BFVision 57 - Belgische Fruitveiling

57
Driemaandelijks tijdschrift
van de Belgische Fruitveiling
Jaargang 15/2013
april - mei - juni
Erkenningsnr. P209656
Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1
Balans 2012
Little Cherry Virus
Het Jonagold-project

Inhoud
04
15
24
05
16
28
09
18
30
Voorwoord 03
De Statutaire Jaarvergadering van de Belgische Fruitveiling 04
Balans 2012 05
Charter milieu en duurzaam ondernemen Limburg 09
pcfruit centraliseert haar onderzoek in Kerkom (Sint-Truiden) 10
Oogstverwachtingen hardfruit 13
Little Cherry Virus: een harde aanpak is nodig 14
Het traject van TRUVAL Conferenceperen van het Waasland tot in China 16
Het Jonagold-project: een stand van zaken 18
De eerste kersen van 2013 20
Zeeuwse Fruitteeltdag 2013 21
Statistieken hardfruit 22
Statistieken zachtfruit • Dag van de Kers in Rijkel 14 juli 2013 23
Evaluatie aardbeienseizoen 2013: periode 1/3 tot 10/06 24
Nieuwe leeggoedloods te Vrasene 26
Bloesemacties april 2013 28
Tutti Frutti 29
Libelle Moederdag in het Waasland Shopping Center 30
BFV fietst / Personeelsnieuws 31
2

Geachte producent,
Geachte koper,
De zomer is eindelijk ingetreden. Velen onder ons snakten
echt naar wat zon na zo’n koude en regenachtige lente.
Ondertussen is het lopende hardfruitseizoen quasi ten einde.
Er resten enkel nog wat appels te verkopen. Prijstechnisch
kunnen we een uitstekende balans opmaken. Volumematig
komt uit wat vorige zomer geprognosticeerd werd.
De peren werden op seizoensbasis verhandeld aan een
middenprijs van 0,83€/kg, beduidend beter dan vorig
seizoen, toen dit slechts 0,40€/kg bedroeg. Voor de
perenverkoop was het seizoen 2011/2012 er ook een
om zeer snel te vergeten. Qua volume noteerden we
slechts 77.000 ton t.o.v. 97.000 ton vorig seizoen. Vooral
van de Doyenné werd duidelijk minder aangevoerd nl.
maar 2.885 ton t.o.v. 7.123 ton, liefs 60% minder. Bij
de Conférence kenden we een mindere aanvoer van
15%. Vooral in het Waasland lag de hoeveelheid peren
ver onder het nationaal gemiddelde. De prijsvorming
maakte natuurlijk veel goed en zorgde voor de meeste
telers voor een normaal rendement in de perenteelt.
Tot op heden verhandelden we 73.000 ton appelen. Dit
is 25% minder dan het vorige seizoen, goed voor 97.203
ton. Ook hier steeg de middenprijs van 0,31€/kg naar
0,52€/kg. De betere prijsvorming voor het industriefruit in
combinatie met een betere afzet van tafelappelen zowel
op de nationale als op de Europese markten, zijn de
voornaamste redenen van deze prijsstijging.
Zoals voorspeld tijdens Prognosfruit vorig jaar in augustus
te Toulouse, was er een vrij vlotte handel te verwachten dit
seizoen. Vooral de mindere producties in Frankrijk, Spanje,
Italië en de Benelux speelden een zeer belangrijke rol. Er
was eenvoudigweg veel minder Europese concurrentie.
Hierdoor zie je nog maar eens dat we met ons fruit in
een globaal landschap zitten en voor appels is België nu
eenmaal een zeer kleine speler binnen Europa (slechts 2%
van het Europese aanbod). Voor Conférence peren zijn we
wel de grootste Europese speler, dit jaar beschikten we
maar liefst over 32% van het Europese aanbod. Samen
met Nederland is dit 55%. Wetende dat Conférence
eigenlijk de belangrijkste winterpeer is (naast Abate
Fetel en Rocha) en dat in Europa er dit jaar slechts
1,4 miljoen ton winterperen waren, waren we met een
Europees Conférence aanbod van 0,75 miljoen ton
zeer dominant voor de periode december-mei. Vanuit
markttechnisch oogpunt impliceerde dit natuurlijk een vrij
goede uitgangspositie.
Ook de aardbeien werden vrij vlot verhandeld de
afgelopen maanden. Zoals je uitgebreid in het artikel
over aardbeien kan lezen, onthouden we hoofdzakelijk
de goede gemiddelde prijsvorming. Hopelijk zijn de kiloopbrengsten
voldoende om zo toch nog een financieel
rendabele oogst te krijgen. Filip Lowette
algemeen directeur
3
In deze Vision presenteren wij tevens de jaarrekening over
2012. Dankzij het goede jaareinde is het omzetverlies
beperkt gebleven. Waar we op 30/8 nog met een
omzetdaling geconfronteerd werden van 30% is dit door
het goede jaareinde beperkt gebleven tot een daling
van 5%. Door de tegenvallende oogsten zien we vooral
volumematig een sterke daling. We kenden een daling van
15% in de aanvoer van hardfruit, hetgeen overeenkomt
met 31.330 ton. Hierdoor zakten de volume-gerelateerde
inkomsten natuurlijk sterk.
Ook de koelhuisinzet lag 25% lager waardoor de inkomsten
uit frigohuur ook zeer ernstig daalden. Hopelijk verloopt dit
anders in het nieuwe seizoen.
Op 12 juni 2013 deden we een coöperatieve teruggave van
bijna 500.000€.
Eerstdaags versturen we tevens een voorstel van afrekening
naar diegenen die hun koelhuiscontract niet konden nakomen
dit jaar. Er wordt een minimale vaste kost van 7€/paloks
aangerekend over de niet-ingezette paloksen. Dit wordt
enkel berekend over 90% van uw totaal aantal paloksen
onder contract. D.w.z. dat in geval u 90 % van uw contract
ingezet heeft, er geen extra vaste kosten aangerekend
worden. Alzo kunnen we het ontbrekende gedeelte van
de vaste kosten van onze koelhuisafdeling recupereren.
Hopelijk kunt u als contractant begrip opbrengen voor deze
situatie. Uiteindelijk is dit ook het meest correcte t.o.v. alle
andere telers die geen koelhuiscontracten hebben. Langs
de andere kant bent u via een contract ook steeds zeker van
voldoende koelhuisruimte.
De komende maanden staan we nog voor een vrij intensieve
periode op de BFV.
In juli wordt de nieuwe kersensorteermachine opgestart.
Momenteel werd reeds 368.000 kg aangemeld om
gesorteerd te worden. Als het seizoen wat meevalt, halen
we waarschijnlijk de kaap van een half miljoen kg. Wij
hopen op een succesvolle campagne met een topkwaliteit
en uiteraard topprijzen.
Beste teler, wij hopen dat alles goed mag verlopen van nu
tot aan de pluk, dat u alles in gereedheid kan brengen voor
de nieuwe oogst maar dat u ook nog enkele dagen rustig
vakantie kan nemen, zodat de batterijen weer volledig
opgeladen zijn tegen september.
Erik Champagne
voorzitter
Voorwoord

Jaarvergadering
DE STATUTAIRE
JAARVERGADERING VAN DE BELGISCHE
Op donderdag 13 juni jl. vond onze Statutaire Jaarvergadering
plaats. Na de presentatie van de balans en de
jaarrekening van 2012 en de begroting van 2013 hebben
de aanwezige vennoten dit alles goedgekeurd.
gewicht (kg)
Per 31 december 2012 bedraagt het balanstotaal van de
BFV €75.300.945,79.
De netto boekwaarde van de materiële vaste activa
bedraagt €38.278.572,96. Er werd in 2012 bijkomend
voor €4.905.459 geïnvesteerd in materiële vaste activa.
Het grootste gedeelte hiervan (€4.477.446) betrof de
aanschaffing van kisten, paletten en paloksen. De vlottende
activa bedragen €35.964.249,70.
Van de passiva is het eigen vermogen lichtjes gedaald van
€12.853.156,56 vorig boekjaar tot €12.595.567,09. De
schulden op korte en lange termijn zijn ook gedaald t.o.v.
vorig boekjaar en bedragen €61.925.581,26.
De bedrijfsopbrengsten daalden van €145.385.674,72
naar €138.403.991,45. De hoeveelheid aangevoerde kilo’s
van fruit en groenten daalde met 16% t.o.v. 2011. Dankzij
hogere middenprijzen bleef de daling in omzet beperkt tot
5% t.o.v. 2011.
Evolutie aanvoer/omzet BFV
jaar
gewicht (kg) omzet (e)
4
FRUITVEILING
In 2012 werden er 82.853 ton appelen verhandeld (een
daling van 20% t.o.v. vorig jaar) en 93.895 ton peren (een
daling van 10% t.o.v. 2011). De appelomzet daalde met
9% t.o.v. vorig jaar, maar de totale perenomzet steeg met
4%, ondanks de daling in aangevoerde hoeveelheid. De
totale aanvoer van aardbeien daalde met 5% van 4.282
ton naar 4.074 ton, en ook de omzet daalde met 6% t.o.v.
vorig boekjaar. De productie van kersen en krieken daalde
met 45% (van 3.593 ton naar 1.972 ton) wegens de slechte
klimatologische omstandigheden en de omzet daalde met
33% t.o.v. vorig jaar. Ook de aanvoer van groenten daalde
met 45%, met een omzet van €830.870.
De geconsolideerde jaarrekening, die eveneens aan de
vergadering werd voorgelegd, werd afgesloten met een
verlies van €196.866,22.
De Algemene Vergadering verklaarde zich akkoord om
het verlies van de jaarrekening over te dragen naar het
volgende boekjaar.
omzet (e)

