Gaandeweg december 2012 - Protestantse Gemeente Zwolle

Gaandeweg
December 2012
Het zal je kind maar wezen

Lange winteravonden.
Weer tijd om lekker te lezen!
Westerhof
Boeken,
en, de de eigentijdse eigentijdse boekhandel boekhandel v
van
Zwolle:
vol
prachtige
romans
, thriller thrillers,
kookboeken,
en, geschenk
en, noem maar op.
Geniet van
literaire
e hoogstandjes hoogstandjes en en bestseller
bestsellers
s en nog onontdekte
pareltjes
. Op knisper knisperend
end papier en natuurlijk als handig e-book.
Kom
om langs! U vindt een uitgebr
eid assortiment in onze v
estigingen
in in het het Maagjesbolw
Maagjesbolwerk
erk en in Stadshagen. En 24/7 in onze w
ebshop,
gratis
thuisbezorgd!
gd!
Let op! Onze vestiging v estiging in het
centrum centrum van
Zwolle
is verhuisd!
Zwolle
Maagjesbolwerk - Juffer Jufferenwal
2
Teel:
038-4216171
Stadshagen - Wade
106
Teel:
038-4222440
Nijverdal
Keizerserf 31 - Te el: 054 0548 - 612474
www.westerhofboeken.nl
@westerhofboeken
@we este erhofboekeen
VAN WEEGHEL COACHING
3

In deze Gaandeweg
Bij de voorpagina
In deze Peruaanse kerststal vangen
het Kind en zijn ouders het licht,
maar heeft ook het alledaagse leven
een plaats gekregen.
Themapagina’s
Voor het leven
pagina 4
Kind dat ons in Zijn hart sluit
pagina 5
De mooiste kerstliederen
pagina 6
Een eregalerij met Kerst
pagina 7
Pleegzorg is een verrijking van ons leven
pagina 8
Column: Twee heren
pagina 9
Aandacht voor
Onder andere brainstormen met jongeren
over de protestantse kerk
pagina 10 tot en met 15
Beleid en bestuur
Informatie van het Kerkelijk Bureau
pagina 16
Actie Kerkbalans 2013
pagina 17
Kerkdiensten
Kerst en Jaarwisseling in de kerk
pagina 18 en 19
Kerkdiensten komende maanden
pagina 20 en 22
Kerstkind in soorten en maten
Ze worden steeds populairder: kerststallen. Zo populair dat ook de speelgoedindustrie er brood in
ziet en het Kerstkind tegenwoordig in alle mogelijke gedaanten tot ons komt. Als Lego-poppetje,
in Fisher Price en als ontwerp van Dick Bruna. Of ergens tussen de herders, koningen en kerstmannetjes
van PlayMobil, zoals op bovenstaande foto, gemaakt door Gery Bruins. Heilige families
in plastic en voorzien van een batterijtje. Druk op een knopje en je hoort ‘Hoe leit dit Kindeke…’
Of dat Kind zelf ook populairder wordt? Soms denk je wel eens als je alle heisa rond Kerst aanschouwt:
“Het zal je kind maar wezen.” Dat is het thema van dit Kerstnummer van Gaandeweg,
dat overigens doorloopt tot ver in het nieuwe jaar. Zo gaat het bijvoorbeeld ook over de
Actie Kerkbalans die we in januari weer kunnen verwachten.
Beleving van Pasen
De volgende Gaandeweg verschijnt eind februari en is het Paasnummer. ‘Hij leeft!’ is het thema
van dit nummer, dat gaat over de beleving van Pasen. Als redactie nodigen we mensen uit daarover
te schrijven en te vertellen, maar ook aan u als lezer vragen wij wat u beleeft aan de Opstanding van
Christus. Is er bijvoorbeeld een lied of gedicht dat die beleving verwoordt?
Mail of stuur uw bijdrage uiterlijk maandag 28 januari naar:
Gaandeweg@pknzwolle.nl of naar: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle.
Eind april komt er weer een Gaandeweg. Dit nummer, dat onder meer Pinksteren omvat, krijgt als
thema ‘Als een regenboog’. Het gaat over de veelkleurigheid van de kerken, met name in Zwolle.
Spreken we als kerken nog dezelfde taal? Verstaan we elkaar nog? Of is daar een nieuw Pinksterfeest
voor nodig? Ideeën voor artikelen over dit thema kunt u tot 7 maart aan ons doorgeven, eveneens
per e-mail of post. Wij kijken of suggesties en bijdragen bruikbaar zijn. Alvast bedankt!
Redactie Gaandeweg
Colofon
Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle,
de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum
Vijfde jaargang nr. 6, december 2012
Verschijnt vijf keer per jaar. Oplage: 10.000
Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur),
Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta
Advertentiebeheer
Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96
Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd
door Drukkerij Upmeyer
Aanleveren kopij en foto’s:
De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 24 februari 2013 en loopt tot en met
zaterdag 4 mei. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 28 januari te zijn aangeleverd via
Gaandeweg@pknzwolle.nl of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.
Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere
kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel
mogelijk lezers.

4
Het zal je kind maar wezen
Voor het leven
Tweeëntwintig jaar geleden, Amsterdam. We waren nog maar een paar weken moeder en vader en de schrik sloeg ons om
het hart. Onze kleine dochter verslikte zich bij het verschonen en kreeg geen lucht meer. We wisten niet wat te doen en zij
liep blauw aan. Toen hebben we haar door elkaar geschud en ondersteboven gehouden, tot zij heel voorzichtig weer wat
begon te ademen. Door het donker van de nacht haastten we ons naar de dokter, die ons geruststelde, maar wel zei:
“Nu weet je echt dat je een kind hebt, vreugde en verdriet, geluk en angst voor heel je leven.”
Een kind, is het niet het meest kostbare en tegelijk het meest kwetsbare wat wij in ons leven kunnen ontvangen? Het heeft
mij veranderd: meer dankbaarheid voor het leven, meer gevoeligheid voor wat weerloos is, meer verantwoordelijkheid voor
de toekomst.
Wat gaat er niet door Maria heen, nu zij haar eerstgeborene ontvangt. Onverwacht wonder, Godsgeschenk. Een bijzonder kind.
Engelen zingen het uit: “Vreugde, vrede!” Maar vanaf het begin ervaren ook Maria en Jozef de kwetsbaarheid van hun kind,
de onzekerheid die met het leven als ouders gegeven is: voor hem is eigenlijk geen plaats, in de herberg, in de wereld.
En al snel na zijn geboorte voorspelt de oude Simeon, dat hun kind ‘een teken zal zijn dat betwist wordt’ en dat
het voor zijn moeder Maria zal zijn ‘alsof zij door een zwaard doorstoken zal worden’ (Lucas 2 vers 34-35).
Het leven van Jezus staat in het teken van zijn wonderlijke weg met zijn Vader. Hij gaat volstrekt zijn eigen gang, in grote
verbondenheid met de Eeuwige, zijn ouders kunnen hem niet volgen. Hij krijgt leerlingen om zich heen, hele mensenmassa’s
volgen hem. Tegelijkertijd roept hij grote weerstand op bij de autoriteiten. Simeon had dus gelijk. En moeder Maria, die zich
vol blijdschap over hem heen buigt in zijn voederbak, zij staat ook vol tranen onder aan zijn kruis. En zij bewaarde alles in
haar hart.
Verbonden met je kind, je bent het voor heel je leven, op de toppen, in de diepten. En dan dat grote verbond, voor ieder mens,
met het kind van Maria. Te gaan in zijn spoor van liefde, vrede en gerechtigheid. Te wandelen in zijn licht overal waar onze
voetstappen ons brengen. Kind van God, geschenk voor heel ons leven.
Gezegend Kerstfeest!
Wim Hortensius, predikant Oosterkerkgemeente
Deze ‘Lofzang van Simeon’ is
vermoedelijk het laatste werk
van Rembrandt (1606-1669).
Het werd een dag na zijn overlijden
onvoltooid aangetroffen in
zijn atelier. Dit is een ingetogen
schilderij, heel anders dan de
‘Lofzang van Simeon’ die
Rembrandt in 1631 schilderde
(zie pagina 6). In tegenstelling tot
dat grootse tafereel met de tempel
als decor, geeft het laatste schilderij
zelfs geen enkele verwijzing
naar de plaats van handeling.
Alle aandacht gaat naar de oude
man en het pasgeboren kind.
De vrouw op de achtergrond,
die later door een ander is
toegevoegd, stelt waarschijnlijk
Maria voor.

Toen ik het thema voor deze Gaandeweg aangereikt kreeg moest ik denken aan dat liedje uit de jaren ’60, gezongen
door Adèle Bloemendaal, Leen Jongewaard en Piet Römer: ‘Het zal je kind maar wezen, yeah yeah yeah yeah…’
Het liedje spreekt over ontspoorde jongeren. In het refrein wordt wanhopig herhaald dat je maar mooi klaar bent
met zo’n kind. Meteen gingen mijn gedachten uit naar zoveel gezinnen waar grote zorgen zijn. Waar kinderen ontsporen,
ouders zich onmachtig voelen en deskundigen zoeken naar de juiste aanpak.
Ik denk aan Sabrina: “Ik wil zo graag anders maar het lukt me niet, mijn verslaving is als een magneet.”
Ik denk aan Margo, ondanks haar verstandelijke beperking is het gelukt om zelfstandig te wonen, maar o wat is ze
eenzaam! Door die beperking vinden mensen het moeilijk om (blijvend) contact met haar te hebben.
Ik denk aan de oma van Bram. Af en toe staat hij daar in het zorgcentrum waar ze woont en vraagt om geld.
Haar hart en verstand gaan dan als een razende te keer… “Waar gaat hij het voor gebruiken?”
Ik denk aan de moeder die wanhopig schreeuwt om haar kinderen. Ze huilt en roept om hulp bij zeer complexe problemen.
Het zal je kind maar wezen...!
En te midden van al die ellende gaan wij op weg. Ook naar een Kind. Het Christuskind. Geboren in belabberde
omstandigheden, maar met (gelukkig) liefhebbende ouders.
We gaan het feest vieren van een kind door God in ons midden is geplaatst als representant van een kwetsbare,
hulpbehoevende mensheid. Kerstfeest nodigt ons uit om naar dit kind te kijken en het in ons hart te sluiten.
Het wonder van Kerst is dat we ontdekken dat het Kind ons al in zijn hart gesloten heeft en ons inspireert.
Prachtig, die woorden die we zingen: “Hij kwam om de wereld te redden, de machtigste vijand te slaan.” Jezus kwam,
zag en overwon. Het kostte Hem zijn eigen leven, maar daardoor hebben ellende, ontreddering, fouten, eenzaamheid,
ziekte en dood niet meer het laatste woord. Wat mij aanspreekt en wat het Leger des Heils ziet als zijn goddelijke
opdracht, zijn de woorden van Jezus in Matteüs 25: “Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor
een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan.”
William Booth, de stichter van het Leger des Heils, gaf daar zijn eigen invulling aan. Hij schreef vlak voor zijn dood in
1912: “Zolang er nog vrouwen huilen; zolang er nog kinderen honger lijden; zolang er nog op straat één meisje is dat
zichzelf verkoopt; zolang er mannen naar de gevangenis gaan; zolang er nog één duistere ziel is, zonder het licht van God,
zal ik strijden. Ik zal strijden, tot het laatste moment!”
Daaruit haal ik mijn inspiratie en motivatie; prachtig verwoord in een lied van het Leger des Heils:
“God kwam in Jezus in ons midden en stak het licht der hoop weer aan:
het licht waar wij om mogen bidden, het licht dat nooit meer uit zal gaan.
God vouwt zijn wezen naar ons open, wanneer Hij mens wordt zoals wij
en ons in Christus weer leert hopen op een hernieuwde maatschappij.
Het kind lijkt zwak, maar in zijn handen draagt het een nieuwe wereld mee;
Hij legt de slechtheid straks aan banden en schenkt ons blijdschap, vrijheid, vree.
En als eens alle lichten branden en deze wereld is bevrijd,
dan hoop ik dat ook met mijn handen gebouwd is aan die nieuwe tijd.”
Vooral die laatste regel blijft hangen in mijn hoofd…
Voor elk nummer vraagt Gaandeweg
een theoloog of voorganger van buiten
de Protestantse Gemeente Zwolle zijn
of haar gedachten te laten gaan over
het thema. Irma van der Zee, geestelijk
verzorger bij het Leger des Heils en
de maatschappelijk opvang in Zwolle,
beschrijft wat zij denkt bij het thema
‘Het zal je kind maar wezen.’
Kind dat ons in zijn hart gesloten heeft
5

