2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine
2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine
2007-6 - Maatschappij en Politiek Magazine
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Rechtscollege accepteert ondeugdelijk bewijs<br />
Hoge Raad schippert<br />
Wolter Blankert<br />
Ons hoogste rechtscollege, de Hoge Raad, oordeelt niet zo<br />
volstrekt onafhankelijk als de theorie wil. In tal van<br />
zak<strong>en</strong> waarbij er wat aan het ‘wettig <strong>en</strong> overtuig<strong>en</strong>d be-<br />
wijs’ mankeert, wordt e<strong>en</strong> veroordeling toch gesanctio-<br />
neerd omdat er andere belang<strong>en</strong> in het spel zijn. In deze<br />
analyse gaat Wolter Blankert na waarom het aan strikte<br />
onafhankelijkheid ontbreekt.<br />
Voor alle rechters doet zich bij moord-<br />
zak<strong>en</strong> e<strong>en</strong> duivels dilemma voor: mo-<br />
gelijk mankeert er iets aan het bewijs,<br />
maar kunn<strong>en</strong> zij het risico nem<strong>en</strong> dat<br />
de dader na vrijspraak weer iemand<br />
om het lev<strong>en</strong> br<strong>en</strong>gt? In dat geval zou<br />
de wereld te klein zijn.<br />
Volg<strong>en</strong>s de leer mog<strong>en</strong> rechters zich<br />
niet door dat soort motiev<strong>en</strong> lat<strong>en</strong><br />
leid<strong>en</strong>. In de eerste plaats moet het<br />
delict wettig <strong>en</strong> overtuig<strong>en</strong>d zijn be-<br />
wez<strong>en</strong>. Onwettig verkreg<strong>en</strong> bewijs,<br />
hoe overtuig<strong>en</strong>d ook, moet terzijde<br />
word<strong>en</strong> gelegd. Voor het opsporings-<br />
apparaat <strong>en</strong> het Op<strong>en</strong>baar Ministe-<br />
rie kan dat hoogst frustrer<strong>en</strong>d zijn,<br />
maar criminele organisaties spinn<strong>en</strong><br />
er gar<strong>en</strong> bij. Voor e<strong>en</strong> veroordeling<br />
is het wettig <strong>en</strong> overtuig<strong>en</strong>d bewijs<br />
zelfs niet voldo<strong>en</strong>de. De rechter moet<br />
bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> ‘er innerlijk van overtuigd<br />
zijn’ dat de werkelijke dader voor hem<br />
staat. De wet doet e<strong>en</strong> rechtstreeks<br />
beroep op zijn gewet<strong>en</strong>.<br />
Cassatie<br />
Bij moord <strong>en</strong> andere zware delict<strong>en</strong><br />
staat de rechter er niet alle<strong>en</strong> voor,<br />
het gaat altijd om e<strong>en</strong> collectieve<br />
beslissing. In eerste instantie wijst de<br />
arrondissem<strong>en</strong>tsrechtbank vonnis. E<strong>en</strong><br />
afwijk<strong>en</strong>d standpunt van e<strong>en</strong> van de<br />
rechters komt niet naar buit<strong>en</strong>; het ge-<br />
heim van de raadkamer werkt echt.<br />
Zowel het Op<strong>en</strong>baar Ministerie als de<br />
verdachte kunn<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s bij het<br />
gerechtshof in hoger beroep gaan. Dat<br />
hof doet de hele zaak opnieuw <strong>en</strong> kan<br />
daarbij tot e<strong>en</strong> ander oordeel kom<strong>en</strong><br />
- definitief, maar niet helemaal. De<br />
Hoge Raad doet ge<strong>en</strong> feit<strong>en</strong>onderzoek<br />
<strong>en</strong> meet niet nog e<strong>en</strong>s na of de ver-<br />
dachte nu wel of niet dun g<strong>en</strong>oeg was<br />
om door het kelderraam te kruip<strong>en</strong>.<br />
Straf op basis van overtuig<strong>en</strong>d bewijs?<br />
Rechtspraak<br />
MAATSCHAPPIJ & POLITIEK n OKTOBER <strong>2007</strong> 7
Change language