Nr. 0439.728.318 VOL 2.1
BALANS NA WINSTVERDELING
ACTIVA
VASTE ACTIVA......................................................................
Oprichtingskosten .................................................................
.....
Immateriële vaste activa ........................................................
..............
Materiële vaste activa ............................................................
..........
Terreinen en gebouwen ....................................................
Installaties, machines en uitrusting ...................................
Meubilair en rollend materieel ...........................................
Leasing en soortgelijke rechten ........................................
Overige materiële vaste activa .........................................
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen ...........................
Financiële vaste activa ..........................................................
.........
Verbonden ondernemingen ..............................................
Deelnemingen ............................................................
Vorderingen ................................................................
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding
bestaat ..............................................................................
Deelnemingen ............................................................
Vorderingen ................................................................
Andere financiële vaste activa ...........................................
Aandelen ....................................................................
Vorderingen en borgtochten in contanten ...................
VLOTTENDE ACTIVA .............................................................
......
Vorderingen op meer dan één jaar .......................................
............................
Handelsvorderingen ....................................................
Overige vorderingen ...................................................
Voorraden en bestellingen in uitvoering ............................
............................
Voorraden .........................................................................
...........
Grond- en hulpstoffen .................................................
Goederen in bewerking ...............................................
Gereed product ...........................................................
Handelsgoederen ........................................................
Onroerende goederen bestemd voor verkoop .............
Vooruitbetalingen .......................................................
Bestellingen in uitvoering ..................................................
Vorderingen op ten hoogste één jaar ...................................
................................
Handelsvorderingen ..........................................................
Overige vorderingen ..........................................................
Geldbeleggingen ...................................................................
Eigen aandelen .................................................................
Overige beleggingen .........................................................
Liquide middelen ...................................................................
Overlopende rekeningen .......................................................
............
TOTAAL DER ACTIVA .....................................................
..............
Toel.
5.1
5.2
5.3
5.4/
5.5.1
5.14
5.14
5.5.1/
5.6
5.6
5
Codes Boekjaar Vorig boekjaar
20/28
20
21
22/27
22
23
24
25
26
27
28
280/1
280
281
282/3
282
283
284/8
284
285/8
29/58
29
290
291
3
30/36
30/31
32
33
34
35
36
37
40/41
40
41
50/53
50
51/53
54/58
490/1
20/58
39.336.696,09
38.278.572,96
23.110.288,74
14.675.601,95
272.546,20
220.136,07
1.058.123,13
1.010.108,02
1.010.108,02
48.015,11
45.659,64
2.355,47
35.964.249,70
296.200,00
296.200,00
2.109.119,57
2.109.119,57
2.109.119,57
31.978.722,87
28.524.590,89
3.454.131,98
627.866,75
952.340,51
75.300.945,79
44.491.455,22
43.427.882,09
24.859.682,91
17.906.256,14
365.557,25
296.385,79
1.063.573,13
1.010.108,02
1.010.108,02
53.465,11
51.109,64
2.355,47
33.305.998,18
2.102.759,73
2.102.759,73
2.102.759,73
30.002.742,63
26.675.470,35
3.327.272,28
188.366,64
188.366,64
763.942,48
248.186,70
77.797.453,40
6/40
Balans

Balans
Nr. 0439.728.318 VOL 2.2
PASSIVA
Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar
EIGEN VERMOGEN ...............................................................
10/15
12.595.567,09
12.853.156,56
.......
Kapitaal .................................................................................. 5.7 10
6.916.446,15
6.777.000,45
Geplaatst ............ kapitaal .............................................................
100
6.998.690,49
6.860.059,85
Niet-opgevraagd kapitaal ..................................................
101
82.244,34
83.059,40
Uitgiftepremies ......................................................................
11
74,37
74,37
Herwaarderingsmeerwaarden ...............................................
12
Reserves .................................................................................
.......................
13
5.849.174,53
6.034.556,82
Wettelijke ............ reserve.............................................................
130
655.206,27
655.206,27
Onbeschikbare reserves ..................................................
131
149.858,70
149.858,70
Voor eigen aandelen ..................................................
1310
Andere .......................................................................
1311
149.858,70
149.858,70
Belastingvrije reserves ......................................................
132
1.635.443,95
1.820.826,24
Beschikbare reserves .......................................................
133
3.408.665,61
3.408.665,61
Overgedragen winst (verlies) ......................................(+)/(-)
14
-207.241,41
Kapitaalsubsidies ..................................................................
15
37.113,45
41.524,92
....
Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het
netto-actief .............................................................................
19
.................
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN ......... 16
779.797,44
941.993,01
.........
Voorzieningen voor risico's en kosten ................................
.........
................................
Pensioenen en soortgelijke verplichtingen ........................ .........
..............................
.........
Belastingen .......................................................................
.........
160/5
160
161
92.038,38
31.750,60
159.078,78
76.041,00
Grote herstellings- en onderhoudswerken ......................... ......... 162
.........
Overige risico's en kosten .................................................
.........
5.8 163/5
60.287,78
83.037,78
Uitgestelde belastingen ........................................................ ......... 168
687.759,06
782.914,23
...........
SCHULDEN ............................................................................
....
17/49
61.925.581,26
64.002.303,83
........
Schulden op meer dan één jaar ............................................ 5.9 17
20.490.243,92
23.857.866,51
.......................
Financiële schulden ..........................................................
170/4
20.437.886,14
23.827.508,73
Achtergestelde leningen ..............................................
170
Niet-achtergestelde obligatieleningen .........................
171
Leasingschulden en soortgelijke schulden ..................
172
1.565,97
86.619,66
Kredietinstellingen ......................................................
173
20.436.320,17
23.740.889,07
Overige leningen ........................................................
174
Handelsschulden ..............................................................
175
Leveranciers ...............................................................
1750
Te betalen wissels ......................................................
1751
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ....................
176
52.357,78
30.357,78
Overige schulden ..............................................................
178/9
Schulden op ten hoogste één jaar ........................................
42/48
40.959.868,36
39.611.127,92
...........................
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar
vervallen ............................................................................ 5.9 42
3.864.255,45
3.809.641,73
Financiële schulden .........................................................
43
14.515.000,00
11.115.000,00
Kredietinstellingen .......................................................
430/8 14.515.000,00
11.115.000,00
Overige leningen .........................................................
439
Handelsschulden ...............................................................
44
17.761.673,77
18.900.325,28
Leveranciers ...............................................................
440/4 17.761.673,77
18.900.325,28
Te betalen wissels ......................................................
441
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ....................
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen
46
en sociale lasten .............................................................. 5.9 45
1.136.747,01
1.166.417,06
Belastingen .................................................................
450/3
234.089,41
233.276,53
Bezoldigingen en sociale lasten ..................................
454/9
902.657,60
933.140,53
Overige schulden ..............................................................
47/48
3.682.192,13
4.619.743,85
Overlopende rekeningen ....................................................... 5.9 492/3
475.468,98
533.309,40
............
TOTAAL DER PASSIVA ...................................................
................
10/49
75.300.945,79 77.797.453,40
6
7/40

Nr. 0439.728.318 VOL 3
RESULTATENREKENING
Bedrijfsopbrengsten ..............................................................
.............
Omzet ..............................................................................
Voorraad goederen in bewerking en gereed product en
bestellingen in uitvoering: toename (afname) ............(+)/(-)
Geproduceerde vaste activa ..............................................
Andere bedrijfsopbrengsten ...............................................
Bedrijfskosten ........................................................................
Handelsgoederen,
...
grond- en hulpstoffen ...........................
Aankopen .....................................................................
Voorraad: afname (toename) .............................(+)/(-)
Diensten en diverse goederen ...........................................
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen ............(+)/(-)
Afschrijvingen en waardeverminderingen op
oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste
activa ................................................................................
Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in
uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen
(terugnemingen) ........................................................(+)/(-)
Financiële opbrengsten .........................................................
................
Opbrengsten uit financiële vaste activa .............................
Opbrengsten uit vlottende activa .......................................
Andere financiële opbrengsten ......................................... 5.11
Financiële kosten .................................................................. 5.11
.
Kosten van schulden ........................................................
Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan
voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen:
toevoegingen (terugneming) .................(+)/(-)
Andere financiële kosten ...................................................
Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor
belasting ....................................................................... (+)/(-)
Toel.
5.10
5.10
5.10
Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen
(bestedingen en terugnemingen) ..............................(+)/(-) 5.10
Andere bedrijfskosten ........................................................ 5.10
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten
............................................................................ (-)
Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) .......................................(+)/(-)
Codes Boekjaar Vorig boekjaar
70/74
138.403.991,45
145.385.674,72
70
131.103.218,86
138.001.647,46
7
71
72
74
60/64
60
600/8
609
61
62
630
631/4
635/7
640/8
649
9901
75
750
751
752/9
65
650
651
652/9
9902
7.300.772,59
138.586.008,41
105.678.493,00
105.684.852,84
-6.359,84
15.112.222,66
6.567.897,09
9.986.459,80
-67.040,40
1.307.976,26
-182.016,96
493.191,37
113.227,87
329.569,43
50.394,07
1.444.574,48
1.362.479,12
82.095,36
-1.133.400,07
7.384.027,26
144.563.790,98
111.631.973,64
111.760.040,89
-128.067,25
15.958.648,68
6.631.131,24
9.518.319,51
76.041,00
747.676,91
821.883,74
449.644,22
102.482,44
231.427,22
115.734,56
1.561.148,62
1.479.931,09
81.217,53
-289.620,66
8/40
Balans

