Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties

Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties Wereldbeeld 2011-03 - Vereniging voor Verenigde Naties

12.09.2013 Views

44 trekken, iedere verdere bemoeienis met het conflict als een schending van de nationale soevereiniteit werd gezien. Hoewel de internationale gemeenschap oog had voor de verhoudingen tussen Noord- en Zuid-Soedan en de situatie in Zuid-Soedan zelf, escaleerde de situatie juist vooral in Zuid-Kordofan, Noord-Soedan. De toekomst van Noord-Soedan ziet er wellicht nog wel slechter uit dan die van Zuid-Soedan, onder meer omdat de internationale gemeenschap bijzonder weinig invloed heeft op wat er in het land gaande is. Zelfs de African Union/United Nations Hybrid operation in Darfur (UNAMID) staat onder vuur van Khartoem dat dreigt deze missie, die al vleugellam is en weinig aan de oplossing van het conflict in Darfur weet bij te dragen, het land uit te zetten. Conclusie De grotendeels succesvolle afronding van het CPAvredesproces en de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan zijn mooi, maar nog lang niet het einde van alle problemen in Soedan. Zelfs als er, onder meer door UNISFA, geen nieuwe oorlog tussen Noord en Zuid uitbreekt, staan de beide nieuwe landen aan het begin van een bijzonder moeilijke weg om de eigen zaakjes op orde te krijgen. De kans dat de beide landen nog vele jaren intern geweld in het vooruitzicht hebben is erg groot. De regering van Zuid-Soedan heeft nog veel wijsheid nodig om het bestuur te baseren op basis van inclusiviteit. De steun van UNMISS zal ook onmisbaar zijn om langzaam iets van een overheidscapaciteit op te bouwen. De conflicten in het Noorden lijken slechts door te gaan en zelfs te intensiveren. Het grootste verschil met het verleden is echter dat nu Zuid-Soedan niet meer direct meedoet. De internationale gemeenschap kijkt hier slechts toe en houdt het oog niet op de bal door zich steeds te focussen op de afzonderlijke conflicten in de periferie, terwijl het werkelijke probleem zit in de manier waarop Khartoem alle macht en inkomsten naar zich toetrekt. De tragiek van Soedan is bovendien dat de internationale gemeenschap steeds te laats is. Het was nog met Darfur bezig toen Zuid-Soedan weer escaleerde en het was nog op Zuid-Soedan gericht toen Noord-Soedan weer explodeerde. Soedan zal helaas waarschijnlijk nog lange tijd op de internationale agenda blijven staan. Noten 1 Dr. Jaïr van der Lijn is verbonden aan het Instituut Clingendael. 2 Veiligheidsraad Verenigde Naties, UN Doc. S/2011/451, 26 juli 2011, en Veiligheidsraad Verenigde Naties, UN Doc. S/RES 1990 (2011), 7 juni 2011. 3 “UN: South Sudan violence more deadly than Darfur”, Reuters, 2 juni 2009. 4 “South Sudan death toll tops 1,800 in 2011: U.N.”, Reuters, 1 juli 2011. 5 Veiligheidsraad Verenigde Naties, UN Doc. S/RES/ 1996 (2011), 8 juli 2011. 6 United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, “Sudan: South Kordofan”, Situation Report No. 14, 15 augustus 2011. 7 Office of the High Commissioner for Human Rights, “Thirteenth periodic report of the United Nations High Commissioner for Human Rights on the situation of human rights in the Sudan Preliminary report on violations of international human rights and humanitarian law in Southern Kordofan from 5 to 30 June 2011”, augustus 2011. O WERELDBEELD