6
Het zal je kind maar wezen
“Wat is uw favoriete advents- of kerstlied en waarom?”
vroegen we in de vorige Gaandeweg.
Vier lezers reageerden op die vraag.
Komt, verwondert u hier mensen
De heer H. Scholtens, woonachtig in de Aa-landen, noemt
Gezang 139, ‘Komt verwondert u hier mensen’, als zijn
favoriete kerstlied. “Omdat de komst van Christus en
alles wat Hij voor ons betekent daarin wordt bezongen.
Bovendien vind ik het gebed in vers 3 erg mooi.”
Ziet, hoe dat men met Hem handelt,
hoe men Hem in doeken bindt,
die met zijne godheid wandelt
op de vleugels van de wind.
Ziet, hoe ligt Hij hier in lijden
zonder teken van verstand,
die de hemel moet verblijden,
die de kroon der wijsheid spant.
Ziet, hoe tere is de Here,
die ’t al draagt in zijne hand.
O Heer Jesu, God en mense,
die aanvaard hebt deze staat,
geef mij wat ik door U wense,
geef mij door uw kindsheid raad.
Sterk mij door uw tere handen,
maak mij door uw kleinheid groot,
maak mij vrij door uwe banden,
maak mij rijk door uwe nood,
maak mij blijde door uw lijden,
maak mij levend door uw dood!
Een bijzondere ervaring
Mijn mooiste kerstlied is ‘Stille nacht, heilige nacht’,
mede omdat ik daar een bijzondere herinnering aan heb.
Zo’n dertig jaar geleden was ik met een groep op kampeervakantie
in IJsland. ’t Was begin juli en vanwege de noorderzon
werd het ’s avonds en ’s nachts niet echt donker.
We stonden op een camping ergens op het eiland, niet echt
in de buurt van een dorp, dus moesten we onszelf vermaken.
Dat werd eerst een partijtje voetbal Engeland tegen de rest
van Europa, omdat er nogal wat nationaliteiten op de camping
aanwezig waren. Ook werden er verhalen verteld bij
een kampvuur. Toen haalde een van de Italianen een gitaar
uit zijn tent en begon te spelen.
Op het einde van de avond vonden we allen dat we samen
– dus alle aanwezige nationaliteiten – hetzelfde lied moesten
zingen. Maar de vraag was: “Welk lied kennen we allemaal
in onze eigen taal?” En na wat heen en weer gepraat kwamen
we uit op ‘Stille nacht, heilige nacht’. Zo klonk begin juli
in het schemerdonker in het Italiaans, Engels, IJslands, Duits,
Frans, Spaans en Nederlands het welbekende kerstlied…
Een bijzondere ervaring.
Paul de Vries
Ook voor Manfred Draaijer, secretaris en gemeentelid van
PERKI-Zwolle blijft ‘Stille nacht, heilige nacht’, het mooiste
kerstlied. “Bij voorkeur gezongen in een volle kerstnachtdienst,
dan komt het kerstgevoel echt naar boven”, mailt hij.
Manfred voegt in zijn mail een muzikale bijlage toe: een
prach-tige, sfeervolle uitvoering van ‘Stille nacht’, in het
Iers gezongen door Enya. Jammer dat we deze opname in
Gaandeweg niet kunnen laten horen.
Pláátjes van liederen…
Daar stonden we dan als cantorijzangers. In een halve cirkel
op het liturgisch centrum. Bij het prille begin van een kerstmorgen-viering.
Met een ‘nieuw’ advents/kerstlied: ‘Wachter,
wachter, hoever is de nacht, is de nacht ?’ In die herhaling,
trapsgewijs qua toonhoogte, bevragen deze wachters elkaar.
Zo van: “Zie je al iets komen, iets dagen?” Een vragend
begin dus; er gaat iets ontluiken. Vanuit een stilte, een stille
nacht. Zonder meer onvergetelijk; althans voor mij, van
achter de piano. Het (algemeen) menselijk verlangen in dit
lied, zo raak in beeld gebracht! Treffende tekst en muzikaal
knap in elkaar gezet door Huybers/Oosterhuis.
Plaatjes van liederen, ja ook het simpele ‘Kind ons geboren,
zoon ons gegeven’ (Oomen/Oosterhuis). Een juweeltje: vrij
kort en heel mooi ook om te herhalen in inderdaad een
kerstviering.
Mijn laatste plaatje: in die bijna kathedrale kerk in het vlekje
Zeerijp (Groningen), kwamen ze van achteruit de kerk, zo
achter elkaar aanlopend in hun koorpijen: de leden van de
Groninger Studentencantorij. Zacht voor zich uit zingend,
het troostvolle en zo fraaie: ‘De nacht is haast teneinde,
de morgen niet meer ver…’ (Gezang 130, Liedboek voor
de Kerken). Van Jochen Klepper (1903-1942). Over zwarte
nachten, bitterheid en pijn. En niettemin over een Morgen
vol van luister! Die werelden kan dragen… Wie weet,
ook die van ons.
Joke van der Zee
Bij het schilderij
Deze grootse ‘Lofzang van Simeon’ schilderde Rembrandt bijna veertig
jaar eerder dan het ingetogen werk met hetzelfde onderwerp op pagina 4.

Door de eeuwen heen heeft de ‘stamboom’ van Jezus
kunstenaars geïnspireerd. Rond 1500 beeldde Geertgen
tot Sint Jans de ‘Boom van Jesse’ op zijn manier uit.
Het schilderij is te zien in het Rijksmuseum.
Het zijn de gedeeltes die bij het Bijbel lezen aan tafel
werden overgeslagen: de zogenoemde geslachtsregisters.
Ze staan in Genesis 5, Matteüs 1 en Lucas 3. Al die
namen! Waarom zijn ze opgenomen als getuigenis van
profeten en apostelen? Waarom staan ze in de Bijbel?
Wat moet je ermee? “Bijbels gesproken: alles”, zegt
ds. Ries Nieuwkoop in dit artikel.
Een eregalerij met Kerst
In Exodus 3 maakt God zich bekend aan Mozes bij zijn naam JHWH, Ik zal er zijn. Mozes zegt: “Wat zal ik zeggen als ze mij
vragen, wie heeft je gezonden?” Zeg dan: “JHWH, Ik ben, ik zal er zijn – heeft je gezonden.”
It is all in the name.
Als in Genesis 17 Abram en Sarai stamvader en -moeder van Israël worden, dan verandert hun naam. Ze krijgen een ‘h’ in
hun naam. Dat is het getal 5, het getal voor Israël. Het wordt Abraham en Sarah.
Iedere naam is zo een verhaal, een verhaal dat wordt doorgegeven als in een portrettengalerij. De naam vertelt wie je
bent – Jezus, Joshoua = redder; Lazarus = God helpt.
Zo lezen we de lijst namen in bijvoorbeeld Matteüs 1. Namen die elk een stap vormen op de weg naar de beloofde Messias.
‘Abraham gewon Isaac en Isaac gewon Jacob…’, 3 x 14 geslachten van Abraham tot de Gezalfde. Matteüs gebruikt het woord
Genesis = wording. Alsof hij wil zeggen: de genesis, de wording van Jezus heeft zijn wortels in het aloude testament.
En bij Lucas 3 is dat al niet anders. Jezus komt niet zomaar uit de lucht vallen. Hij is zoon van… Al de grote namen van Israëls
geschiedenis worden als in een portrettengalerij opgehangen. Al hun bloed vloeit in het zijne. Jezus wortelt in hun geschiedenis,
in hun verhaal, is met hen verbonden.
The son of…
In de Kerstnacht zal dat indringend klinken in de Grote Kerk, wanneer van Arvo Pärt gezongen wordt: ‘Which was the son of…’
(Lucas 3 vanaf vers 17). Alles, waar het de Eeuwige in die lange keten van geschiedenissen, in al die namen om begonnen is,
vindt zijn vervulling in Jezus van Nazareth.
Wie de eregalerij goed bekijkt zal ontdekken dat het niet allemaal volmaakte mensen zijn die worden genoemd. Het zij allemaal
heel menselijke geschiedenissen waar Jezus aan wordt verbonden.
Nu hadden Matteüs en Lucas het er al eens een keer over gehad toen ze samen het evangelie van Marcus lazen. Ze hadden
beiden een idee hoe je het evangelie ook anders zou kunnen schrijven. Matteüs zei: “Ik wil het nog wel eens schrijven met het
oog op het Koningschap. Mijn kerstverhaal wordt dan dat van de drie Koningen.” “Prima,” had Lucas gezegd. “Dan schrijf ik
het met het oog op de tempel en komt bij mijn geboorteverhaal eerst Zacharias in de tempel. Na de herders komen het verhaal
van Simeon en van de 12-jarige Jezus in de tempel.” “Mooi”, zei Matteüs, “en dan spelen bij mij de verzoekingen zich af in de
woestijn.” “En bij mij op het tempeldak”, zei Lucas.
Zo is het ook met de verschillende weergaven van de eregalerij die ieder schrijft. Ieder zet Jezus op zijn eigen manier in de
context. Matteüs volgt de mannelijke lijn die (o wonder!) uitloopt op Maria. En bij Lucas is er meer de vrouwelijke lijn en die
gaat bovendien nog verder terug dan Abraham. Lucas gaat terug tot Adam, ja zelfs tot God zelf. Waarmee Lucas wil benadrukken
dat Jezus te maken heeft met alle mensen: kind van ons allen!
In de Kersnacht raken wij met al onze geschiedenissen (al onze namen) betrokken in de zijne. Hij in onze geschiedenis.
De weg die ik gaan moet, de mens die ik worden zal, de God waar ik vandaan kom en die mij thuisbrengt. In Hem zie ik
mijn diepste droom, mijn grote verlangen, alles wat ik wil en hoop: Vrede op aarde!
Want de navelstreng waardoor ik met Hem verbonden ben, mondt bij Lucas uit in God. Tegen de mens, tegen u en mij wordt
gezegd: “Jullie zijn mijn zonen en dochters!” Als je mens bent kom je van God. Want er is een mens onder ons geboren waarin
wij allen samen komen. Zijn portret hang bij ieder van ons thuis. Wij leven in Hem.
“Want een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven en men noemt hem wonderbare Raadsman, Sterke God, Vredevorst…”
7