Balans
Nr. 0439.728.318 VOL 3
Uitzonderlijke opbrengsten ...................................................
...................
Terugneming van afschrijvingen en van
waardeverminderingen op immateriële en materiële
vaste activa .......................................................................
Terugneming van waardeverminderingen op financiële
vaste activa .......................................................................
Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke
risico's en kosten ..............................................................
Meerwaarde bij de realisatie van vaste activa ...................
Andere uitzonderlijke opbrengsten ....................................
Uitzonderlijke kosten ..........................................................
............
Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen
op oprichtingskosten, op immateriële en materiële
vaste activa .......................................................................
Waardeverminderingen op financiële vaste activa ............
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten
Toevoegingen (bestedingen) ....................................(+)/(-)
Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa ..............
Andere uitzonderlijke kosten .............................................
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke
kosten ......................................................................... (-)
Winst (Verlies) van het boekjaar voor belasting..........(+)/(-)
Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen ....................
....................
Overboeking naar de uitgestelde belastingen .....................
....................
.....................
.........
Belastingen op het resultaat ........................................(+)/(-) ..................... 5.12
Belastingen ......................................................................
.......
Regularisering van belastingen en terugneming van
voorzieningen voor belastingen .........................................
Winst (Verlies) van het boekjaar ....................................(+)/(-)
Onttrekking aan de belastingvrije reserves .........................
.........................
Overboeking naar de belastingvrije reserves .................... .......................
.......................
Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar ....................... ..........(+)/(-)
.
Nr. 0439.728.318 VOL 4
RESULTAATVERWERKING
Te bestemmen winst (verlies) ............................................................(+)/(-)
Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar ..............................(+)/(-)
Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar ....................(+)/(-)
Onttrekking aan het eigen vermogen ........................................................
.............
aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies ..............................................
aan de reserves ......................................................................................
Toevoeging aan het eigen vermogen .........................................................
............
aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies .............................................
aan de wettelijke reserves ......................................................................
aan de overige reserves ........................................................................
Over te dragen winst (verlies)
Toel.
5.11
..........................................................(+)/(-)
Tussenkomst van de vennoten in het verlies ............................................
.........................
Uit te keren winst ........................................................................................
.............
Vergoeding van het kapitaal ....................................................................
Bestuurders of zaakvoerders ...................................................................
Andere rechthebbenden .........................................................................
Codes Boekjaar Vorig boekjaar
8
76
760
761
762
763
764/9
66
660
661
662
663
664/8
669
9903
780
680
67/77
670/3
77
9904
789
689
9905
Codes Boekjaar Vorig boekjaar
9906
-207.241,41
26.865,09
(9905) -207.241,41
61.921,71
14P
-35.056,62
791/2
791
792
691/2
691
6920
6921
(14)
794
694/6
694
695
696
645.621,20
645.621,20
-487.778,87
95.155,17
-392.623,70
185.382,29
-207.241,41
-207.241,41
70.557,14
70.557,14
-219.063,52
95.602,94
-123.460,58
185.382,29
61.921,71
26.865,09
26.865,09
9/40

CHARTER mILIEU EN DUURzAAm
oNDERNEmEN LImBURG
In 2012 ondertekende de BFV voor het eerst het charter
“milieu en duurzaam ondernemen Limburg”. Hiermee
engageerde de BFV zich tot het uitwerken en realiseren
van een actieplan om haar werking zo veel mogelijk te
verduurzamen. In de vorige BFVisions werd hierover
meermaals gecommuniceerd.
Deze inspanningen van de BFV werden in mei geëvalueerd
door VOKA en de provincie Limburg en als zeer
positief beoordeeld, waardoor de BFV dit charter van
“milieuvriendelijke en duurzame onderneming” met brio
behaalde. De meeste acties leverden niet alleen een
milieu- of energiewinst op, maar leidden ook tot een
kostenbesparing. Enkele investeringen waren zelfs zeer
snel terugverdiend.
De BFV wil deze voortrekkersrol ook in 2013/2014
verderzetten. Daarom werd een nieuw actieplan ingediend
dat door VOKA en de provincie Limburg ondertussen werd
goedgekeurd. De belangrijkste actiepunten waar we verder
willen rond werken zijn:
• Het in kaart brengen van de energieverliezen en de
mogelijkheden tot energiebesparing bij de bewaring op de
fruitbedrijven. Dit project loopt in samenwerking met het
Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten
(VCBT).
• Verdere energiebesparing in de eigen koelinstallaties
van de BFV (o.m. door gerichte aanpassingen van de
ventilatie).
• Uitschakelen van toestellen (o.m. persluchtcompressoren)
tijdens ongebruikte uren (start/stop-knop) waardoor
energieverliezen worden beperkt.
• Een verdere optimalisatie van het lichtgebruik via licht- en
bewegingssensoren waar mogelijk en het omschakelen
(waar economisch verantwoord) naar energievriendelijke
lichtbronnen.
• Mogelijke verdere uitbreiding van het zonnepanelenpark
van de BFV in de afdeling in Hannuit.
• Verdere introductie van meermalige verpakkingen en het
uitwerken van een afvalpreventieplan.
• Beperking van het (leiding)waterverbruik.
9
• Verdere introductie en stimulering van het gebruik van
antidriftdoppen door de fruittelers (samen met Phytofar).
• De werknemers stimuleren om met de fiets in plaats van
met de wagen te komen werken.
• Het (fruit)vrachtverkeer tussen de vestigingen van de
BFV verminderen door meer directe verladingen vanuit
de verschillende BFV-vestigingen naar de afnemers.
• Regelmatig communiceren naar alle BFV-medewerkers,
-fruittelers en -afnemers over de verschillende duurzaamheidsprojecten.
De medewerkers aanzetten tot duurzaam
gedrag.
• Verdere vermindering van het papierverbruik door het
digitaliseren van de kopersfacturen en de bijlagen in de
lastenboeken voor de fruittelers.
• Extra aandacht voor de ergonomie van de heftruckstoelen
(in samenwerking met de arbeidsgeneesheer).
• Aankoop van beschermkooien om het ophogen van
paletten te vergemakkelijken.
Dit actieplan is zeer ambitieus.
Om dit te realiseren moet door
de verschillende afdelingen
van de BFV nauw worden
samengewerkt. Iedereen - zowel
de BFV-medewerkers als de
fruittelers - moeten hier hun
steentje toe bijdragen. Wij zijn
ervan overtuigd dat we samen
het verschil kunnen maken!
Duurzaamheid

pcfruit
PCFRUIT
CENTRALISEERT
HAAR oNDERzoEk IN
kERkom (SINT-TRUIDEN)
De verhuis van het Demonstratiebedrijf
voor Kleinfruit
naar Sint-Truiden is
achter de rug. Kan u de
nieuwe infrastructuur voor
aardbeien en kleinfruit die
is opgebouwd hier in Sint-
Truiden kort beschrijven.
Welke investeringskost is
hiermee gemoeid?
Dany: Deze laatste fase in de
centralisatie van pcfruit kostte
3,245 miljoen euro. Hiervan
Dany Bylemans
kwam 40% van Europese
gelden (EFRO), 16,8% van
de provincie Limburg, 16,4% van Vlaanderen via VLIF
steun en de rest van eigen reserves die we hadden opzij
gezet na de verkoop van het gebouw en de gronden van
het Opzoekingsstation van Gorsem. We hebben dit bedrag
maximaal besteed aan infrastructuur die het onderzoek
rond aardbeien en houtig kleinfruit moet versterken: met
2.200 m² serre (iets groter dan in Tongeren), 8000 m²
plastic constructies (warenhuizen, regenkappen en tunnels;
dezelfde oppervlakte als in Tongeren), en 4 ha grond kunnen
we het onderzoek dat in de vorige locatie bij de PIBO
werd uitgevoerd, nu volledig voeren op de centrale locatie
van pcfruit in Kerkom, Sint-Truiden. We hebben natuurlijk
de infrastructuur aangepast aan de laatste technische
mogelijkheden, maar af en toe hebben we nieuwigheden
ingebouwd waarvan het belang voor onze sector dient te
worden aangetoond, zoals het gebruik van diffuus glas,
flexibele rijafstanden,…
Hoeveel personeelsleden werken er nu in totaal bij pcfruit?
Dany: Momenteel werken er bij pcfruit 93 personen
(87 voltijds equivalenten), waarvan een 10-tal langdurig
werklozen onder een wedertewerkstellingsprogramma van
de RVA of het OCMW. Deze worden nog aangevuld met
een 20-tal seizoensarbeiders in de pluk. Let wel, een groot
deel van deze mensen worden ingeschakeld voor het
(soms confidentieel) onderzoek en de voorlichting waarvoor
we geen subsidies of sectorondersteuning ontvangen en
waarvoor pcfruit dus zelfbedruipend is.
10
Op vrijdag 26 april nam pcfruit haar nieuwe, supermoderne
serre voor aardbeien en houtig kleinfruit plechtig in gebruik.
Hiermee verhuist het praktijkonderzoek voor aardbeien en
houtig kleinfruit definitief vanuit de site in het Provinciaal
Instituut voor Biotechnisch Onderwijs (PIBO) in Tongeren
naar de pcfruit locatie in Kerkom (Sint-Truiden). Vanaf nu
wordt alle fruitteeltonderzoek van hieruit gecentraliseerd.
Naar aanleiding hiervan hadden we een gesprek met Dany
Bylemans, algemeen directeur pcfruit vzw.
Hoe ziet de personeelsbezetting van het demonstratiebedrijf
voor aardbeien en kleinfruit er nu uit? Wie zijn de
werknemers?
Dany: Op de proeftuin voor aardbeien en houtig kleinfruit
werken 2,5 onderzoekers met Miet Boonen als coördinator
en onderzoeksfocus op water/voeding/bodem, Hendrik
Trekels (50%) voor het rassenonderzoek en Alexander
Kerbush voor het teelttechnisch onderzoek. Zij worden
ondersteund door Albert, de ploegbaas van de arbeiders
en Kristof, de teeltleider die zorgt voor de voedings- en
klimaatsturing en gewasbescherming. Zij zijn bijgestaan
door Kazim, Ram en Johnny als vaste arbeiders, Ludwine
als administratieve kracht en Joeri die verantwoordelijk is
voor de sortering en gegevensverwerking. Deze ploeg is
aangevuld met een 5-tal arbeiders uit wedertewerkstellingsprogramma’s.
Waarop zal het praktijkonderzoek voor kleinfruit zich de
volgende jaren toeleggen?
Dany: Het rassenonderzoek blijft één van de belangrijkste
pijlers van onze activiteiten en dit voor alle kleinfruitsoorten.
Verder is er veel aandacht voor de optimalisatie van

