1 - Vereniging tegen de Kwakzalverij

utaal optreden, hun teringachtig bestaan tot aan het
graf voortsleepen.
„Echter, hiermede wil ik niet te kennen geven, dat het
onmogelijk is voor een werkman, om door studiën zich eenen
doctoralen graad te verwerven, integendeel, the self made
man is het meest practisch ontwikkeld, maar bjj die practische
ontwikkeling heeft men ook theoretische noodig, en
die is niet per kilo (geljjk koffie) te koop. Professor Lazar
zegt (en niet ten onrechte) in een zijner werken: De kwakzalver
is evenzoo schuldig aan kaal hoofdigheid als de roosparasiet.
Door het toedienen van verkeerde middelen wordt
ten slotte de haarbodem geheel uitgeput. Het bedrog, 't
welk op die wjjze jaren achtereen gepleegd werd, was
oorzaak dat ik in net begin van myne praktijk wrange
vruchten plukte mjjner studiën, — maar trots alle moeilijkheden,
heb ik de bewijzen geleverd dat mjjne studiën alleen
tot doel hebben gehad de kwakzalverij en het maken van
slachtoffers uit den weg te ruimen, waarvoor mijn oudpatiënten
steeds dankbaar zj}n."
Hier hebben wij nu iemand, waarvan men zou
zeggen, dat hij in ons Maandblad niet besproken
moest worden, een vijand van kwakzalvers, die,
naar het schijnt, geheel aan onze zijde staat. Wanwij
echter de hierboven afgedrukte advertentie (een
van de verschillende door v. D. L. in de dagbladen
geplaatst) eens wat nader beschouweu, vooral ook
in verband met de middelen die hij aanbeveelt, dan
meenen wij toch niet kwaad te doen, door onze
waarschuwende stem, ook wat betreft v. D. LELIE,
te laten hooren.
BVoor eenigen tijd nam men nog zijn toevlucht
„tot hen, die zich (zonder eenige school op haar-
„kundig gebied) brutaal weg haarkundigen noemden."
Dit vindt v. D. LELIE verkeerd . . . en wij ook;
dit hebben wij reeds meer beweerd. Wij gingen
zelfs verder dan v. D. L., die, wat hem betreft, hun
toestaat, „ indien zij niet te brutaal optreden, hun
„teringachtig bestaan tot aan het graf voort te
slepen." (Hoort ge 't, Théophile !) Inderdaad, dit
is grootmoedig, doch v. D. L. kan grootmoedig zijn,
omdat hij zooveel hooger dan de andere, niet geschoolde
haarkundigen staat. Hij is n. 1. „specialiteit
in de haarkunde volgens de nieuwste ontdekkingen
der Duitsche school.' 1 Nu moeten wij, tot onze
schande, bekennen, dat wij niet jnist weten hoe
hoog wij zoo'n specialiteit, uit een wetenschappelijk
oogpunt beschouwd, moeten schatten, maar wij
meenden onze waardeering niet te laag te moeten
stellen, omdat de specialiteit mededeelt: dat „de
doeltreffende middelen, om het haar tot op hoogen
onderdom te behouden, ontdekt zijn," zeker door
de Duitsche school.
Het onderzoek van die middelen zon ons; zoo
dachten wij, wel den weg wijzen, hoe hoog wij
onze bewondering hadden op te voeren.
Er werden daarom onderzocht: -een vloeistof en
een zalf, de eerste voor 60 cent, de laatste voor
f 1 door v. D. LELIE geleverd. En wat we vonden ?
Niets nieuws. Met de glorie van de nieuwste ontdekkingen
der Duitsche school en dientengevolge
ook van de specialiteit in de haarkunde was het,
naar ons oordeel, in eens uit. Het haar water,
inderdaad een goed middel, was een oplossing van
salicylzuur in spiritus en glycerine, reeds eenige
jaren geleden door twee Nederlandsche Professoren
, OÜDEMANS en PEKELHARING , tegen roos en
niets anders aanbevolen. Dit was dus geen nieuwe
ontdekking van de Duitsche school.
