2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine
2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine
2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
goed ook, want dat was e<strong>en</strong> gedrocht<br />
dat uit Economie, Geschied<strong>en</strong>is, Aard-<br />
rijkskunde, Recht, Filosofie <strong>en</strong> Maat-<br />
schappijleer was sam<strong>en</strong>gesteld.<br />
Thema’s <strong>en</strong> method<strong>en</strong><br />
Dat MMW had naast Culturele Kunst-<br />
zinnige Vorming (CKV) <strong>en</strong> Algem<strong>en</strong>e<br />
Natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (ANW) in<br />
het algem<strong>en</strong>e, overkoepel<strong>en</strong>de deel<br />
moet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> het nieuwe vak<br />
<strong>Maatschappij</strong>leer had in de twee<br />
maatschappijprofiel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> profielvak<br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Nu MMW was ge-<br />
sneefd <strong>en</strong> tegelijkertijd Maatschap-<br />
pijleer uit de profiel<strong>en</strong> werd gegooid,<br />
besloot m<strong>en</strong> ons vak op de nu lege<br />
plaats naast CKV <strong>en</strong> ANW te zett<strong>en</strong>.<br />
Er zou nog e<strong>en</strong> <strong>Maatschappij</strong>leer 2 ko-<br />
m<strong>en</strong> dat in het vrije deel zou kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> gekoz<strong>en</strong>. Aldus geschiedde.<br />
In de zomer van 1989 moest e<strong>en</strong><br />
Cito-medewerker haastje-repje e<strong>en</strong><br />
themabundel met de vier belangrijkste<br />
thema’s bij elkaar schrijv<strong>en</strong> als nieuwe<br />
eindterm<strong>en</strong> voor <strong>Maatschappij</strong>leer<br />
(M1) van de Tweede Fase. De uitge-<br />
breidere thema’s werd<strong>en</strong> in het c<strong>en</strong>-<br />
traal eindexam<strong>en</strong>vak <strong>Maatschappij</strong>-<br />
leer 2 voortgezet.<br />
Zo werd er voortgemodderd. Al te<br />
modieuze thema’s werd<strong>en</strong> geschrapt<br />
<strong>en</strong> de andere blev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zielloos<br />
bestaan leid<strong>en</strong>. Omdat de Structuur-<br />
commissie niet meer bestond, werd<strong>en</strong><br />
die eindterm<strong>en</strong> ook niet meer geüp-<br />
datet. De lerar<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> nog andere<br />
problem<strong>en</strong>. Zo kwam<strong>en</strong> er nauwelijks<br />
method<strong>en</strong> voor het c<strong>en</strong>traal eindexa-<br />
m<strong>en</strong>vak <strong>Maatschappij</strong>leer 2. Gelukkig<br />
vormd<strong>en</strong> de uitgebreide, zeer gede-<br />
tailleerde eindterm<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> al e<strong>en</strong><br />
leerboek op zich. Er war<strong>en</strong> dan ook<br />
lerar<strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> methode aanschaft<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de leerling<strong>en</strong> de eindterm<strong>en</strong>bun-<br />
dels uit hun hoofd liet<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>.<br />
Bij het Ministerie van Onderwijs heb ik<br />
Huub Philipp<strong>en</strong>s<br />
geprotesteerd teg<strong>en</strong> het van stal hal<strong>en</strong><br />
van de oude thema-eindterm<strong>en</strong> voor<br />
het vak <strong>Maatschappij</strong>leer in het alge-<br />
m<strong>en</strong>e deel. Dat protest kreeg gehoor.<br />
Ik kreeg bij e<strong>en</strong> van mijn bezoek<strong>en</strong> aan<br />
de to<strong>en</strong>malige staatssecretaris Tineke<br />
Netel<strong>en</strong>bos uit de Haagse kring<strong>en</strong> de<br />
suggestie om mijn eig<strong>en</strong> methode te<br />
continuer<strong>en</strong> <strong>en</strong> die naast de themame-<br />
thod<strong>en</strong> te publicer<strong>en</strong>. Op de valreep<br />
heb ik to<strong>en</strong> Poema bij e<strong>en</strong> kleine<br />
uitgeverij wet<strong>en</strong> uit te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. De<br />
grotere uitgeverij<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> inte-<br />