11
pcfruit
de bemesting. Niet alleen omwille van de normen die
ons opgelegd worden vanuit de overheid (MAP 4 en
volgende), maar ook omdat we bewust gekozen hebben
voor onderzoeksmogelijkheden die ons moeten toelaten
de bemesting voor substraatteelten te verfijnen en zo de
kwaliteit en de productie nog te verhogen. Ook werken we
aan aangepaste voedingsschema’s tijdens de opkweek
van houtig kleinfruit, om sterke planten in de koeling te
zetten. Verder zullen we veel aandacht schenken aan
gewasbescherming omdat IPM ook verplicht wordt voor
kleinfruit. We zullen vooral proberen de vastberadenheid van
onze adviezen rond het gebruik van nuttigen te verhogen en
de kosten te drukken (bv. door nuttige organismen maximaal
over te nemen van vorige teelten in het bedrijf). Tenslotte
blijven we ook inzetten op teelttechnische aspecten zoals
de vruchtrui bij de forcerie van rode bessen,… om de
opbrengst of oogstzekerheid te verhogen.
Wat zijn de voordelen van deze centralisatie van het onderzoek
op 1 locatie?
Dany: De voordelen zijn nu reeds voelbaar op verschillende
vlakken: waar er vroeger toch een aantal mensen moesten

pcfruit
12
bezig zijn met praktische beslommeringen van de toenmalige
locatie (van een lekkende kraan tot het doorschakelen
van telefoons,…), worden die zaken nu opgenomen door
mensen die dit reeds deden op de centrale locatie, zodat er
tijd vrij komt voor onderzoek. Ook besparen we op machines
die nu zoveel mogelijk door alle afdelingen gebruikt worden,
wat ons nu reeds de aankoop van 2 machines heeft
uitgespaard. Alle bureaus zijn geïntegreerd in het bestaande
gebouw, zodat de volledige kost van de verwarming van het
kantoorgebouw in Tongeren wordt vermeden. Verder is er
gemakkelijker overleg mogelijk tussen onderzoekers en kan
men al eens snel proeven bekijken van andere afdelingen
om nieuwe inzichten te verwerven of een discussie aan te
gaan. En tenslotte is er nu slechts één loket voor elke teler:
je kan in Kerkom terecht voor alle soorten adviezen en
analyses (bv. bladanalyse voor bemestingsadvies).
Hoe kan de samenwerking tussen veilingen en pcfruit nog
worden verbeterd?
Dany: Door veelvuldig overleg. Ik zie pcfruit voor een stuk
als de R&D afdeling van de fruitsector. Als we goed weten
wat er in de veilingen en in de praktijk omgaat, kunnen
we beter inspelen op de problemen. Het is bovendien de
bedoeling waarde te creëren voor de individuele teler: door
advies rond teelttechniek, gewasbescherming of bemesting
en door de teler een zo correct mogelijk advies te geven
rond het maken van keuzes en het beslissen rond nieuwe
investeringen. We moeten niet alleen reactief reageren en
problemen oplossen maar ook proactief proberen te zijn
en de toekomst proberen te sturen. Ideeën hiervoor zijn
zeker niet alleen bij de onderzoekers aanwezig maar ook
bij de telers en de commerciële mensen uit de sector, want
de wensen van de markt zijn daarbij uiteraard cruciaal. Het
praktijkonderzoek van pcfruit wordt trouwens aangestuurd
door telers in de technische comités per teeltgroep.
Zo bestaat er één voor aardbeien en één voor houtig
kleinfruit, waarvoor telkens verschillende telers per veiling
afgevaardigd zijn. Telers kunnen hun wensen doorgeven aan
deze mensen of direct aan de onderzoekers.
Dany, bedankt voor dit gesprek.
Foto’s: pcfruit vzw

ooGST-
VERwACHTINGEN
HARDFRUIT
De late wintervorst (tot -17°C rond half maart) zorgde
voor heel wat schade in de lager gelegen perenpercelen,
waardoor fruittelers op dat ogenblik vreesden voor een
zeer lage perenproductie. De bloeiperiode van de peren
(eind april) was dan weer zo gunstig dat de vruchtzetting
van de niet-bevroren perenbloemen uitzonderlijk was. De
perenpercelen zonder vorstschade zijn bijgevolg zeer goed
gezet, waardoor de globale productie van Conference zal
meevallen.
Door het slechte en donkere weer dat na de bloei volgde,
vreest men wel een zware rui. De meeste percelen
Conference zijn echter zo goed gezet, dat een vruchtdunning
door dergelijke rui normaal geen probleem mag zijn.
Ook Doyenné du Comice en Sweet Sensation hebben op
de meeste percelen een behoorlijke zetting, waardoor we
ook voor deze rassen een betere oogst verwachten dan
vorig jaar.
Na het mooie weer (tijdens de peren- en kersenbloei) werd
het echter opnieuw koud, donker en regenachtig waardoor
de appelen in slechtere omstandigheden hebben gebloeid.
Vooral Jonagold en zijn mutanten, maar ook Boskoop
(triploïde rassen) hebben hier zwaar onder geleden, waardoor
de (kruis)bestuiving van deze rassen onvoldoende was
en bijgevolg de productie op deze percelen tegenvalt. De
13
oogstverwachtingen hardfruit
Doordat de oogst van appels en peren in 2012 slechts matig
was, waren er dit jaar in bijna alle percelen en bij de meeste
rassen voldoende en sterke bloemknoppen aanwezig.
Normaal zou dit bij gunstige omstandigheden hebben
geleid tot een topoogst. Echter, de weersomstandigheden
in het voorjaar waren zo wisselvallig (met late wintervorst
in maart en slecht weer tijdens de bloei van de appelen),
waardoor deze topproductie er niet zal komen.
appelrassen die iets vroeger bloeiden en ook vruchtzetten
na zelfbestuiving (zoals Golden, Belgica, Greenstar, Elstar
en Braeburn) zijn over het algemeen beter en geven een
normale tot zeer goede oogst. In sommige percelen werd
dan ook reeds gedund.
Door het late seizoen zal de maat van de peren en
van verschillende diploïde appelrassen (Golden, Braeburn,
Belgica, Greenstar) naar verwachting wel kleiner blijven dan
in andere jaren. Bij de commercialisering zal men hier zeker
rekening mee moeten houden.