En de zalf ? Deze bestond uit een rood gekleurd
mengsel van zwavel en vet, waarbij een odemtje
gevoegd was, dus een pommade met wat zwavel
vermengd. Ook deze ontdekking was niet in staat
onze bewondering voor de Duitsche school op te
wekken, want evenmin als gewone pommade, zal
zwavelhoudende pommade kunnen bewerken dat
men het haar tot op hoogen ouderdom behoudt.
Het onverbiddelijk onderzoek heeft dus aangetoond,
dat de quasi — veelzeggende advertentie niets
anders is dan bluf, en volkomen gelijk aan de
gewone kwakzalvers-reclames; dat het ook hier
weer te doen is om een waardelooze pommade tegen
veel te hoogen prijs te debiteeren en om een goed
middel, algemeen bekend, met een waas van geheimzinnigheid
te omgeven, ten einde daardoor de
koopers, die meenen iets zeer speciaals te koopen,
tot zich te lokken.
Is de bespreking van v. D. LELIE en zijn ontdekking
in dit blad dus misplaatst?
Het Zaandammer Haarwater.
In verband met het bovenstaand artikel moeten
wij tevens wijzen op een ander haarwater, verkrijgbaar
bij AM. DORPEHA, Haarkundige (er staat niet
bij naar welke school, dus misschien een „parasiet"
volgens v. D. LELIE) te Zaandam, O. Z.
DORPEMA, die, zoo luidt zijn advertentie, „in zijne
jonge jaren in een apotheek is werkzaam geweest
en zich reeds veel heeft bezig gehouden met nuttige
uitvindirgen", is eerlijk genoeg om te bekennen,
dat, niettegenstaande dit alles , de nuttige uitvinding
van het Zaandammer Haarwater niet van hem
is , want bij adverteert, dat het bereid is volgens
voorschrift en aanbevolen door de H.H. Professoren
OÜDEMANS en G. A. PEKELHARING, dus hetzelfde middel
als van de specialiteit der Duitsche school.
Welnu, wanneer DORPEMA nu niets anders gedaan
had dan te adverteeren, dat het middel door die Hoogleeraren
aangegeven, bij hem verkrijgbaar was, dan
hadden wij ons alleen bepaald er op te wijzen,
dat die man openlijk bekend maakt, dat hij art.
30 der pharmaceutische wet overtreedt, door n.l.
als onbevoegde (als is hij in zijn jonge jaren in
een apotheek werkzaam geweest) een middel te
verkoopen, waarin salicylzuur in betrekkelijk geringe
hoeveelheid voorkomt, terwijl hij van dit
zuur niet minder dan 100 gram mag afleveren. Het
ware dan aan de daartoe bevoegde personen overgelaten
, deze overtreding al of niet te vervolgen.
Maar nu DORPEMA in zijn gebruiksaanwijzing, gevoegd
bij het Haarwater, aan dit water bijzondere
geneeskrachtige eigenschappen toekent, waarvan
de beide Hoogleeraren, die het middel hebben
aanbevolen , volstrekt geen gewag maken , nu hij
het tevens aanprijst als geschikt, „om den groei
van baard en knevels te bevorderen" en zijn
praeparaat aanduidt als iets bijzonders, door n.l.
te verklaren : „ter voorkoming van namaak bestaan
er geen depots", nu moeten wij er toch op wijzen,
dat men niet al te gretig van de aanbiedingen van
den Zaandamschen „haarkundige" moet gebruik
maken.
Het middel van DORPEMA , of liever door D. geadverteerd
, is overal bij ieder apotheker verkrijgbaar
; het behoeft ï in de hoeveelheid waarin
het wordt afgeleverd, geen 90 cent te kosten, terwijl
men, bij het gereedmaken door een apotheker,
de zekerheid heeft, dat het middel precies volgens
het voorschrift der Hoogleeraren wordt bereid.
Want daartoe is de apotheker verplicht, de haarkUndige
niet.
Ten slotte nog één opmerking, die ook, slaat op
het middel van v. D. LELIE en van zoovele anderen.
Is 't niet verschrikkelijk, dat aan de kwakzalvers ongemoeid
de gelegenheid blijft gelaten om de beste
geneesmiddelen door hun wijze van exploitatie in
discrediet te brengen en zou men, om die reden ,
niet bevreesd zijn mededeeling te doen van het een
of ander nieuw uitgevonden , goed werkend geneesmiddel
?