8
Het zal je kind maar wezen
“Wij zijn in 1990 begonnen met kinderen uit de Amsterdamse
Bijlmer via Europa Kinderhulp”, kijken Adri en Dirk
terug. “Die kwamen in de zomervakantie drie weken bij ons
op de boerderij logeren, in ons gezin met vier dochters.”
Deze vorm van kinderopvang had hen zo enthousiast
gemaakt, dat ze besloten zich aan te melden als pleeggezin.
De uitvoering van die wens werd echter jaren uitgesteld, want
Adri bleek zwanger te zijn. Hun zoon werd geboren, hij is nu
21 en de enige van de kinderen die nog thuis woont.
Negen jaar geleden is het gezin vanuit het westen naar
Zwolle verhuisd en meldde het zich bij Trias Jeugdhulp.
Ze volgden de cursus voor beginnende pleegouders, hoewel
Adri daar eigenlijk het nut niet van inzag. “Ik had mijn eigen
kinderen opgevoed en vakantiepleegkinderen gehad, wat
moesten ze mij nou nog leren, dacht ik. Maar het was echt
een supercursus, ik leerde vooral niet meer vanuit mijzelf
te redeneren, maar me te verplaatsen in het kind. Hoe voelt
dat zich?” Zij en haar man zijn nog steeds zeer te spreken
over de persoonlijke begeleiding door Trias Jeugdhulp.
Hun vaardigheden verdiepen ze door af en toe aan een
training mee te doen, samen met andere pleegouders.
Groot hart
Hoewel Dirk beklemtoont dat het vooral Adri is die zich
met de pleegkinderen bezighoudt (“Adri heeft een groot
hart”), levert ook hij zijn aandeel in de zorg. “Je moet dit
echt samen doen, anders gaat het niet.” “Het kan gebeuren”,
vult zijn vrouw aan, “dat ik het op een gegeven moment
gehad heb met een kind, maar dat jij nog wel openingen ziet.
Dan neem jij zo’n kind wat vaker mee naar de koeien.
Meestal kunnen we dan toch weer verder.” Dirk herinnert
zich met plezier hoe een van de pleegkinderen zag hoe boer
en veearts een kalf ter wereld hielpen. “Dat jongetje dacht
dat we konden toveren.”
Dat zij voor crisisopvang hebben gekozen, betekent dat
ze kinderen in hun gezin krijgen die in een acute probleemsituatie
verkeren. Dirk: “Ze komen altijd onverwacht, dat
kan zelfs nog dezelfde dag zijn. Sommige kinderen hebben
heel weinig spullen bij zich, of zijn verwaarloosd.” “In het
begin krijgen we van Trias maar heel summier informatie
over een kind, pas als wij zeggen: we gaan ervoor, hoor je
meer. Maar dan weet je nog niet alles”, vertelt Adri. “Soms
laat zo’n kind na een paar weken zelf iets van zijn verhaal
los. En daar kun je dan echt koud van worden…”
Want het zijn niet de mooiste kanten van de samenleving die
in de pleegzorg aan de orde komen. Adri: “Kindertjes komen
De media berichten er bijna dagelijks over: de uithuisplaatsing
van kinderen en hun opvang in pleeggezinnen.
Vaak gaat het dan echter over wat niet goed is gegaan.
In het kader van het thema ‘Het zal je kind maar wezen’,
sprak Gery Bruins met pleegouders die een positief
verhaal hebben. Adri en Dirk (omdat zij af een toe een
geheim adres zijn voor acute crisisopvang is hun achternaam
niet vermeld) wonen in het buitengebied van
Zwolle en zijn lid van de Grote Kerkgemeente.
“Pleegzorg is een verrijking van ons leven”
hier stijf van de spanning binnen, gefrustreerd van alle
kanten. Pas na verloop van tijd zie je ze weer kind worden:
ze komen tot rust en kunnen weer spelen. Ze krijgen weer
wat vat op het leven. Daar doe je het voor.”
Gebroken wereld
De kracht om het vol te houden, putten ze zeker ook uit
hun geloof. “Dat helpt je om iets te doen in deze gebroken
wereld, in navolging van Christus. Dat zijn zware woorden,
maar wij ervaren dat wel zo”, verklaart Dirk.
“Het helpt ook om mensen niet vanuit jezelf te veroordelen”,
maakt Adri deze ervaring concreet. “Anders zou ik heel vaak
alleen maar woedend zijn op sommige ouders, om wat zij
hun kinderen aandoen. Nu kun je begrip opbrengen en vraag
je je af hoe mensen zo konden worden.” Ze beseft ook
dat ouders vaak heel veel van hun kind houden, maar op
een bepaald moment niet in staat kunnen zijn om ervoor
te zorgen.
Als het even kan nemen Dirk en Adri hun pleegkind of
-kinderen mee naar de kerkdiensten, al worden die door de
kinderen niet altijd even intensief beleefd. “De Grote Kerk
is een prachtig oud gebouw, daar valt heel veel te zien”,
glimlacht Dirk. Ze draaien thuis regelmatig opwekkingsliederen
die, soms na enige aarzeling, ook door de pleegkinderen
worden meegezongen.
Eigen kinderen
Waar ze voor waken, is dat hun eigen kinderen te weinig
aandacht krijgen als gevolg van de tijd die pleegkinderen
vragen. De dochters zijn weliswaar volwassen en hebben
hun eigen gezin, maar als dat nodig is willen hun ouders
er ook voor hen zijn, net als voor hun thuiswonende zoon.
Het is een van hun redenen om voor crisisopvang te kiezen,
die altijd voor een beperkte tijd is. Daarna gaat een kind
naar een definitief pleeggezin of, als dat mogelijk is, terug
naar de ouders. “En dan nemen wij weer even rust”, hebben
Adri en Dirk besloten.
In acht jaar tijd, Dirk telt het op zijn vingers na, hebben
ze een vijftiental kinderen voor korte of langere tijd in huis
gehad. En die waren allemaal anders. “Dit werk is ook interessant”,
vindt Adri, die deze omschrijving in het begin vast
niet gebruikt zou hebben. “Dat komt doordat we dit in de
loop der jaren wat afstandelijker zijn gaan bekijken”, legt
Dirk uit. “Naast je gevoel laat je je verstand spreken, al is
het maar om jezelf te beschermen. Toch vinden we allebei
dat het geven van pleegzorg een verrijking van ons leven is.”

Het maatwerk van Trias Jeugdhulp
Bij het gesprek met de pleegouders Adri en Dirk is Esther
Rooseboom aanwezig. Zij is een van de pleegzorgbegeleiders
van Trias Jeugdhulp. Deze organisatie biedt in Overijssel
‘ondersteuning bij opvoeden en opgroeien’, onder
meer door pleeggezinnen te zoeken en te begeleiden. Als
Bureau Jeugdzorg heeft geadviseerd en de kinderrechter
heeft beslist dat een kind voor kortere of langere tijd in een
pleeggezin moet worden geplaatst, zoekt Trias Jeugdhulp
een plek voor het kind. “En dat is altijd maatwerk”, zegt
Esther, “want een kind past in lang niet ieder pleeggezin.”
Adri en Dirk zijn betrokken bij de crisisopvang, zij nemen
kinderen op die acuut uit huis worden geplaatst. De crisisopvang
duurt ongeveer drie maanden (soms korter), maar
wordt regelmatig in overleg met de pleegouders verlengd.
Aspirant pleegouders kunnen aangeven in welke leeftijdsgroep
zij kinderen willen opvangen. Adri en Dirk hebben
gekozen voor kinderen in de basisschoolleeftijd, andere
pleegouders geven de voorkeur aan pubers, of zijn het meest
geschikt voor de opvang van baby’s en peuters. “Dat wordt
van tevoren met pleegouders besproken”, aldus Esther.
Trias Jeugdhulp besteedt zeer veel aandacht aan de selectie,
training en begeleiding van pleeggezinnen.
“Als mensen belangstelling tonen, bijvoorbeeld naar aanleiding
van een wervingscampagne of infoavond, gaan
wij op bezoek voor een eerste gesprek”, vertelt Esther.
“De motieven om pleegouder te willen worden zijn belangrijk,
evenals de persoonlijke situatie van mensen. De kinderen
die in de pleegzorg terecht komen hebben vaak heel veel
meegemaakt. Bovendien krijgen pleegouders te maken met
de gezinsvoogd van Bureau Jeugdzorg en vaak ook met de
eigen ouders van het kind. Daar moeten de toekomstige
pleegouders zich goed van bewust zijn. Er vallen in dit
stadium altijd mensen af, alleen wie geschikt lijkt gaat de
startcursus volgen. Die bestrijkt een termijn van drie maanden,
daarna kunnen wij bij deze gezinnen pleegkinderen
plaatsen. Maar ook dan blijven we hen intensief begeleiden
en bieden we vervolgcursussen aan.”
Het bestand van Trias Jeugdhulp, dat West-Overijssel
beslaat, telt op dit moment ongeveer 430 pleeggezinnen.
Er zijn meer nodig, omdat het aantal uithuisplaatsingen
toeneemt en Trias Jeugdhulp zoveel mogelijk maatwerk
wil blijven leveren. “Voor één aanvraag hebben we vijf
adressen nodig”, zegt Esther. Zij benadrukt dat het pleegouder
zijn geen ‘roze wolk’ is, maar hoopt toch dat mensen
die echt gemotiveerd zijn, zich melden voor nadere informatie.
Dat kan bij haar: e.rooseboom@triasjeugdhulp.nl,
of via de website: www.triasjeugdhulp.nl
Bij de foto
De illustraties op deze pagina’s zijn beschikbaar gesteld door
Trias Jeugdhulp. De kinderen op de foto komen niet in dit
artikel voor.
Column
Twee heren
Stel dat de pas herkozen president Obama zou gaan denken
dat hij alles in de wereld voor het zeggen had. ‘Dat zouden
wij niet pikken!’, hoor ik veel mensen al zeggen. Maar zeggen
en doen is twee. Veel mensen zeggen van niet, maar doen het
wel. Ze buigen voor machthebbers.
Er is een tijd geweest dat alle mensen bogen voor de keizer
in Rome. Hij bepaalde alles en de mensen pikten het nog ook.
De gehele bewoonde wereld, zo dacht men in die dagen,
viel samen met het Romeinse Rijk en werd ‘de oikumenè’
genoemd.
Vanuit het machtscentrum in Rome deelde de keizer de lakens
uit, ‘bevelen’ of ‘dogma’s’ genoemd. Zo geschiedde het op een
goeie dag dat er een bevel (dogma) uitging vanwege keizer
Augustus dat het gehele rijk (de hele oikumenè) moest worden
ingeschreven. En iedereen ging. Ook Jozef en Maria. Want als
de heer zei ‘ga’, dan ging je. En als hij zei ‘kom’, dan kwam
je. Dat waren de spelregels.
De keizer liet zich met ‘Heer’ aanspreken: ‘Kyrië’. U kent het
wel van ‘Kyrië-eleis’. Zelf dacht hij dat er daar in zijn hele
rijk maar één van was. Geen wonder dat hij erg nerveus werd
toen het verhaal in de wereld kwam dat er ergens in een uithoek
van de oikumenè nóg een ‘Kyrië’ bestond. In Bethlehem
zou een kind geboren zijn dat ze óók ‘Kyrios’ noemden.
Het bericht zou door engelen in de wereld zijn gebracht en
er waren herders die het geloofden: ‘U is heden de Heiland
geboren, namelijk Christus de Kyrios’. Alleen al de gedachte
dat er naast hem als Kyrios (Caesar Kyrios) nóg een Kyrios
was (Christus Kyrios), deed de mythe van de macht van de
keizer wankelen. Het maakte hem onrustig maar dat was
precies de bedoeling. Want als de mensen zich nu eens niet
langer alleen door hem als Kyrios lieten gezeggen, maar ook
naar iemand anders gingen luisteren? Je moest er niet aan
denken! Laat staan dat ze méér gehoor gingen geven aan
die andere Kyrios dan aan hem.
Mooi he? Als het evangelie niet bestond moest het meteen
worden uitgevonden. Het schiet een deuk in elke wereldmacht
die denkt dat hij alles te zeggen heeft. Of het nu de keizer van
Rome is of een moderne multinational, de twee heren zijn van
alle tijden. Ik kom ze elke dag tegen. Iedereen zou niet alleen
met Kerst, maar elke dag minstens één keer aan het verhaal
van de twee heren moeten denken en vragen: Wat laten we
ons eigenlijk opleggen en door welke Kyrios? Het zou goed
zijn voor de hele oikumenè. Niemand kan twee heren dienen.
Bert Koetsier,
studentenpredikant
9