Little Cherry Virus
LITTLE CHERRy VIRUS: EEN HARDE AANPAk
Het Little Cherry Virus, ook wel kleinvruchtigheidsvirus
genoemd, is een toenemend probleem in onze IS NoDIG!
kersenteelt. De professionele kersentelers investeren in intensieve aanplantingen, zelfs met oogstbescherming
tegen regen en hagel. We mogen niet het risico nemen dergelijke aanplantingen in de toekomst te zien verloren gaan
ten gevolge van het Little Cherry Virus. Een drastische aanpak van het probleem dringt zich op.
Enkele symptomen van het Little Cherry Virus
Het is een virus dat kleinvruchtigheid bij kersen
veroorzaakt. Vruchten op geïnfecteerde bomen blijven
klein, kleuren niet donker en hebben geen smaak.
Vaak is het maar een gedeelte van een zieke boom
die kleine kersen geeft, bijvoorbeeld op 1 tak. De rest
van de kersen zien er normaal uit. De volgende jaren
kunnen de symptomen zich wel uitbreiden over de
rest van de boom.
Een ander symptoom van het virus is een vroege
roodverkleuring van het blad vanaf de late zomer of
de vroege herfst. Deze verkleuring treedt vroeger op
dan de normale herfstverkleuring. Enkel het bladmoes
tussen de nerven kleurt rood. Het bladmoes rond de
nerven blijft groen. Het blad blijft vaak langer aan de
boom hangen in de herfst.
Belangrijk om te weten is ook dat een boom besmet
kan zijn en nog geen zichtbare symptomen laat zien.
Deze bomen kunnen het virus wel overdragen.
Het virus kan zowel voorkomen op jonge laagstambomen
als op oude hoogstambomen. Er zijn ook 3
varianten bekend van het virus. In Europa komen
vooral variant 1 en 2 voor.
Het Little Cherry Virus niet verwarren met:
Kleinvruchtigheid kan het gevolg zijn van diverse
oorzaken. In een jaar met een zwaar behang
(overproductie) kunnen de kersen kleiner blijven. Ze
zullen echter wel donker kleuren en smaak hebben.
Een gebrek aan voedingselementen (stikstof, kalium,
zink) kan ook voor kleinere kersen zorgen. Ook
bij vraatschade aan de wortels door woelmuizen
en/of woelratten kunnen de kersen kleiner blijven.
Meestal gaan deze symptomen van kleinere kersen
gepaard met een verminderde groei en zwakke
gezondheidstoestand van de boom.
De vroege bladverkleuring in de zomer kan verward
worden met magnesiumgebrek. Daarbij kleurt het blad
ook rood tussen de nerven. Magnesiumgebrek komt
vooral voor bij jonge bomen en op de jonge scheuten.
De roodverkleuring van het blad wordt meestal gevolgd
door geel-bruin verkleuring en vroege bladval.
Er zijn ook nog enkele andere virussen bij kersen die
kleine(re) kersen veroorzaken. Meestal brengen deze
virussen ook nog andere symptomen met zich mee.
14
De typische symptomen van het Little Cherry Virus zijn dus
de kleine rode, puntige kersen zonder smaak en het vroeg
verkleurde blad dat later dan normaal van de boom valt.
Indien men twijfelt of het wel echt om het Little Cherry Virus
gaat, kan men steeds een bladstaal nemen om te laten
analyseren.
Hoe kan het virus zich verspreiden?
Een eerste belangrijke (en logische) manier van verspreiding
is wortelcontact. Als de wortels van een zieke boom
in aanraking komt of vergroeit met de wortels van een
gezonde buurboom kan deze laatste besmet worden. Een
veel voorkomend voorbeeld is het rooien van een zieke
boom en het herplanten van een nieuwe jonge boom op
dezelfde plaats. Vaak is de nieuwe boom na enkele jaren
ook besmet omdat hij in contact is gekomen met de oude
wortels van de besmette boom. Daarom is het belangrijk
om bij het rooien van besmette bomen alle wortels mee te
rooien.
Het gebruik van “niet virusvrij enthout” is vooral in het
verleden een belangrijke oorzaak van de verspreiding
geweest. Men knipte enthout van “onbetrouwbare
bomen” en veredelde de bomen zelf. Zo hebben sommige
kersentelers het virus onwetend zelf binnengebracht op
hun bedrijf.
Er is ook 1 insect officieel omschreven als vector van het
virus. Het gaat om de appelwolluis (Phenacoccus aceris).
In Canada is aangetoond dat dit insect het virus (LChV-2)
kan overdragen van de ene boom naar de andere. Deze
appelwolluis is ook aanwezig in België, meerbepaald zelfs
in Haspengouw, vooral in oudere appelaanplantingen. De
jonge larven van deze wolluis kunnen getransporteerd
worden met de wind. Dit gebeurt vooral in de zomer. In de
toekomst moeten we dus meer aandacht besteden aan het
opsporen van deze appelwolluis en bij aanwezigheid ervan
ze bestrijden. De meeste middelen die we in de zomer
gebruiken tegen kersenvlieg hebben ook een werking
tegen deze appelwolluis.
Hoe kunnen we het Little Cherry Virus bestrijden?
Aangezien besmette bomen niet genezen kunnen worden,
moeten we vooral maatregelen treffen die de verspreiding
van het virus tegengaan. De kans op besmetting van
professionele laagstam aanplantingen moet tot een
absoluut minimum herleid worden.

1. Plant steeds gecertificeerd virusvrij plantmateriaal.
Boomkwekerijen worden hierop gecontroleerd en
knippen hun enthout van virusvrije moederbomen. De
start met virusvrij materiaal is geen garantie dat de
bomen later niet kunnen geïnfecteerd worden, maar
het is alleszins een propere start.
2. Wees tijdens de pluk aandachtig voor bomen met
kleine kersen in uw eigen aanplantingen. Markeer
deze bomen bijvoorbeeld met een lint. Indien deze
bomen ook de vroege bladverkleuring vertonen zijn
ze zo goed als zeker besmet. In geval van twijfel kan
men steeds een bladstaal nemen. Hiervoor neemt
men een staal van 20-30 bladeren per boom! Dit staal
kan samen met uw gegevens aangeleverd worden
op pcfruit voor een analyse. Meer info over deze
mogelijkheid tot staalname volgt later.
3. Alle besmette bomen moeten onmiddellijk gerooid
worden. Ook de wortels moeten mee verwijderd
worden. In Duitsland adviseert men zelfs om ook de
2 buurbomen links en rechts van de besmette boom
preventief te rooien. De plaats van de besmette boom
kan best 1 jaar braak blijven vooraleer er een nieuwe
boom te planten.
4. Detecteer alle mogelijke infectiebronnen in de buurt
van uw aanplantingen. Dit kan gaan om: verwaarloosde
hoogstambomen, Japanse sierkerselaars in tuinen of
openbaar domein, wilde kerselaars. Hou er rekening
mee dat sommige van deze soorten besmet kunnen
zijn zonder zichtbare symptomen. Dit zijn zogenaamde
latente dragers van het virus.
Spreek de eigenaar of de gemeente aan bij aanwezigheid
van dergelijke bomen in de buurt.
Zo kan men in overleg vaak toch bekomen dat
besmette of verdachte bomen gerooid worden. Voor
hoogstambomen is meestal een kapvergunning
nodig, vraag deze aan bij de gemeente.
5. Detectie en bestrijding van de appelwolluis. In de
toekomst zullen we meer aandacht moeten besteden
aan de aanwezigheid van dit insect. In geval van
aanwezigheid moet een gerichte bestrijding op punt
gesteld worden.
15
Besluit
De laatste jaren zien we het Little Cherry Virus eerder
uitbreiden dan afnemen. Dit betekent dat de acties die
we tot hiertoe ondernomen hebben, ontoereikend zijn.
Een hardere aanpak is vereist. Eerst en vooral dragen
de kersentelers zelf een grote verantwoordelijkheid
bij de controle van het virus op hun bedrijf. Dit alleen
volstaat niet. Vooral in de historische kersenstreek in
Haspengouw staan nog veel oude hoogstambomen
in weides of bij particulieren in de tuin. Heel vaak zijn
deze bomen besmet en vormen ze een grote bedreiging
voor de intensieve laagstam kersenteelt in de buurt.
In de toekomst moet het mogelijk worden dat elke
potentiële besmettingsbron van Little Cherry Virus
gerooid kan worden. En dit zowel op eigen percelen
als op buurpercelen of openbare terreinen. In Canada
waren enkele tientallen jaren geleden massaal veel
aantastingen van het Little Cherry Virus. Door een
drastische aanpak zijn ze nu verlost van het probleem.
Hopelijk kunnen we, mits een goede aanpak, dit binnen
enkele jaren ook in onze streek zeggen.
Bron: pcfruit vzw
Diensten aan Telers
Toon Vanrykel
Little Cherry Virus

Perentraject
Verwarringstechniek
Elke vrucht wordt gestickerd
G eïntegreerde teelt Eind c ontrole d oor e en o nafha nk elijke en d aarto e erken de in sta ntie
• aangemelde percelen
• nul tolerantie bacterievuur
• afwezigheid van quarantaine ziekten
• toezicht door BFV
VAN
ToT
zAND
kLANT
Of hoe de TRUVAL
Conferenceperen vanuit het
Waasland belanden bij onze
Chinese consumenten.
TEELT SoRTERING VooRBE
• enkel door aangemelde bedrijven
• product is 100% vrij van blad, tak,
rot en grondpartikels
• nul tolerantie fruitmot-inboring
16
Vrasene
Controle door het F.A.V.V.
Vertrek contain
het Deurganck
• reservatie gekoelde cont
• aanmelden bij FAVV (fyto
• vervoersdocumenten op

ers vanuit
dok
ainer
sanitair)
stellen
Laden van de container
Het traject van Antwerpen naar Shangai (22.054 km)
Het containervrachtschip onderweg naar China
REIDING TRANSPoRT oP BESTEmmING
• vanuit de Antwerpse haven via de
eastbound route naar China
• vaarroute is 22.054 km lang
17
TR UVAL prom otiestand
• algemene kwaliteitscontrole bij aankomst
Onze Conference valt duidelijk in de smaak
Perentraject
Next steps (nieuwe markten)

