2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine

Hans van der Heijde
In 006 liet de Rechtspraak
onderzoek verrichten naar
de kennis en de beeld-
vorming over rechtspraak
van Nederlandse jongeren.
De resultaten, neergelegd in
het in september 006 ver-
schenen rapport
Kennisniveau en beeld-
vorming rechtspraak stem-
den niet vrolijk. In deze
beschouwing gaat Hans van
der Heijde nader in op dat
rapport en op de aanbeve-
lingen die het doet.
4 MAATSCHAPPIJ & POLITIEK n OKTOBER 2007
Taak voor Maatschappijleer bij
beeldvorming rechtspraak
Rechtspraak
volgens jongeren
Het onderzoek, verricht door onderzoeksbureau Qrius, betrof een enquête
onder 1.500 jongeren, opgesplitst naar opleidingsniveau: vmbo, havo en vwo.
Daarbinnen werden de subcategorieën autochtoon en allochtoon onderschei-
den. Om goed te kunnen vergelijken werden niet alleen jongeren uit de eindja-
ren vmbo-4, havo-5 en vwo-6 genomen, maar naast de leeftijdsgroep van vmbo-
4 ook die van havo-4 en vwo-4.
Normen
Van de in totaal veertig vragen waren er negentien kennisvragen, waarvan uit-
eindelijk vijftien vragen werden gekozen als basis voor een beoordeling van het
kennisniveau (de betreffende vijftien vragen vindt u op pagina 10). Bij de beant-
woording daarvan moesten respondenten uit de gegeven mogelijkheden kiezen;
zij hoefden zelf geen antwoorden te formuleren.
Om een oordeel over het kennisniveau te kunnen uitspreken is een norm nodig.
Een dergelijke norm kon de Rechtspraak niet leveren. Die beschikte wel over
een wensenlijst, neergelegd in het document Aanpak jeugdvoorlichting 2005-
2008, wat scholieren idealiter over rechtspraak zouden moeten weten 1 , maar
idealen zijn nu eenmaal geen minimumnormen.
Qrius loste dat op door als (voorlopig) uitgangspunt voor een dergelijke norm
een meerderheid van goede antwoorden te nemen: als een meerderheid van de
respondenten een goed antwoord op een vraag gaf werd het gemiddelde ken-
nisniveau voor het aspect dat de vraag aan de orde stelde voldoende geacht.
Bij liefst elf van de vijftien geselecteerde kennisvragen bleek die meerderheid
niet te worden gehaald, waaruit Qrius de conclusie trekt dat ‘de kennis over
rechtspraak onder jongeren dus onder de maat is’.
Resultaten
Het zal geen verrassing zijn dat er grote verschillen zijn waar te nemen in de on-
derscheiden subgroepen van respondenten:
Leeftijdsgroep
- vmbo4-leerlingen beantwoordden gemiddeld één van vijftien vragen goed.
- havo-4-leerlingen beantwoordden gemiddeld drie van de vijftien vragen goed.
- vwo-4-leerlingen beantwoordden gemiddeld acht van de vijftien vragen goed.