10
Aandacht voor
Jongeren spreken zich uit over hun toekomst in de protestantse gemeente
“Durf ons los te laten!”
Meteen hadden ze enthousiast ‘ja’ gezegd. Willen jullie een keertje één avond met
ons meedenken over de toekomst van de protestantse gemeente? “Ja, dat vind ik
belangrijk.” En daar zaten ze, twaalf jonge mensen (van net twintig-min tot net
dertig-plus) uit alle wijken van de stad. Te brainstormen over de vraag: waar moet
het heen met onze gemeente? Wat voor goeds heeft ervoor gezorgd dat jij er altijd
nog bij hoort? De uitnodiging kwam van de schrijfgroep die in opdracht van de
Algemene Kerkenraad het nieuwe beleidsplan voor de Protestantse Gemeente
Zwolle formuleert. Ds. Edward van ’t Slot, een van de leden van de schrijfgroep,
geeft een impressie van dit bijzondere gesprek.
Enorm belangrijk: een goede preek
Je kunt denken: dat zal vast mopperen
worden. Mopperen op de preek bijvoorbeeld.
Preken, dat is toch eigenlijk niet
meer van onze tijd. Wie komt daar nou
nog voor.
Maar niets bleek minder waar. “Ik ben
blij als ik een goede preek heb gehoord,”
dat was eerder de tendens. Natuurlijk is
het ook mooi als er een goede band
speelt, of als er andere prachtige muziek
is. Fijn als er momenten van stilte zijn,
en als we echt voluit hebben kunnen
zingen. Schitterend als de ambiance
klopt en de sfeer goed is, fijn dat we
mooie kerkruimtes tot onze beschikking
hebben.
Maar dat komt allemaal op de tweede
plek. “Ik kom naar de kerk om aangesproken
te worden,” zegt iemand.
“Ik kom om een goed verhaal te horen,”
meldt een tweede. En de derde zegt:
“Heerlijk als de boodschap van de Bijbel
gelinkt wordt aan mijn leven. Zelf weet
ik het anders niet altijd zo precies.”
Eén van de deelnemers spreekt de hoop
uit: “De PKN staat voor diepgang, mag
ik hopen!”
Loslaten en eigen wegen vinden
Voor alle aanwezigen is bij de kerk
horen echt een eigen keuze geworden.
Het spreekt niet meer vanzelf. Soms laat
je de kerk ook een tijdje los. “Daar is
geen ontkomen aan,” zegt iemand.
“Je bent jong, en na een leuke tijd in de
kerk als kind ga je op zoek naar je eigen
plek in het leven. Je gaat uit, je komt
nieuwe mensen tegen, je komt in een
andere levensfase, met drukte, relatie,
baan, enzovoorts. In onze samenleving
zoekt ieder z’n eigen weg. Maar het
moment komt dat je terugdenkt aan het
goede dat je in de kerk meekreeg. Je wilt
het ook aan je eigen kinderen meegeven.
De gesprekken die we rondom de doop
van onze kinderen hadden, een paar
avonden in de kerk, die waren ongelooflijk
intens en kostbaar.” Durf er maar op
te vertrouwen dat de schat die je aan
kinderen meegeeft, van waarde blijft.
Wat voor een schat is dat dan? Wat is de
kern waar het in de kerk om draaien
moet? “De kerk is de plek waar ik erover
nadenk hoe ik in het leven sta. Het moet
er over normen en waarden gaan,” is één
van de geluiden. “En fijn om daar met
anderen over te kunnen doorpraten.
Het moet niet te veel éénrichtingsverkeer
blijven.” Een ander zegt: “Het is mooi
als ik een beetje gevoel krijg bij wat of
wie God is.” De naam van Jezus valt dan
ook al snel. En de Bijbel. De Bijbel is de
bron waar je steeds weer bij terugkomt.
Geldt dat voor iedereen? Sommigen
moeten even slikken. De Bijbel staat
vaak mijlenver van je af. De gedachte
die er achter een Bijbelgedeelte ligt,
daar gaat het om. Probeer in de kerk
nou die gedachte duidelijk te verbinden
met ons leven in 2012!
Deuren open, drempels slechten
Als we mensen durven los te laten, zullen
we dan niet steeds meer in de marge
van de samenleving belanden? Misschien
wel, wordt er gezegd. Maar misschien is
dat wel de kern van kerk-zijn. In de
marge zitten, opzoeken wat zwakker is
en niet wat gelikt en schitterend is.
Ontspan alsjeblieft!
Als er op deze avond één ding duidelijk
wordt, is het wel de enorme diversiteit.
Deze jonge mensen laten zich niet in één
hokje duwen. Maar waarom zou je dat
ook willen? Het is juist geweldig om
elkaar op te scherpen. Na een geslaagde
avond klinkt al snel de kreet: “Zoiets
zouden we vaker moeten doen.”
“Durf ons in te schakelen,” werd er
gezegd. We hebben alle reden om goed
naar dat advies te luisteren. De kerk zal
erdoor veranderen. Maar er niet minder
‘kerk’ door worden.
Weekend in Abdij Sion
De mogelijkheid bestaat van 15 tot 17 februari een weekend door te brengen in Abdij Sion te Diepenveen. Daar gast zijn is
verblijven bij een biddende gemeenschap die in stilte leeft. Dat is de getijden meemaken, wandelen in de gastentuin of de
omgeving. Dat is kennismaken met een bijzondere wijze van leven.
Abdij Sion kan maximaal tien gasten ontvangen. De kosten zijn €25,- per etmaal. Er zijn nog enkele plekken vrij.
Wie mee wil kan zich opgeven bij Christa van Stappen, tel: (038) 454 32 30, e-mail: c.vanstappen@oosterkerk.nldag
Op woensdag 23 januari om 20.00 uur is in de Oosterkerk een voorbereidingsavond en worden er praktische afspraken gemaakt.
Informatie over Abdij Sion: www.abdijsion.nl

Moed en vertrouwen bij PERKI
Het was al eerder aangekondigd, maar na Nieuwjaar begint het echt. PERKI heeft dan twee in plaats van één kerkdienst per
maand, steeds op de tweede en de vierde zondag om 14.00 uur in de Oosterkerk. Voor deze uitbreiding zijn verschillende redenen.
PERKI-leden wonen nogal verspreid over Noord- en Oost-Nederland, van Groningen tot Apeldoorn en van Heerenveen en
Lelystad tot Wierden. Om de onderlinge band te bewaren, was een dienst per maand te weinig. Er was duidelijk een grotere
behoefte aan samenkomen, aan contact. Een andere reden is dat PERKI zo denkt tegemoet te komen aan de behoefte naar
meer zingen, ook van andere liederen en aan meer variatie in de liturgie. PERKI kent twee zanggroepen, Ecclesia en
Pancaran Kasih. Die kunnen in twee diensten per maand beter tot hun recht komen.
Dankzij de opvang in de wijkgemeente Oosterkerk kan dit zonder problemen gerealiseerd worden. Men realiseert zich bij PERKI
heel goed dat dankzij deze ruimhartigheid het ‘leven’ als migrantenkerk goed mogelijk is. PERKI gaat vol vertrouwen en moed
en met dank aan God het nieuwe jaar in.
Werken van barmhartigheid
De Michaëlsvieringen hebben dit jaar
een duidelijk diaconale invulling gekregen
met het jaarthema ‘Compassie’,
mededogen in het kerkelijk jargon.
Nadat in twee vieringen was ingegaan
op wie die ander dan wel is aan wie wij
recht hebben te doen en wat dat voor
ons betekent, komen nu de werken van
barmhartigheid ter sprake. Van ‘de hongerigen
voeden’ tot en met ‘de doden
begraven’. Elke keer weer zoekt de voorbereidingsgroep
naar teksten en liederen
die kunnen helpen om het thema dichtbij
te brengen, muzikaal ondersteund door
Toon Hagen en de cantorij. Regelmatig
zijn in de viering mensen te gast die
Canto Ostinato op Schnitgerorgel
Simeon ten Holt
Over verdraagzaamheid en haar grenzen
In de media zijn SIRE-spotjes te zien die aandacht vragen voor tolerantie, ‘Daar knapt Nederland
van op’. Maar hoe tolerant ben je als je gekwetst bent door de houding en (geloofs)opvattingen van
een ander? Hoe verdraagzaam ben je als iemand jouw waarden niet respecteert? Over deze vraag
komt Awraham Soetendorp, emeritus rabbijn van de Liberale Joodse Gemeente in Den Haag, op
24 januari spreken op uitnodiging van de Remonstranten in Zwolle. Zijn lezing is getiteld:
‘Over verdraagzaanheid en haar grenzen.’
Rabbijn Soetendorp heeft in oktober de Juliet Hollister Award ontvangen in New York voor zijn
tomeloze inzet voor reli-gieuze verdraagzaamheid en wereldvrede, een prijs die eerder uitgereikt
werd aan Nelson Mandela, Desmond Tutu en de Dalai Lama.
Deze avond wordt gehouden in de Doopsgezinde Kerk, Wolweverstraat 9 in Zwolle.
Aanvang 19.45 uur. Er is gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan.
Toegang gratis, wel wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd voor het Jacob Soetendorp Institute.
door het (vrijwilligers)werk dat zij doen
concrete invulling geven aan één van
deze werken van barmhartigheid. De vieringen
worden gehouden op elke tweede
zondag van de maand om 16.30 uur in
de Grote of St. Michaëlskerk.
Op zondag 30 december wordt in de Grote of Sint-Michaëlskerk het werk Canto Ostinato van Simeon ten
Holt uitgevoerd door Toon Hagen.
Canto Ostinato is een werk dat in een ruimte als de Grote Kerk en op het Schnitgerorgel geweldig zijn
verhaal kan vertellen. De luisteraar wordt in een almaar doorgaande en schier tijdloze stroom van muziek
meegevoerd, raakt er als het ware in betrokken en kan er zijn of haar eigen verhaal in doorleven. De compositie
biedt hieraan tijd en ruimte. De muziek gaat op een zeer bijzondere manier om met wat mensen
doormaken. De laatste zondag van het jaar is daarom een heel goed moment om dit werk met elkaar te
beleven. Dit eindejaarsconcert begint om 16.30 uur. De toegang is gratis. Wel is er na afloop een collecte
ten behoeve van de restauratie van het Schnitgerorgel. In het voorjaar van 2013 zullen van dit orgel acht
van de twaalf balgen worden gerestaureerd.
De schatten van de Tora
Het opdiepen van de schatten van de
Tora staat centraal op vier donderdagavonden
in de Adventskerk/Wijkcentrum
SIO. De Tora is een bibliotheek vol verhalen
over rituelen, normen en waarden,
strijd tussen individuen en naties, filosofie,
gedachten over het universum, de
mensheid en G-d. Alles is bespreekbaar,
zoals een leraar sprak: “Bestudeer de
Tora en nog eens en nog eens, want alles
wat je wilt weten kun je er in vinden”.
En: “Hoe meer Tora, hoe meer leven:
hoe meer vrijheid: hoe meer vrede”.
Inleider is Jan van Brummen, de avon-
den zijn op 10 en 24 januari, 7 en 21 februari
en 7 maart van 20.00 tot 22.00 uur.
Kosten: € 2,- voor koffie/thee en bijdrage in
kosten van het lesmateriaal. Opgave uiterlijk
1 januari. Voor inlichtingen:
Jan van Brummen, tel: (038) 465 10 62,
e-mail:brumbo@home.nl
Rabbijn Awraham Soetendorp
spreekt op 24 januari in Zwolle.
11