Jonagold-project
HET JoNAGoLD-
PRoJECT: EEN STAND
VAN zAkEN
Niet alleen het product, m.a.w. de mutantsoorten, maar
ook het uniforme kwaliteitsniveau zal afgestemd zijn op
elk te beleveren marktsegment. Concreet onderscheiden
we 3 commercialisatiegroepen, nl. JONAPLUS, TRUVAL
CLASSIC en TRUVAL STANDAARD. Het spreekt voor
zich dat niet-conforme kwaliteit “not done” is. Naast deze
klantgeoriënteerde aanpak beogen we uiteraard met het
Jonagold-project een betere prijsvorming voor onze telers.
Deze zal gepaard gaan met kostenminimalisatie door het
optimaliseren van sortering en verlading. Beide processen
zullen planmatig aangestuurd worden om het aanbod nog
beter af te stemmen op de marktbehoeften in functie van
het stockniveau.
Thema Conclusie Toelichting
Inschrijving & engagement
Plukvoorschriften
Bewaarvoorschriften
en centrale sortering
Commercialisatie via
bemiddeling en pooling
Via het Jonagold-project wensen we bij de BFV ons
hoofdappelras te herpositioneren op de binnenlandse
markt. Basisprincipe hierbij is dat we onze afnemers
een uniform product wensen aan te bieden dat op vlak
van kwaliteit zijn plaats opnieuw zal innemen in het
topsegment. Hierbij wordt duidelijk gekozen voor een
klantgerichte en dus gesegmenteerde marktbenadering.
Inspraakronden voor telers, maart 2013
Vooraleer het project definitief geïmplementeerd wordt
en de laatste hand gelegd wordt aan de begeleidende
kwaliteitshandboeken, vonden we het bij de BFV belangrijk
om de basisprincipes van het Jonagold-project nogmaals
formeel te toetsen met de gedachtenvorming en ervaring
van onze telers. Hiertoe werden er dan ook op 18, 19 en
20 maart inspraakronden georganiseerd. Hieraan namen 32
telers actief deel. De telers werden ingedeeld in groepjes van
5. De fundamenten van de JONAPLUS, het topsegment,
werden in vraagstelling geformuleerd. Zo wisselden de
telers hun ideeën uit over 19 JONAPLUS basisvoorwaarden,
die onder te brengen zijn in 4 thema’s. Elk groepje werd
begeleid door BFV-medewerkers (keuring, teeltbegeleiding,
commerciële dienst en directie). De conclusies van de
praatsessies zijn als volgt:
Telers ondersteunen de geformuleerde visie, nl.:
• Een wederzijds engagement van teler en coöperatie is een
“conditio sine qua non”. Hierbij verbindt de teler zich tot
deelname via inschrijving.
• De telers staan achter de mutantenkeuze.
• Een topkwaliteit wordt mede gerealiseerd door continue
opvolging en begeleiding tijdens het groeiseizoen.
Telers ondersteunen de geformuleerde visie, nl.:
• Het moment van de pluk en de bepaling van de plukbeurten
die in aanmerking komen voor de topkwaliteit, gebeuren aan de
hand van objectieve metingen met vooraf bepaalde parameters
(hardheid, brix,…).
• Tracering is een must!
Telers hebben hierover verschillende visies, nl.:
• Sommige telers waren van oordeel dat bewaring ook thuis moet
kunnen ook al is het kwantum kleiner dan 1 volledige cel. Een
kritische massa is immers noodzakelijk bij de projectstart.
• Sommige telers opteren voor sortering thuis omwille van de zelf
gedane investeringen en hebben hun twijfels over het slagen
van een centrale sortering.
Telers ondersteunen integraal de geformuleerde visie, nl.:
• Verkoop exclusief via de commerciële dienst.
• De middenprijs wordt vastgesteld op seizoensbasis en de
uitbetaling gebeurt via voorschotten en een eindafrekening.
18

Uiteraard zijn we bij de BFV tevreden dat de telers het
merendeel van de uitgangspunten breed ondersteunen.
Aan de hand van de geformuleerde opmerkingen
werden de voorschriften en de lastenboeken van de 3
commercialisatiegroepen geoptimaliseerd. We geven ze
beknopt weer in onderstaande tabel:
Variëteiten Boerekamp
Marnica
Vivista
JonaPLus TruVaL CLassIC TruVaL sTanDaarD
Selectie Aangifte (inschrijving)
Begeleiding
Selectie en opvolging vanaf
de bloei
King
Novajo
Jona-2000
Aangifte (inschrijving)
Begeleiding
Selectie en opvolging vanaf
de bloei
Sortering Centraal op BFV Bij een door de BFV
erkend pakstation
Verkoop Pool (Bemiddeling) Per bestelling, m.a.w. 1/1
(bemiddeling)
Afrekening Via voorschotten en
afrekening bij einde seizoen
Per afgehandelde transactie
(= bestelling)
Kwaliteit Topsegment Topsegment Opwaardering
Truval-norm
Mogelijk aangevuld met
klantspecifieke eisen
(cobranding)
Alle mutanten
Verplichte stockopgave
Privé sortering
Verpakking Exclusief, nieuw Exclusief, nieuw Standaard
Bewaring Centraal voor
niet volle cellen
De conclusies uit de inspraakronden en de benadering per
commercialisatiegroep werden door directeur Filip Lowette
op de producentenvergadering van 30 april uitvoerig
toegelicht. Op 3 juni werden de lastenboeken per segment
Standaard Standaard
19
Jonagold-project
Bemiddeling of blokverkoop
Vertrouwd klassiek systeem
Opwaardering Truval-norm
aan de telers bezorgd alsook het inschrijvingsformulier
voor de JONAPLUS en de TRUVAL CLASSIC. Voor
verdere informatie hieromtrent kan je steeds terecht bij
Jeroen Goffin.

De eerste kersen
DE EERSTE kERSEN
VAN 2013 Op 28 mei werden bij de BFV de eerste Belgische kersen van 2013 geveild. Kersenteler Kurt
Notelteirs uit Broechem (Ranst), bood traditiegetrouw samen met de leerlingen van het 4de
leerjaar van de Vrije Basisschool van Broechem, de eerste 50 kg kersen aan van de variëteit
Bigarreau Burlat. De kwaliteitskersen met een diameter tussen 26 en 28mm werden verkocht
onder het kwaliteitsmerk TRUVAL. Koper Euro-Gijbels uit Geel kocht deze partij kersen aan de
prijs van €10,75 per kilo.
Net zoals de vorige jaren verzorgden de leerlingen van het
4 de leerjaar van de Vrije Basisschool van Broechem, in het
kader van een schoolproject en begeleid door de juffen
Greet De Wilde, echtgenote van Kurt Notelteirs en Annik
Van Hove, de kersenbomen in de serre van Kurt Notelteirs.
Als spreekwoordelijke kers op de taart mochten de
kinderen hun product ook echt verkopen op de Belgische
Fruitveiling.
20

zEEUwSE
De Zeelandhallen in Goes (Nederland) vormden vrijdag 7
juni het decor van de 2-jaarlijkse Zeeuwse Fruitteeltdag.
Om de Belgische Fruitveiling ook daar naambekendheid te
geven, had de BFV er ook een stand. De locatie is eigenlijk
een uitloper van het Waasland. We zagen er nochtans niet
alleen onze Wase telers maar ook telers uit Haspengouw
en het Hageland.
Van 10.00 tot 21.00 uur stonden de deuren open en toonden
90 standhouders hun producten en noviteiten. Het was de
eerste keer dat de NFO (Nederlandse Fruittelers Organisatie)
deze tweejaarlijkse beurs in de Zeelandhallen houdt. De
vorige locatie in Wemeldinge was te klein geworden voor
dit evenement.
Er waren weer allerlei nieuwigheden te bekijken. De nieuwste
spuittechnieken, elektrisch aangedreven hoogwerkers en
UV-gestabiliseerde hagelnetten. Nieuwe apparatuur om
vogels te weren en ventilatoren die de temperatuur verhogen
tijdens de bloei in een nachtvorstgevoelige periode. Ook
allerlei sorteerapparatuur voor grootfruit en kersen. Op het
terrein van bewaring waren er eveneens diverse noviteiten
FRUITTEELTDAG
2013
wEDSTRIJD “DE BESTE FRUITToB”
Voor de 38 ste keer organiseert de “Keizerlijke Commanderie
van de Edele Haspengouwse Fruyteniers en hun
Gastronomie” een internationale wedstrijd voor “De Beste
Fruittob en/of Oude fruitbereiding 2013”.
Een fruittob is een tobbe, een emmer in
porselein, glas of geglazuurd aardewerk,
hoger dan het breed is, een soort pot met
een inhoud variërend van 1 tot 10 liter. Een
glazen pot staat erg decoratief maar moet
extra tegen licht beschermd worden. Een
tob dus om fruit te bewaren d.m.v. alcohol.
En zo ving men vroeger twee vliegen in één klap: men
bewaarde fruit en schiep een delicieuze alcoholrijke drank.
21
zeeuwse Fruitteeltdag 2013
te bekijken. Zoals foggen = mist inbrengen en het inzetten
van zwak ultraviolet led-licht dat de houdbaarheid van fruit
ruimschoots kan verlengen.
Tijdens de velddemo’s waren er onbemande toestellen
die de mogelijkheden van onbemand sproeien en maaien
demonstreerden.
We hadden het genoegen om BFV-telers van alle Belgische
fruitregio’s te ontmoeten op onze stand. Na een verfrissing
en een gezellige babbel met de BFV-afgevaardigden konden
ze hun tocht langs de verschillende standen verderzetten.
Een deelnemingsformulier en het reglement kan je downloaden
op www.keizerlijke-commanderie.be en versturen naar:
Josette Moria tel: 0476/710 193
Luikersteenweg 430, 3800 Sint-Truiden
e-mail: josette_moria@hotmail.com
De fruittobben dienen binnengebracht te worden op
zaterdag 16 november 2013 van 14u30 tot 17u00 in de
foyer van de academiezaal van de voormalige Trudoabdij,
Plankstraat te Sint-Truiden.
Een onafhankelijke jury, bestaande uit bevoegde personen,
zal de fruittobben beoordelen. De prijsuitreiking is op
vrijdag 22 november 2013 in de Academiezaal van de
Trudoabdij te Sint-Truiden.

