1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
of Galkwalen, Aambeien,<br />
enz., zijne vermaar<strong>de</strong> Zwitsersche<br />
Pillen gratis verstrekt.<br />
Men behoeft zich. slechts rechtstreeks<br />
tot genoem<strong>de</strong>n heer<br />
te wen<strong>de</strong>n, om ze te ontvangen.<br />
Iets op tijd gedaan<br />
is wèl gedaan, zegt een<br />
Iets op tijd gedaan oud spreekwoord en daar<br />
is welgedaan, zegt een oud<br />
spreekwoord, toepasselijk op<br />
om verznim niet om bij<br />
een ie<strong>de</strong>r die niet verzuimt ziekte en ongesteldheid<br />
zijn lichaam inwendig te rei geneeskundige hulp in te<br />
nigen en daardoor nieuwe<br />
levenskrachten op te doen.<br />
roepen. Probeer niet<br />
Het beste mid<strong>de</strong>l om dat doel eerst een kwakzalversmid<br />
te bereiken, zijn <strong>de</strong> gunstig <strong>de</strong>l, zooals <strong>de</strong> Zwitsersche<br />
beken<strong>de</strong> Zwitsersche Pillen<br />
van <strong>de</strong>n Apotheker R. Brandt.<br />
pillen van R. Brandt,<br />
want dan wordt het helaas<br />
dikwijls te laat!<br />
Als een Enfant Chéri,<br />
dat overal conquêtes maakt,<br />
zoo vindt men <strong>tegen</strong>woordig<br />
in ie<strong>de</strong>r huisgezin, rijk of<br />
arm, <strong>de</strong> Zwitsersche rillen<br />
van <strong>de</strong>n apotheker R. Brandt,<br />
die alle an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len op<br />
<strong>de</strong>n achtergrond gedrongen<br />
hebben, wegens hare aangename,<br />
zeker werken<strong>de</strong> en onscha<strong>de</strong>lijke<br />
werking bij Leveren<br />
Galaandoeningen, Aambeien<br />
enz.<br />
Goe<strong>de</strong> raad.<br />
Wie aan bloedverdikking<br />
eii ten gevolge daarvan aan<br />
huiduitslag, aandrang van<br />
bloed naar het hoofd en <strong>de</strong><br />
borst, hemorrhoï<strong>de</strong>n enz. lijdt,<br />
verzuime niet in het najaar<br />
of in het voorjaar een zuiverings-kuur<br />
te on<strong>de</strong>rgaan,<br />
waarvoor voor weinig centen<br />
daags hei lichaam frisch en<br />
gezond gehou<strong>de</strong>n zal wor<strong>de</strong>n.<br />
Men neme daartoe het beste<br />
mid<strong>de</strong>l, <strong>de</strong> Zwitsersche Pillen<br />
van Apotheker R. Brandt.<br />
<strong>de</strong>elige uitwerking hebben.<br />
Wil men lichte ongesteldhe<strong>de</strong>n<br />
ongeneeslijk maken,<br />
dan wen<strong>de</strong> men zich tot<br />
dien Heer om zijn pillen<br />
te ontvangen.<br />
Als scha<strong>de</strong>lijk onkruid<br />
woekert het eene kwakzalversmid<strong>de</strong>l<br />
naast het<br />
an<strong>de</strong>re. Wie door Holloway<br />
pillen, Urban us pillen,<br />
of Maag- en Slijmpillen<br />
zijn ingewan<strong>de</strong>n heeft verzwakt,<br />
zo o dat zij geen of<br />
weinig ontlasting meer te<br />
weeg brengen, probeert<br />
het <strong>tegen</strong>woordig met <strong>de</strong><br />
Zwitsersche pillen van R.<br />
Brandt. Ook hier zal hij<br />
bedrogen uitkomen, omdat<br />
<strong>de</strong>ze pillen even als<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren hoofdzakelijk<br />
uit aloë bestaan.<br />
Een slechte raad<br />
is het; die door R. Brandt<br />
gegeven wordt, als hg zijn<br />
pillen bij huiduitslag en<br />
allerlei an<strong>de</strong>re ziekten en<br />
ongesteldhe<strong>de</strong>n aanbeveelt.<br />
Wie zijn lichaam frisch<br />
en gezond wil hou<strong>de</strong>n,<br />
wachte zieh voor alle<br />
kwakzalversmid<strong>de</strong>len en in<br />
't bijzon<strong>de</strong>r voor sterkwerken<strong>de</strong>,<br />