12
Aandacht voor
Bijbel & Kunst
Op zondag 6 januari is er ’s avonds weer
een Bijbel & Kunstdienst in de Sionskerk
om 19.00 uur. Dit keer staat centraal
La Sagrada Familia de prachtige
kunstzinnige kerk in Barcelona Architect
Gaudi heeft met dit gebouw alle eer aan
God willen geven. Hosanna en Excelsis
staat er op de torens te lezen. Aan de
hand van de onderdelen van La Sagrada
Familia wordt de overgang gemaakt van
Kerst naar de Lijdenstijd en Pasen.
Zo heeft Gaudi de ingangen van de kerk
een totaal verschillend karakter gegeven.
Bij de noordelijke ingang staat de
geboorte van Christus centraal in een
sierlijke stijl. Bij het zuidelijke portaal is
Kirchentag 2013 in Hamburg
Van 1 tot en met 5 mei 2013 wordt in Hamburg de 34ste Kirchentag gehouden. Vijf dagen lang samen luisteren en zingen,
aan Bijbelstudie doen, opgenomen worden in een internationale schare mensen van alle leeftijden, met uiteenlopende
achtergronden. En, als je dat wenst, logeren bij een gastadres. Gelegenheid om kennis te maken met een plaatselijke
gemeente en Duitse gastvrijheid.
Het centrale thema van deze Kerkendag luidt ‘Soviel du brauchst’, ‘Zoveel je nodig hebt’ (naar Exodus 16 vers 18).
Het programma begint op woensdag met een ‘avond van ontmoeting’ in de binnenstad en eindigt met de slotdienst op
zondagmorgen, meestal in een stadion. Elke deelnemer ontvangt een programmaboekje. Er worden ongeveer 100.000 deelnemers
verwacht. Het is dus zaak een goede planning te maken, rekening houdend met reistijd en verwachte drukte.
Kosten
Een kaart voor de gehele Kirchentag kost €89.- p.p. Gebruik van openbaar vervoer in de Kirchentagregio is daarbij inbegrepen.
Jongeren tot 25 jaar, gepensioneerden en gehandicapten betalen €49.- euro p.p. Een gezinskaart kost €138.-euro, een
dagkaart €28.-/17,- Men kan gebruikmaken van slaapmogelijkheden in onder andere scholen, waar men ook kan ontbijten.
Gasten boven 35 jaar kunnen bij een gastadres logeren in Hamburg of omgeving. Kosten voor bemiddeling bedragen €21.p.p
of €42.- per familie. Desgewenst is gebruik te maken van hotelaccommodatie.
Aanmelden kan via internet: Kirchentag.de/registration, nadere informatie per e-mail is verkrijgbaar bij
corrynicolay@hetnet.nl Ook Joost van Belois, e-mail: j.vanbelois@hetnet.nl, kan informatie geven.
Wat er gebeurde na Christus’ geboorte
Uit alles wat de christelijke kunst te zien
geeft over wat er gebeurde na de geboorte
van Christus, heeft Peter den Hengst
een aantal afbeeldingen geselecteerd.
Die hebben die zowel betrekking op
wat de evangeliën en apocriefe boeken
Bijzondere diensten in Sionskerk
het lijden en sterven van Jezus het thema
in een heel modern, sober en strakke
stijl. Heel de kerk straalt de glorie van
God uit, de opstanding uit de dood en
het nieuwe leven. Ds. Hélène Evers gaat
voor in deze dienst. Op de foto een van
de facades van La Sagrada Familia.
Opendeurdiensten
De laagdrempelige opendeurdiensten
in de Sionskerk, doorgaans elke tweede
zondagavond van de maand, beginnen
steevast om zeven uur, met vanaf kwart
voor zeven samenzang. Alleen de dienst
op Kerstavond, waaraan het koor Kavoca
meewerkt, begint om half negen.
Heel bijzonder wordt ook de Opendeurdienst
op zondag 10 februari. Dan treedt
de door gitaren en close harmony gedomineerde
groep Kithara op, onder leiding
van B. Kanis. Dominee Piet Rozenboom
uit Wolvega is de voorganger in
deze dienst.
vertellen, als op bronnen buiten de
Bijbel. Zo gaat het over de komst van
de wijzen uit het Oosten naar Bethlehem
en hun terugkeer, de kindermoord en de
door wonderen en legendes omgeven
vlucht naar Egypte.
Op 10 maart beleeft het Zwolse mannenkoor
Hanzezangers onder leiding van
Harry Koning een ‘thuiswedstrijd’ tijdens
de Opendeurdienst in de Sionskerk.
De Hanzezangers repeteren wekelijks in
dit kerkgebouw. Voorganger is dominee
G.W. Marchal uit Apeldoorn.
De laatste dienst van het opendeurseizoen
is op 14 april, dan met het
Christelijk Gemengd Koor uit Zwolle
onder leiding van J.W. Docter; voorganger
dominee G.J. Otter uit Emmeloord.
Kinderen gezegend
Kinderen zijn welkom in de Sionskerk.
Op zondag 6 januari 2013 bidt de gemeente
om een zegen voor het nieuwe
jaar. Alle kinderen in de kerk worden die
ochtend persoonlijk in de kerk gezegend
en toegezongen door de gemeente.
Op zondag 13 januari om 10.00 uur is in
de Sionskerk een speciale kinderdienst.
Dan zingt het kinderkoor De Bromvlieg.
Sionskerk viert 30-jarig bestaan
De Sionskerk viert dit kerkelijke seizoen haar 30-jarig bestaan met een aantal bijzondere evenementen, telkens op de 30ste van
de maand. Zo is op 30 oktober een symposium gehouden met 30-ers en op 30 november de Actie Schoenendoos. Op 30 december
wordt de top-30 bekend gemaakt van de mooiste liederen van de Sionskerk. Elke zondag wordt één van de liederen uit deze
top-30 gezongen. Het mooiste lied klinkt in de jubileumdienst in september 2013. 30 januari viert de gemeente het jubileum met
een groot en feestelijk buffet voor alle vrijwilligers. Dat zijn er vele malen meer dan 30!
Peter den Hengst houdt de inleiding
op woensdag 9 januari van 14.30 tot
16.30 uur in de Adventskerk/Wijkcentrum
SIO.
Kosten: € 2,- per persoon, opgave is
niet nodig.

Oosterkerkers schrijven brieven
‘De (geloofs)brief’ is het jaarthema van
de Oosterkerk. Het komende half jaar
gaan gemeenteleden elkaar brieven
schrijven over wat ze geloven en hoe
ze het leven zien en beleven. Het is de
bedoeling dat mensen van verschillende
generaties met elkaar schrijven. Hoe
vaak en hoe lang er geschreven wordt,
bepalen de koppels zelf. Op maandag
21 januari om 20.00 uur in de Ooster-
kerk wordt informatie gegeven en
worden schrijfkoppels gevormd. Ook
mensen van buiten de wijkgemeente
zijn van harte welkom om mee te doen.
Dagboekje 40-dagentijd
‘Weerwoord’ is de titel van het dagboekje
voor de 40-dagentijd van de Oosterkerk,
dat dit jaar geheel uit brieven
bestaat. Voor iedere dag heeft een
Verbouwing zalencentrum Oosterkerk begonnen
De eerste fase van de verbouwing van De Bagijnehof, het zalencentrum van de Oosterkerk, is begonnen. Deze fase, die wordt
uitgevoerd door aannemer Eikenaar, omvat de uitbouw van de entree met veel glas. In de oude entree komen nu de toiletten.
Verwacht wordt dat deze verbouwing nog voor Kerst gereed is; tot die tijd maken bezoekers
van het zalencentrum gebruik van de tijdelijke opgang aan de Bagijnesingel en hoofdingang
van de kerk.
De tweede fase begint in januari 2013. Het buffet wordt groter en de ontvangstruimte overzichtelijker.
Zaal 4 wordt één met de ontmoetingsruimte en door een vouwwand functioneler.
Ook het klimaat krijgt aandacht.Deze verbouwing kan in maart voltooid zijn.
Financiële reserves
De verbouwing van De Bagijnehof is mogelijk dankzij de financiële reserves van de nieuwe
wijkgemeente Oosterkerk. Ongeveer 27% van de kosten wordt bijgedragen door het College van Kerkrentmeesters.
De wijkgemeente blij met deze bijdrage.
Het wijkcollege kerkrentmeesters van de Oosterkerkgemeente is een inzameling begonnen om ook een nieuwe inrichting
mogelijk te maken. Voor klein schilderwerk, garderoberekken en verdere aankleding is circa € 5000,- nodig. Gemeenteleden
en anderen kunnen een gift deponeren in de speciale collectebussen of een bijdrage storten op rekeningnummer 525232,
ten name van Beheer Oosterkerk, onder vermelding van Inventaris Bagijnehof.
Geschiedenis zending in Afrika
gemeentelid een brief geschreven aan
een personage uit het evangelie van
Lucas, dat voor deze tijd op het leesrooster
staat. Het dagboekje kost €4,50. Het
is verkrijgbaar op het Kerkelijk bureau
en bij Klazien Oosting, P.C. Hooftstraat
27, tel: (030) 453 65 86. Op de zondagen
3,10 en 17 februari wordt het verkocht in
de Oosterkerk. De meeropbrengst is
bestemd voor Amnesty International.
Samen gedichten lezen
Een gedicht lezen en gedachten daarover delen is boeiend en inspirerend. Wie mee wil doen ontvangt tijdig de te gedichten
die aan de orde komen. Tijdens de tweede avond komen gedichten aan bod die zijn aangedragen door de deelnemers.
De avonden, die onder leiding staan van Sytze de Boer en Lodewijk Kruithof, vinden plaats op woensdag 30 januari
en donderdag 14 februari in de Oosterkerk, aanvang 20.00 uur.
Theologie van Bonhoeffer in leerhuis
In de Adventskerk/Wijcentrum SIO
wordt op drie dinsdagavonden of woensdagochtenden
een leerhuis gehouden
over de theologie van Dietrich Bonhoeffer.
Hij was theoloog en predikant in
Duitsland, in de tijd waarin politiek en
maatschappij zwaar onder druk stonden
van het nationaal-socialisme. Ook de
kerk werd er door beïnvloed. Bonhoeffer
raakte betrokken bij de tegenbeweging
die zich Bekennende Kirche (belijdende
kerk) noemde. Dit heeft hij met zijn
dood moeten bekopen. Hij werd in april
1945 terechtgesteld door de nazi’s.
In drie bijeenkomsten krijgen de deelnemers
een beeld van wat Bonhoeffer
bewoog. Zij zullen ontdekken dat zijn
theologie een grote actualiteit heeft.
De bijeenkomsten zijn op de dinsdagavonden
22 januari, 12 februari en
26 februari van 19.30 - 21.30 uur,
of op de woensdagochtenden 23 januari,
6 februari en 27 februari 2013 van
9.30-11.30 uur.
Kosten: € 2,00 per keer plus een eenmalige
bijdrage voor een leesgids.
Ds. Nelleke Eygenraam en ds. Louisa
Vos begeleiden het leerhuis.
Deelnemers wordt verzocht bij aanmelding
op te geven naar welke dagdelen
de voorkeur uitgaat.
Aanmelden kan tot 15 december via
raad.vent@adventskerk.nl
Nagaan langs welke lijnen de geschiedenis van de zending in Afrika zich heeft voltrokken, dat kan op vier woensdagochtenden
in de Adventskerk/Wijkcentrum SIO, onder leiding van Jaap van Slageren. In een eerste sessie worden de hoofdpunten aangegeven.
Daarna wordt twee maal stilgestaan bij de zending en kerkgeschiedenis van Kameroen. In een vierde bijeenkoms wordt
behandeld hoe Amerikanen, Noren en Zwitsers hier bloeiende kerken hebben gesticht.
De bijeenkomsten zijn op de woensdagsochtenden 16, 23, 30 januari en 13 februari van 9.30-11.00 uur. Kosten: € 2,00 voor
koffie/thee. Opgave voor 10 januari: raad.vent@adventskerk.nl
13

