Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties

56
de Bosnische Serviërs. Hadzic, de voormalige
president van de zelfverklaarde Republiek van de
Servische Krajina, was gedurende zeven jaar op de
vlucht. Hij werd in 2004 aangeklaagd voor zijn aandeel
in misdaden tegen de mensheid en oorlogsmisdaden
die zouden zijn gepleegd in Oost-Slavonië
(Kroatië) in 1991 en 1992. Zowel Mladic en Hadzic
zijn intussen overgebracht naar Den Haag en zijn al
verschenen voor het ICTY. (Zie wat Mladic betreft
ook de bijdrage over de Srebrenica-beslissing van het
Haagse beroepshof in deze editie van Wereldbeeld).
De beroepskamer van het ICTY bevestigde op 19 juli
2011 de veroordeling van Florence Hartmann, de
voormalige woordvoerster van de aanklager van het
tribunaal, voor belediging van het Hof. Ze moet
7.000 euro boete betalen. Volgens de rechters was
Hartmann schuldig aan het openbaar maken, in een
artikel en een boek, van vertrouwelijke materialen
aangaande het proces tegen Slobodan Milosevic. Ze
oordeelden daarbij dat Hartmann zich niet kon beroepen
op haar recht op vrije meningsuiting. Op 24
mei 2011 startte het tribunaal een nieuwe procedure
inzake belediging van de rechtbank, ditmaal tegen
Vojislav Seselj, de leider van de Servische Radicale
Partij. Seselj wordt ervan beschuldigd de naam van
personen die tegen hem hadden getuigd, op zijn website
bekend te hebben gemaakt. Het is al de derde
keer dat een dergelijke procedure tegen Seselj wordt
gevoerd.
Op 6 juni 2011 rapporteerde de hoofdaanklager van
het ICTY, onze landgenoot Serge Brammertz, aan de
Veiligheidsraad over de vooruitgang van het tribunaal.
Brammertz omschreef de aanhouding van
Mladic als bijzonder betekenisvol voor het tribunaal
en de slachtoffers, en bedankte de Servische autoriteiten,
ook voor de snelle toegang tot documenten
en archieven die zij met betrekking tot aan de gang
zijnde processen verleenden. Hij hekelde wel het
gedrag van Kroatië, dat weinig vooruitgang had geboekt
in het lokaliseren van militaire documenten
aangaande Operatie Storm (1991), en wiens gezagdragers
op weinig objectieve wijze commentaar gaven
op de veroordeling van de Kroatische generaal
Ante Gotovina (15 april 2011). Met het oog op de
beëindiging van de werkzaamheden van het tribunaal
merkte Brammertz op dat het moeilijk was gekwalificeerd
personeel te behouden. Tegelijk was hij
gematigd positief over de vooruitgang die was gemaakt
in het faciliteren van nationale vervolging van
oorlogsmisdadigers in het voormalige Joegoslavië.
Rwanda-tribunaal (ICTR)
Niet enkel voortvluchtige ICTY-verdachten werden
de laatste maanden opgepakt: de Congolese (DRC)
politie slaagde erin één van de leiders van de Rwandese
Interahamwe-militie op te pakken. Deze persoon
werd overgebracht naar het ICTR.
Op 28 juni 2011 verwees het ICTR voor het eerst
een zaak naar Rwanda, in het kader van de beëindigingsstrategie
van het tribunaal (de zogenaamde Regel
11bis-verwijzingen). Voorheen had het tribunaal
verzoeken van de aanklager in die zin steeds afgewezen
op grond van de gebrekkige mensenrechtenbescherming
in Rwanda. Het tribunaal oordeelde nu
dat Rwanda belangrijke wetswijzigingen had doorgevoerd
en de capaciteit en bereidheid had om door
het ICTR verwezen zaken te vervolgen, mét respect
voor de mensenrechten. Het merkte in het bijzonder
op dat Rwanda de problemen met de bescherming
van getuigen intussen had aangepakt.
In de afgelopen periode velde het ICTR twee belangrijke
vonnissen. In de Butare-zaak, veroordeelde het
tribunaal zes verdachten die burgerlijke gezagsposities
bekleedden, onder wie één vrouw (een voormalige
Rwandese minister), voor genocide, oorlogsmisdaden
en misdaden tegen de mensheid. Twee verdachten
waren indertijd opgepakt in België. In de Military
II-zaak veroordeelde het tribunaal vier militaire commandanten,
van wie er twee verantwoordelijk werden
geacht voor de moord op de tien Belgische para’s
in 1994.
Internationaal Strafhof
De Vergadering van staten die partij zijn bij het Statuut
van het Strafhof hebben een comité opgericht
dat op zoek gaat naar een nieuwe hoofdaanklager.
Dit comité zal een shortlist van minstens drie kandidaten
opmaken. Mogelijke geïnteresseerden dienen
het comité voor 9 september 2011 te contacteren.
Op 17 juli 2011 vierde het Strafhof de eerste International
Criminal Justice Day. De Vergadering van staten
koos 17 juli vorig jaar als dag uit omdat het de
verjaardag is van de aanneming van het Statuut van
het Strafhof.
Op 27 juni 2011 vaardigde het Strafhof drie aanhoudingsbevelen
uit tegen respectievelijk Muammar
Kadhafi, zijn zoon Saif, en Abdullah Al-Senussi, voor
misdaden tegen de mensheid (moord en vervolging)
die zij in Libië zouden hebben gepleegd vanaf 15 februari
2011, met gebruikmaking van het staatsapparaat
en de veiligheidsdiensten. De Veiligheidsraad
had de situatie in Libië naar de aanklager verwezen
op 26 februari 2011 (Resolutie 1970). Op 3 maart
WERELDBEELD