Een nuttige gebruiksaanwijzing.
Onderstaande gebruiksaanwijzing, door een Nederlandsen
apotheker gevoegd bij de Urbanus-pillen
door hem afgeleverd, zal zeker haar nut doen, zoolang
het publiek nog altijd geneigd is zich deze pillen
aan te schaffen. Op deze wijze behandeld, kunnen
zelfs „Urbanus-pillen" mede helpen tot bestrijding
der kwakzalverij.
„Italiaansche Pillen,
bekend onder den naam van
U B B A N T J S - P I L L E N .
„Deze laxeerpillen door het volk onder den naam van
Urbanus-Pillen gekocht en gewild, zijn naar het voorschrift
van Dr. HERMAN HAGER , Manuale Pharmaceuticum, editio
quarta, no. 2513 bereid. Zn verlangen dus volstrekt geen
aanspraak op een geheimmiddel.
De samenstelling is aldus : B>p. Aloës 100 radicis Rhei,
foliorum Sennae aâ 25, cardamomi minoris, mastiches, myrrhae,
cubebarum, croci, nucum moschatarum, cassiae. cinnamomeae,
fructus Amomi aâ 1, agarici pulv. 0.5. Misce, ut
fiat pulvis, cujus 120.0 grammata cum Mannae 20.0 grammatis
in aqua solutis, in pilulas 1050 redigantur.
Het gebruik dezer pillen is volgens Hager 1, 2 à 3 stuks
per dag, al naar den leef tijd.
HET GEBRUIK VAN GENEESMIDDELEN.
De vorderingen op geneeskundig en hygiënisch gebied en
de eerlijkheid tegenover het volk, gedoogen niet langer dat
bij deze pillen een geschrift gevoegd wordt vol met nietszeggende
Phrasen en onwaarheden. Het is verkeerd aan
een mengsel van drogerijen en chemicaliën geneeskrachtige
eigenschappen toe te schrijven, die zij niet kunnen bezitten ;
het is een misleiding te beloven dat een zoogenaamd geneesmiddel
deze of gene ziektestoornis van het lichaam oij
iedereen zal doen ophouden; nog grooter misleiding is het
te beloven met een soort pillen taf van verschillende ziekten
te zullen genezen. Met zoo te schrijven en te doen betreedt
men het zoo verachtelijk gebied der kwakzalverij en
dit moet iedereen, die het wel meent met het volk en eerbied
heeft voor de vorderingen der wetenschap, vermijden.
Het devies der kwakzalvers „de wereld wil bedrogen wezen,
ergo bedriegt ze", mag in geen geval toegepast worden waar
het het herstel van het zieke lichaam of het behoud der
gezondheid geldt.
Met de publiciteit die bij deze aan de samenstelling der
zoogenaamde Urbanus-Pillen wordt gegeven, is het aan ieder
bevoegd geneesheer overgelaten het gebruik daarvan al of
niet te ontraden.
Bewijzen van echtheid of waarschuwingen tegen namaak
behoeven bij deze pillen niet gevoegd te worden, daar alle
pillen, bereid volgens de regelen der kunst, naar het opgegeven
recept, Urbanus-Pillen zijn.
Men wachte zieh Urbanus-pillen of elk ander geneesmiddel
te koopen. waaraan de samenstelling niet is toegevoegd
; niet alleen dat de verkoop daarvan strafbaar is,
maar men loopt daarbij gevaar een voor de gezondheid
schadelijk geneesmiddel te koopen. Bij ziekten stelle men
nimmer vertrouwen in een geneesmiddel dat niet in overleg
met een geneesheer is samengesteld en door een apotheker
is gereed gemaakt, want daardoor kan het gunstige tijdperk
voor het herstel van het zieke lichaam niet alleen voorbijgaan,
maar zelfs bij een e overigens gemakkelijk te herstellen
stoornis van het lichaam een gevaarlijke ziekte ontstaan.
Bg elke ziekte van een eenigszins belangrijken aard moet
het onderzoek van het zieke lichaam door den geneesheer
het gebruik van geneesmiddelen voorafgaan.
ZEGT 'T VOORT".
Correspondentie.
