Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties
Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties
Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
staten regionale initiatieven en met name de zogenaamde<br />
trend van subcontracting of outsourcing, waarbij<br />
de VN-vredesoperaties uitbesteedden aan regionale<br />
organisaties of ad hoc samenwerkingsverbanden.<br />
13<br />
In een poging om de crisis in VN-vredesoperaties te<br />
bestrijden en staten, met name Westerse staten, opnieuw<br />
te betrekken bij VN-vredesoperaties, werden<br />
in het VN-Secretariaat, op basis van het in 2000 gepubliceerde<br />
Brahimi-rapport, hervormingen doorgevoerd<br />
en werd ! weliswaar bij mondjesmaat en impliciet<br />
! ingegaan op tal van grieven van de troepenleverende<br />
landen.<br />
De uitbreiding en versterking van UNIFIL (United<br />
Nations Interim Force in Lebanon) in 2006 was in dit<br />
verband kenschetsend <strong>voor</strong> deze hele evolutie. Mede<br />
gedwongen door de specifieke omstandigheden konden<br />
de VN in feite niets anders doen dan ! weliswaar<br />
met de nodige tegenzin ! instemmen met de<br />
grieven en de de facto <strong>voor</strong>waarden <strong>voor</strong> deelname<br />
aan UNIFIL van de Europese (kandidaat)-troepenleverende<br />
landen. Op vrijwel alle domeinen haalden<br />
de Europese staten hun slag thuis.<br />
Zo werden duidelijke, niet aan de verbeelding overlatende,<br />
rules of engagement opgesteld. De operatie<br />
werd en wordt geleid door een Opperbevelhebber en<br />
niet door een Speciale Vertegenwoordiger van de<br />
Secretaris-generaal want die zou volgens de Europese<br />
landen een efficiënte werking alleen maar in de weg<br />
kunnen staan. Bovendien werd een robuuste bewapening<br />
overeengekomen.<br />
Daarnaast werd <strong>voor</strong> UNIFIL, onder druk van Europese<br />
(kandidaat)-troepenleverende landen, een Special<br />
Strategic Military Cell in het kader van het Department<br />
of Peacekeeping Operations opgericht. Deze<br />
cel, die hoofdzakelijk werd bemand door officieren<br />
van de troepenleverende landen, in casu Europese<br />
staten, en leden van de Department of Peacekeeping<br />
Operations, gaf hoofdzakelijk militair advies en begeleiding<br />
op strategisch niveau aan UNIFIL. Op die<br />
manier wilden de Europese staten hun controle op<br />
hun nationale contingenten en op de uitvoering van<br />
het mandaat vergroten. 14<br />
Ook op andere domeinen is de inbreng en invloed<br />
van de troepenleverende staten voelbaar of duidelijk<br />
geworden.<br />
Zo is het ondertussen een vaak <strong>voor</strong>komende praktijk<br />
dat de nationale contingenten in het kader van<br />
VN-vredesoperaties pas worden ontplooid nadat met<br />
het VN-Secretariaat een akkoord is bereikt over hun<br />
specifieke opdrachten en het specifieke gebied waar<br />
ze worden ontplooid. Deze afspraken kunnen enkel<br />
JAARGANG 35, NR. 159, <strong>2011</strong>/3<br />
worden gewijzigd nadat hier<strong>voor</strong> de toestemming<br />
wordt bekomen van het troepenleverend land in<br />
kwestie. Meestal gebeurt dit via de bevelhebber van<br />
het nationale contingent die, indien hij dit nodig<br />
acht, desgevallend overlegt met zijn regering.<br />
Bovendien stelt men vaak vast dat de bevelhebbers<br />
van de nationale contingenten niet alleen in direct<br />
contact staan met het Hoofd van de Missie maar ook<br />
met de eigen nationale regering en dit niet uitsluitend<br />
om aangelegenheden te bespreken die nog tot<br />
de formele bevoegdheid van het troepenleverend<br />
land behoren, zoals bij<strong>voor</strong>beeld disciplinaire en<br />
strafrechtelijke aangelegenheden. Herhaaldelijk werd<br />
melding gemaakt van <strong>voor</strong>vallen waarbij VN-blauwhelmen<br />
nationale instructies afwachtten alvorens<br />
een bevel van de Opperbevelhebber van de vredesoperatie<br />
uit te voeren.<br />
Hoewel dit reeds een oud zeer is, worden de Opperbevelhebbers<br />
van VN-vredesoperaties nu aangemoedigd<br />
door de VN om de bevelhebbers van de nationale<br />
contingenten zoveel mogelijk te betrekken bij<br />
elk aspect van de operationele planning en besluitvorming<br />
van de VN-vredesoperatie dat repercussies<br />
kan hebben of heeft <strong>voor</strong> de respectieve nationale<br />
contingenten. Op die manier hoopt men openlijke<br />
confrontaties tussen de VN en de troepenleverende<br />
landen te vermijden. Maar ook wanneer het gaat<br />
over het formuleren en opstellen van het mandaat,<br />
de concept of operations en de rules of engagement van<br />
een VN-vredesoperatie, pleegt het VN-Secretariaat<br />
(samen met de Veiligheidsraad) overleg met de troepenleverende<br />
landen. 15<br />
Naar een nieuwe aanpak?<br />
Het mag ondertussen dan ook duidelijk zijn dat de<br />
door de VN gehuldigde visie, namelijk dat de contingenten<br />
van de troepenleverende landen onder het<br />
exclusieve operationele commando en controle van<br />
de VN staan, niet langer houdbaar is en niet langer<br />
beantwoordt aan de realiteit.<br />
Handelingen gesteld door troepen van VN-vredesoperaties<br />
in de uitoefening van hun functies kunnen<br />
daarom niet langer uitsluitend aan de VN worden<br />
toegerekend.<br />
De praktijk toont aan dat naast de VN ook de troepenleverende<br />
landen een zekere vorm van operationele<br />
controle uitoefenen over hun nationale contingenten.<br />
De troepenleverende staten waren hier<strong>voor</strong><br />
trouwens vragende partij. Maar meer controle en<br />
inbreng van de troepenleverende landen bij de uitvoering<br />
van het mandaat door hun nationale contingenten<br />
is uiteraard geen vrijblijvende zaak.<br />
7
Change language