Actualiteit: Somalië verteerd door hongersnood en anarchie ! een analyse van de oorzaken en de inspanningen van de VN vandaag Inleiding In de Hoorn van Afrika heerst de ergste droogte sinds 60 jaar. Kenia, Ethiopië, Djibouti en vooral Somalië zijn daarbij getroffen. Op 20 juli 2011 verklaarden de VN dat in het zuiden van dat land officieel sprake is van een hongersnood. Op dit moment worden 3,7 miljoen Somaliërs bedreigd door honger en droogte. Hoe is het zover kunnen komen? En wat doet het Westen, en de VN in het bijzonder, om dit probleem te bestrijden? Geschiedenis als fundament voor hongersnood Sinds Somalië in het begin van de jaren ’60 gedekoloniseerd werd, wordt het land geteisterd door interne spanningen. De patriarchale stammenstructuur die reeds voor de dekolonisatie bestond, werd voortgezet erna en dit betekent dan ook dat een groot deel van het grondgebied in Somalië vandaag nog steeds bestuurd wordt door clans van mannelijke leiders. Na de onafhankelijkheid poogde men niettemin een centraal gezag te vestigen, maar met de moord op de toenmalige president in 1969 en het aan de macht komen van Mohammed Siad Barre, bevelhebber van het leger, kwam er een einde aan de democratiseringspogingen van het land. Initieel kreeg Siad Barre steun van de bevolking ! het leger was de enige stabiele factor in het land gebleven ! maar na verloop van tijd kwam er meer tegenstand, en voerde het regime gestaag een terreurbeleid om de ontevreden bevolking kalm te houden. Tot aan zijn val in ’91 onderdrukte Siad Barre de inwoners van Somalië door het inschakelen van zijn Rode baretten, een terreureenheid, die de waterputten van vijandige clans vergiftigden, de veestapels uitmoordden en de vrouwen verkrachtten. Verschillende dorpen werden uitgemoord. Na 1991 werd Somalië een land zonder centraal bestuur, waardoor er vandaag nog steeds burgeroorlogen tussen de clans woeden en de honger het leven kost aan vele burgers. Reeds sinds 1992 worden er met regelmaat rapporten gepubliceerd (onder meer opgesteld door de VN en het Rode JAARGANG 35, NR. 159, 2011/3 door Astrid HELMER 1 Kruis) die berichten over de ondervoeding van minstens 80% van de bevolking. Oorzaken Hoewel het klimaat in Somalië een katalysator is voor de hongersnood die vandaag bestaat, zijn er nog andere elementen die deze humanitaire crisis veroorzaakt hebben. De hierboven vermelde strijd tussen de verschillende clans speelt bijvoorbeeld ook een grote rol. Vlak voor het regime van Siad Barré viel, deelden diens soldaten namelijk wapens uit aan de bevolking. Daardoor konden de clans elkaar blijven bevechten en daarbij elkaars voedselvoorzieningen vernietigen. Verder hebben de systematische plunderingen uitgevoerd door de Rode Baretten van Siad Barre ook bijgedragen door het huidige voedseltekort. De combinatie van het klimaat in Somalië en de plunderingen door milities en vijandige clans blijkt dan ook dodelijk. Droogte is er niet ongewoon, maar nu de voorraadschuren leeg zijn, worden de gevolgen van deze droogte dramatisch. UN Photo # 482891: Eskinder Debebe De voorbije jaren werd regelmatig humanitaire hulp verstrekt in het land, doch het grote probleem hierbij is echter de coördinatie ter plaatse. Voor hulpverleners is het nog steeds een onveilig land, nu de plaatselijke milities vaak (gewapend) beslag leggen op de voedselvoorraden. In een land waar hongersnood heerst, levert voedsel namelijk macht op. Ook vlak na de recente verklaringen over de hongersnood blokkeerde de rebellenbeweging Al-Shabaab in som- 45