resse, zij wild<strong>en</strong> op zeker spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> al-<br />
le<strong>en</strong> themaboek<strong>en</strong> uitbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Lerar<strong>en</strong><br />
zoud<strong>en</strong> namelijk niet beter wet<strong>en</strong> dan<br />
dat <strong>Maatschappij</strong>leer e<strong>en</strong> themavak<br />
was. M<strong>en</strong> begreep in D<strong>en</strong> Haag dus<br />
al vroeg dat er e<strong>en</strong> alternatief voor die<br />
thema’s was <strong>en</strong> m<strong>en</strong> wist ook in welke<br />
richting dat moest gaan.<br />
<strong>Maatschappij</strong>leer 007<br />
De ontwikkeling<strong>en</strong> die daarna in<br />
gang werd<strong>en</strong> gezet, zijn e<strong>en</strong> histo-<br />
risch onderzoek waard. In dit artikel<br />
zal alle<strong>en</strong> op de grote lijn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
ingaan. Het is niet helemaal waar<br />
dat <strong>Maatschappij</strong>leer alle<strong>en</strong> door de<br />
themakoorts was bevang<strong>en</strong>. Andere<br />
maatschappijvakk<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> er ook<br />
last van. Het grote verschil was dat die<br />
vakk<strong>en</strong> vanaf de basisschool e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>-<br />
nisstructuur kond<strong>en</strong> opbouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
leerling<strong>en</strong> dus e<strong>en</strong> basis hadd<strong>en</strong>. In de<br />
eindexam<strong>en</strong>jar<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> daaraan door<br />
Geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> Aardrijkskunde <strong>en</strong>kele<br />
thema’s gehecht. Bij Geschied<strong>en</strong>is<br />
werd de chronologie verwaarloosd,<br />
bij Aardrijkskunde viel de schade mee<br />
omdat er naast sociale ook fysische<br />
geografie bestond <strong>en</strong> de leerling<strong>en</strong> zo<br />
vanuit de wet<strong>en</strong>schap gevoed blev<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>. Voor <strong>Maatschappij</strong>leer lag dat<br />
anders. Dat bestond alle<strong>en</strong> maar uit<br />
thema’s.<br />
Langzamerhand groeide de kritiek op<br />
de thema-aanpak in de naburige vak-<br />
k<strong>en</strong>. Dat was aanleiding voor de instel-<br />
ling van e<strong>en</strong> commissie onder voorzit-<br />
terschap van Piet de Rooy die Geschie-<br />
d<strong>en</strong>is weer op de rails moest krijg<strong>en</strong>.<br />
Omdat er nog steeds sprake was van<br />
de ontwikkeling van e<strong>en</strong> combinatie-<br />
vak Geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> <strong>Maatschappij</strong>leer,<br />
maakt<strong>en</strong> ook onze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> daar deel<br />
van uit. Het ontwerp voor dat nieuwe<br />
vak zag er goed uit. Het brak drastisch<br />
met de thema’s doordat het e<strong>en</strong> ge-<br />
structureerde opbouw voorstond.<br />
Weer war<strong>en</strong> er onverwachte ontwik-<br />
keling<strong>en</strong>. De Tweede Kamer besloot<br />
dat het combinatievak van tafel moest<br />
<strong>en</strong> <strong>Maatschappij</strong>leer alle<strong>en</strong> naast ANW<br />
<strong>en</strong> CKV moest overblijv<strong>en</strong>. De nieuwe<br />
commissie die to<strong>en</strong> aan het werk ging<br />
nam de grote lijn<strong>en</strong> van De Rooy over,<br />
ook al omdat die deels uit dezelfde<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bestond. Zij ontwierp<strong>en</strong> de<br />
structurele opzet voor Maatschap-<br />
pijleer die vanaf augustus <strong>2007</strong> in de<br />
vernieuwde Tweede Fase geldt.<br />
Oude wijn in nieuwe zakk<strong>en</strong><br />
Ik had grote verwachting<strong>en</strong> van de<br />
method<strong>en</strong> die dit jaar moest<strong>en</strong> ver-<br />
schijn<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> zou verwacht<strong>en</strong> dat de<br />
method<strong>en</strong>schrijvers voor de havo/vwo-<br />
boek<strong>en</strong> hun tijd zoud<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ge-<br />
MAATSCHAPPIJ & POLITIEK n OKTOBER <strong>2007</strong> 7
Change language