Statistieken hardfruit
KG
KG
KG
Legende:
Jonagold helrode mutanten E2++ 75-80 T.
maanD
Jonagold + mutanten
Vergelijk sIra a2++ / TruVaL E2++
sIra Tr verschil
maa/apr/mei '12-'13 0,57 0,73 +0,16 e
Jonagored E2++ 75-80 T.
maanD
Jonagored + mutanten
Vergelijk sIra a2++ / TruVaL E2++
sIra Tr verschil
maa/apr/mei ‘12-’13 0,58 0,69 +0,11 e
Golden reinders E2++ 75-80 T.
aanvoer 2011 - 2012
aanvoer 2012 - 2013
middenprijs 2011 - 2012
middenprijs 2012 - 2013
maanD
Euro
Euro
Euro
22
KG
Conference a3++ 65-70
maanD
Euro

KG
KG
KG
Legende:
aanvoer 2011 - 2012
aanvoer 2012 - 2013
middenprijs 2011 - 2012
middenprijs 2012 - 2013
Darselect 2aE / 3aE
KaLEnDErwEEK
Elsanta 2aE / 3aE
KaLEnDErwEEK
Clery 2aE+ / 3aE+
KaLEnDErwEEK
Euro
Euro
Euro
23
Statistieken zachtfruit • Tip voor de kersenliefhebber
TIP VooR DE
kERSENLIEFHEBBER
Dag van de Kers zondag 14 juli 2013
Bezoek onze TruVaL-stand in de kersentuin
van het kasteel te rijkel van 14u00 tot 18u00.
TOEGANG IS GRATIS!
Programma
• Tentoonstellingen
• Gastronomie
• Promotiestanden
• Wedstrijden
• Rondleidingen
Waar
Fructuarium Rijkel
Kasteel van Rijkel,
D. Van Leeuwenstraat 23,
3840 Rijkel-Borgloon

Aardbeienseizoen 2013
EVALUATIE
AARDBEIENSEIzoEN 2013
Impact extreem lang winterweer: positief of negatief?
Klimaatsveranderingen creëren in land- en tuinbouw
wereld-wijd bizarre toestanden. West-Europa kende dit
voorjaar geen lente. Tot en met einde maart was het
werkelijk bibberen. Tijdens april en mei kenden we milde
wintertoestanden, het werd pas echt beter en plots zomer
vanaf einde mei en gedurende de eerste week van juni.
Uiteraard had dit een weerslag op onze aardbeiensector.
Het verwarmingskostenplaatje onder glas steeg hierdoor
met ongeveer 75% vergeleken met de voorbije campagnes.
Niet alleen het stoken werd duurder maar daarenboven
ging het op sommige bedrijven ook totaal verkeerd met
de vruchtzetting - meer dan 20% misvormingen - en dit
uitsluitend bij de verwarmde doorteelten. Deze mindere
vruchtzetting hypothekeerde ook de uiteindelijke opbrengst
per m². Gelukkig werden deze negatieve items recht
getrokken door een uitzonderlijk goede prijsvorming.
Het omzetcijfer bij de gestookte glasteelten kende een
gemiddelde toename van 10€/m².
Sommige bedrijven met koude substraatteelten onder
plastiektunnels en plastiekwarenhuizen, werden rond 12
maart duidelijk verrast door de - voor de tijd van het jaar -
extreme vorst. Vele doorteelten die niet tijdig op de grond
werden geplaatst en extra beschermd werden met folie,
24
PERIoDE
1 mAART – 10 JUNI
gingen vrijwel totaal verloren. De planten moesten worden
opgeruimd en vervangen door nieuwe. De bedrijven met
een goed functionerend management hadden de bui zien
hangen en deden tijdig het broodnodige. Dit betekende
de potten, bakken of zakken met aardbeienplanten van
doorteelten van de stellingen halen, op de grond plaatsen
en afdekken met folie. Deze onvoorziene extra inspanningen
werden nadien ook extra beloond op het vlak van kwaliteit,
rendement en prijsvorming.
Grondteelten voorzien van wandelkappen kenden als
gevolg van het koude voorjaar een vrij late start van de
plukwerkzaamheden. Pas rond half mei werden de eerste
belangrijke hoeveelheden op de veiling aangevoerd. Het
waren grote, mooi gevormde aardbeien. Het relatief donkere
najaar van 2012 had ervoor gezorgd dat de bloeminductie
beperkt bleef tot gemiddeld 3 tot 5 sterke bloemstengels
per plant. Die zorgden ervoor dat de maatsortering tot en
met 10 juni uitzonderlijk goed bleef.
De openluchtproductie ging dit voorjaar van start op 8 juni,
de datum waarop de prijzen begonnen te kelderen. Hopelijk
maar een tijdelijk fenomeen, want het is vooral bij deze
teeltsystemen dat er dringend nood is aan een rendabele
prijsvorming.

Tabel Prijsevolutie voorjaar 2013 in vergelijking met voorjaar 2012.
Periode 1 maart - 10 juni
Aardbeienseizoen 2013
ras systeem Ton 2013 Prijs 2013 Ton 2012 Prijs 2012
Elsanta glas/plastiek 446 4.07 542 2.92
tunnel 205 3.76 281 2.40
Clery glas/plastiek 55 5.33 40 4.83
tunnel 0.5 4.70 4 2.26
Sonata glas/plastiek 24 5.12 1 3.43
Darselect glas/plastiek 5 4.16 14 2.28
tunnel 20 4.31 38 2.45
Totaal 756 4.12 920 2.81
Conclusie
De impact van het uitzonderlijk lange koude voorjaar heeft,
ondanks diverse teelttechnische problemen, een positief
resultaat opgeleverd. De productie lag beduidend lager,
maar de middenprijs overtrof eenieders verwachting.
De klimatologische omstandigheden zorgden ervoor
dat de productie van onze Belgische aardbeien in het
algemeen met een 10-tal dagen werd vertraagd. Deze
bizarre toestand veroorzaakte echter een mooie spreiding
doorheen de diverse teeltsystemen. Enkele minpunten die
bij menig teler stof tot nadenken moet opleveren, zijn de
doorteelten van Elsanta onder al dan niet verwarmd glas
of plastiek. De hoge percentages misvormde en kleine
vruchten en behoorlijk veel uitval door phytophthora
fragariae en/of cactorum en de gevoeligheid voor vorstschade,
zijn knelpunten die op korte termijn moeten
worden vermeden. Ook de algemene vruchtstevigheid en
de houdbaarheid voldoen niet altijd aan de verwachtingen.
We hopen dat we in een volgende editie van de BFVision
eveneens een positieve verslaggeving van het verdere
verloop van de aardbeiencampagne 2013 kunnen
weergeven.
25

Leeggoedloods Vrasene
DE PLANNEN
VooR EEN NIEUwE
LEEGGoEDLooDS TE VRASENE kRIJGEN
CoNCREET GESTALTE
De infrastructuur van de afdeling BFV Waasland is
ultramodern. Het hoofdgebouw werd immers volledig nieuw
opgetrokken in 2008. In 2010 werd de transitkoeling in de
loods uitgebreid. In juni 2011 werden 15 ULO-koelcellen in
het hoofdgebouw ondergebracht. Beide uitbreidingswerken
waren immers noodzakelijk ter ondersteuning van de
export naar Azië die vanuit Vrasene werd uitgebouwd. Een
beperkte leeggoedfunctie werd echter ondergebracht in het
voormalige magazijn van snoepbedrijf De Cock dat zich op
het BFV-terrein bevindt. Dit gebouw dateert van 1978 en
sluit niet aan op het hoofdgebouw en de daaraan verbonden
activiteiten.
Om verdere uitbreiding en vernieuwing buiten het hoofdgebouw
op termijn te kunnen realiseren, werd op 22
november 2011 een planologisch attest ingediend door de
BFV bij het Departement Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid
en Onroerend Erfgoed te Brussel. Met een planologisch
attest weet een bedrijf op relatief korte termijn of verdere
uitbreiding mogelijk is. Hierbij werd in eerste instantie
gedacht aan een nieuwe leeggoedloods, ULO-koeling,
sorteerloods en een paloksenplein. Het planologisch attest
werd te Brussel ontvankelijk verklaard en werd toegewezen
aan de Provincie Oost-Vlaanderen. De dienst Ruimtelijke
Planning van de Provincie Oost-Vlaanderen bestudeerde
het ingediende attest en toetste het grondig af met tal
van voorschriften en instanties, waaronder de Gemeente
Beveren, Het bestuur Polder Land van Waas, de dienst MER,
de Vlaamse Milieumaatschappij, de Afdeling Duurzame
Landbouwontwikkeling en tal van andere officiële instanties.
26