14
Aandacht voor
Marinus van den Berg bij Gespreksgroep 50-plus
Voor de komende maanden heeft de Gespreksgroep 50-plus, die bijeenkomt in de Oosterkerk, de
volgende lezingen op het programma staan.
Op 16 januari komt Marinus van den Berg, pastor in verpleeghuis Antonius IJsselmonde in Rotterdam.
Hij is betrokken bij de palliatieve zorg die verleend wordt aan ongeneeslijk zieke of stervende patiënten.
Marinus van den Berg is een autoriteit in het begeleiden van mensen op het gebied van sterven, rouw,
ouderdom en zorg. “Rouwen is alles opnieuw uitvinden en met verdriet omgaan”, zegt hij. “Je moet jezelf
opnieuw uitvinden in relatie tot anderen. Je krijgt te maken met vragen: wie ben ik, wie mag ik zijn en wie
wil ik zijn. En dit alles als het gaat om intimiteit, arbeid, ontspanning en levensbeschouwing.”
Op 20 februari luisteren de deelnemers aan de gespreksgroep onder leiding van Derkien Wiedijk naar Maria
Vespers van Claudio Montiverdi. Een Vesper is een avondviering en Maria heeft daar een belangrijke plaats
Marinus van den Berg
in. In alle kloosters vindt tot op de dag van vandaag nog steeds deze viering plaats, naast de andere dagelijkse
vieringen. De toehoorders krijgen een ‘luisterpapier’ voor deze lezing, waarin uiteraard ook veel muziek te horen zal zijn.
Derkien Wiedijk studeerde na een opleiding aan de pedagogische academie op het Conservatorium in Groningen Schoolmuziek
en Koordirectie. Op dit moment is zij werkzaam als docent muziek en als koordirigent van het pa-rochiekoor van Roden.
Voor de stichting WijZ In Zwolle geeft zij cursussen en lezingen over onder andere de Mattheuspassie en het Weihnachtsoratorium
van Johan Sebastian Bach.
De bijeenkomsten beginnen om 10.00 uur. Kosten: €4,- inclusief koffie en thee.
Voor nadere informatie: Tineke Diekema, tel. (038) 453 57 33; e-mail: catharinadiekema@home.nl
Verkenningen rond Schuld en Boete
Katholieken kennen de traditie van de
biecht, protestanten hebben de naam te
worstelen met schuldgevoelens en angst
voor het oordeel. Onder leiding van
ds. Nelleke Eygenraam en pastor Hans
Schoorlemmer staan mensen uit beide
Activiteiten Genootschap Nederland-Israël Zwolle
Het Genootschap Nederland-Israël streeft ernaar de kennis over Israël en het Jodendom te verbreden en te verdiepen.
Daartoe organiseert de afdeling Zwolle een aantal informatieve bijeenkomsten, die worden gehouden in de Synagoge
aan de Samuel Hirschstraat. Aanvang: 19.30 uur. De avonden zijn voor leden gratis toegankelijk.
Tegen een vergoeding van €3,- per persoon kunnen zij introducés meenemen.
Lidmaatschap van het Genootschap Nederland-Israël staat open voor allen die Israël en de joodse cultuur een
warm hart toedragen. De contributie bedraagt €20,- per jaar. Meer informatie over de afdeling Zwolle is verkrijgbaar
bij Henk Hoeksema, tel. (038) 453 35 75, e-mail: Henk_W_Hoeksema@hotmail.com
Programma 2013
De eerstvolgende bijeenkomst van het genootschap is op woensdag 16 januari.
Het thema is Recente Geschiedenis; ds. Geert Hovingh spreekt over het onderwerp: ‘Joods leven in de Mediene’, met als
voorbeeld Assen.
Op woensdag 27 februari staat Godsdienst centraal. Mirjam Kan houdt een lezing over de rol van Ruth vanuit de Joodse
invalshoek. Zij presenteert een analyse volgens joodse, psychologische en zelf onderzochte feministische bronnen.
Op woensdag 17 april gaat het over de Jom Ha’atsmaoet-viering. Op deze dag wordt voor de 65ste keer de onafhankelijkheid
van de staat Israël herdacht. Voor deze dag wordt zowel van leden als niet-leden een kleine vergoeding gevraagd.
Voor het voorjaar staat een bezoek aan de sjoel van Elburg op het programma. Het museum wordt gezocht, waarna onder
leiding van een gids een wandeling wordt gemaakt door joods Elburg. De wandeling gaat langs de joodse begraafplaats,
de woning van de laatste rabbijn, huizen waar Elburgse Joden hebben gewoond en langs onderduikadressen. In het museum
staat de geschiedenis van het joodse leven in Nederland centraal, toegespitst op het leven in Elburg. Door middel van films
en andere presentaties komen de sjoel en de historie tot leven. Het museum heeft een prachtige website: www.sjoelelburg.nl
Begin Veertigdagentijd
Op 13 februari is het Aswoensdag, het
begin van de Veertigdagentijd. Om 19.00
uur houdt de Adventskerkgemeente een
oecumenische viering met en in de
St. Jozefkerk. Ds. Hans Tissink gaat voor.
tradities samen stil bij zonde en zondebesef.
Zij kunnen het stof van oude
woorden afpoetsen, zodat ze nieuwen
bevrijdend worden.
Er zijn twee bijeenkomsten: op donderdag
28 februari in de Adventskerk/Wijk-
In Verpleeghuis De Weezenlanden
is een Aswoensdagviering om 10.00 uur.
Pastor Bert de Haar gaat voor.
centrum SIO en op 7 maart in de
Onze Lieve Vrouwe Basiliek
(Peperbuskerk), waar de biechtstoel
wordt bezocht. Aanvang: 20.00 uur.
Opgave bij: Nelleke Eygenraam (038)
452 52 23, e-mail: dominel@hetnet.nl
Op woensdag 27 februari wordt in
de Adventskerk een Vesper gehouden.
Aanvang: 19.00 uur.

Al bijna 25 jaar houdt een groep vrijwilligers
uit de vier kerken in Zwolle-
Zuid maandelijkse diensten in de
IJsselbolder in stand. Ria Schipper
van de Adventskerkgemeente en
Mia Boerma van de Gereformeerde
Kerk Vrijgemaakt in Zuid vertellen
over hun aandeel in deze bijzondere
vieringen.
Alle kerken in Zwolle-Zuid werken samen in diensten voor bewoners IJsselbolder
Een vrolijk geluid voor de Heer
‘Maak een vrolijk geluid voor de Heer’,
luidt de tekst van het lied en zo klinkt
het ook. De castagnetten, tamboerijnen,
belletjes en trommels die onder de
bezoekers van de dienst zijn uitgedeeld,
worden enthousiast gehanteerd. Even
daarvoor is met een wat ingetogener lied
en het ontsteken van een kaars het overlijden
van een medebewoner herdacht.
“Gij kent iedereen bij name, lieve Heer,
vergeet hen niet.”
De ontmoetingsruimte van de IJsselbolder,
een instelling voor verstandelijk
en meervoudig gehandicapte bewoners,
is op elke eerste zondag van de maand
goed vol. Met bewoners, vergezeld van
familie- en personeelsleden, maar ook
met ouders en kinderen. “De sfeer van
deze diensten spreekt hen aan. Het is
een simpel en toegankelijk concept,
met een vaste opbouw en dezelfde liederen
aan het begin en het eind”, aldus
Ria Schipper en Mia Boerma, die inmiddels
zelf hun kleinkinderen wel eens
meenemen. Mia is een van de twee
vrijwilligers die om de beurt voorgaan
in de viering, net als Tineke van de Veer.
Bernard Bos zorgt nagenoeg bij elke
viering voor de muzikale begeleiding.
Vijftig vrijwilligers
Er zijn ongeveer vijftig vrijwilligers die
zich op de een of andere manier inzetten
voor de vieringen. Al vanaf het begin is
Ria coördinator van deze groep.
“Sommigen hebben alleen een taak in
de dienst, zij halen bijvoorbeeld bewoners
op uit de verschillende vestigingen,
of richten de ontmoetingsruimte in.
Anderen zijn ook bij de voorbereiding
van de diensten betrokken.” “Iedereen
doet wat hij of zij leuk vindt, daardoor
houden de vrijwilligers hun werk vaak
heel lang vol”, licht Mia toe.
Zij is al bijna twintig jaar bij de diensten
betrokken. Ze geniet van het contact met
de bewoners, hoewel ze daar beroepsmatig
geen enkele ervaring mee had.
Voorgaan in de diensten doet ze ook
‘puur op gevoel’, al kan haar een portie
talent en flair in die richting niet worden
ontzegd. “Ik leer vaak meer van deze
mensen dan in de kerk”, ervaart ze. “Hun
echtheid is heel bijzonder, heel warm.”
Oecumenisch
Ria heeft het ontstaan van de samenwerking
meegemaakt. “Het begon
25 jaar geleden met een verzoek van
de IJsselbolder aan de Adventskerkgemeente.
Of wij iets wilden doen in
de instelling, die interlevensbeschouwelijk
is en geen kerkelijk werkers in dienst
heeft. Ons pastorale team heeft toen
gezegd: dat moeten we als Adventskerk
niet alleen doen, dit is een taak voor alle
kerken in Zwolle-Zuid.
Vanaf het begin zijn dit oecumenische
vieringen geweest; als protestantse wijkgemeente
doen we dit samen met de
vrijgemaakten, de christelijke gereformeerden
en de rooms-katholieken.
En dat is heel bijzonder.”
De diensten worden voorbereid door
wisselende groepjes vrijwilligers uit de
verschillende kerken. Behalve het vaste
begin en eind en heel veel andere liederen
bevat de viering een korte uitleg.
Vaak vormt een thema de leidraad voor
een aantal diensten, zo is nu gekozen
voor de tien mooiste Bijbelverhalen
van Zwolle.
Evangelisatie
“Ik ga er niet vanuit dat alle bewoners
oppakken wat je wilt zeggen, veel van
hen hebben een heel laag verstandelijk
niveau”, legt Mia uit. “Maar heel stiekem
zie ik hier toch ook iets van evangelisatie
in. Er komen begeleiders mee die nooit
in de kerk komen, maar bij ons met een
lied in het hoofd weggaan.” “Er zijn ook
ouders die naar elke dienst komen en we
worden regelmatig gevraagd begrafenisdiensten
te doen. Ook van buitenkerkelijke
bewoners die kennelijk toch iets
hebben gehad aan wat wij doen. Dat zijn
heel bijzondere ervaringen”, vindt Ria.
Ze heeft waardering voor de medewerking
van het personeel. “In het begin
zagen veel van hen het nut hier niet
van in, maar dat is in de loop van de
tijd heel erg veranderd. Er begint nu
echt een wisselwerking te ontstaan
tussen ons en de medewerkers.” Mia is
ervan overtuigd: “Het lijkt of ons werk
echt gezegend wordt.”
De diensten in de ontmoetingsruimte
van de IJsselbolder
(Commissarissenlaan 35) zijn vrij
toegankelijk, met uitzondering van
de Kerstviering. In de eerste helft
van 2013 zijn er diensten op de
zondagen 6 januari, 3 februari,
3 maart, 1 april, 2 juni en 30 juni.
Aanvang: 10.30 uur.
Bij de foto
Mia helpt bewoner Jelte bij het ontsteken
van de gedachteniskaars voor
zijn overleden vriend Jan.
15

16
Kerkelijk Bureau
Protestantse Gemeente Zwolle
Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, Kerkrentmeesters
en Diakenen
Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle
Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur
Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79
E-mail: administratie@pknzwolle.nl
Website: www.pknzwolle.nl
Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl
Bankrekeningen:
College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705
College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320
Gaandeweg: 69.97.69.167
Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745
Stichting Schnitgerorgel Zwolle: 59.80.52.100
Collectepenningen
Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,en
€10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of
door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.
Overige verkoopadressen:
Emmäuskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur
Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur
Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur
Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur
In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92
In Zwolle-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 en
W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw,
Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16)
Op deze adressen kan contant of door middel van een
eenmalige machtiging betaald worden.
Meer weten…
Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad
en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl
en klik op de Berichten van deze colleges.
Financieel verslag
College van Diakenen 2011 ter inzage
De Algemene Kerkenraad heeft op 29 oktober 2012 het Financieel
verslag 2011 van het College van Diakenen voorlopig
vastgesteld. Dit verslag ligt van maandag 17 december 2012
tot en met vrijdag 4 januari 2013 gedurende de openingstijden
ter inzage op het Kerkelijk Bureau. Reacties kunnen tot drie
werkdagen nadien, dus tot woensdag 9 januari 2013 worden
gestuurd aan de scriba van de Algemene Kerkenraad, per adres
Kerkelijk Bureau. Reacties dienen op 9 januari 2013 voor
12.00 uur bij het Kerkelijk Bureau ontvangen te zijn.
Het Financieel verslag wordt daarna definitief vastgesteld
door de Algemene Kerkenraad.
Actie Kerkbalans Zwolle 2012
Stand van zaken 16 november
81%
93%
benodigd
€ 1.245.633
reeds ontvangen
€ 1.433.490
reeds toegezegd
€ 1.533.000
begroot
Elke bijdrage is welkom, ook extra bijdragen naast al gedane toezeggingen.
Bedragen kunnen gestort worden op rekeningnummer 69.96.41.705
t.n.v. College van Kerkrentmeesters PGZ o.v.v. extra bijdrage 2012
Met deze duiven, geïnspireerd op het logo van de PKN,
wordt in het vervolg in iedere Gaandeweg de actuele stand
van Kerkbalans weergegeven.

