Pied a terre - Santiago

een kerk maken. Sint Jacob werd er op waardige wijze begraven. Toen de discipe-
len op hun beurt stierven heeft men ze bijgezet naast het graf van hun meester.
Zo wil het de legende.
- De middelste miniatuur onder aan de bladzijde stelt de legendarische slag bij
Clavijo voor. Sintlacob, met de pelgrimshoed op het hoofd, zwaait het zwaard en
gezeten op zijn wit paard voert hij de christene legers aan. De Moren slaan op de
vlucht en enkelen van hen liggen dood ter aarde. De rode sjabrak van het paard is
op twee plaatsen versierd met het wapen van de Orde van Santiago.
- Naast de slag bij Clavijo is een mirakel van lacobus voorgesteld. Het is dat van
de dode pelgrim die, met een reisgenoot, door de heilige apostel te paard naar
Galicië werd gebracht. Deze wonderbare gebeurtenis wordt verteld in de 12de-
eeuwse Codex Calixtinus en werd ook opgenomen in de 13de-eeuwse Legenda
aurea. Het verhaal luidt als volgt: In het jaar 1080 besloten een dertigtal mannen
uit Lotharingen op pelgrimstocht naar Santiago te gaan. Ze beloofden op hun
erewoord elkaar steeds te zullen helpen en elkaar in alle omstandigheden trouw
te blijven. Een van hen echter weigerde zich door een erewoord te binden. De
reis verliep voorspoedig tot aan de Pyreneeën. Daar werd een van hen ziek en
met veel moeite geraakt hij nog in het gebergte. Overmand door vermoeidheid
en verzwakt door de lastige tocht in de bergen vergaten de mannen hun belofte
en lieten de zieke achter. De ene man die zijn erewoord had geweigerd bleef bij
de zieke gezel die kort daarop stierf. In het holst van de nacht zat de vriend nu
alleen met de dode. Hij was zelf halfdood van schrik in dit eenzame gebied en
begon tot sint Jacob te bidden. Onmiddellijk verscheen deze hem in de gedaante
van een ruiter te paard. Hij nam de dode op, legde hem voor zich op het paard en
vroeg de metgezel achter hem op het rijdier plaats te nemen. Nog voor de dage-
raad bereikten zij de Monte del Gozo. De ruiter gaf de pelgrim opdracht naar de
kerk van Santiago te gaan en de geestelijken te vragen de dode vriend te begra-
ven. Hij zegde ook dat de pelgrimstocht van de andere gezellen, door het breken
van hun belofte, waardeloos geworden was, tenzij zij alsnog een penitentie zou-
den volbrengen. Nu begreep de pelgrim dat de ruiter niemand minder was dan
Santiago. Nog voor hij een dankwoord kon uitspreken was deze verdwenen.
Op zijn terugtocht ontmoette de pelgrim zijn gezellen en bracht hen de bood-
schap van de apostel over. De bisschop van León legde de Lotharingers een peni-
tentie op en daarna zetten ze hun pelgrimage verder.
Links op de achtergrond van de miniatuur is een groepje pelgrims in het land-
schap te zien. De dode die op het paard ligt kan men, niettegenstaande de
beschadiging van het perkament, toch nog onderscheiden.
Aan de rechterkant van de bladzijde, te beginnen onderaan, is een ander mirakel
van sint Jacob voorgesteld. De heilige verschijnt links boven aan de hemel en redt
de opvarenden van een verongelukt schip.