44<br />

trekken, iedere verdere bemoeienis met het conflict<br />

als een schending van de nationale soevereiniteit<br />

werd gezien.<br />

Hoewel de internationale gemeenschap oog had <strong>voor</strong><br />

de verhoudingen tussen Noord- en Zuid-Soedan en<br />

de situatie in Zuid-Soedan zelf, escaleerde de situatie<br />

juist <strong>voor</strong>al in Zuid-Kordofan, Noord-Soedan. De<br />

toekomst van Noord-Soedan ziet er wellicht nog wel<br />

slechter uit dan die van Zuid-Soedan, onder meer<br />

omdat de internationale gemeenschap bijzonder weinig<br />

invloed heeft op wat er in het land gaande is.<br />

Zelfs de African Union/United Nations Hybrid operation<br />

in Darfur (UNAMID) staat onder vuur van<br />

Khartoem dat dreigt deze missie, die al vleugellam is<br />

en weinig aan de oplossing van het conflict in Darfur<br />

weet bij te dragen, het land uit te zetten.<br />

Conclusie<br />

De grotendeels succesvolle afronding van het CPAvredesproces<br />

en de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan<br />

zijn mooi, maar nog lang niet het einde van alle<br />

problemen in Soedan. Zelfs als er, onder meer door<br />

UNISFA, geen nieuwe oorlog tussen Noord en Zuid<br />

uitbreekt, staan de beide nieuwe landen aan het<br />

begin van een bijzonder moeilijke weg om de eigen<br />

zaakjes op orde te krijgen. De kans dat de beide landen<br />

nog vele jaren intern geweld in het <strong>voor</strong>uitzicht<br />

hebben is erg groot. De regering van Zuid-Soedan<br />

heeft nog veel wijsheid nodig om het bestuur te baseren<br />

op basis van inclusiviteit. De steun van UNMISS<br />

zal ook onmisbaar zijn om langzaam iets van een<br />

overheidscapaciteit op te bouwen. De conflicten in<br />

het Noorden lijken slechts door te gaan en zelfs te<br />

intensiveren. Het grootste verschil met het verleden<br />

is echter dat nu Zuid-Soedan niet meer direct meedoet.<br />

De internationale gemeenschap kijkt hier<br />

slechts toe en houdt het oog niet op de bal door zich<br />

steeds te focussen op de afzonderlijke conflicten in<br />

de periferie, terwijl het werkelijke probleem zit in de<br />

manier waarop Khartoem alle macht en inkomsten<br />

naar zich toetrekt. De tragiek van Soedan is bovendien<br />

dat de internationale gemeenschap steeds te<br />

laats is. Het was nog met Darfur bezig toen Zuid-Soedan<br />

weer escaleerde en het was nog op Zuid-Soedan<br />

gericht toen Noord-Soedan weer explodeerde. Soedan<br />

zal helaas waarschijnlijk nog lange tijd op de internationale<br />

agenda blijven staan.<br />

Noten<br />

1 Dr. Jaïr van der Lijn is verbonden aan het Instituut Clingendael.<br />

2 Veiligheidsraad <strong>Verenigde</strong> <strong>Naties</strong>, UN Doc. S/<strong>2011</strong>/451, 26<br />

juli <strong>2011</strong>, en Veiligheidsraad <strong>Verenigde</strong> <strong>Naties</strong>, UN Doc.<br />

S/RES 1990 (<strong>2011</strong>), 7 juni <strong>2011</strong>.<br />

3 “UN: South Sudan violence more deadly than Darfur”, Reuters,<br />

2 juni 2009.<br />

4 “South Sudan death toll tops 1,800 in <strong>2011</strong>: U.N.”, Reuters, 1<br />

juli <strong>2011</strong>.<br />

5 Veiligheidsraad <strong>Verenigde</strong> <strong>Naties</strong>, UN Doc. S/RES/ 1996<br />

(<strong>2011</strong>), 8 juli <strong>2011</strong>.<br />

6 United Nations Office for the Coordination of Humanitarian<br />

Affairs, “Sudan: South Kordofan”, Situation Report No. 14,<br />

15 augustus <strong>2011</strong>.<br />

7 Office of the High Commissioner for Human Rights, “Thirteenth<br />

periodic report of the United Nations High Commissioner<br />

for Human Rights on the situation of human rights in<br />

the Sudan Preliminary report on violations of international<br />

human rights and humanitarian law in Southern Kordofan<br />

from 5 to 30 June <strong>2011</strong>”, augustus <strong>2011</strong>.<br />

O<br />

WERELDBEELD

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!