zooals <strong>de</strong> Zwitsersche<br />
pillen van R.<br />
Brandt.<br />
Men ziet het, <strong>de</strong> verschei<strong>de</strong>nheid is groot en<br />
toch is <strong>de</strong>ze verzameling slechts een klein ge<strong>de</strong>elte.<br />
Op allerlei wijze en tot allerlei stan<strong>de</strong>n wordt van<br />
tijd tot tijd het woord gericht, maar — en dit is<br />
niet het geringste kwaad — met voordacht het<br />
meest tot <strong>de</strong> kleine burgerij, werklie<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> eenvoudigen<br />
in <strong>de</strong>n lan<strong>de</strong>. 1 '<br />
Wij zou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong>ze waarschuwingen van <strong>de</strong><br />
Heeren BRÜINSMA kunnen volstaan, toch wenschen<br />
wij ons nog even bezig te hou<strong>de</strong>n met enkele hoofdzaken<br />
uit het <strong>de</strong>zer dagen versprei<strong>de</strong> strooibillet.<br />
Tevoren zij hier er nadrukkelijk op gewezen (het<br />
is in het bovenstaan<strong>de</strong> al gezegd) dat het hoofdbestand<strong>de</strong>el<br />
<strong>de</strong>r Brandt'sche pillen aloë is — n.l.<br />
voor die lan<strong>de</strong>n waar aloë vrij verkocht mag<br />
wor<strong>de</strong>n — of waar, zooals bij ons , die verkoop<br />
bene<strong>de</strong>n een zekere hoeveelheid niet is toegestaan,<br />
maar waar men doet alsof zoo'n verbod niet bestaat.<br />
(In lan<strong>de</strong>n, als Oostenrijk, waar men aan <strong>de</strong>rgelijke<br />
verbodsbepalingen beter <strong>de</strong> hand houdt, laat Brandt<br />
het voornaamste bestand<strong>de</strong>el, <strong>de</strong> sterkwerken<strong>de</strong> aloë,<br />
dood eenvoudig maar achterwege en vertelt tocü<br />
precies hetzelf<strong>de</strong> omtrent <strong>de</strong> geneeskrachtige werking<br />
<strong>de</strong>r pillen.<br />
In<strong>de</strong>rdaad het zijn won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>len.)<br />
In het strooibillet nu, (waarin Brandt begrijpelijkerwijze<br />
ook <strong>tegen</strong> namaak waarschuwt) wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> pillen aangeprezen als het beste van alle kuisen<br />
geneesmid<strong>de</strong>len, met veroor<strong>de</strong>eling, zooals van zelf<br />
spreekt, van alle an<strong>de</strong>re aanbevolen mid<strong>de</strong>len (nu<br />
in dit laatste is, bij uitzon<strong>de</strong>ring, veel waars,)<br />
omdat „zijn pillen bepaald op onfeilbare, aangename<br />
en ONSCHADELIJKE wijze werken."<br />
Dit is leugen ; ONSCHADELIJK zijn zij geenszins.<br />
Wil men weten hoe een Daitsch geleer<strong>de</strong> over die<br />
onscha<strong>de</strong>lijkheid <strong>de</strong>nkt, men leze dan wat Dr. Fr.<br />
DORNBLÜTH van <strong>de</strong> Zwitsersche pillen schrgft:<br />
»Deze pillen prikkelen zeer sterk <strong>de</strong>n darm,<br />
zooals alle aloë-hou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len dit doen, waardoor<br />
vele ziekelijke toestan<strong>de</strong>n, die een leek onmogelijk<br />
herkennen en on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n kan, zeer<br />
kunnen verergeren en ten slotte gevaarlijk wor<strong>de</strong>n.<br />
Zoo b.v. alle gezwellen in <strong>de</strong> maag en <strong>de</strong>n darm,<br />
die zich in <strong>de</strong>n regel on<strong>de</strong>r zeer ondui<strong>de</strong>lijke verschijnselen<br />
ontwikkelen, tot dat een bloeding haar<br />
aanwezigheid doet kennen. Zoo ook het begin van<br />
buiktyphus, vele leverziekten, zoogenaam<strong>de</strong> hämorrhoidaal-kwalen<br />
