Pied a terre - Santiago

koor is versierd met blinde arcaden in de vorm van spitsbogen. Links boven is een
venster zichtbaar en het koor is met gotische gewelven gesloten. De architectu-
rale elementen komen waarschijnlijk overeen met die van de kapel van het voor-
malige Sint-Jacobsgasthuis
te Doornik.
Het kerkmeubilair, de personages en de handelingen die zij verrichten zijn meer
dan waarschijnlijk geïnspireerd op datgene wat in de kathedraal van Santiago de
Compostela te zien was.
Allereerst valt het grote aantal pelgrims op. Enkelen zitten geknield op de vloer
bij de ingang van het koor. In de beide toegangen tot de achterliggende koor-
ruimte ziet men links de pelgrims naar binnen gaan om de apostel te omhelzen.
Rechts komen ze, na het volbrengen van het ritueel, terug naar buiten. Onder de
pelgrims bevinden zich drie vrouwen. Een van hen heeft twee kinderen bij zich
en bedelt om aalmoezen bij de andere aanwezigen. Links naast het altaar staat
een man, wellicht een geestelijke. Het lijkt alsof hij de wacht houdt bij twee sik-
kels die op het altaarkleed liggen. In enkele 15de-eeuwse pelgrimsverhalen leest
men dat de sikkel het passie-instrument was waarmee het hoofd van sint Jacob
werd afgehouwen en derhalve voorwerp van verering was. Waarom hier twee
sikkels liggen is nooit verklaard en evenmin is de sikkel een attribuut van
Santiago geworden. Het werktuig heeft wel een rol gespeeld in het leven van
Santo Domingo de la Calzada, echter niet als marteltuig. De heilige gebruikte
een sikkel om op wonderbaarlijke wijze eikenbomen te vellen die hij nodig had
voor de bouw van zijn pelgrimshospitaal.
Het Jacobusbeeld achter het retabel op het altaar is geschilderd naar het voor-
beeld van de zittendelacobus achter het hoogaltaar in de kathedraal van
Santiago. De miniaturist heeft de heilige, net als in Compostela, een beschreven
banderol in de hand gegeven. In het Galicische heiligdom draagt de apostel ech-
ter geen hoed.
Tenslotte is nog enige uitleg verschuldigd over de aanwezigheid van de talrijke
heraldische motieven. Het meest frappant zijn de Franse lelies. Ze komen voor op
een gekroond schild, door twee engelen gehouden, in de bovenste rand van de
bladzijde, waar twee andere engelen op een bazuin blazen. Men ziet een klein
gekroond wapenschild links op het zware baldakijn en de ronde
boog die de miniatuur omlijst bevat op regelmatige afstanden een Franse lelie
afgewisseld met een schelp en een kruis. Zeer opvallend aanwezig zijn de Franse
lelies op een groot wandtapijt dat links in het koor is opgehangen. Daar zijn de
lelies telkens omringd door een gotische letter k (?). Van 840 tot 11 88 behoorde
Doornik tot het graafschap Vlaanderen. Daarna werd Doornik een vrije Franse
stad tot ze in 1521 door Karel V opnieuw met de Nederlanden werd verenigd.
Heeft de miniaturist, al dan niet in opdracht, het Franse karakter van de stad wil-
len beklemtonen? Of is hier een verwijzing te zien naar de kapel van de koningen
van Frankrijk die nog steeds bestaat in de kathedraal van Santiago? Dit probleem