Beleid en bestuur
In folder Kerkbalans 2013
Gemeenteleden over hun
2013
betrokkenheid bij de kerk Daar geef je voor
Net als in de afgelopen jaren heeft de Commissie Geldwerving van de PGZ weer
een eigen promotiefolder laten maken voor de Actie Kerkbalans. Naast praktische
informatie over het bijdragen aan Kerkbalans en een aantal cijfers, komen in de
folder vier kerkleden/medewerkers aan het woord. Thema voor 2013 is: ‘Wat is
de kerk mij/ons waard?’ Een jongere uit de Sionskerk, een kerkenraadslid uit de
Stinskerk, de in Zwolle werkzame studentenpastor en een medewerkster van het
Kerkelijk Bureau waren graag bereid te vertellen over hun persoonlijke betrokkenheid
bij de kerk. De folder wordt in januari meeverspreid met de andere papieren
voor de Actie Kerkbalans.
Begroting 2013
Lasten:
Onderhoud/beheer gebouwen € 569.650
Predikanten/kerkelijk werkers € 852.974
Kerkenwerk € 36.900
Afdracht landelijke organen € 139.000
Salarissen/vergoedingen € 260.527
Administratie/beheer € 61.550
Rentelasten € 14.920
Overige lasten € 22.900
Totaal € 1.958.421
Baten:
Benodigde opbrengst Actie Kerkbalans € 1.560.521
Leden van de PGZ geven gemiddeld een kleine € 20,-
per maand voor Kerkbalans.
Het landelijk gemiddelde ligt daar substantieel onder.
Van de inkomsten van de Protestantse Gemeente Zwolle
komt zo’n driekwart uit Kerkbalans.
Verhuur (kerk)zalen € 132.100
Rente/dividenden € 68.500
Collecten/giften € 188.300
Diversen € 9.000
Om alle (stijgende) kosten te kunnen dekken moet
de gemiddelde bijdrage per maand omhoog.
Een aantal jaren geleden is besloten door verkoop van
gebouwen en andere maatregelen structureel te bezuinigen
om het begrotingstekort terug te dringen. Hogere bijdragen
en bezuinigingen dragen er samen toe bij dat de PGZ voor
langere tijd financieel gezond blijft. Dat ingezette proces
begint zijn vruchten af te werpen. Het begrotingstekort
is al flink gedaald. Dit proces kan echter alleen de
goede kant op blijven gaan als ook de bijdragen
aan Kerkbalans op niveau blijven.
Als richtbedrag voor mensen die voor het eerst benaderd
worden voor Kerkbalans wordt een maandbijdrage van 2%
van het netto maandinkomen aangehouden.
€ 397.900
Solidariteitskas
In de maand mei wordt weer actie gehouden voor
de Solidariteitskas. Leden van 21 jaar en ouder
(belijdende leden vanaf 18 jaar) wordt gevraagd
€15,- bij te dragen. Onder meer het studentenpastoraat
hier in Zwolle wordt daaruit bekostigd.
Zie ook de folder Kerkbalans waarin ds. Bert
Koetsier toelicht wat dit inhoudt.
Voor elke wijk wordt berekend hoeveel recht bestaat op
een formatieplaats voor een predikant. Voor een derde deel
wordt dit bepaald door te kijken hoeveel leden van de wijk
€ 40,- of meer bijdragen aan Kerkbalans.
Ook het gemiddelde aantal kerkgangers op zondagochtend
is voor een derde deel bepalend, evenals het aantal adressen
per wijk. Met het bijdragen aan Kerkbalans en het
bezoeken aan de ochtenddiensten heeft u dus invloed op de
omvang van de formatie in uw wijkgemeente. Het is dan
ook van belang om ingeschreven te staan bij de wijkgemeente
waar u zich bij betrokken voelt.
In januari gaan ruim vijfhonderd vrijwilligers op pad om
bij alle leden van de PGZ de envelop van Kerkbalans te
bezorgen en vervolgens weer op te halen.
Door het jaar heen zetten ambtsdragers en andere
vrijwilligers zich in om leden die niet bijdragen op te
roepen (weer) mee te doen aan Kerkbalans.
17

18
Kerst en Jaarwisseling in de kerk
Kerst en de Jaarwisseling zijn momenten bij uitstek om stil te
staan bij de diepere en hogere lagen van het leven. Een plek bij
uitstek om dat te doen is de kerk. Alle wijkgemeenten houden
in deze tijd van het jaar bijzondere diensten, nu eens ingetogen
en vol sfeer, dan weer levendig en vooral voor kinderen en hun
ouders een feest. De foto’s op deze pagina zijn vorig jaar Kerst
gemaakt in de Oosterkerk (door Maarten Matser) en de Adventskerk
(door Paula Santbulte). Ook dit jaar zijn hier en in andere
kerken van die mooie vieringen, waar iedereen welkom is. Ook
als je in de rest van het jaar misschien zelden in de kerk komt.
Kerstavond
maandag 24 december
Adventskerk:
17.30 en 19.00 uur Kinderkerstfeest
De kinderen van de Adventskerk voeren een kerstmusical
op die zich afspeelt in een supermarkt en
er is samenzang van bekende kerstliederen.
Voorafgaand aan de diensten is buiten een levende
kerststal te bewonderen. Voor de kinderen is er een
cadeautje bij het naar huis gaan. Kinderen en
volwassenen zijn van harte welkom.
22.00 uur ds. J.T. Tissink
Emmaüskerk:
21.00 uur Gezamenlijke dienst in de Hoofdhof
Grote Kerk:
22.30 uur Kerstnachtdienst, georganiseerd door de
Commissie Grote Kerk.
Met de klanken en woorden van de gedachteniscantate
‘Koester de namen’ van Sytze de Vries en Toon Hagen
nog in het hoofd is de Commissie Grote Kerk op weg
gegaan naar Advent en Kerst. Ook in de Kerstnacht zal
het gaan het om het koesteren en levend houden van de
namen van mensen. In iedere naam die klinkt ligt een
verhaal besloten. Jezus is niet uit de hemel komen vallen,
maar vormt een schakel in een keten van namen, die uiteindelijk
teruggaan op Adam. Al die namen zullen deze
nacht klinken, in de lezing van Lucas 3 en in het bijzondere
muziekstuk van Arvo Pärt ‘… Which was the
son of…’ Zie ook pagina 7 van deze Gaandeweg.
Aan deze dienst wordt meegewerkt door de
Michaelscantorij, Musica Michaelis, Toon Hagen
en Gea Hoven. Voorgangers zijn ds. Ries Nieuwkoop
en ds. Iemke Epema.
Open Kring
19.00 uur mw. ds. N. Beimers. Kerstspel met medewerking
van gemeenteleden jong en oud.
Sionskerk
20.30 uur mw. ds. H. Evers, met medewerking van het koor
Kavoca uit Kampen onder leiding van Luthine Postuma
Stinskerk
22.00 uur ds. E. van ’t Slot, met medewerking van het
mannenensemble Into my heart
Hoofdhof
21.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff, gezamenlijke dienst
met Emmaüskerk
Lutherse Kerk
19.30 uur Kerstavond voor jong en wat ouder.
Kerstavond krijgt in de Lutherse gemeente dit jaar een
andere invulling dan gebruikelijk. Veel gemeenteleden,
van jong tot wat ouder, zullen hun talenten als bijvoorbeeld
zanger, decorbouwer, toneelspeler, tekstschrijver,
muzikant of kostuumnaaister inzetten om het kerstverhaal
op een andere manier te vertellen.
Die avond vinden oma en haar kleinkind op zolder een
kerststal. Maar Jozef, Maria, het Kerstkind, de os, de
ezel en alle andere figuren uit de kerststal zijn nergens
te vinden. Blijft op kerstavond de kerststal dan leeg?
Wie nieuwsgierig is geworden hoe dat afloopt is van
harte welkom om het verhaal mee te maken.
Eglise Wallonne
19.30 uur prof. dr. R. Roukema

Eerste Kerstdag
dinsdag 25 december
Adventskerk
9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
11.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
Emmaüskerk
10.00 uur dhr. G. van Vulpen
Grote Kerk
10.00 uur ds. J. Mulderij
19.00 uur ds. G.J. Codée, De Bilt
Oosterkerk
9.00 uur mw. ds. M.E. Jonker, kinderkerstfeest.
Kinderen van de kindernevendienst voeren een
kerstspel op.
10.30 uur mw. ds. I.P. Epema (dienst met veel muziek)
Open Kring
9.30 uur ds. A. Pietersma
Sionskerk
10.00 uur ds. R. van Putten
Stinskerk
10.00 uur ds. E. van ’t Slot,
met medewerking van Excelsior
Hoofdhof
9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff
Lutherse Kerk
10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)
Rehoboth
10.00 uur dhr. D. Klompjan
Rivierenhof
10.00 uur ds. J. Vonk
Isala klinieken locatie Sophia
10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff
Verpleeghuis De Weezenlanden
10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar
Zandhove
10.00 uur dhr. K. Fredriks
Zonnehuis
11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Tweede Kerstdag
woensdag 26 december
Grote Kerk
10.00 uur Kinderkerstfeest
Oudejaarsdag
maandag 31 december
Adventskerk
19.30 uur ds. J.T. Tissink
Emmaüskerk
19.00 uur dienst in De Hoofdhof
Grote Kerk
19.30 uur ds. J. Mulderij
Oosterkerk
19.30 uur ds. W. Hortensius
Open Kring
19.30 uur mw. ds. N. Beimers
Sionskerk
19.00 uur mw. ds. M.J. Hukubun
Stinskerk
19.30 uur ds. E. van ’t Slot
Hoofdhof
19.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff
Rehoboth
19.00 uur dhr. H. Esselink
Zonnehuis
16.00 uur ds. G.L. Kruizinga
Nieuwjaarsdag
dinsdag 1 januari
Adventskerk
10.15 uur ds. J.T. Tissink (ochtendgebed)
Grote Kerk
10.00 uur ds. J. Mulderij
Oosterkerk
11.00 uur mw. ds. I.P. Epema (morgengebed)
19

Zondag
16 december
Derde Advent
Zondag
23 december
Vierde Advent
Zondag
30 december
Zondag
6 januari
Zondag
13 januari
Zondag
20 januari
Zondag
27 januari
Zondag
3 februari
Zondag
10 februari
Zondag
17 februari
Zondag
24 februari
20
Kerkdiensten
Adventskerk
Talmaplein 2
Zwolle - Zuid
Mw. ds. N.A. Eygenraam
Ds. J.T. Tissink
D.J. Steenbergen
Tel. scriba: (038)4658028
www.adventskerk.nl
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
19.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam (vesper)
9.30 uur ds. J.T. Tissink
19.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
(vesper)
9.30 uur
drs. F. Revet
9.30 uur
dhr. K. Fredriks, Zwolle
19.00 uur ds. E. van ’t Slot
(Opendeurdienst mmv gospelkoor
Akousate Dalfsen)
9.30 uur
mw. ds. I.P. Epema
9.30 uur ds. J. T. Tissink
(Schrift en Tafel)
19.00 uur Taizé-viering
9.30 uur ds. J.T. Tissink
(Wind in de zeilen-dienst)
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
19.00 uur ds. E. de Fouw
(Opendeurdienst)
9.30 uur
ds. J.T. Tissink
(doopdienst)
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
(Wind in de zeilen-dienst)
Emmaüskerk
Campherbeeklaan 53
Zwolle - Berkum
Kerkelijk werker:
dhr. G. van Vulpen
Tel. scriba: (038)4544719
www.emmauskerk-berkum.nl
10.00 uur dhr. A. Lowijs,
Noordscheschut
19.00 uur dienst in Hoofdhof
10.00 uur
ds. H. van Vreeswijk, Kampen
19.00 uur
Kerstfeest kindernevendienst
10.00 uur
ds. W. Hortensius
10.00 uur
ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn
19.00 uur
dienst in Hoofdhof
10.00 uur
ds. J.C. Oosterwijk, Wezep
19.00 uur
dienst in Hoofdhof
10.00 uur
ds. W.L. Dekker, Nijeveen
19.00 uur
dienst in Hoofdhof
10.00 uur
ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur dienst in Hoofdhof
10.00 uur
ds. J.C. Oosterwijk, Wezep
19.00 uur
ds. G.W. Marchal, Apeldoorn
10.00 uur
ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal
19.00 uur dhr. G. van Vulpen,
(zangdienst)
10.00 uur
mw. ds. M.E. Jonker
19.00 uur
ds. A. Groeneveld, Lunteren
10.00 uur
ds. G. Rohaan, Gramsbergen
19.00 uur dr. J.D.Th. Wassenaar,
Hellendoorn
Grote Kerk
Grote Markt 18
Zwolle - Centrum
Ds. J. Mulderij
Tel. scriba: (038)4223241
www.grotekerkgemeente.nl
10.00 uur
ds. B. Jongeneel, Apeldoorn
19.00 uur
ds. J. Mulderij
10.00 uur
ds. J. Mulderij
10.00 uur ds. M.J. Schuurman,
Oldebroek
19.00 uur
ds. E. van ’t Slot
10.00 uur ds. P. Baas, Zalk
16.30 uur Taizéviering
19.00 uur
ds. H.J. van Wijnen, Nieuwegein
10.00 uur
ds. J. Mulderij
16.30 uur Michaëlsviering,
mw. ds. I.P. Epema
10.00 uur
ds. J. Mulderij (Heilige Doop)
16.30 uur Gaandewegviering
ds. W. Hortensius
19.00 uur ds. J. Mulderij
10.00 uur
ds. H. Markus, Putten
16.30 uur
Michaëlscantate
10.00 uur ds. J. Mulderij
16.30 uur Taizéviering
19.00 uur
ds. A. Baas, Apeldoorn
10.00 uur ds. J. Mulderij
16.30 uur Gaandewegviering,
mw. ds. I.P. Epema
10.00 uur
ds. J.W. van Bart, Wierden
16.30 uur Michaëlsviering,
dhr. J. Stegeman
19.00 uur ds. J. Mulderij
10.00 uur
ds. J. Mulderij
16.30 uur
Michaëlsvesper
Jeruzalemkerk
Windesheimstraat 1
Zwolle - Assendorp
19.00 uur
ds. J. Tadema, Urk
(Grote Kerkgemeente)
19.00 uur
ds. A. Goedvree, Wezep
(Grote Kerkgemeente)
19.00 uur
ds. J. Mulderij
(Grote Kerkgemeente)
19.00 uur
ds. M.J. Schuurman, Oldebroek
(Grote Kerkgemeente)
19.00 uur
prof. dr. W. Verboom, Harderwijk
(Grote Kerkgemeente)
Voor de kerkdiensten op Kerstavond, Eerste en Tweede Kerstdag, Oudejaars- en Nieuwjaarsdag: zie pagina 18 en 19