; ein<strong>de</strong>lijk alle kankerachtige aandoeningen,<br />
die door zulke mid<strong>de</strong>len zon<strong>de</strong>r twijfel<br />
verergerd, ja misschien zelfs veroorzaakt wor<strong>de</strong>n.<br />
„Ik zelf — zoo gaat Dr. DORNBLÜTH voort —<br />
heb in twee gevallen, waarin wegens verstopping<br />
Zwitsersche pillen waren gebruikt, braken en diarrhée<br />
met hevige pijnen en bloedige ontlasting, gelijken<strong>de</strong><br />
op buikloop gezien, wat geen an<strong>de</strong>re oorzaak had<br />
dan die pillen. Hier waren ook <strong>de</strong> personen geen<br />
oogenblik in twijfel, of <strong>de</strong> afgeschei<strong>de</strong>n stoffen<br />
waren „ziektestoffen" of »onreine vochten" maar<br />
aan producten <strong>de</strong>r darmprikkeling door <strong>de</strong> veel geroem<strong>de</strong><br />
Zwitsersche pillen werd niet gedacht.<br />
„Dat <strong>de</strong>ze en an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>rgelijke laxeerpillen —<br />
zoo eindigt <strong>de</strong> schrijver — niet altijd zulke dui<strong>de</strong>lijke<br />
na<strong>de</strong>elige uitwerking hebben, en zij dikwijls<br />
zelfs langen tijd zon<strong>de</strong>r merkbaar na<strong>de</strong>el kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
ingenomen, is bij het groote verschil in gevoeligheid<br />
<strong>de</strong>r spijsverteringsorganen niet meer te<br />
verwon<strong>de</strong>ren, dan dat <strong>de</strong> een <strong>de</strong> moeielijkst te verteeren<br />
zaken in massa's kan gebruiken, terwijl <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>r reeds door het voorzichtig te beproeven zich<br />
gevaarlijk ziek kan maken. De bedoel<strong>de</strong> pillen<br />
bevatten een stof, die reeds in geringe hoeveelheid<br />
een sterk prikkelen<strong>de</strong> werking uitoefent. Door<br />
menigvuldige herhaling van zulke prikkelen<strong>de</strong> werkingen<br />
zullen echter zeker mettertijd ziekelijke verschijnselen<br />
wor<strong>de</strong>n veroorzaakt, die dikwijls op <strong>de</strong>n<br />
trap van slijm vorming en bloeding zullen big ven<br />
staan, niet zel<strong>de</strong>n echter ook tot weefselontaardingen<br />
en nieuwvormingen van kwaadaardigen aard, zoogenaam<strong>de</strong><br />
kankerknobbels, kunnen lei<strong>de</strong>n."<br />
Waar dus Brandt — in het strooibillet — annonceert<br />
dat het gebruik van <strong>de</strong> echte Zwitsersche<br />
pillen (welke die met of zon<strong>de</strong>r aloë ?) slechts 5<br />
centen daags kost, vergeet hij er, voor <strong>de</strong> aloèhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong>,<br />
bij te voegen.... en <strong>de</strong> gezondheid.<br />
Men zal ons misschien <strong>tegen</strong>werpen, dat wij overdrijven,<br />
<strong>de</strong>wijl toch in het strooibillet verschei<strong>de</strong>ne<br />
gunstige attesten voorkomen van geneeskundigen<br />
van naam, zooals Prof. Dr. VIRCHOW te Berlijn,<br />
Prof. Dr. HERZ te Amsterdam en an<strong>de</strong>ren, 't Is<br />
waar, die attesten hebben ons veel verdriet berokkend<br />
omdat zij onzen strijd zoo zeer bemoeilijkten<br />
maar niet alleen ons, doch ook <strong>de</strong> stellers <strong>de</strong>r<br />
attesten. Handig door Brandt geëxploiteerd, zijn<br />
ze, zon<strong>de</strong>r precies te <strong>de</strong>nken aan het gewicht, dat<br />
hunne verklaringen in <strong>de</strong> schaal leggen, er, als ware<br />
het, ingeloopen.<br />
Maar Brandt heeft hen beet en laat hen niet<br />
los, niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong> <strong>de</strong> latere verklaringen dier<br />
Hoogleeraren (die het groote publiek helaas niet<br />
leest) alle waar<strong>de</strong> aan die attesten hebben ontnomen.<br />
Brandt is een handig attesten vanger ; in het vorig<br />
no. gaven wij daaromtrent nog <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling<br />
:<br />
„Zooals een Duitsch vakblad voor apothekers<br />
me<strong>de</strong><strong>de</strong>elt, is <strong>de</strong> Zwitsersche apotheker RICH. BRANDT<br />
opnieuw bezig, attesten voor zijne pillen te verzamelen.<br />
Bij schrijven on<strong>de</strong>r het poststempel<br />
Büsingen in Ba<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> Duitsche geneesheeren,<br />
verzoekt hij, on<strong>de</strong>r beleef<strong>de</strong> verwijzing naar <strong>de</strong> hun<br />
voor eenigen tijd toegezon<strong>de</strong>n proefdoosjes zijner<br />
„Zwitsersche pillen", om me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling, of het praeparaat<br />
on<strong>de</strong>rzocht is en of dat on<strong>de</strong>rzoek goed is<br />
uitgevallen. — Brandt voegt er bij, dat het zijn<br />
doel is, om zooveel mogelijk het gevoelen van praktiseeren<strong>de</strong><br />
geneesheeren te ontvangen.<br />
Een slimme baas. — De mooist klinken<strong>de</strong> attesten<br />
zoekt hij natuurlijk uit, om daarme<strong>de</strong> zijne leugens,<br />
tot aanbeveling zijner kwakzalverij, steun bij te<br />
zetten, terwijl hij <strong>de</strong> attesten, die min<strong>de</strong>r goed of<br />
slecht klinken, in zijn eigen belang wel achterwege<br />
zal hou<strong>de</strong>n." 7^ ^$<br />
Wanneer men ook eens zoo gelukkig was, inzage<br />
te kunnen krijgen van <strong>de</strong> afgegevene, maar niet gepubliceer<strong>de</strong><br />
attesten, dan zou het publiek misschien<br />
voor goed genezen zijn van zijn voorlief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />
Zwitsersche pillen.<br />
Nicholson in <strong>de</strong> geestenwereld.<br />
Dezer dagen is te Leipzig een boekje verschenen<br />
van een Rus, genaamd KONSTATIN ALEXANDROWITSCH<br />
VON BODISKO, van beroep kamerheer van Z. M. <strong>de</strong>n<br />
Keizer van Rusland, wonen<strong>de</strong> 15 Michaelplaats, St.<br />
Petersburg, volgens medisch attest van <strong>de</strong>n heer<br />
M. Bertenson, geneesheer van het Nikolai-militairhospitaal<br />
van H. Keiz. H. <strong>de</strong> hertogin van Edinburg,<br />
op <strong>de</strong>n 15 Febr. 1891 volkomen gezond.<br />
Dit boekje genaamd : „Lichtstrahlen ; Experimenteller<br />
Spiritismus auf wissenschaftlicher Grund'<br />
läge" is, volgens <strong>de</strong>n schrijver, eene opeenhooping<br />
van klemmen<strong>de</strong> bewijzen voor het bestaan van geesten,<br />
zooals <strong>de</strong> Spiritisten zieh die voorstellen.<br />
Wij had<strong>de</strong>n dit boekje onbesproken gelaten, omdat<br />
wij alleen <strong>de</strong> kwakzalverij met geneesmid<strong>de</strong>len<br />
bestrij<strong>de</strong>n, ware het niet dat een <strong>de</strong>r geesten , een<br />
speciale vriend van <strong>de</strong>n heer von Bodisko, zoo goed<br />
is geweest om op zijne (geestelijke) manier reclame<br />
voor een onzer ou<strong>de</strong> beken<strong>de</strong>n, een befaam<strong>de</strong>n kwakzalver<br />
, te maken. Op bladz. 35 van dit boekje<br />
namelijk lezen wij in 't Duitsch :<br />
„Bg eene an<strong>de</strong>re séance vroeg ik <strong>de</strong>n geest,<br />
„op welke wijze een mijner familiele<strong>de</strong>n , die aan<br />
„eene oorziekte leed, te helpen was. Het potlood<br />
„bewoog zich van zelf om <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n te<br />
„schrgven:<br />
„„Docteur Nicholson, 10 Rue Druout, Paris"".<br />
„Om <strong>de</strong>ze me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling te controleeren , schreef<br />
„ik nog <strong>de</strong>nzelf<strong>de</strong>n avond volgens het opgegeven<br />
„adres aan Doktor Nicholson, wiens naam ik nooit<br />
„te voren gehoord had. Uit het spoedig daarop<br />
„volgen<strong>de</strong> antwoord van <strong>de</strong>n dokter zag ik, dat<br />
„hij zich speciaal met <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling van oorziek-<br />
„ten bezig houdt, en dat hij in<strong>de</strong>rdaad in <strong>de</strong> rue<br />
„Druot woont/'<br />
De zittingen, waarover <strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
<strong>de</strong>n heer v. Bodisko han<strong>de</strong>len, zijn gehou<strong>de</strong>n tussehen<br />
<strong>de</strong> jaren 1888 en 1892. De geest, die bovenstaan<strong>de</strong><br />
me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling gedaan heeft, is zeer zeker<br />
niet <strong>de</strong> geest van een <strong>de</strong>r le<strong>de</strong>n onzer vereeniging,<br />
want die kennen <strong>de</strong> „Docteur Nicholson" beter.<br />
Wie ons blad van Dec. 1889 opslaat, kan daarin<br />
lezen wat voor soort dokter hij is. Had <strong>de</strong> geest,<br />
door von Bodisko opgeroepen , het Maandblad ook<br />
even ingezien — en dat had hij zeker gedaan, indien<br />
het een snuggere geest was geweest, — dan<br />
had hij gezien, dat Nicholson drie jaren gele<strong>de</strong>n<br />
een <strong>de</strong>r grootste kwakzalvers was, een man die in<br />
Lon<strong>de</strong>n en Parijs op dit gebied <strong>de</strong> schan<strong>de</strong>lijkste<br />
praktijken uitoefen<strong>de</strong> , om het geld <strong>de</strong>r goedgeloovige<br />
gemeente machtig te wor<strong>de</strong>n. Dan had hij<br />
aan von Bodoski kunnen vertellen, dat Nicholson<br />
niet te Parijs woon<strong>de</strong> , maar te Lon<strong>de</strong>n 21 Bedford<br />
Square ; dat hij zich niet speciaal bezig houdt<br />
met oorziekteu 1 maar met het verkoopen van onbedui<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
en niets ter zake doen<strong>de</strong> instrumentjes<br />
voor f 24 het stel ; instrumentjes, die spoedig onbruikbaar<br />
en dan opnieuw voor geld door <strong>de</strong>n oordokter<br />
of zjjne trawanten gerepareerd moeten wor<strong>de</strong>n,<br />
terwijl zij <strong>de</strong>n zieke niets helpen.<br />
Ook had die geest kunnen lezen, dat <strong>de</strong> groote<br />
man ook nog een an<strong>de</strong>r adres heeft : Chancery Lane<br />
54 te Lon<strong>de</strong>n en nog zooveel meer, b. v. dat<br />
hij on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n naam van Simpson aan hetzelf<strong>de</strong><br />
adres te Parijs en Lon<strong>de</strong>n adverteert en een balsem<br />
aflevert ;<br />
dat hij on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n naam van Dr. Mountain , altijd<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> adressen te Parijs en Lon<strong>de</strong>n,<br />
een beroemd mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> bronchitis, asthma,<br />
katarrh enz. adverteert ;<br />
dat hij ver<strong>de</strong>r als Dr. John Hill, Chancery Lane<br />
te Lon<strong>de</strong>n circulaires verspreidt ter aanbeveling<br />
van Engelsche Astrustische balsem eveneens <strong>tegen</strong><br />
doofheid enz.<br />
Wie er meer van wil weten, sla het genoem<strong>de</strong>