Als nieuw lid is toegetreden :
de heer F. van Seiten, arts te Wirdum.
S. P. te L. Dank voor de toezending ; het croupmiddel
van v. d. Helm is in no. 12 van den vorigen jaargang behandeld.
v. d. G. en Co. te H. Tot ons leedwezen kunnen wjj aan
uw verzoek niet voldoen; het Maandblad is daarvoor de
plaats niet.
v. d. W. te K. De balsem komt later aan de beurt; er
is nog zoo veel te behandelen.
G. te A. De pillen van Fontaine en het EUxir Godineau
worden onderzocht.
' M. te -BT. Het poudre dépilatoire is aangekocht en zal
onderzocht worden: het een moet echter op het andere wachten,
J. H. P. te A. Dank voor uwe mededeeling omtrent de
Poitrine Déeesse; wij komen er nu spoedig op terug.
Mr. J. E. B. L. M. y. C. te U. Uw voorstel lacht ons
wel toe ; zoodra er eenige ruimte beschikbaar is, zullen wij
er eens de proef mede nemen.
F. B. te S. Het maagpoeder van Boom te Meppel bestaat
uit een mengsel van koolzure kalk (krijt), magnesia, salpeterzuur-bimuth
en poeder van curaçaoschillen, sterk gearomatiseerd
met pemermuntolie. Zie omtrent dit poeder het
November-nommer van 1886.
H. M. B. te E. Hartelijk dank voor de toezending der
I gebruiksaanwijzing ; zij was ons onbekend. Gaarne geven
wij er publiciteit aan.
Aan de chemische leden onzer Vereeniging. Wie uwer bereid
is het onderzoek van een of meer kwakzalversmiddelen
— liefst eenigszins spoedig — op zich te nemen, zou ons
•zeer verplichten, door daarvan aan den secretaris-penningmeester
kennis te geven. Er wacht zooveel op afdoening.
Tegelijk met dit nommer is de tot op 25 April bijgewerkte
ledenl|jst verzonden.
De leden worden verzocht deze lijst wel te willen nagaan
en den Secretaris-Penningmeester kennis te geven van eventuëele
misstellingen of omissies.
Even als vroeger duidt een sterretje voor den naam aan,
dat de contributie over het loopende jaar betaald is en een
kruisje, dat bovendien nog een extra bfjdrage aan de kas
gegeven is.
Zij, die nog niet betaald hebben, worden beleefd verzocht
dit per postwissel te doen.
Het getal leden bedraagt thans 974.
Bij het nalezen van de Igst zal menigeen daarop den
naam missen van vrienden ot kennissen, van wie hij overtuigd
is, dat zij onze zaak zjjn toegedaan en daaraan ook
gaarne een klein offer willen brengen. Welnu men trachte
dan die personen aan te sporen lid van onze Vereeniging
te worden en men zal daardoor ongetwijfeld een goed werk
verrichten.
Herhaalde Waarschuwingen.
HollOWay'S zalf. Dit smeersel is meer dan eens
onderzocht : men heeft er in gevondeu olijfolie , was,
renzel en hars, soms ook nog een weinig walschot,
(spermaceti) en wat terpentijn. Een klein potje (100
gram) kost f 1,60. Als fabrieksproduct zon het nog
met behoorlijke winst voor één tiende van dezen prijs
te leveren zijn. Bijzondere geneeskracht beeft de zalf
niet, maar zij kan in sommige gevallen eenige verzachting
aanbrengen. Dat HOLLO WAT door den hoogen prijs
duizenden in hun benrs bedriegt, is nog minder erg
dan dat hij ook duizenden ongelukkig maakt door zijn
zalf voor alle wonden en kwalen aan te bevelen, en
daardoor maar al te dikwijls den lijder er toe brengt
om het inroepen van geneeskundige hulp nit te stellen
tot het te laat is. Een der advertenties van deze zalf
draagt schandelijker wijze tot opschrift : Het mes afgeschaft
en daarop wordt betoogd dat operaties bij het
gebruik dezer zalf geheel onnoodig zijn. Hoe menigeen
die door een heelkundige operatie (die zelfs dikwijls
pijnloos geschiedt) had kunnen worden geholpen, is
misschien door het gebruik van deze zalf ongelukkig
geworden.