Hal 1
Hal 2
27
Verharde
zone
Kleinverpakking
Export dozen
Plastic & houten kisten
Dozen opzet machine
Rijrichting telers
Laadkade
Leeggoedloods Vrasene
Op 30 juli 2012 ontvingen we het besluit van de Bestendige
Deputatie waarbij fase 1 van het planologisch attest
goedgekeurd werd. De Raad van Bestuur van de BFV
besloot de goedgekeurde fase in te vullen met een nieuwe
leeggoedloods.
In december 2012 startte het architectenbureau ESA in
nauwe samenwerking met Luc Machiels (technisch directeur
BFV) en Roger Bers (operations manager BFV) met de
plannen van de nieuwe loods. Het gebouw meet 54 bij 54
meter. De nuttige hoogte van de loods is 9 meter. Conform
de leeggoedloodsen te Glabbeek en Sint-Truiden zullen
kisten en kleinverpakking separaat opgeslagen worden in
gescheiden ruimten ter tegemoetkoming aan de regelgeving
inzake voedselveiligheid (HACCP). Verder zal de loods
voorzien in een beperkte administratieve ruimte, toilet, een
ruimte voor de opzetmachine van kartonnen dozen en één
los/laadkade. Naast de loods wordt voorlopig een verharde
zone aangelegd (zie grondplan boven). In maart 2013 werd
de bouwaanvraag officieel ingediend. De werken zullen zich
voltrekken in het najaar van 2013. Via deze weg zal dan ook
een volwaardige professionele leeggoedfunctie uitgebouwd
worden voor onze Wase telers en kopers bij de BFV afdeling
Waasland.

Bloesemacties
BLoESEmACTIES
APRIL 2013
April, bloesemmaand, vergeet het maar. En toch arriveerden
er toeristen die naar de grootste bloementuil van Vlaanderen
wilden komen kijken. We konden hen moeilijk vragen om
de volgende maand maar eens terug te komen.
Er worden tijdens de bloesemmaand overal nogal wat
evenementen georganiseerd en die kan je niet zomaar
afgelasten. Dus trachtte onze ploeg van het TRUVAL Action
Team de ontgoocheling te verzachten door de toeristen
tijdens hun fiets- of wandeltochten te verrassen met een
lekkere TRUVAL-appel, zodat ze zich bij hun thuiskomst
ons kwaliteitsmerk herinneren. Samen met de appel krijgen
de toeristen ook het foldertje “Bloesemweetjes”, waarin we
wetenswaardigheden over de bloei vertellen, en een aantal
veelgestelde vragen trachten te beantwoorden.
Hieronder enkele foto’s van het TATeam in actie tijdens de
Bloesemring, aan de fruitlounge in Velm, bij fruitteeltbedrijf
van de familie Porreye, tijdens de Bloesemwijding enz.
28

TUTTI FRUTTI
Hoe werkt een veilingklok? Hoe ziet een plantage eruit? En
hoe kan je met lekker fruit zelf aan de slag? Dit en veel meer
ontdekken de winnaars van de schoolfruitactie tijdens hun
uitstap naar de BFV. Op dinsdag 11 juni bezocht de klas van
Juf Petra van Mariadal SLO uit Hoegaarden onze veiling.
De Europese schoolfruitactie ‘Tutti Frutti’ sluit daarmee
een succesvol jaar af, waarin 1.161 scholen deelnamen.
Samen zijn ze goed voor 245.617 leerlingen die dit jaar
fruit aten met subsidies van de Europese schoolfruitactie.
Kinderen stimuleren om gezond fruit als tussendoortje
te kiezen is het doel van deze schoolfruitcampagne,
waarvoor dit jaar voor het vierde jaar op rij door de Vlaamse
overheid, de Europese Unie en de sector ‘groenten en fruit’
van VLAM middelen ter beschikking gesteld werden. Elke
Vlaamse basisschool krijgt de kans om wekelijks aan
een zacht prijsje fruit en groenten te verdelen onder hun
leerlingen. De deelnemende scholen kiezen een vaste dag
in de week waarop alle leerlingen samen een lekker stuk
fruit of groente eten als tussendoortje.
Traditiegetrouw sloot het projectjaar in juni af met een
beloning voor de winnaars van de klaswedstrijd. In elke
Vlaamse provincie was er een hoofdprijs: een VIP-uitstap
met de hele klas naar een veiling op het einde van het
schooljaar. De BFV was gastveiling voor de winnende klas
van Vlaams-Brabant.
29
Promotie
Na een hartelijk welkom op de veiling trokken ze in
de voormiddag naar Fancyfruit bij Theo en Marleen
Jammaers, die met veel enthousiasme kleinfruit telen in
Hoepertingen. Door hun onderwijservaring - zij zijn allebei
leerkracht - zijn zij de geknipte personen om leerlingen
te laten kennismaken met de teelt, de sortering en de
verwerking van kleinfruit. De kinderen leerden er ook
lekkere smoothies (fruitdrankjes) klaarmaken.
Na de lunch bij de BFV keken ze naar de bedrijfsfilm en
kregen ze een rondleiding doorheen de veiling en het
pakstation. Bij hun afscheid kregen ze ieder nog een
schaaltje lekkere Jonagold mee.

Promotie
4 mEI, LIBELLE
moEDERDAG IN HET
wAASLAND SHoPPING
CENTER TE ST-NIkLAAS
Zo’n 7.000 bezoekers passeerden onze kleurrijke stand.
Het TRUVAL promoteam begeleidde en motiveerde
de bezoekers om deel te nemen aan de verkiezing
voor de mooiste verpakking voor Joly Red. In ruil
voor hun medewerking ontvingen de bezoekers een
lekkere TRUVAL Jonagold uit de handen van onze
bevallige TRUVAL-hostessen. We hadden als animatie
en interactie een enquête georganiseerd over: ”Welke
verpakking en kleurencombinatie vindt de consument het
aantrekkelijkste?”. Dit met het oog op de verpakkingslijn
voor Joly Red.
30
Libelle en Waasland Shopping Center organiseerden samen
op zaterdag 4 mei de Libelle Mama Verwendag. Speciaal
voor Moederdag werden alle mama’s in de bloemetjes
gezet. Creatieve workshops, een verrassingstas, een
covershoot,…álles was aanwezig voor een zalige dag vol
verwennerij. Met 25 tot 30% korting in de meeste winkels
was dit voor de dames meteen ook een mooi excuus
om er niet alleen te genieten maar ook om te shoppen.
Ook de BFV was er present!

BFV
FIETST
‘BFV fietst’ is een project in samenwerking met de stad Sint-
Truiden onder de noemer ‘Sint-Truiden fietst bedrijvig’. Er
werd aan de bedrijven gevraagd om een tiental werknemers
te motiveren om gedurende 1 maand het woon-werk traject
met de fiets af te leggen.
De BFV engageerde zich hier graag voor, gezien dit ook
past binnen het BFV-charter “Duurzaam ondernemen”
en de wettelijke verplichting om actief te werken aan
een mobiliteitsplan. We hebben 12 werknemers kunnen
afvaardigen waarvan er een zestal bij zijn met een
woon-werk afstand van meer dan 15 km enkele rit.
Doelstelling van het project:
• Duurzaam woon-werkverplaatsingen stimuleren. Meer
mensen motiveren om niet de auto te gebruiken, maar
zich via andere vervoerswijzen te verplaatsen.
• Invloed van bewegen op gezondheid/fitheid in kaart
brengen. Voor iedere deelnemer is er een fitheidstest, bij
de start en bij het einde van het project.
• Controle van fietsroutes naar kwaliteit en veiligheid.
Logische opbouw en mogelijkheid tot voorstellen van
verbetering voor het “Masterplan fiets” van Sint-Truiden.
Bovenstaand een uitsnede uit het “Masterplan fiets”.
De deelnemers werd gevraagd om de route te controleren
op knelpunten en eventuele verbeterpunten of zelfs een
nieuwe en betere route voor te stellen.
31
Promotie • Personeelsnieuws
Dit project heeft voordelen voor werkgever, werknemer en
maatschappij. Het is een plan voor de toekomst met de
mensen als focus. Het is een reeks van samenhangende
maatregelen, ontworpen om tegemoet te komen aan de
mobiliteitsnoden van vandaag en morgen.
PERSoNEELS
NIEUwS
GEBoorTE
Esmee
geboren op 10 april 2013
Dochtertje van Olivier De Roy
en Laura Baengarts

Dag van
de Kers
Kasteel van Rijkel
Borgloon
Kortessem
zondag 14 juli 2013
Dionysius van Leeuwenstraat 23
Borgloon
Toegang gratis
v.u. vzw fruitstreekmuseum
14.00 u. – 18.00 u.
St.-Truiden
3800 - 82
Montenakenweg 82, 3800 Sint-Truiden, Belgium
Montenakenweg -
Tel. +32(0)11-69.34.11 - Fax +32(0)11-68.54.60
www.bfv.be - bfv@bfv.be
Fruitveiling Belgische - Lowette Filip
door de Europese Gemeenschap medegefinancierde campagne v.u.: