelijks ondervindt
bij zijne patiënten, dan beroemt hij zich hierop en
het volk loopt er in.
„De genezing van den man „met een vlies voor
het oog," is eenvoudig een absurditeit. Dit is
niets dan een vlek op het hoornvlies, die het gezicht
beneemt, en geen vlies, dat weg te nemen is.
Ontstaat echter door ontsteking een „gaatje" in
het hoornvlies, dan kan de blinde weer eenigen
tijd zien, doch spoedig daarop is hij weer -geheel
blind. Misschien verkeerde die Ruwaard thans in
een tijdperk van tijdelijke ziendheid, genezen is hij
zeker niet.
„Niettegenstaande dit alles twijfel ik niet of de
man zal hier ter stede hoog in aanzien komen.
Het volk houdt van het geheimzinnige , doch een
medicus kan spoedig zien of hij te maken heeft
met „Schwindlerei" of met wetenschap.
„Bovendien duurt de behandeling van dien man
volgens zijn zeggen zeer lang, terwgl hij zijn patiënten
veel geld vraagt."
De N. R. Courant van 24 Juni jl., schrijft :
„Uit Brussel werd ons medegedeeld, dat Goolam
Kader aldaar alles behalve aangename herinneringen
heeft achtergelaten, en van daar verdwenen is op
eene wijze, die niet kan strekken tot verhooging
van zijn roem."
Het Nieuws v. d. Dag vermeldt in zijn Verslag
van de Vergadering van den Geneesk. Raad voor
Noord-Holland, gehouden 28 Juni j.l. het onderstaande
:
„Door eenige leden werd eindelijk ernstig bij
den inspecteur aangedrongen op de vervolging van
den Arabischen oogarts hier ter stede, die opereert
en dus veel meer kans heeft ongelukken aan te
richten dan Sequah, die alleen masseerde. Op het
groote belang dezer zaak zal de inspecteur den
officier van justitie mondeling ernstig wijzen. Schriftelijk
had hij het reeds gedaan. Ook is er al
proces-verbaal tegen den oogarts opgemaakt."
Gatschkowski, de uitvinder van de
Vitaline.
Men zal zich ongetwijfeld het ongeluk herinneren
dat, kort geleden, den opper-burgemeester van
Petersburg, GRESSER, heeft getroffen. Hij stierf tengevolge
van vitaline-inspuitingen en op zijn sterfbed
zeide hij: „Inplaats van GATSCHKOWSKI, langs administratieven
weg, uit Petersburg te verwijderen,
kreeg ik den inval zijn middel op mij zelf te beproeven
en thans boet ik daarvoor". Waarlgk
behartenswaardige woorden voor alle aanhangers
der kwakzalvers.
Vóórdat GATSCHKOWSKI zijn Vitaline uitvond, was hij
in zijn aanspraken veel meer bescheiden. Hij vond
een bijzonder soort schoensmeer uit, dat echter geen
opgang maakte ; eenigen tijd later „ontdekte" hij
een minerale smeer voor machines, ook zonder succes.
Eindelijk gelukte het hem een plaats als opzichter
bg een spoorweg machtig te worden. Van de eene
betrekking in de andere overgaande, kwam hij
eindelijk te Petersburg ; hier leed hij groot gebrek
en was hij steeds uit op het zoeken van kapitalisten,
die hij nu eens zijn schoensmeer, dan eens zijn
machine-smeer wilde aansmeren. Later vond hij
een stof uit tot het bereiden van nieuw-zilver
(Melchior) en brons en ontdekte hij zelfs den steen
der wijzen en een poeder om goud te vervaardigen,
benevens een middel om grijsaards in levenslustige
jongelieden te veranderen.
De kapitalisten wilden echter hunne beurzen niet
openen en GATSCHKOWSKI vond geen afnemers voor
zijne artikelen ; zelfs de steen der wijzen werd een
steen des aanstoots en zijn uit bloed bereide vloeistof
, waarmede hij beweerde met afgestorven geesten
in gemeenschap te kunnen geraken , was niet in
staat de harten der geldmannen te vermurwen. Al
beweerde hij ook, dat hij, dank zijn vloeistof, zich
gedurig met zijn overleden vrouw onderhield, het
baatte niets.
Ten einde raad wierp G. zich in de armen van
het hypnotisme ; ook dit gaf niets. Toen vond hij
de Vitaline uit, een middel tegen alle mogelijke
kwalen, waarvan hij de bereiding en samenstelling
met het diepste geheim omsluierde.
De aanhouder wint ; eindelijk had hij het getroffen.
Binnen enkele maanden verheugde hij zich in
een ongehoord debiet, dat hem duizenden roebels inbracht.
Dat hij daarbij den dood van den burgemeester
GRESSER ; en wie weet van wie meer, op zijn geweten
heeft, zal hij zich wel niet erg aantrekken.
(Intern. Pharm. Gener al-Anzeiger.)
Gelieimmiddelen in Amerika.
De geheim middelen vormen een zeer groot deel
— dikwijls de helft — van den voorraad der
Amerikaansche apotheken. Zij zijn zoo talrijk dat
het een ware plaag is geworden. In de prijslijst
van GERR. MEIJER (Saint Louis) zijn op 800 bladzijden
niet minder dan 138 aan de specialiteiten
gewijd. Men vindt er b.v. 150 verschillende balsems,
400 soorten pillen, 250 smeersels en 350 stropen
in vermeld. De namen dezer arcana zijn dikwerf
recht zot, bijv. balsemslaap, galknoppen, gezicht­
blaasjes- verbann ers , vrolijke jalappe , microbendooder,
enz., of woorden die op ine eindigen en
welk aanhangsel eenvoudig achter den naam van
een willekeurig lichaamsdeel gevoegd wordt, zooals
„handine", halsine, hoofdine" enz.
De Indiaansche medicijnman is door blanken zoowel
als door roodhuiden in eere gehouden, en wat
van hem komt, is zeker van verkocht te worden.
Onder deze medicijnen bevinden zich Kikapoo,
Indian, Sagwa, Pawnee, ta ta, wormdooders, indiaansche
wortelpillen en zoo meer.
Het annonceeren dezer zoogenaamde indiaansche
praeparaten verdient afzonderlijk vermeld te worden.
De Kikapoo-Societeit onderhoudt eenige indiaansche
gezelschappen, die door het land trekken en voorstellingen
geven. Gedurende deze voorstellingen
vertelt een man van de wonderdadige werkingen
van Kikapoo, deelt er proefjes van rond, trekt
tanden en drijft wormen af en laat deze laatsten
den volgenden dag aan het publiek zien. Anderen
laten door rijdende negerzangers hunne wondermiddelen
op de straten uitbazuinen ; weder anderen
geven bij iedere verkochte pillendoos een fraaie
photographie ten geschenke, enz. De meeste
fabrikanten geven almanakken uit, waarin natuurlijk
verschrikkelijke geschiedenissen verteld worden van
lijders, die reeds dachten verloren te zijn, doch ter
elfder ure door het een of ander toeval gelukkig
nog naar het bewuste middel grepen en zoo aan
den dood ontrukt werden.
Zoo schrgft een zekere Dr. Morse over iüdische
wortelpillen, dat men in Europa geen beter middel
kent om alle mogelijke ziekten te verbannen. „Hoe
meer men er van neemt, des te sterker wordt men ! j
Het fraaiste op dit gebied levert echter een mijnheer
Kennedy in een 128 bladzijden groot gratis -
prospectus over huidziekten, waarin woordelijk te
lezen staat: „Dezelfde oorzaken die mazelen voortbrengen,
veroorzaken ook rood vonk. Het is een
levende kiem, een diertje dat door mediums (helderzienden)
kan worden gezien. Zulk een zeide mij,
dat alle kruiden vol met verschillende diertjes zijn,
ieder naar zijn aard en dat alle genezingen door
hen teweeg gebracht worden, wijl zij namelijk de
ziektevoortbrengende kiemen opvreten. Eene som-
I nambule verhaalde mij, dat het menschelijk systeem
volkomen doorzichtig voor haar was en dat zij
dikwijls de jacht dezer diertjes door de bloedkanaaltjes
had waargenomen; ook dat zij telkens, wanneer
zij gelegendheid had iemand van mijne medicijnen
in te geven, een zeer aangenaam uurtje had doorgebracht
met dien strijd in bloed en serum gade
te slaan."
, Int. Pharm. Gener. Aug. 1892/112.
(Afgaande op het geloof, ook zelfs door overigens
zeer ontwikkelde lieden in ons land aan den humbug
van den agent der Sequah-compagnie geschonken,
kunnen wij aannemen dat ook vele Nederlanders
deze zotte voorstellingen voor goede munt zouden
opnemen, indien ze huû opgedischt werden. Red.)
De Kneipp'sche kuur.
In antwoord op eene opmerking, van geachte zijde
ons gedaan naar aanleiding van het stuk getiteld :
„De Kneipp'sche kuur 1 ', diene het volgende.
Het stuk van Dr. Goronel werd door ons opgenomen
met het oog op den bekenden ijver van dien
schrijver om het Nederlandsche volk steeds zooveel
mogelijk bekend te maken met het goede op het
gebied van gezondheidsleer. De waarde van de
Kneipp'sche kuur wenscht de Vereeniging vooralsnog
niet te beoordeelen. Evenwel meende zij er
op te moeten wijzen, dat aanbevelingen van de zijde
van enkele dames, zenuw- en zenuwachtige patiënten
geen waarde hebben , terwgl zij tevens meende te
moeten waarschuwen tegen de hebbelijkheid van het
publiek om alle kuren als genezend voor alle lijders
te gaan beschouwen. De hydro-therapie is niets
nieuws, de manieren waarop koudwater-behandeling
wordt toegepast zijn zoo verschillend als er menschen
bestaan, in alles iets goeds; van kwakzalverij is,
naar het ons toeschijnt, bij de Kneipp'sche toepassing
van koudwaterbehandeling geen sprake, doch
de wijze van aanbeveling door enthousiasten voor
het nieuwe brengt verkeerde denkbeelden, en daartegen
waarschuwden wij. Wij twijfelen evenmin