Oosterkerk
Bagijnesingel 17
Zwolle - Centrum
Ds. A. den Besten
Mw. ds. I.P. Epema
Ds. W. Hortensius
Mw. ds. M.E. Jonker
Mw. G.C. van Stappen
Tel. scriba: (038)4546229
www.oosterkerk.nl
10.00 uur
mw. M. Mazereeuw
19.00 uur
mw. ds. M.E. Jonker
10.00 uur
ds. W. Hortensius
19.00 uur
ds. W. Hortensius
10.00 uur
mw. ds. M.E. Jonker
10.00 uur
mw. ds. I.P. Epema
(doopdienst)
10.00 uur
mw. M. Mazereeuw
14.00 uur
PERKI-dienst
10.00 uur ds. W. Hortensius,
mw. C. van Stappen
(oecumenische viering,
Schrift en Tafel)
10.00 uur
ds. W. Hortensius
14.00 uur
PERKI-dienst
10.00 uur
mw. ds. I.P. Epema
10.00 uur
mw. ds. M.E. Jonker (dopen)
14.00 uur
PERKI-dienst
10.00 uur
ds. W. Hortensius
19.00 uur
ds. W. Hortensius
10.00 uur ds. A. den Besten
14.00 uur PERKI-dienst
19.00 uur mw. C. van Stappen
Open Kring
Hofstedeweg 1
Zwolle - Stadshagen
Mw. ds. N. Beimers
Ds. A. Pietersma
Tel. scriba: (038)4200171
www.openkring.nl
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
9.30 uur
ds. A. Pietersma
9.30 uur
ds. J.T. Tissink
9.30 uur
ds. A. Pietersma
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
(afscheid en bevestiging
ambtsdragers)
9.30 uur
ds. A. Pietersma
(doopdienst)
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
(Heilig Avondmaal)
9.30 uur
mw. ds. M.E. Jonker
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
9.30 uur
ds. A. Pietersma
9.30 uur
dr. D. van Keulen, Zwolle
Sionskerk
Glanerbeek 10
Zwolle - Noord
Mw. mr. dr. H. Evers
Drs. ir. R. van Putten
Tel. scriba: (038)4546104
www.sionskerkzwolle.nl
10.00 uur mw. ds. H. Evers
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. R. van Putten
(Christmas Carols mmv Sjema)
10.00 uur
ds. G. Cnossen, Apeldoorn
10.00 uur
ds. P. Both, Spijkenisse
10.00 uur mw. ds. H. Evers
19.00 uur mw. ds. H. Evers
(Bijbel & Kunst)
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
(bevestiging ambtsdragers
mmv Sjema)
10.00 uur
ds. R. van Putten
10.00 uur mw. ds. H. Evers
(doopdienst mmv Sjema)
19.00 uur mw. ds. H. Evers
(Bijbel & Kunst)
10.00 uur mw. ds. H. Evers
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. P. Rozenboom
(Opendeurdienst mmv Kithara)
10.00 uur
ds. E. van ’t Slot
10.00 uur
ds. R. van Putten
Stinskerk
Westenholterweg 19
Zwolle - Westenholte
Ds. E. van ’t Slot
Tel. scriba: (038)4215164
www.stinskerk.nl
10.00 uur
ds. M. Zoeteweij, Lemele
19.00 uur
dienst
10.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
16.00 uur Kinderkerstfeest
19.00 uur Gezamenlijke dienst
’s-Heerenbroek
10.00 uur
dhr. G. van Vulpen
19.00 uur
ds. W. Geerlof, Zwartsluis
10.00 uur
ds. E. van ’t Slot
19.00 uur
dhr. F. Verkade, Hoogeveen
10.00 uur
ds. E. van ’t Slot (dopen)
19.00 uur
ds. J. Mulderij
10.00 uur
ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden
19.00 uur
ds. G. Doorn, Hasselt
10.00 uur ds. E. van ’t Slot
(bevestiging ambtsdragers)
19.00 uur
dhr. G. van Vulpen, Zwolle
10.00 uur ds. E. van ’t Slot
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. E. van ’t Slot
(Heilig Avondmaal)
10.00 uur
ds. E. van ’t Slot
19.00 uur
contaKtdienst
10.00 uur
ds. A. den Besten
19.00 uur
ds. C.M.A. van Ekris, Breukelen
10.00 uur
mw. ds. I.P. Epema
19.00 uur
ds. E. van ’t Slot
Zondag
16 december
Derde Advent
Zondag
23 december
Vierde Advent
Zondag
30 december
Zondag
6 januari
Zondag
13 januari
Zondag
20 januari
Zondag
27 januari
Zondag
3 februari
Zondag
10 februari
Zondag
17 februari
Zondag
24 februari
21

22
Kerkdiensten
Zondag
16 december
Derde Advent
Zondag
23 december
Vierde Advent
Zondag
30 december
Zondag
6 januari
Zondag
13 januari
Zondag
20 januari
Zondag
27 januari
Zondag
3 februari
Zondag
10 februari
Zondag
17 februari
Zondag
24 februari
De Hoofdhof
Kerkweg 26
Zwolle - Berkum
Mw. ds. L.A. Burggraaff
Tel. scriba: (038)4547233
www.hoofdhof.nl
9.30 uur
ds. A.C. Bronswijk
19.00 uur
dr. J. Ridderbos, Assen
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
9.30 uur
mw. ds. R. K. Schoonveld-van der
Zwan, Emmeloord
19.00 uur ds. W.J.W. Scheltens,
Lunteren
9.30 uur
mw. E.J. Urban, Zwolle
19.00 uur
Kern Team Eredienst
9.30 uur
ds. L.P. Miedema, Zwolle
19.00 uur
ds. P.J. Hofland, Wezep
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
(Heilig Avondmaal)
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
9.30 uur
ds. A.C. Bronswijk, Deventer
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
Lutherse Kerk
Koestraat 4
Zwolle
Ds. E. de Fouw
Tel. scriba: (038)4226826
www.elkz.nl
10.00 uur
ds. E. de Fouw
10.00 uur
ds. T.K. van Dam
10.00 uur
ds. E. de Fouw
10.00 uur
ds. E. de Fouw
10.00 uur
ds. E. de Fouw
10.00 uur
ds. E. de Fouw
(oecumenische dienst
in Oosterkerk)
10.00 uur
mw. ds. T.K. van Dam
(Heilig Avondmaal)
10.00 uur
ds. E. de Fouw
10.00 uur
prof. dr. M.A. Matthias
10.00 uur
ds. E. de Fouw
10.00 uur
ds. E. de Fouw
Collectedoelen
In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd
bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde
collecte gaat naar de volgende doelen.
Zondag 16 december: Diaconale noodhulp
Zondag 23 december: Begrotingstekort Protestantse Gemeente Zwolle
Dinsdag 25 december, Eerste Kerstdag: Kinderen in de Knel
Zondag 30 en maandag 31 december: Oudejaarscollecte
Dinsdag 1 januari 2013, Nieuwjaarsdag: Kerk in Actie
Zondag 6 januari: Energiekosten kerkgebouwen
Zondag 13 januari: Wijkkas
Zondag 20 januari: Vakantieweken gehandicapten
Zondag 27 januari: Pastoraat / Catechese
Zondag 3 februari: Werelddiaconaat
Zondag 10 februari: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle
Zondag 17 februari: Studentenpastoraat
Zondag 24 februari: Stille hulp
Rehoboth 10.00 uur ds. K. de Graaf; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;
Sophia 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur
mw. ds. M. Dijk; Zandhove 10.00 uur ds. H. Frijling;
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)
Rehoboth 10.00 uur dhr. G. van Vulpen; Sophia 10.00 uur
dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mw. Th. Sloot;
Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries;
Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. I.P. Epema
Rehoboth 10.00 uur mw. Westerduin; Sophia 10.00 uur mw. Th. Sloot;
Weezenlanden 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Zandhove 10.00 uur
dhr. M. Luttenberg en dhr. K. Fredriks (oec. viering);
Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis
Eglise Wallonne 10.30 uur R. Roukema; Molenhof 10.00 uur
ds. A. den Besten; IJsselbolder 10.30 uur dienst; Rehoboth 10.00 uur
dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift en Tafel);
Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur mw. W.J. Treep;
Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Rehoboth 10.00 uur dhr. M. Westerduin, ’s-Heerenbroek;
Sophia 10.00 uur Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;
Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot
Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Rehoboth 10.00 uur
dhr. A. Palland, Mastenbroek; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;
Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur Th. Sloot;
Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal);
Rehoboth 10.00 uur dhr. A. Hartstra, Oudehaske; Sophia 10.00 uur
mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur E.L.J. de Haar;
Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. H.C. Mijnders
Eglise Wallonne 10.30 uur F. Weber; Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten;
IJsselbolder 10.30 uur dienst; Rehoboth 10.00 uur dhr. B. Greveling, Wezep;
Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur E.L.J. de Haar;
Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur dienst;
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift en Tafel)
Rehoboth 10.00 uur ds. J.M.D. van den Berg, Wezep; Sophia 10.00 uur
Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;
Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. I.P. Epema
Eglise Wallonne 10.30 uur E. van Hilten-Matthijsen; Rehoboth 10.00 uur
dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur
mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk;
Zandhove 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Rehoboth 10.00 uur ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn; Sophia 10.00 uur dienst;
Weezenlanden 10.00 uur Th. Sloot; Zandhove 10.00 uur dienst;
Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot
Gospelkoor Akousate in Adventskerk
Op zondagavond, 6 januari 2013 om 19.00 uur treedt het interkerkelijk Gospelkoor Akousate op in de Adventskerk tijdens de
Opendeurdienst. Akousate betekent 'Hoort, luistert!’ Het koor, dat al meer dan twintig jaar bestaat, zingt Nederlandstalige en
Engelstalige gospelliederen. Akoustate wordt begeleid door pianospel van dirigent Bert Bootsma. De vertaling van de Engelse
liederen komt tijdens de dienst op de beamer. Ds. Edward van ‘t Slot houdt een ‘tussentijdse’ meditatie.

Voor deskundige begeleiding.
Voor behartiging van uw belangen.
Voor een optimale verkoopprijs.
Voor aankoop en verkoop.
Voor u.
De eerste stap? Onze vrijblijvende
waardebepaling. Gratis.
Thomas a Kempisstraat 9 | 8021 BG Zwolle
www.boertjeshorst.nl | 038-4216164
www.salet.nl
Jolanda
is één van
onze uitblinkers
Branderweg 1f
038 465 02 22
www.schildersbedrijfporte.nl
www.twitter.com/@porteschilders
Samen maken we de toekomst
www.unica.nl
Unica Zwolle Schrevenweg 2 Postbus 623 8000 AP Zwolle T (038) 456 04 56

Kuiper Loodgietersbedrijf
Voor al uw
Dakbedekking
Gas en water
Riolering
Sanitair
Centrale Verwarming
Diamantboren
U kunt ons bereiken
op
werkdagen
van 9.00 tot 18.00 uur
Telefoon 038-4535121
fax op 038-4540803.
E-mail info@kuiper-zwolle.nl
Vechtstraat 23-25
8021 AS Zwolle
Erkend Installateur
www.kuiper-zwolle.nl
Schoenen van Wieten
passen goed, zitten lekker
en lopen beter!
Diezerkade 4 • 8021 CW Zwolle • T: 038 453 51 72
Snel thuiszorg nodig?
Bel 0900 86 62 (lokaal tarief)
Dag en nacht bereikbaar (24/7)
www.carinova.nl